|  |  | 

كوز قاراس رۋحانيات

زايىرلى قوعامداعى ءدىندار ايەلدىڭ ورىنى

Qazaq ayeli

قمدب-نىڭ وسكەمەن ايماقتىق وكىلدىگى «حاليفا -التاي» مەشىتىنىڭ ۇستازى، تەولوگ، شق وبلىستىق «ايەل -قىزدار» سەكتورىنىڭ جەتەكشىسى تالشىن قوجاحمەتوۆانىڭ قاتىسۋىمەن كۇرشىم اۋداندىق ورتالىق مەشىتتە «زايىرلى قوعامداعى ءدىندار ايەل تۇلعاسى» اتتى اۋداندىق سەمينار ءوتتى.

اتالمىش شاراعا، كۇرشىم اۋداندىق ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باستىعى اراي قاسىمباەۆا، كۇرشىم اۋداندىق جاستار رەسرۋستىق ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى شىراق دابىرباەۆا، مەشىت ۇستازى ايگۇل قانسەيىتوۆا قاتىستى.
ەستەرىڭىزگە سالاتىن بولساق، سەميناردىڭ وتۋىنە ورتالىق مەشىتتىڭ باس يمامى تىلەيبەك قاجى سويانۇلىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس نايب يمامدارى اجى شامەرحان جانە جانىبەك ايدارحان ۇيتقى بولىپ وتىر.

وكىلدىكتەن ارنايى كەلگەن تەولوگ مامان، ءدىندار ايەلدىڭ زايىرلى قوعامداعى ورىنى مەن وتباسىنداعى اتقاراتىن مىندەتى، تۋىسقاندارىمەن قارىم-قاتىناسى، اتا-ەنەسىن سىيلاۋى قاتارلى تاقىرىپتارعا توقتالىپ، اسىل ءدىنىمىزدىڭ قۇندىلىعى، حانافي مازحابىنىڭ ارتىقشىلىعى، پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) حاديستەرىندەگى انا تۋرالى مازمۇنداردىڭ ەرەكشەلىگى جايىندا كەڭىنەن توقتالدى. ەكراننان تاقىرىپقا بايلانىستى بەينەروليك پەن سلايد كورسەتىلدى.  قازاق حالقىنىڭ تۇرمىس تىرشىلىگى، سالت-ءداستۇرى مەن عۇرىپ ادەتى، عيبادات قۇلشىلىعىنىڭ ءبىر-بىرىنەن اجىرامايتىندىعىن تىلگە تيەك ەتتى. كۇندەلىكتى ومىردەجاڭادان باس قۇرايتىن جاستارعا نەكەنىڭ قاسيەتىن ءتۇسىندىرۋ كەرەكتىگىن اتادى.

بابالاردان جالعاسقان تاعىلىمدا ايەل اياۋلى انا، سۇىكتى جار، سۇيكىمدى قىز، يسلام كوزقاراسىمەن قارايتىن بولساق، پايعامبارىمىزدىڭ حاديسىندە: «ءجاننات انانىڭ تابانىنىڭ استىندا»، «سەندەردىڭ ەڭ جاقسىلارىڭ، ايەلدەرىڭە جاقسى قارىم-قاتىناستا بولعاندارىڭ»،- دەپ تۇسىنىكتەمە بەرەدى. پايعامبارىمىزدان (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) كەيىن العاش يسلامدى قابىلداپ، ءدىن جولىندا بۇكىل مال-مۇلكىن سارپ ەتكەن ايەل كىسى حاديشا انامىز (ر.ا.) بولاتىن. سول سەبەپتى، اللانىڭ ەلشىسى (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن): «ەل مەنەن تەرىس اينالعان كەزدە حاديشا ماعان سەندى. ايتقاندارىمدى ەشكىم قابىلداماعاندا، مەنى العاشقى بولىپ راستاعان سول ەدى»- دەپ، ونى ءومىر بويى ۇمىتپاي، اركەز جاقسىلىقتارىن ەسكە الىپ وتىراتىن. ءتىرى كەزىندە جانناتتاعى ۇيىمەن سۇيىنشىلەنگەن ايەل كىسى ەدى. دالىرەك ايتقاندا، بىردە جەبىرەيىل پەرىشتە (ا.س.) پايعامبارىمىزعا (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) كەلىپ: «راببىم حاديشاعا سالەم ايتتى. مەنەن دە سالەم ايتا بار. وعان ءجانناتتا شارشامايتىن، شالدىقپايتىن ءۇي تۇرعىزىلدى»،-دەيدى. بۇل قۋانىشتى اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) حاديشا انامىزعا (ر.ا.) كەلىپ: «ۋا حاديشا! ساعان اللا مەن جەبرەيىل سالەم ايتتى»، دەپ حاباردى جەتكىزگەن كەزدە، حاديشا (ر.ا.) انامىز: «اللانىڭ ءوزى سالەم، ال، جەبىرەيىلگە سالەم بولسىن» – دەپ، اسقان كورەگەندىك تانىتادى. انالار قوعامنىڭ مەكتەبى، ولاردىڭ قۋانىشى الەمنىڭ قۋانىشى. ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ: «ەل بولام دەسەڭ،بەسىگىڭدى تۇزە»،-دەگەن وتە تەرەڭ ءماندى،ناقىلى ايەل زاتىنىڭ قادىرىن مەڭزەپ تۇرعان بولسا كەرەك. ءدىن جولىنداعى نازىك جاندىلارعا اللا جەڭىلدىك بەرسىن!

اجى شامەرحان،
اۋداندىق مەشىتتىڭ نايب يمامى.

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى

    ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى ارما الەۋمەت! مەن قازىر تازا اكادەميالىق عىلىمي ورتادا ءجۇرمىن. ءوزىمنىڭ نەشە جىل بويى جيناعان ءبىلىمىمدى، وقىعان وقۋىمدى، شەتەلدىك تاجىريبەمدى، ينتەللەكتۋالدى قارىم-قابىلەتىمدى شىنايى قولداناتىن قارا شاڭىراقتىڭ ىشىندە ءجۇرمىن. الماتىنىڭ بارىنەن بولەك مادەني ورتاسى ەرەكشە ۇنادى. الماتى قالا مەن دالا دەيتىن ەكى ۇعىمنىڭ تۇيىسكەن ادەمى ورتاسى ەكەن. ويلاپ كورسەم مەن باقىتتى پەرەزەنت، باعى جانعان ۇرپاق ەكەنمىن. اكەم تۇرمىس پەن جوقشىلىق، جالعىزدىقتىڭ تاۋقىمەتىن ابدەن تارتىپ ەش وقي المادىم، نەبارى ءۇش اي وقۋ وقىدىم-, دەپ مەنىڭ وقۋىمدى بالا كۇنىمنەن قاداعالادى، شاپانىمدى ساتسام دا وقىتام دەپ بارىن سالدى. ال مەكتەپتە باقىتتى شاكىرت بولدىم. ماعان ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىم كىلەڭ دارىندى، قابىلەتتى كىسىلەر بولدى. ۋنيۆەرسيتەتتە جانە شەتەلدە مەن تىپتەن ەرەكشە دارىن يەلەرىنە شاكىرت بولدىم.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: