|  |  | 

كوز قاراس سپورت

سوۆەت جانكۇيەرلەرى “بۇكىل الەم سسسر قۇراماسى ءسۇرىنىپ كەتسە ەكەن دەپ تەلەۆيزورعا تەلمىرىپ وتىرادى” دەپ ويلايتىن.

66EF19A3-E331-4B36-8832-ACFE1BAD105A_cx0_cy18_cw0_w650_r1قىسقى وليمپيادا كەزىندە ۇلتتىق قۇرامالارىنىڭ ناتيجەسىنە كوڭىلدەرى تولماي كۇيىنىپ جاتقان پوست-سوۆەتتىك ەلدەردەگى دوستارىم، بۇل – جەكەلەگەن سپورتشىلاردىڭ كۇش-قۋات, قارىم-قابىلەتى سىنالاتىن جارىس. سسسر كەزىندە پارتيا مەن ۇكىمەت مۇنداي حالىقارالىق جارىستاردى يدەولوگيالىق جوباعا اينالدىرىپ، “كۇللى كاپيتاليستىك الەمنىڭ ءىشىن كۇيدىرەيىك، مىسىقتىلەۋ يمپەرياليستەردىڭ بەتىن ايمانداي ەتىپ، سوتسياليزم قۇرىلىسشىلارىنىڭ سپورت باسەكەسىندە دە مىقتى ەكەنىن دالەلدەيىك” دەپ ابدەن ساياسيلاندىردى. سول سەبەپتى سوۆەت سپورتشىلارى الاڭعا جاۋعا شاپقانداي تۇرمەن شىعاتىن. سوۆەت جانكۇيەرلەرى “بۇكىل الەم سسسر قۇراماسى ءسۇرىنىپ كەتسە ەكەن دەپ تەلەۆيزورعا تەلمىرىپ وتىرادى” دەپ ويلايتىن. ءتىرى مىسالدارى ءالى بار عوي، سولتۇستىك كورەيا سياقتى.

ال شىنىن ايتار بولساق، باتىستا ەكى وليمپيادا دا سپورتشىلاردىڭ باسەكەسى سياقتى قابىلدانادى. اشىلۋ، يا جابىلۋ سالتاناتى بولماسا، قالعان جارىستاردى تۇرعىنداردىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگى عانا كورەدى. بۇل تاراپتا كوگىلدىر ەكرانعا كەكتەنە ءتونىپ وتىرعان ەشكىم جوق، شەتتە تۇرىپ جاتقان كرەملدىڭ مۇريدتەرى بولماسا  ;)  وليمپيادا جاپپاي تالقىلانبايدى، كۇندەلىكتى اقپارات قۇرالدارىنىڭ ءبىرىنشى بەتىنە شىعىپ كەتپەيدى. ەگەر اتلەتتەرى جۇلدە الىپ جاتسا، البەتتە، اتاپ وتەدى، ماقالا جازادى، سۇحبات الادى. ونىڭ وزىندە كوبىنە سپورتتىق باق تۇرلەرى. مىسالى، ءداستۇرلى تۇردە ءوتىپ جاتاتىن كۋلينارلار جارىسى، يا ونەر فەستيۆالدارىن دا حالىقتىڭ ءبارى ەمەس، بەلگىلى ءبىر بولىگى عانا كورىپ، تالقىلايدى عوي. سول سياقتى. باتىس ەلدەرىندە “بيىل ءتورت جىل بۇرىنعىدان از مەدال الىپ قالدىق، ماسقارا، ۇلتتىق نامىسىمىز قورلاندى، ەلدىگىمىز كورىنبەدى” دەپ جاتقان جانە ەشكىم جوق. ناتيجە ايتارلىقتاي تىم قاتتى ناشارلاپ كەتسە، سپورت توڭىرەگىندەگى توپتار، ساياساتكەرلەر مەن دەپۋتاتتار جەكە تالقىلاپ جاتادى. جاپپاي تراگەديا جاسامايدى. “نەگە ولەرمەندىك قىلمادى؟ نەگە وكپەسى وشكەنشە جارىسپادى؟ وڭشەڭ جانىن اياعان قۋ!” دەپ جانىقپايدى. ويتكەنى سپورتشى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى فاكتور – دەنساۋلىعى. سپورتشى دا تەلەديدار قاراپ، ديۆاندا جامباستاپ جاتقان جانكۇيەر سياقتى جانىن كۇتەدى. پوست-سوۆەتتىك ۇكىمەت قانشا جەردەن ساياسي ۇپاي جيناعىسى كەلىپ شەتەلدە جاتتىقتىرسا دا، پرەزيدەنت ستيپەندياسىن تاعايىنداسا دا، ۇلتتىق كومپانيانى سپونسور قىلىپ قويسا دا، سپورتشى الەۋەتى جەتەتىن جەرگە دەيىن عانا جارىسا الادى.

باتىستا مىقتى سپورتشى جالپى مەكتەپتىڭ تەگىن، يا جەكەمەنشىك مەكتەپتىڭ ەليتالىق سپورت سەكتسياسى مەن ۋنيۆەرسيتەت، يا جەكەمەنشىك سپورت كلۋبتارىنان سۇرىپتالىپ، شىڭدالىپ شىعادى. ۇكىمەت جالپى مەكتەپ دەڭگەيىندەگى سەكتسيالارعا قارجى اۋدارادى، بىراق جەكەلەگەن سپورتشىلارعا ءبىر تيىن بولمەيدى. كەيبىرى ءتىپتى وليمپيادا چەمپيوندارىنا ءبىر تيىن سىياقى تولەمەيدى. ۇكىمەت جالپى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا كۇش سالادى. تۇرمىسى تۇزەلگەن ەلدىڭ تۇرعىندارى سپورتپەن شۇعىلدانۋعا ۋاقىت تا، جاعداي دا تابادى. “بۇقارالىق سپورت تۇرالاپ جاتىر” دەپ ەشكىم اتتاندامايدى. اربىردەن سوڭ “بۇقارالىق سپورت” (“ماسسوۆىي سپورت”) دەگەن تىم سوۆەتتىك تۇسىنىك. وتە-موتە دەرەكسىز، ابستراكتىلى ۇعىم. “بۇقارالىق سپورتقا” بيۋدجەتتەن اقشا ءبولۋ” دەگەن ءتىپتى بۇلىڭعىر نارسە. “بۇقارالىق سپورتقا، يا تالانتتى سپورتشىلارعا اقشا ءبولۋ” دەگەن جەلەۋمەن بيۋدجەتتى تالان-تارجىعا سالۋ، كاسىبي سپورت كلۋبتارىن مەملەكەت بيۋدجەتىنەن قارجىلاندىرۋ باتىستا قيسىنسىز كورىنەر ەدى.

كەيبىر پوست-سوۆەتتىك ەلدەردەگى جانكۇيەر دوستارىم سپورتشىلاردى كىنالاعانشا، ورتا مەكتەپ دەڭگەيىندەگى سپورت سەكتسيالارىن جەتكىلىكتى تۇردە جابدىقتاي الماي وتىرعان، حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگى اپتاسىنا بىرنەشە مارتە سپورتپەن شۇعىلداناتىنداي تۇرمىس دەڭگەيىن وسىرە الماي وتىرعان، كاسىبي سپورت كلۋبتارى اشىق باسەكەگە ءتۇسىپ، ۇلتتىق قۇراماعا كىمنىڭ كىرەتىنىن شەنەۋنىكتەر ەمەس، تاۋەلسىز فەدەراتسيالار شەشەتىندەي احۋال قالىپتاستىرا الماي وتىرعان ۇكىمەتتى جازعىرسىن.

Galym Bokashتىڭ پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • ءۇش انىق

    ءۇش انىق: ءبىرىنشى، الەۋمەتتىك جەلىدە پوست جازۋ بىرەۋ ءۇشىن ەرمەك نەمەسە ۋاقىت وتكىزۋ قۇرالى بولۋى مۇمكىن. ولاردىڭ ورتاسى، شاقىراتىن قوناعى، اڭگىمەسى دە بولەك دەگەندەي. ادامدار الەۋمەتتىك جەلىنى مادەني ورتاعا اينالدىرۋى مىندەتتى ەمەس. كەيبىر ازاماتتار ءۇشىن الەۋمەتتىك جەلى پىكىر الماسۋ ورتاسى، ءبىلىم وشاعى، اقپارات الۋ الماسۋ ورىنى. الەۋمەتتىك جەلىدە ساپالى كونتەنت ۇسىنۋ، مادەني ورتا قالىپتاستىرۋ، ادەپتى پىكىر-تالاس وتكىزۋ تۇلعالىق دامۋىڭا قوسىمشا اسەر ەتەدى. كەيدە ءتۇرلى ورتانىڭ ادامدارى ساپىرىلىسىپ ارالاسىپ جاتادى. سەنىڭ ۇلتقا، مەملەكەتكە دەگەن شىنايى كۇيىنىشىڭنەن تۋعان دۇنيەڭدى ەرمەككە اينالدىرعىسى كەلەدى. ولارعا دا ەشكىم قوي دەمەيدى، سونداي ەركىن. ءبىر قاراساڭ جاقسى، ءبىر قاراساڭ شىنىمەن ىڭعايسىز. ءوز باسىم كوبىنىڭ ءوز ويىن ايتۋىنا ەرىك بەرۋگە تىرىسامىن، اۋزىن قاقپايمىن. ويتكەنى ول دا وسى ەلدىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: