|  |  | 

جاھان جاڭالىقتارى ساياسات

“پۋتيندىك رەسەي” جايلى 100 سۇراق 


تاتيانا كاستۋەۆا-جاننىڭ "پۋتيندىك رەسەيگە قاتىستى 100 سۇراق" كىتابىنىڭ مۇقاباسى.

تاتيانا كاستۋەۆا-جاننىڭ “پۋتيندىك رەسەيگە قاتىستى 100 سۇراق” كىتابىنىڭ مۇقاباسى.

“پۋتيندىك رەسەيگە قاتىستى 100 سۇراق” (La Russie de Poutine en 100 questions) – قازىرگى رەسەيدىڭ جاعدايى ءتۇرلى دەرەككوزدەردەن الىنعان فاكتىلەر مەن جەكە اۆتوردىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنىپ سيپاتتالعان 100 قىسقا تاراۋدان تۇراتىن كىتاپ. شىعارمانىڭ ماقساتى – ليبەرالدىق قۇندىلىقتار نەگىزىندە تاربيەلەنگەن باتىس ەۋروپا تۇرعىندارىنا قازىرگى رەسەيدىڭ بولمىسىن ءتۇسىندىرۋ.

“پۋتيندىك رەسەيگە قاتىستى 100 سۇراق” كىتابىندا رەسەي مەن فرانتسيا قوعامىنىڭ اراسىندا تۇسىنىسپەۋشىلىكتەر تىم كوپ ەكەنى ايتىلادى. كىتاپ اۆتورى ءارى فرانتسياداعى ءىFRI حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىنا قاراستى رەسەي جانە تمد ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى تاتيانا كاستۋەۆا-جان ازاتتىقتىڭ ورىس قىزمەتىنە سۇحبات بەردى.

- فۋكۋيامانىڭ (فرەنسيس فۋكۋياما – امەريكالىق فيلوسوف، ساياساتتانۋشى، ساياسي ەكونوميست ءارى جازۋشى – رەد.) “تاريحتىڭ اقىرى” دەگەن كىتابى ەسىڭىزدە مە؟ سوۆەت وداعى قۇلاعاننان كەيىن ەۋروپالىقتاردىڭ كوبى، ءتىپتى ءبۇتىن باتىس الەمى ادامدارى ادامزات ليبەرالدىق دەموكراتياعا بەت بۇردى، كوممۋنيستىك رەجيمدەردىڭ قۇلاۋى – وسىنىڭ ايعاعى دەپ ويلادى. بۇل پروتسەسكە كومەكتەسىپ، اۆتوريتارلىق رەجيمدەرگە قارسى نارازىلىق قوزعالىستاردى قولداۋ كەرەك دەپ ءتۇسىندى. باتىس جۇرتىنىڭ بۇل ءۇمىتىن تۇسىنۋگە بولادى. ادامزاتتىڭ بۇلاي دامۋى ەۋروپا وداعى ەلدەرىندە تۇراتىن ادامدارعا الدەبىر ۋتوپيا بولىپ كورىنبەيدى. ال بىراق رەسەيدەن الەمنىڭ دامۋى مۇلدە وزگەشە سيپاتتا كورىنەدى. سوندىقتان باتىستىڭ ءتالىم-جوسىعىنان رەسەي ەليتاسىنىڭ بىرتىندەپ كوڭىلى قالدى.

رەسەيدى ەۋرووداق ەلدەرى نەمەسە اقش ءتارىزدى دەموكراتيالىق ەل رەتىندە كورگىسى كەلىپ، الدەبىر تالاپ قويادى. بىراق قازىرگى رەسەيدىڭ ۇستانعان ساياساتى مۇلدە بۇل ەمەس، ول باسقا جاققا بەت الدى

كاستۋەۆا-جاننىڭ سوزىنشە، رەسەي وزىندىك ەرەكشەلىگى بار ەل بولۋ قۇقىعىن قورعاپ وتىر، ال الەمدەگى ايبىنىن اسىرۋ ماسەلەسىندە رەسەي مەن ەۋروپا مۇلدە ەكى ءتۇرلى ءتاسىل قولدانىپ كەلدى. قىرىم اننەكسياسىنا دەيىن ەۋروپا وداعى ەلدەرى ورتاق قورعانىس بيۋدجەتىن ۇلعايتۋ قاجەت دەپ ويلامادى، ال ۆلاديمير پۋتين بيلىككە كەلگەن بەتتە رەسەي ارمياسىن رەفورمالاۋعا كىرىستى، ونىڭ ناتيجەسىن قازىر كورۋگە بولادى. كاستۋەۆا-جان رەسەي مەن باتىستىڭ ۇستانىمى جەكە تۇلعانىڭ، ازاماتتىق قوعامنىڭ ءرولى، مەملەكەت پەن قوعام اراسىنداعى قاتىناستار، دەموكراتيا مەن ازاماتتىق ەركىندىكتىڭ ءمانى دەگەن كوپتەگەن ماسەلەلەر بويىنشا دا مۇلدە ۇيلەسپەيتىنىن ايتادى.

- باتىس جۇرتى پايىمىنداعى زايىرلى قوعام دەگەندى، ءبىر جىنىستى نەكە نەلىكتەن ادامنىڭ جەكە ەركىندىگى سيمۆولىنا اينالىپ شىعا كەلگەنىن، توزىمدىلىك پرينتسيپىنە نەگىزدەلگەن كوشى-قون ساياساتىن رەسەيدە تۇسىنبەيدى. بۇل ماسەلەلەردى تۇسىنۋدەگى قايشىلىقتار تەرەڭدە جاتىر. 1990 جىلدارى، ءتىپتى 2000 جىلداردىڭ باسىندا رەسەي ناعىز ەۋروپالىق ەلگە، اشىق ەلگە اينالىپ كەلە جاتقانداي كورىنگەن. بۇل ءۇمىت اقتالماي، رەسەي باتىسپەن جاۋلاسىپ الدى، قازىر [فرانتسيادا] رەسەيدەن قاتتى ءتۇڭىلىپ وتىرعاندار كوپ. كەيدە باتىس جۇرتى وزگە، رەسەيدەن الدەقايدا اۆتوريتارلى الدەبىر ەلگە الدەقايدا جۇمساقتاۋ كوزقاراسپەن قارايتىن ءتارىزدى كورىنەدى. ويتكەنى رەسەيدى ەۋرووداق ەلدەرى نەمەسە اقش ءتارىزدى دەموكراتيالىق ەل رەتىندە كورگىسى كەلىپ، الدەبىر تالاپ قويادى. بىراق قازىرگى رەسەيدىڭ ۇستانعان ساياساتى مۇلدە بۇل ەمەس، ول باسقا جاققا بەت الدى.

ەگەر اجەپتاۋىر مىقتى قارسىلىققا تاپ بولسا، ىشكى ساياساتتا رەپرەسسيالىق، سىرتقى ساياساتتا اگرەسسيالىق سيپاتتاعى امالدارعا جۇگىنەتىن بولادى

كىتاپتا اۆتور پوستسوۆەتتىك رەسەيدىڭ دامۋ ەۆوليۋتسياسى مەن ونىڭ ليدەرى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ەۆوليۋتسياسىن سالىستىرعان. ول ساياسي كارەراسىن باتىس ەلدەرىنە بەت بۇرۋدان باستادى، بىراق كاستۋەۆا-جاننىڭ پىكىرىنشە، ءپۋتيننىڭ ءۇشىنشى پرەزيدەنتتىك مەرزىمىندە ونىڭ بۇل جولدان باس تارتقانى قاتتى بايقالدى. ونىڭ پىكىرىنشە، پۋتين كەلەسى پرەزيدەنتتىك مەرزىمىندە دە حالىقارالىق ارەنادا اگرەسسيالىق ساياسات ۇستاناتىن بولادى.

- ءپۋتيننىڭ ءتورتىنشى مەرزىمگە ارنالعان ماقساتى تۇسىنىكتى. ىشكى ساياساتتا – رەجيم تۇراقتىلىعىن، ونىڭ بيلىگىن ساقتاپ قالۋ جانە الەۋمەتتىك تولقۋلاردى بولدىرماۋ ماقساتىن كوزدەيدى. ال سىرتقى ارەنادا رەسەي ءپۋتيننىڭ ءۇشىنشى مەرزىمى كەزىندە “قايتارىپ العان” پوزيتسيالاردى ۇستاپ قالۋعا تىرىسادى. ماقساتتارى تۇسىنىكتى، بىراق وعان جەتۋ ءۇشىن قانداي ادىستەردى قولداناتىنى تۇسىنىكسىز. شىندىعىندا، رەجيم بارىنشا وڭتايلىلىق تانىتىپ وتىر. ەگەر ماقساتتارىنا ازدى-كوپتى جۇمساقتاۋ ادىستەرمەن جەتۋگە بولاتىنىن بايقاسا، رەجيم سولارعا جۇگىنەدى. ال ەگەر اجەپتاۋىر مىقتى قارسىلىققا تاپ بولسا، ىشكى ساياساتتا رەپرەسسيالىق، سىرتقى ساياساتتا اگرەسسيالىق سيپاتتاعى امالدارعا جۇگىنەتىن بولادى. قاي تاسىلگە جۇگىنەتىنىن ءالى شەشكەن جوق. مۇنىڭ ءبارى قارىمتا جاۋاپ قايتارۋ مەن رەاكتسيانى سوزباقتاۋعا بولمايتىن ءسات تۋعان كەزدە جانە قالىپتاسقان جاعدايعا قاراي شەشىلەتىن بولادى.

كاستۋەۆا-جان “قوعامدىق پىكىردى كرەمل قالىپتاستىرىپ وتىر ما، الدە كرەملدىڭ ساياساتىن قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرا ما؟” دەگەن قىزىق سۇراق تۋادى دەپ سانايدى.

- كرەمل قوعامدىق پىكىر ساۋالنامالارىنا وتە مۇقيات قارايدى. قوعامدىق پىكىردى ءبىلۋ ءۇشىن ساۋالناما جۇرگىزۋمەن اينالىساتىن جابىق قىزمەتتەر بار، ونداي مەكەمەلەر فسب ىشىندە دە بار. مىسالى، قىرىمدى قوسىپ العانعا دەيىن قىرىم تەرريتورياسىندا سونداي ساۋالنامالار جۇرگىزىلگەن. كرەمل اۋەلى قوعامدىق پىكىردىڭ بەتالىسىن انىقتاپ الۋعا تىرىسادى، سوسىن الگى تەندەنتسياعا بەلگىلى ءبىر ءپىشىن بەرىپ، قويۋلاتىپ، كوپىرتۋمەن قارقىندى اينالىسادى. ءوز كەزەگىندە الگى تولقىن كرەملگە، ال كرەمل وعان قايتا ىقپال ەتەدى، سوندىقتان الدەبىر تۇيىق تسيكل پايدا بولادى.

جۇيەلى وپپوزيتسيا – باتىس جۇرتىنا ونشا تۇسىنىكسىز بىردەڭە، ويتكەنى بۇل بيلىكتەگى، بىراق ناعىز بيلىككە ۇمتىلمايتىن ادامدار

كىتاپتا “الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك – رەسەيدىڭ قازىرگى ساياساتىنىڭ ەڭ وسال تۇسى” دەپ جازىلعان. كەدەيلىك دەڭگەيىنە قاتىستى رەسمي كورسەتكىشتەردىڭ باتىس ەلدەرىندەگى كورسەتكىشتەردەن ونشا كوپ ايىرماشىلىعى جوق بولعانىمەن، باتىس ەۋروپا ەلدەرىنە قاراعاندا، بايلار مەن كەدەيلەر اراسىنداعى الشاقتىق رەسەيدە الدەقايدا تەرەڭ. كىتاپتا فرانتسۋز ەكونوميسى توم پيكەتتيدىڭ بىلتىرعى زەرتتەۋىنەن دەرەكتەر كەلتىرىلگەن. ول دەرەكتەردە رەسەيدىڭ ۇلتتىق بايلىعىنىڭ شيرەك بولىگى رەسەيلىكتەردىڭ ءبىر پايىزىنىڭ يەلىگىندە دەپ جازىلعان. ال شىندىعىندا، اتالعان ۇلەس بۇدان الدەقايدا ۇلكەن بولۋى مۇمكىن، ويتكەنى زەرتتەۋدە ەل ىشىندەگى رەسمي كاپيتال عانا ەسكەرىلگەن. “كەي دەرەكتەر بويىنشا، رەسەي جالپى ىشكى ءونىمىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى وفشورلىق ايماقتاردا ەكەنى ەسكەرىلمەگەن” دەپ جازادى كاستۋەۆا-جان. ول كىتاپتا رەسەيدىڭ ساياسي وپپوزيتسياسىنىڭ ەۆوليۋتسياسىن دا تالداعان.

- رەسەيدە ەكى وپپوزيتسيا بار ەكەنى ءمالىم، بىرەۋى – پارلامەنتتە پارتيالارعا توپتاسقان جۇيەلى وپپوزيتسيا، ەكىنشىسى – جۇيەسىز وپپوزيتسيا. جۇيەلى وپپوزيتسيا – باتىس جۇرتىنا ونشا تۇسىنىكسىز بىردەڭە، ويتكەنى بۇل بيلىكتەگى، بىراق ناعىز بيلىككە ۇمتىلمايتىن ادامدار. باسقاداي جاعداي تۋسا وپپوزيتسيانىڭ وزگە ليدەرلەرى بولار ەدى. ال قازىر ول ءشوبىن شاۋىپ العان دالا ءتارىزدى بولىپ قالعان. قازىر ول جەردە ۇلكەن بۇتاقتارى – ناۆالنىي مەن ونىڭ شتابتارى بار جالعىز اعاش ءوسىپ تۇر، ءار جەردەن گۋدكوۆ، ياۆلينسكي، رىجكوۆ سياقتى “ماساقتار” قىلتيادى. مۇلدە كوڭىلسىز بولىپ كەتپەس ءۇشىن ادەمى گۇل – كسەنيا سوبچاكتى “ەگىپ” قويدى. وزگە كليمات ورناسا، الگى الاڭ مۇلدە وزگەشە بولىپ كورىنەر ەدى.

كىتاپتا رەسەيلىكتەردىڭ ءبىراز بولىگى سوۆەت زامانىن جانە ءستاليننىڭ تۇسىنداعى “تەمىردەي ءتارتىپتى” اڭسايتىنى تۋرالى دا ايتىلعان. بىراق “پۋتيندىك رەسەي…” كىتابىنىڭ اۆتورى ول كەزدەگى ء“تارتىپ” كوررۋپتسياسىز ەدى عوي، سوندىقتان رەسەيدىڭ قازىرگى بيلىگى ەلدى جەمقورلىق جايلاپ العان كەزدە ءستاليننىڭ ساياساتىن اقتاۋعا تىرىسۋىمىز ورىندى ما، جوق پا دەپ جاقسىلاپ ويلانعانى ءجون بولار ەدى دەپ مىسقىلدايدى.

فرانتسيا مەن رەسەيدىڭ قارىم-قاتىناسى تۋرالى كىتاپتىڭ ەڭ سوڭعى تاراۋىنداعى: “بۇل ەكى ەلدىڭ قازىرگى قارىم-قاتىناسىن مەڭزەۋ ەمەس پە؟” دەگەن سۇراققا كاستۋەۆا-جان بىلايشا جاۋاپ بەردى:

– سوۆەت وداعى قۇلاعاننان بەرى ەكى ەلدىڭ قاتىناسى، بەينەلەي ايتقاندا، ارانىڭ تىستەرى سياقتى دامىپ كەلەدى. جاتىق دامىعان كەزدەرى دە بولدى. 2003 جىلى رەسەي مەن فرانتسيا اقش-تىڭ يراكتاعى باسقىنشىلىعىنا بىرلەسىپ قارسى شىقتى. ساتسىزدىكتەر دە بولدى، مىسالى، يۋگوسلاۆيانى بومبالاۋعا قاتىستى فرانتسيا مەن رەسەيدىڭ ۇستانىمدارى ۇيلەسپەدى. 2011 جىلى ليۆيا پروبلەماسى ەكى ەلدىڭ اراسىن تاعى ۋشىقتىردى. بۇتىندەي العاندا، فرانتسۋزدار رەسەي-فرانتسيا اراسىن “قىرىن قاباق پەن ديالوگ” ۇيلەسكەن قاتىناستار دەپ اتايدى. مينسك كەلىسىمى اياسىندا فرانتسيا – اسا ماڭىزدى ارىپتەس ەل، سوندىقتان ماكرون مەن ءپۋتيننىڭ 2017 جىلعى 26 مامىرداعى كەزدەسۋىنەن كەيىن “تريانون ديالوگى” دەپ اتالاتىن، ياعني ەكى ەلدىڭ ازاماتتىق قوعامى اراسىندا تىعىز بايلانىس ورناتۋ تۋرالى جاڭا فورماتتاعى يدەيانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان. ال قاتال پوزيتسياعا قاتىستى ايتار بولساق، فرانتسيا رەسەيگە سانكتسيالار سالدى، بىراق ءوزارا ىمىراعا كەلۋ جولدارى، ىنتىماقتاستىقتى جاڭا دەڭگەيگە جەتكىزە الاتىن امالدار ىزدەستىرىلىپ جاتىر.

ەكى ەلدىڭ ءوزارا قاتىناسىندا، رەسەيدەگى سايلاۋدان كەيىن بولماسا، ازىرشە ىلگەرى جىلجۋ بايقالمايدى

تاتيانا كاستۋەۆا-جان فرانتسيادا ەممانۋەل ماكرون پرەزيدەنت بولىپ سايلانعان 2017 جىلعى مامىردان بەرى ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ديالوگتان الدەبىر تۇشىمدى ناتيجەلەر شىقپاعانىن ايتادى. مۇنىڭ سەبەبى، پرەزيدەنت ماكرون كوبىنەسە ىشكى پروبلەمالاردى شەشۋمەن اينالىسقانىنا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.

ء“بىر جاعىنان، رەسەي سايلاۋعا دايىندالىپ جاتىر، سوندىقتان حالىقارالىق كەزدەسۋلەردە سيريا مەن ۋكراينا داعدارىستارىنا كوبىرەك ءمان بەرىلدى. ەكى ەلدىڭ ءوزارا قاتىناسىندا، رەسەيدەگى سايلاۋدان كەيىن بولماسا، ازىرشە ىلگەرى جىلجۋ بايقالمايدى. فرانتسيا پرەزيدەنتى مامىردىڭ اياعىندا سانكت-پەتەربۋرگتە وتەتىن ەكونوميكالىق فورۋمعا باراتىنىن مالىمدەپ قويدى” دەيدى ول. بۇعان قوسا، ءپرينتسيپتى الشاقتىقتار، اسىرەسە قىرىم مەن ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى جاعدايعا قاتىستى قايشىلىقتار ءالى جويىلعان جوق، سوندىقتان ەكى ەل اراسىنداعى قاتىناستاردا تاياۋدا ايتارلىقتاي ىلگەرىلەۋ نەمەسە داعدارىس بولادى دەپ كۇتۋدىڭ رەتى جوق دەپ بولجايدى كاستۋەۆا-جان.

(ازاتتىقتىڭ ورىس قىزمەتى ءتىلشىسى ناتاليا كانەۆسكايا العان سۇحبات ورىسشادان اۋدارىلدى.)

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • اقش سەناتى ۋكرايناعا قارجىلاي كومەك قاراستىرىلعان زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى

    اقش كونگرەسى.  اقش سەناتى 13 اقپاندا ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا 95 ملرد دوللار بولاتىن قارجىلاي كومەك بەرۋ تۋرالى زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى. سەناتتا دەموكراتتار باسىم ورىنعا يە. ەندى زاڭ جوباسىن رەسپۋبليكالىق پارتيا باسىم وكىلدەر پالاتاسى قارايدى. وكىلدەر پالاتاسىندا جوبانىڭ زاڭ ستاتۋسىن الۋعا مۇمكىندىگى از دەگەن بولجام دا ايتالادى. پرەزيدەنت-دەموكرات دجو بايدەن ءبىراز ۋاقىتتان بەرى ەكى پالاتانى ۋكراينا مەن اقش-تىڭ ءۇندى-تىنىق مۇحيت اۋماعىنداعى سەرىكتەستەرىنە كومەك بەرۋدى جىلدامداتۋعا شاقىرىپ كەلەدى. ۋكراينا بيلىگى باستى وداقتاسى اقش-تان قولداۋ ازايعان تۇستا قارۋ-جاراق جەتپەي جاتقانىن بىرنەشە رەت مالىمدەگەن. ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي بۇگىن، 13 اقپاندا اقش سەناتىنىڭ بۇل زاڭ جوباسىن ماقۇلداعانىنا العىس ايتتى. قۇجاتتا كيەۆكە 61 ملر دوللار بەرۋ قاراستىرىلعان. “امەريكانىڭ كومەگى ۋكرايناعا بەيبىت ءومىردى جاقىنداستىرىپ، الەمدىك

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: