|  |  | 

ەزۋتارتار ادەبي الەم

قۋ- قۋ، دۋ- دۋ

جۇمات انەسۇلىJumat anesuli

قۋ- قۋ، دۋ- دۋ

( جۇماتتىڭ ازىلدەرى مەن قالجىڭدارى)

 
«بەتى بەس ەلى قالىڭ ۇياتسىز وسەكشى ارامىزدا ءجۇر ەكەن عوي!»
اۋىلداعى جاڭالىقتاردى ۇيدەن ۇيگە جەتكىزىپ وتىراتىن ءبىر اق ايەل بار. ونى جۇرت “قاراجورعا” دەپ اتايدى. Aۋىلعا ءبىر “جاڭالىق تاراسا “كىم ايتىپتى” دەپ سۇراعاندا، “قاراجورعا” ايتتى” دەسە، ءبىتتى، ء“ا،ءا! قاراجورعا ايتسا، قالت ايتپايدى” دەيدى ەكەن جۇرت.
سودان ويدا جوقتا قاراجورعاعا ءبىر باسەكەلەس شىعادى. سوڭعى كەزدە كورشى قالادان جەتكەن “جاڭالىقتار” پايدا بولا باستايدى. سوسىن قاراجورعا وزىنەن باسقادا “جاڭالىق” ايتۋشىنى ىزدەپ، كورشىسىنەن: “كىم ايتىپ ءجۇر بۇل اڭگىمەنى؟” دەپ سۇرايدى. كورشىسى: “اۋىلسوۆەتتىڭ قاتىنى جەكسەنبى سايىن قالاعا بارىپ كەلەدى، سول ايتتى” دەسە، قاراجورعا: “كوتەك! بەتى بەس ەلى قالىڭ ۇياتسىز وسەكشى ءوزىمىزدىڭ ارامىزدا ءجۇر ەكەن عوي!”دەپ بەتىن شىمشىلاعان ەكەن.
«مەنىكى اۆتوبۋستىڭ گازىنان تازاراق!»
ءبىر جىگىت ارتىمەن دە، اۋزىمەن دە ساسىق جەل شىعارعىش ەكەن.
زامانداسى: “اينالاڭدى ساسىتىپ بارا جاتسىڭ عوي” دەسە، اناۋ:
“مەنىكى اۆتوبۋستىڭ گازىنان تازاراق!” دەپ قۇتىلعان ەكەن.

«ءبىر شەكىلگەن قانت ءارى قاراي شەكىلە بەرەدى»
ەرتە زاماندا ءبىزدىڭ تورعاي جاقتاعىلار قانت، ءشاي جانە تۇرمىسقا قاجەتتى ول پۇل زاتتاردى اتباسار، قارقارالى بازارىنا بارىپ، مالعا ايىرباستاپ اكەلگەن. ول كەزدەگى قانت ات باسىناندا ۇلكەن، شەتىنەن شەكىپ جەيتىندەي ءىرى بولعان. سول بازارشىلاپ كەلگەن ءبىر جىگىت اعاسى ۇلكەن شارۋا ءبىتىرىپ كەلگەنىنە ىرزا بولىپ، توردە كورپەنىڭ ۇستىندە، جاستىققا جانتايىپ،ماڭىزدانىپ جاتادى. الدىنا داستارحان جايىلىپ، قۇرت، ىرىمشىك، مايمەن ءشاي ءىشۋ باستالسا كەرەك، سوندا بازاردان كەلگەن جىگىت اعاسى:
-قاتىن اۋ، داستارحانعا اناۋ اتباساردان ادەيى اكەلگەن ات باسىنداي قانتتى قويساي، اۋزىمىزدىڭ ءدامىن الىپ، راحاتتانىپ ءبىر ءشاي ىشەيىك”- دەسە، بايبىشەسى:
-الدا ناۋرىز كەلە جاتىر، ودان كەيىن جايلاۋعا شىعامىز. جازعا دەيىن جەتسىن دەپ جۇرگەن عوي مەنىكى. قانت دەگەنىڭ شەتىنەن ءبىر شەكىلىپ كەسە، ءارى قاراي شەكىلە بەرەدى عوي!- دەپتى. سوندا كۇيەۋى
-قاتىنا اي، بۇرىن اۋزىڭا تۇسپەگەن ۇلاعاتتى ءسوز ايتتىڭ عوي!
جارايدى، سوندا دا اكەل بەرى،كورشىمەن بىرگە ءتاتتى ءشاي ءىشىپ ءبىر كورەيىك -دەپتى.

 

 

«كەلەسى جولى ەكى ميلليون بەرسە، ءوزىم اق جىعىلا سالام!»
ەكى مىقتى بوكسشى ءتورت ميلليون ءۇشىن رينگتە ۇزاق شەكىسەدى. اقىرىندا بىرەۋى ۇپاي سانىمەن جەڭىپ شىعادى. ۇپايمەن جەڭگەنى 2,5 ميلليون الىپ، جەڭىلگەنى 1,5 ميلليون سىياقى الادى. سوندا جەڭىلگەن بوكسشى دوللارمەن سىياقى الىپ تۇرىپ: “كەلەسى جولعى شايقاستا ماعان ەكى ميلليون بەرسە، ءوزىم اق جىعىلا سالام!” دەگەن ەكەن.

 
«مۇنىڭ دەنەسىن شىنىعا سالىپ، عىلىم ءۇشىن ساقتاۋ كەرەك»
كول جاعاسىندا تاسباقا مەن جىلان قىدىرىپ كەلە جاتادى. ءبىر كەزدە الدارىنان ءتورت اياعى كوككە كوتەرىلىپ ءولىپ جاتقان جاسىل قوڭىز كەزدەسەدى. جىلان ءاپ دەگەندە جاسىل قوڭىزدى جۇتىپ جىبەرەيىن دەپ ،
ءتىلىن سۋماڭداتىپ جاتقاندا، وعان تاسباقا:
-توقتا! بۇل ءولىپ جاتقان الەمگە اتاعى شىققان دۇنيەدەگى ەڭ قۋ جۋچوك ەدى. بۇل كوپ ءومىر سۇرەدى دەۋشى ەدى، نەعىپ ءولىپ قالعان؟
-ەندى، اجالى جەتكەن شىعار.
-يماندى بولسىن. مۇنى لاقتىرماۋ كەرەك. بۇل وتە سيرەك كەزدەسەتىن قۋ قوڭىز. بىزدە كۋنستكامەرا بار ما؟
جوق
ال، عىلىمي لابوروتوريا بار ما؟.
-ونداي بار عوي.
-بار بولسا، سونداعى شىنىعا سالىپ، مۇنىڭ باسىنىڭ ەرەكشەلىگىن ، دەنەسىن عالىمدارعا زەرتتەۋگە بەرۋ كەرەك.ال، ساعان جەمتىك ليۋبوي ۋاقىتتا تابىلادى عوي- دەپتى تاسباقا جىلانعا.

 
«ويباي، وندا مۇنىڭدى الىپ كەت، مەن بۇل ستولعا وتىرمايمىن!»
ءبىر جىگىت تەلەارنانىڭ باستىعى قىزمەتىنەن بوساپ، ورنىنا بiر قۇرداسى كەلىپتى. كەتىپ بارا جاتقان ەكس باستىققا قۇرداسى:
-مىنا جەردە قيمايتىن زاتىڭ بولسا، قالدىرما، الىپ كەتسەيشi- دەپ كۇلەدى.
-ءيا، اسىرەسە، مىنا ستولدى قيمايمىن. بۇل ستولدىڭ مەنىڭ كەزىمدە كورمەگەنى جوق. تالايعا ىستىق توسەك تە بولدى عوي- دەپتى. سوندا جاڭا كەلگەن باستىق شوشىپ كەتىپ:
-ويباي، ولاي بولسا، مۇنىڭدى قازىر الىپ كەت! مەن بۇل ستولعا وتىرمايمىن! -دەپتى.
 

جۇمات انەسۇلى،جازۋشى

Related Articles

  • اقكوڭىل باستىق

    ىلگەرىدە “قاز ءبىلىم جانە عىلىم” دەيتىن مەكەمەگە مينيسترلىك كوز اشقالى اكىمدىكتە ىستەگەن شەنەۋنىكتى باستىق قىلىپ جىبەردى. الگى مەكەمە وزىنە تيەسىلى جۇمىستى عانا ىستەپ تىپ-تىنىش جاتىر ەدى. جاڭا باستىق ىسكە قاتتى كىرىستى. – نارىققا، وركەنيەتكە ساي بولۋ كەرەك!- دەدى. دەرەۋ جاڭا ادامداردى جۇمىسقا الدى. ءبىر كۇنى كابينەتىمىزگە قىلداي قارا گالستۋك، قارا كاستوم-شالبار كيگەن ەڭگەزەردەي جاس جىگىت كىرىپ كەلدى. – پالەنشە تولەنشەەۆيچ دەگەن ءسىز بە؟ قانداي تاماق ىشەسىز؟ قولىندا بەس-التى تاماقتىڭ ءتىزىمى تۇر. سويتسەك باستىقتىڭ “ۇجىمدى تۇسكى اسپەن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى كومەكشىسى” ەكەن. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا – مەنەدجەر – ماركەتينگ. تۇستە كابينەتتەردى ارالاپ تاپسىرىس قابىلدايدى دا، تاماقتى الدىرىپ بەرەدى. كەز كەلگەن تاماقتى ءۇش قايتالاپ ىشسەڭ – شىعاسىڭ عوي. ءبىز ونداي استان تەز شىقتىق.

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: