|  |  | 

Köz qaras Şou-biznis

Türikten wyalğan qazaq zañgeri wşaqtağı til mäselesimen özi aynalısatının mälimdedi

Eyr-Astanadağı şulı oqiğa qazaqtar üşin masqara bolıp tındı. Bortserikten qazaq tilinde qızmet körsetudi swrağan türik azamatı qamauğa alınıp, oğan ayıppwl salındı.

Täuelsizdik alğanda, eñ birinşi bop quanğan türik ağayın bwl jayttan habardar bop jatsa, äbden tüñiletin şığar bizden. 25 jıl merzimde ana tili mäselesin birjaqtı ete almağan özimizge de obal joq.

„Mäseleni sayasatqa nemese basşılıqqa silteytin tügi joq„ degen qazaq zañgeri Abzal Qwspan mwnıñ barlığın özimizdiñ erinşektigimiz ben qorqaqtığımızdan köredi.

Äytpese, zañgerdiñ aytuınşa, Qazaqstandağı zañdar memlekettik til qoldanısın eş şektemeydi, tek onı orındamaytındar bar. Bwl turalı zañger Facebook-tegi jeke paraqşasında jazdı.

„Keşeli-beri lentadan tüspegen, kinäli taraptıñ keşirim swraudıñ ornına, ädetteginşe, mwrnın şüyire qarauınıñ saldarınan, dau uşığa bastağan, «Eyr Astana» äue kompaniyasına tiesili wşaqtağı jağdayğa oray, zañger retinde özimniñ naqtı pikirim men wstanımımdı bildirgim keledi.

Sebebi, bwl taqırıp — men üşin etene jaqın, qoğamdıq negizde bwrınnan aynalısıp kele jatqan şarualarımnıñ biri.

Birinşi aytqım kelgeni, Oğız Doğan ağamızdiki nağız azamattıq, negizi qazaqtar, yağni, bwl Siz ben Biz jasau kerek is, biraq ol biz jasay almay jürgen isti atqarıp, ülgi körsetti.

Ekinşi aytayın degenim,

Oğız Doğan ağamızdıñ talabı 100 procent zañdı äri negizdi. Eger talabı mwqalmay, mäseleni sotqa deyin jetkizer bolsa, bwl isten nätije şığarına men kepilmin.

Oğan mına dälelder ayğaq. Kez-kelgen salanıñ qızmetin rettep otıratın salalıq, yağni, profil'di zañdarı boladı.

Mäselen, äue salasına qatıstı «Qazaqstan Respublikasınıñ äue keñistigin paydalanu jäne aviaciya qızmeti turalı» zañ bar. Ol Qazaqstan Respublikasınıñ 2010 jılğı 15-şildedegi № 339-IV Zañı bolıp tabıladı.

Atalğan Zañnıñ 56-babı, 6-böliginde bılay dep körsetilgen (sözbe-söz):

«Qazaqstan Respublikasınıñ azamattıq äue kemesiniñ kabina ekipajınıñ müşeleri jolauşılarğa qızmet körsetude qazaq tilin erkin meñgeruge mindetti».

Bwl zañ talabı täpsirlep, tüsindirip jatudı qajet etpeydi dep oylaymın?

Odan bölek, Oğız Doğan ağamız — «Eyr Astana» kompaniyasınıñ qızmetin twtınuşı, al kompaniya — qızmet körsetuşi. Endeşe «Twtınuşılardıñ qwqığın qorğau turalı» Qazaqstan Respublikasınıñ 2010 jılğı 4-mamırdağı № 274-IV Zañınıñ 24, 25, 26 baptarında

qızmet körsetuşiniñ twtınuşığa aqparattardı qazaq jäne orıs tilinde jetkizu mindeti,

dep, tayğa tañba basqanday anıq körsetilgen!

Bwl arada men Til turalı Zañğa nemese Konstituciyağa silteme jasamay-aq qoyayın, joğarıdağı eki zañmen aq, «Eyr Astananıñ» mäselesin may şammen qarauğa boladı!

Tek… Oğız Doğan ağamız «qazaqtardıñ özderine kerek emes til, mağan nege kerek?» — dep, orta joldan qayırılmasa!

Söz soñında aytarım, «Eyr Astanağa» til mäselesi turasında osığan deyin öz basım biraz mäsele köterippin, äzirge issaparda jürgendikten, tabılğanı mına qağazdar bolıp twr.

Jäne aytqım kelgeni,

«Eyr Astana» til mäselesinde men sotqa tarta qoymağan mekemelerdiñ biri edi, eger Piter Foster mırza jağdaydı öz baqılauına almay, osılay betimen jibere berse, amalsız bwl mäselemen özime aynalısuğa tura keledi…

Al, jalpı aytarım, qazaq tiliniñ mäselesi biliktiñ emes, sol tildiñ twtınuşısı retinde Siz ben Bizdiñ ğana qolımızda. Bilik öz tarapınan zañdar şığardı, sol zañdardı jwmıs jasatatın kim? Ärine biz! Eger biz, öz qwqığımızdı talap etuden qorıqsaq, bir bet arız jazuğa erinsek, memlekettik organdar qaytip iske aralaspaq? Sizdiñ qwqığıñızdıñ bwzılıp jatqanın olar bal aşıp bilmek pe?

Wzın sözdiñ qısqası, äuede jürseñiz de, jerde jürseñiz de öz ana tiliñizde, memlekettik tilde qızmet körsetiluin talap etiñiz, eger ol talabıñız orındalmasa, tiisti memlekettik organğa nemese sotqa arız, talap qoyudı jappay qolğa alayıq. BAQ-tı şulatqannan göri, bwl ädeqayda tiimdi de paydalı is. Ana tilimizdiñ abıroyın asqaqtatuğa sözben emes, ispen üles qosayıq!„ — dep jazadı Abzal Qwspan mırza äleumettik jelidegi jeke paraqşasında.

365info.kz

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: