|  |  | 

كوز قاراس ساياسات

“نازارباەۆ 2020 جىلى سايلاۋعا تۇسەدى دەپ ويلامايمىن”

قاسىم-جومارت توقاەۆ

قاسىم-جومارت توقاەۆ

قازاقستان سەناتىنىڭ توراعاسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلىبريتانيالىق ۆۆس تەلەارناسىنىڭ Hard Talk باعدارلاماسىنا سۇحبات بەرىپ، نازارباەۆتىڭ بيلىگى جانە ەلدەگى جەمقورلىقپەن كۇرەس تۋرالى ايتتى. سۇحبات 20 ماۋسىمدا ۆۆس News تەلەارناسىنا جانە BBC راديوسىنا شىقتى.

“نازارباەۆتىڭ بيلىكتە ۇزاق وتىرۋى – تۇراقتىلىقتىڭ بەلگىسى. 2020 جىلعا دەيىن بيلىكتە بولادى. كەيىن سايلاۋعا تۇسەم دەسە وزىنە بايلانىستى” دەدى توقاەۆ سۇحباتىندا.

وسى ساتتە حابار جۇرگىزۋشىسى ستيۆەن ساكۋر “ەگەر مەنىڭ ماتەماتيكالىق ەسەبىم دۇرىس بولسا، 2020 جىلى نازارباەۆ 80 جاسقا تولادى عوي؟” دەپ سۇرادى.

بۇل سۇراققا توقاەۆ ء“يا، ءيا. مالايزيادا 92 جاسقا تولعان ماحاتحير موحاماد پرەمەر-مينيستر بولدى عوي. اشىعىن ايتقاندا، 2020 جىلى نازارباەۆ پرەزيدەنت سايلاۋىنا تۇسەدى دەپ ويلامايمىن. ول وتە اقىلدى ادام. مۇمكىن 2020 جىلعى سايلاۋ باسقا كانديداتتارمەن وتەر. سايلاۋعا تۇسەدى دەپ ويلامايمىن. بۇل – مەنىڭ جەكە ويىم. ارينە ءبارى نازارباەۆتىڭ وزىنە بايلانىستى” دەپ جاۋاپ قاتتى.

Hard Talk جۇرگىزۋشىسى توقاەۆتان ء“سىز قازاقستان بيلىگىندەگى ەكىنشى ادامسىز. 2020 جىلعى سايلاۋعا تۇسەسىز بە؟” دەپ سۇرادى.

توقاەۆ بۇل سۇراققا “ولاي ايتپاس ەدىم. ءبارى جاعدايعا بايلانىستى. نازارباەۆ بيلىكتەن كەتسە دە قازاقستانداعى ىشكى جانە سىرتقى ساياساتقا ىقپالى بولادى. بىزدە كەلەسى سايلاۋعا دەيىن ۋاقىت بار. باستىسى قازاقستانعا قازىرگىدەي تۇراقتىلىق كەرەك” دەپ جاۋاپ بەردى.

حابار جۇرگىزۋشىسى ستيۆەن ساكۋردىڭ قازاقستانداعى جەمقورلىق تۋرالى سۇراعىنا توقاەۆ:

قازىر 400-گە جۋىق شەنەۋنىك كوررۋپتسيا ايىبىمەن تۇرمەدە وتىر. ايتىڭىزشى قاي ەلدە وسىنشاما شەنەۋنىك كوررۋپتسيامەن جاۋاپقا تارتىلدى؟

“ادامدار جەمقورلىققا قاتىستى كوپ سىن ايتادى. بىراق قازاقستان كوررۋپتسيامەن كۇرەستە باسقالارعا ۇلگى بولادى. قازىر 400-گە جۋىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەر كوررۋپتسيا ايىبىمەن سوتتالدى. ايتىڭىزشى قاي ەلدە، ونىڭ ىشىندە پوسسوۆەتتىك ەلدەردىڭ قايسىندا وسىنشاما شەنەۋنىك كوررۋپتسيامەن جاۋاپقا تارتىلدى؟ جۇيەنى كەز كەلگەن ادام سىناي الادى. بىراق كوررۋپتسيامەن كۇرەسۋ جۇيەمىز جاقسى جۇمىس ىستەپ جاتىر” دەپ جاۋاپ بەرە كەلە “قازاقستاندا بيلىكتىڭ ماڭىندا، نازارباەۆتىڭ ماڭىندا وليگارح جوق. وليگارح دەگەن كىم؟ وليگارح دەگەن – بيلىككە، پرەزيدەنتكە جاقىن بولىپ، پرەزيدەنت ورنىنا شەشىم قابىلداعىسى كەلەتىن ادام. بىزدە ونداي ادامدار جوق” دەدى.

وسى تۇستا ۆۆس ءجۋرناليسى ستيۆەن ساكۋر توقاەۆتان نازارباەۆ وتباسىنىڭ بايلىعى تۋرالى دەپ سۇرادى. ول سۇراققا توقاەۆ “بۇل – شىندىق ەمەس. بۇل – سپەكۋلياتسيا. ارينە كەيبىرىنىڭ جاعدايى جاقسى. سەبەبى ولار وتە ءبىلىمدى، شەتەلدە، سونىڭ ىشىندە ۇلىبريتانيادا وقىعان” دەپ جاۋاپ بەردى.

توقاەۆ سۇحبات كەزىندە “قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى” پارتيا ەمەس، زاڭسىز قۇرىلعان ۇيىم” دەدى.

بيىل 13 ناۋرىزدا استانانىڭ ەسىل اۋداندىق سوتى تىركەلمەگەن قدت-نى ەكسترەميستىك ۇيىم دەپ تانىپ، ەل اۋماعىندا جۇمىس ىستەۋىنە تىيىم سالعان. قدت-نى بۇرىنعى بانكير، 2009 جىلدان بەرى شەتەلدە تۇراتىن مۇحتار ءابليازوۆ قۇرعان.

ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: