Jügirtpeler
 |  |  | 

Tarih Twlğalar

SÄTBAEV NEGE QUĞINDALDI?

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Jan 30, 2018

Qanish Satbay       Qazaq jerindegi wlttıq Ğılım akademiyasın qwru ideyası Wlı Otan soğısı jürip jatqan uaqıtta payda bolğan edi. Körnekti ğalım soğıstıñ qiınşılığına moyınswnbay, Qazaq KSR Ğılım akademiyasın wyımdastıru isin tabandı türde qolğa aldı. Qazaq KSR Ğılım akademiyasınıñ qwrıluı respublikamızdıñ ğılımi twrğıda däleldi şeşimderin twjırımdauğa, el ekonomikasınıñ, ğılımı men mädenietiniñ örkendeuine ülken mümkindikter aştı. Ğılım akademiyasınıñ qwramına zertteu instituttarı, kitaphanalar men mwrajaylar, laboratoriyalar, sonımen birge bazalar men filialdar qaraydı, sonday-aq, bwl mekemelerdegi tiisti salalardı joğarı bilimdi mamandar jäne qızmetkerlermen qamtamasız etedi.   

    Qazaq KSR Ğılım akademiyası aşılğannan keyin derbes ğılım salalarında zertteu instituttarınıñ aşıluı etek ala bastaydı. Qoğamdıq jäne jaratılıstanu ğılım salalarında köptegen ğılımi zertteu ortalıqtarınıñ aşıluı, olardıñ damuına ülken septigin tigizdi. Sonday-aq, olardıñ aşqan jañalıqtarı men jetken jetistikteri de elimizdiñ ğılımi keşendi damu belesterin ayqınday tüsti. Instituttardıñ aşıluı Qazaqstannıñ auıl şaruaşılığınıñ damuına ülken septigin tigizdi. Sebebi ol kezeñde elimizdiñ auıl şaruaşılığı toqırauda boldı. Wlı Otan soğısı jıldarı barlıq önimder maydanğa arnaldı, al soğıstan keyingi auıldıñ jağdayı müşkil edi. 1947-1948 jıldarı auıldıq jerlerde jwmısşı qolınıñ tapşılığı nemese tehnikalıq jetispeuşilikter orın aldı. Egistik aymaqtarda tek qol eñbegi önimi bolğandıqtan jwmıs önbedi. Keybir aymaqtarda ğana käristerdi köşirip äkelgenine baylanıstı küriş alqaptarı boldı. Egis alqaptarı tek 1952-54 jıldarı tıñ jäne tıñayğan jerlerdi igeru kezinde köbeyip, auıl aymaqtarındağı halıq nanğa sol kezden keyin ğana toya bastadı. Ğılım Akademiyasınıñ jaña ğılımi- zertteu ortalıqtarınıñ aşıluı elimizdiñ ğılımı men mädenietine, qoğamdıq ömirine erekşe äser ete bastadı.

      Desek te, respublikamızdıñ mwnday jetistikterimen qatar akademiyanıñ janındağı qoğamdıq ğılım bölimderiniñ zertteu jwmıstarı sınğa wşırap, basına qara bwlt üyirildi. 40-jıldardıñ soñı men 50-jıldardıñ basındağı qoğamdıq sayasi ömir Qazaq KSR ĞA-nıñ 200-ge juıq qızmetkerlerin jwmıstan şığarıp, ayıptap ülgerdi. Onıñ işinde Qazaq KSR Ğılım Akademiyasınıñ prezidenti qızmetinde bolğan Q.Sätbaevqa jüktelgen mindet tarihi şındıqtı ötken kezeñniñ bastı oqiğaları retinde däleldi jazğandarı üşin qudalauğa wşırağan qazaq ziyalılardıñ ekinşi tobın jwmıstan quu edi. Negizsiz ayıptaudan bas tartqan Qanış Sätbaev ta osı qudalaudıñ jolına tüsip ketedi. 

Nwrbol QANATBEKWLI  

    Qazaq jerindegi wlttıq Ğılım akademiyasın qwru ideyası Wlı Otan soğısı jürip jatqan uaqıtta payda bolğan edi. Körnekti ğalım soğıstıñ qiınşılığına moyınswnbay, Qazaq KSR Ğılım akademiyasın wyımdastıru isin tabandı türde qolğa aldı. Qazaq KSR Ğılım akademiyasınıñ qwrıluı respublikamızdıñ ğılımi twrğıda däleldi şeşimderin twjırımdauğa, el ekonomikasınıñ, ğılımı men mädenietiniñ örkendeuine ülken mümkindikter aştı. Ğılım akademiyasınıñ qwramına zertteu instituttarı, kitaphanalar men mwrajaylar, laboratoriyalar, sonımen birge bazalar men filialdar qaraydı, sonday-aq, bwl mekemelerdegi tiisti salalardı joğarı bilimdi mamandar jäne qızmetkerlermen qamtamasız etedi.       Qazaq KSR Ğılım akademiyası aşılğannan keyin derbes ğılım salalarında zertteu instituttarınıñ aşıluı etek ala bastaydı. Qoğamdıq jäne jaratılıstanu ğılım salalarında köptegen ğılımi zertteu ortalıqtarınıñ aşıluı, olardıñ damuına ülken septigin tigizdi. Sonday-aq, olardıñ aşqan jañalıqtarı men jetken jetistikteri de elimizdiñ ğılımi keşendi damu belesterin ayqınday tüsti. Instituttardıñ aşıluı Qazaqstannıñ auıl şaruaşılığınıñ damuına ülken septigin tigizdi. Sebebi ol kezeñde elimizdiñ auıl şaruaşılığı toqırauda boldı. Wlı Otan soğısı jıldarı barlıq önimder maydanğa arnaldı, al soğıstan keyingi auıldıñ jağdayı müşkil edi. 1947-1948 jıldarı auıldıq jerlerde jwmısşı qolınıñ tapşılığı nemese tehnikalıq jetispeuşilikter orın aldı. Egistik aymaqtarda tek qol eñbegi önimi bolğandıqtan jwmıs önbedi. Keybir aymaqtarda ğana käristerdi köşirip äkelgenine baylanıstı küriş alqaptarı boldı. Egis alqaptarı tek 1952-54 jıldarı tıñ jäne tıñayğan jerlerdi igeru kezinde köbeyip, auıl aymaqtarındağı halıq nanğa sol kezden keyin ğana toya bastadı. Ğılım Akademiyasınıñ jaña ğılımi- zertteu ortalıqtarınıñ aşıluı elimizdiñ ğılımı men mädenietine, qoğamdıq ömirine erekşe äser ete bastadı.

      Desek te, respublikamızdıñ mwnday jetistikterimen qatar akademiyanıñ janındağı qoğamdıq ğılım bölimderiniñ zertteu jwmıstarı sınğa wşırap, basına qara bwlt üyirildi. 40-jıldardıñ soñı men 50-jıldardıñ basındağı qoğamdıq sayasi ömir Qazaq KSR ĞA-nıñ 200-ge juıq qızmetkerlerin jwmıstan şığarıp, ayıptap ülgerdi. Onıñ işinde Qazaq KSR Ğılım Akademiyasınıñ prezidenti qızmetinde bolğan Q.Sätbaevqa jüktelgen mindet tarihi şındıqtı ötken kezeñniñ bastı oqiğaları retinde däleldi jazğandarı üşin qudalauğa wşırağan qazaq ziyalılardıñ ekinşi tobın jwmıstan quu edi. Negizsiz ayıptaudan bas tartqan Qanış Sätbaev ta osı qudalaudıñ jolına tüsip ketedi. 

Nwrbol QANATBEKWLI

 

 Kazakh-tv.kz

Related Articles

  • Milliarder Bill Geyts bar baylığın Afrika elderine audarmaq

    Milliarder Bill Geyts bar baylığın Afrika elderine audarmaq

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Microsoft kompaniyasınıñ negizin qalauşı jäne älemdegi eñ bay adamdardıñ biri sanalatın Bill Geyts öziniñ baylığın qayda jwmsaytının resmi mälimdedi. Käsipker Afrika elderindegi densaulıq saqtau, bilim beru jäne kedeylikpen küres salalarına şamamen 200 milliard dollar investiciya saludı josparlap otır. «Juırda men öz baylığımdı 20 jıldıñ işinde tolıqtay taratu jöninde şeşim qabıldadım. Qarajattıñ basım böligi osı jerde, Afrikada, türli mäselelerdi şeşuge kömektesuge bağıttaladı», – dedi Bill Geyts öziniñ qorımen birlesken baspasöz mäslihatında. Bastı basımdıqtar: – infekciyalıq aurularmen küres (sonıñ işinde bezgek, tuberkulez, VIÇ); – ana men bala densaulığın jaqsartu; – auıldıq audandardağı bilim beru sapasın arttıru; – taza auızsu men sanitariya infraqwrılımın damıtu; Bill Geyts: «Bwl – qayırımdılıq emes, bwl – investiciya.

  • Stalin ajal auzına tastağan qazaqtıñ attı äskeri

    Stalin ajal auzına tastağan qazaqtıñ attı äskeri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Osı uaqıtqa deyin qwpiya saqtalıp kelgen 106-qazaq attı äsker diviziyasınıñ derekteri endi belgili bola bastadı. 1942 jılı diviziya Aqmolada jasaqtalıptı. Äskeri şala dayındıqpen jasaqtalğan diviziya 1942 jıldıñ mamırında, Har'kov tübindegi qorşaudı bwzıp şığuğa bwyrıq berer aldında, 4091 sarbazğa 71mıltıq, yağni 7 adamğa bir mıltıq jäne bärine 3100 jarılğış oq –däri bärilipti. Qazaq bozdaqtarın qarusız jalañ qılışpen ölimge jwmsauı – «Gitlermen salıstırğanda Stalin soldattardı ölimge 8 ese köp jwmsadınıñ» ayğağı (Mihail Gareev, Äskeri akademiyadan.2005 jıl). “Törtinşi bilik» gazetiniñ 2016 – jılğı mamırdıñ 28-jwldızındağı sanında şeteldik arhivterden alınğan videosyujettegi 106-attı äsker diviziyası jönindegi nemis oficeriniñ aytqanı: «Ne degen qırğız (qazaq) degen jan keşti batır halıq, atqa minip, ajalğa qaymıqpay jalañ qılışpen tankterge

  • ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir

  • Şığıs Türkistan

    Şığıs Türkistan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Erzat Käribay Suret: Avtordıñ mwrağatınan alındı.  demografiyası, äkimşiligi men qarulı küşteri Keñester odağınıñ kömegimen Altay, İle, Tarbağataydağı qazaqtı negiz etken är wlt halqınıñ küresi 1944-1946 jıldardağı «Şığıs Türkistan» respublikasınıñ qwrıluına negiz boldı. Dese de osı bir tarih älige deyin bwrmalanıp keledi. Keybir sayasi toptar bwnı öz bilgeninşe maqsat-müddelerine paydalanıp jür. Qazaqtı negiz etken 30 mıñ qarulı armiyası bar memleket (tolıq derbes bolmasa da) 20-şı ğasırdıñ bası men ortasında bolmağan jağday. Ömir süru uaqıtı tört jıl ğana (naqtı atımen eki jıl ğana) bolğanımen, Orta Aziya äsirese, Qazaqstan tarihında belgili män-mañızı bar ekenin basıp aytqan dwrıs! Öytkeni osı uaqıtşa memlekettiñ qwrıluına mıñdağan qazaqstandıq jauıngerler men oqığan ziyalılar at salıstı. Tipti Qırğızstan men

  • Er Jänibek batırdıñ esimi wlıqtaldı 

    Er Jänibek batırdıñ esimi wlıqtaldı 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

      Aydos Mırzahmetov Öskemen qalasınıñ Jekpe-jek sarayında atı añızğa aynalğan Er Jänibekti eske aluğa arnalğan jasöspirimder men kadetter arasında semserlesuden HİH aşıq respublikalıq turnir ötti. Er Jänibek wrpaqtarı wyımdastırıp otırğan turnirge Şığıs Qazaqstan, Abay, Oñtüstik Qazaqstan oblıstarı men Astana, Almatı qalalarınan kelgen 200 jasöspirim sportşı qatısadı. – Kadetter men jasöspirimder arasındağı aşıq respublikalıq turnirdi osımen 19-şı märte ötkizip otırmız. Biz jastardı otansüygiştikke tärbieleu, sportqa, onıñ işinde semserlesuge baulu maqsatında ötkizip kelemiz, – dedi turnirdi wyımdastıruşı, Er Jänibek wrpaqtarınıñ ökili Älibek Erubaev. Turnirdiñ saltanattı aşıluında ŞQO äkiminiñ orınbasarı Erbol Nwrğaliev sportsüyer qauımdı memlekettik merekemen qwttıqtap, Wlı Jeñistiñ 80 jıldığı qarsañında jäne Otan qorğauşılar küninde ötip otırğan jarıstıñ mäni men mağınası zor

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: