|  |  | 

Ezutartar Ädebi älem

«Djuan kolbasanı djonıp djep djatırsıñdar ma?»

Qaltay Mwhamedjanov ağamız jwmısqa kelgende:
– Qalay, djigitter, djağdaylarıñ djaqsı ma? – deytin sol kezde «j»-ğa «d»-nı qosıp aytatındardı keketip.
Bir küni «Aranıñ» jauaptı hatşısı, marqwm Saylaubek Jwmabekovtiñ bölmesinde jwmıstıñ soñında kişigirim «jetim qızdıñ» toyın jasap jatqanbız.
– Esikti japtıñız ba? – degen swrağıma «qorıqpa, qatırdım» degendey Säkeñ eki közin birdey jwmıp, basın şwlğıp, bas barmağın qayqayta şoşayttı.
Apıl-ğwpıl bop jatqanımızda kenet esik sart etip aşıldı da, ar jağınan Qal-ağañ körindi. Ne isterimizdi bilmey qattı sasqalaqtadıq. Auızdağını jwta almay, qaqalıp-şaşalıp twrğan pwşayman türimizdi körip, Qal-ağañ sır aldırmay ädettegidey qaljıñğa bastı.
– Qalay, djigitter, djuan kolbasanı djonıp djep djatırsıñdar ma? – dedi tük bolmağanday gazet-dastarhanımızdağı şala turalğan, şınında, juandau şwjıqqa közin toqtatıp. Sol kezde «j»-nıñ aldına «d»-nı qosıp aytatın şala qazaqtardı keketip.
– Keliñiz, Qal-ağa, keliñiz, däm alıñız, – dep, barımızdı wsına berippiz bärimiz ıñğaysızdıqtı juıp-şayudıñ retin tappay.
– Jaraydı, ala beriñder. Äy, Tolımbek, beri kelip ketşi, – dedi de, meni soñına ilestirdi.
Dälizge şıqqan soñ mağan:
– Biz senderdey kezimizde bwl bälege nan turap jegen adambız. Oğan eşteñe ayta almaymın. Eñ bolmasa esikteriñdi bekitip alsañdar qaytedi… Aynalanıñ barlığı adam añdığan antalağan arız ğoy, abay bolsañdarşı, – dep liftige qaray bettedi.
Şın mäninde qattı wyalıp qaldıq.

«Ara» jabılğanı – qazaq külkisiniñ qara jamılğanı»
Gazet-jurnaldar jappay jabılıp jatqan kez. Qağaz joq, qarjı joq. «Arağa» da tıqır tayandı. «Äne jabıladı, mine jabıladı» degen qauesetpen oyanıp, qayğımen wyıqtaymız. Bas redaktorımız – Qaltay Mwhamedjanov. Bir jağınan, ol kisiniñ bedel-abıroyın oylaymız da, «Aranı» japtırmaytın şığar degen ümitke jüginemiz.
Bir küni Qal-ağañ osı mäselege baylanıstı «ne bük qılam, ne şik qılam» dep artınıp-tartınıp, ortalıq komitetke ketti. Taqımdı qısıp redakciyada biz qaldıq. Keldi tüs qayta. Meniñ kabinetim 12-qabatta liftiniñ tura qarama-qarsısında bolatın. Esik ılği aşıq. Kimniñ kelip, kimniñ ketip jatqanı körinip twradı.
Qal-ağañ keldi. Jüzinde jeñistiñ belgisi bar. Közinde quaqı külki oynaydı. Sözinde de jeñimpazdıqtıñ jeli esedi. Şwbap kabinetine kirdik.
«Ara» jabılmaytın boptı. Sonda Qal-ağañ ne aytqan deysiz ğoy.
– Qağaz joq deysiñder, bizge jay sarı qağaz de jetedi. Anau dükenderdegi may oraytın, et oraytın sarı qağazdar da jaraydı bizge. Sonımen-aq jurnaldı şığara beremiz. Bizge sol qağazdardı beriñizder, bäribir onı oraytın et te, may da joq qoy. Al «Ara» jabılğanı qazaq külkisiniñ qara jamılğanı emes pe? – depti.
Osılay bir auız sözben «Aranı» aman alıp qalğan edi.

Tolımbek ÄLİMBEKWLI                                       zhasalash.kz

Related Articles

  • ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir

  • “Alaş“ sıylığı – öte qauipti sıylıq.

    “Alaş“ sıylığı – öte qauipti sıylıq.

    “Alaş“ sıylığı – öte qauipti sıylıq. Alaş” sıylığın alğan soñ Alaş üşin otqa da, suğa da tüsuge tura keledi. “Alaş” sıylığın talantı men küreskerligi qatar twrğan aqın, jazuşı aladı. “Alaş” sıylığınıñ laureatı Alaş kösemderi – Älihan, Ahmetter sıqıldı Alaştı alañdatqan kez kelgen mäselege oy-pikirin aşıq aytadı jäne aq aytadı. Jusan tübine bwqpaydı. Kerek bolsa abaqtığa da qamaladı. “Alaş“ sıylığınıñ laureatı “men lirik edim”, “mahabbattı ğana jırlaytın edim”, “twmsa tabiğattı ğana süyetin edim”, “tenderim bar edi, qızmette edim, qoğamda, sayasatta şaruam joq” dep, billiard oynap, mereytoydan mereytoyğa şapqılap jüre almaydı. Öytetin bolsa, öte zor qatelikpen berilgen “Alaş” sıylığın Twmanbay atındağı, Mırzatay atındağı sıylıqtarğa, tağı da basqa özine say ağa buın atındağı

  • Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Adamzat kitapqa ğwmır boyı qarızdar. Kitapsız keleşektiñ altın kiltin eşkim qolına mıqtap wstay almağan. Mardan Rahmatulla – kitapqwmar on jeti jasar jigittiñ boyında öz qatarlastarınıñ boyınan tabıla bermeytin wlı qasiet bar. Ol – kitapqa degen mahabbat. Bwl mahabbattıñ sät sanap artuınıñ da sırı bar. Mardan – Asılı Osman, Darhan Qıdıräli sındı bügingi qazaq ruhaniyatınıñ tiregi sanalatın azamattar tuğan topıraqt tuıp-ösken. Topıraqtıñ kiesin däl osı kezde eriksiz moyınday tüsesiñ. Qoğamdağı «jastar kitap oqımaydı» degen qasañ pikirdi joqqa şığaruğa tırısqan jastardıñ da sanı basım. Kün sanap olardıñ sanı artıp, kitaptıñ qwdiretin jer-jerde däleldep bağuda. Kitapqa janı qwmar jan bir künin kitapsız elestete almaydı. Ğwmırı kitappen etene baylanğan, oqu ğwmırınıñ mänine aynalğan jastardı

  • «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)

    «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)

    Qazaq halqınıñ dañqtı perzenti, wlı jazuşı Mwqtar Mağauin 85 jasqa qarağan şağında dünieden ozdı. «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay) Şwbartauda düniege keldi. Jondağı Jobalay Kereydiñ eñ ülken Aruağı Jobalay bidiñ wrpağı edi. Bayqotan bi, Toman bi, Begeş şeşen, Uäyis, Töleu aqın… Atağı Atalarınan asıp ketti… Tirisinde olay degen joq… Bwl sözdi dünieden ötken soñ biz aytıp otırmız… Ömiriniñ soñğı kezderi şette ötti. «Ükimetke, basqalarğa da ökpem joq, ökpeleytin olardıñ jağdayı joq!» (M.Mağauin) degen edi özi bertinde. Astarı auır, eñseñdi ezerdey salmaqtı söz… Danışpan adam nege elden jıraq ketti. Bwl «Oñaşa jatqandı wnatamın, Elimdi el qılmasın erte sezip… Elden kettim jıraq…» (Şäkärim) deytin ketis siyaqtı. Sonda da «Kök

  • Aqköñil bastıq

    Aqköñil bastıq

    İlgeride “Qaz bilim jäne ğılım” deytin mekemege ministrlik köz aşqalı äkimdikte istegen şeneunikti bastıq qılıp jiberdi. Älgi mekeme özine tiesili jwmıstı ğana istep tıp-tınış jatır edi. Jaña bastıq iske qattı kiristi. – Narıqqa, örkenietke say bolu kerek!- dedi. Dereu jaña adamdardı jwmısqa aldı. Bir küni kabinetimizge qılday qara galstuk, qara kästöm-şalbar kigen eñgezerdey jas jigit kirip keldi. – Pälenşe Tölenşeeviç degen siz be? Qanday tamaq işesiz? Qolında bes-altı tamaqtıñ tizimi twr. Söytsek bastıqtıñ “wjımdı tüski aspen qamtamasız etu jönindegi kömekşisi” eken. Öziniñ aytuınşa – menedjer – marketing. Tüste kabinetterdi aralap tapsırıs qabıldaydı da, tamaqtı aldırıp beredi. Kez kelgen tamaqtı üş qaytalap işseñ – şığasıñ ğoy. Biz onday astan tez şıqtıq.

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: