|  |  | 

Көз қарас Спорт

Совет жанкүйерлері “бүкіл әлем СССР құрамасы сүрініп кетсе екен деп телевизорға телміріп отырады” деп ойлайтын.

66EF19A3-E331-4B36-8832-ACFE1BAD105A_cx0_cy18_cw0_w650_r1Қысқы олимпиада кезінде ұлттық құрамаларының нәтижесіне көңілдері толмай күйініп жатқан пост-советтік елдердегі достарым, бұл – жекелеген спортшылардың күш-қуат, қарым-қабілеті сыналатын жарыс. СССР кезінде партия мен үкімет мұндай халықаралық жарыстарды идеологиялық жобаға айналдырып, “күллі капиталистік әлемнің ішін күйдірейік, мысықтілеу империалистердің бетін аймандай етіп, социализм құрылысшыларының спорт бәсекесінде де мықты екенін дәлелдейік” деп әбден саясиландырды. Сол себепті совет спортшылары алаңға жауға шапқандай түрмен шығатын. Совет жанкүйерлері “бүкіл әлем СССР құрамасы сүрініп кетсе екен деп телевизорға телміріп отырады” деп ойлайтын. Тірі мысалдары әлі бар ғой, Солтүстік Корея сияқты.

Ал шынын айтар болсақ, Батыста екі олимпиада да спортшылардың бәсекесі сияқты қабылданады. Ашылу, я жабылу салтанаты болмаса, қалған жарыстарды тұрғындардың белгілі бір бөлігі ғана көреді. Бұл тарапта көгілдір экранға кектене төніп отырған ешкім жоқ, шетте тұрып жатқан Кремльдің мүридтері болмаса  ;)  Олимпиада жаппай талқыланбайды, күнделікті ақпарат құралдарының бірінші бетіне шығып кетпейді. Егер атлеттері жүлде алып жатса, әлбетте, атап өтеді, мақала жазады, сұхбат алады. Оның өзінде көбіне спорттық БАҚ түрлері. Мысалы, дәстүрлі түрде өтіп жататын кулинарлар жарысы, я өнер фестивальдарын да халықтың бәрі емес, белгілі бір бөлігі ғана көріп, талқылайды ғой. Сол сияқты. Батыс елдерінде “биыл төрт жыл бұрынғыдан аз медаль алып қалдық, масқара, ұлттық намысымыз қорланды, елдігіміз көрінбеді” деп жатқан және ешкім жоқ. Нәтиже айтарлықтай тым қатты нашарлап кетсе, спорт төңірегіндегі топтар, саясаткерлер мен депутаттар жеке талқылап жатады. Жаппай трагедия жасамайды. “Неге өлермендік қылмады? Неге өкпесі өшкенше жарыспады? Өңшең жанын аяған қу!” деп жанықпайды. Өйткені спортшы үшін ең маңызды фактор – денсаулығы. Спортшы да теледидар қарап, диванда жамбастап жатқан жанкүйер сияқты жанын күтеді. Пост-советтік үкімет қанша жерден саяси ұпай жинағысы келіп шетелде жаттықтырса да, президент стипендиясын тағайындаса да, ұлттық компанияны спонсор қылып қойса да, спортшы әлеуеті жететін жерге дейін ғана жарыса алады.

Батыста мықты спортшы жалпы мектептің тегін, я жекеменшік мектептің элиталық спорт секциясы мен университет, я жекеменшік спорт клубтарынан сұрыпталып, шыңдалып шығады. Үкімет жалпы мектеп деңгейіндегі секцияларға қаржы аударады, бірақ жекелеген спортшыларға бір тиын бөлмейді. Кейбірі тіпті олимпиада чемпиондарына бір тиын сыйақы төлемейді. Үкімет жалпы халықтың әл-ауқатын жақсартуға күш салады. Тұрмысы түзелген елдің тұрғындары спортпен шұғылдануға уақыт та, жағдай да табады. “Бұқаралық спорт тұралап жатыр” деп ешкім аттандамайды. Әрбірден соң “бұқаралық спорт” (“массовый спорт”) деген тым советтік түсінік. Өте-мөте дерексіз, абстрактылы ұғым. “Бұқаралық спортқа” бюджеттен ақша бөлу” деген тіпті бұлыңғыр нәрсе. “Бұқаралық спортқа, я талантты спортшыларға ақша бөлу” деген желеумен бюджетті талан-таржыға салу, кәсіби спорт клубтарын мемлекет бюджетінен қаржыландыру Батыста қисынсыз көрінер еді.

Кейбір пост-советтік елдердегі жанкүйер достарым спортшыларды кінәлағанша, орта мектеп деңгейіндегі спорт секцияларын жеткілікті түрде жабдықтай алмай отырған, халықтың басым көпшілігі аптасына бірнеше мәрте спортпен шұғылданатындай тұрмыс деңгейін өсіре алмай отырған, кәсіби спорт клубтары ашық бәсекеге түсіп, ұлттық құрамаға кімнің кіретінін шенеуніктер емес, тәуелсіз федерациялар шешетіндей ахуал қалыптастыра алмай отырған үкіметті жазғырсын.

Galym BokashТЫҢ парақшасынан алынды

Related Articles

  • Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: