|  | 

Köz qaras

Qazaq eldigin saqtau üşin könip otır…

Qarağandı oqiğasınıñ tüp-törkini de äleumettik teñsizdikke tirelgendey: etnikalıq top – bay, jer iesi – kedey, olar moraldıq twrğda basım, bwlar qorlanıp jür. Marqwm 23 jasar balanıñ qazası osı qıjıl şoğına may qwyğanday äser etti. Raqımjannıñ joğın joqtağandardı, qazaq birigui kerek degenderdi wltşılğa, faşistke teñeu öz aramızda üdep twr, tipti, Qazaqstannan tüñildim, qazaqtar qorqınıştı bop baradı, degen qazaqtardı bayqadım. Oydan oza şabuğa asıqpasaq. Ras, qazaq öz jerinde, elinde küşti boluı kerek, ol – bilek pen jwdırıqtıñ küşi emes, zañ küşi boluı tiis. Arab ämirlikterinde jergilikti halıq – arabtar 20 payızğa jetpeydi, qalğanı – türli etnikalıq toptar. Sonıñ bäri jañağı 20 payızğa qızmet etedi, äleumettik artıqşılıqtıñ bäri arabqa: jaña tuğan arab balasınıñ esepşotına memleket 40 000 dollar saladı, el egesine qara jwmıs istetpeydi, t.b. Tay elinde biznes aşıp bayuğa boladı, biraq, käsibiñdi taylıqqa tirke?! Anau damıdı degen Europanıñ özinde “europalıq qwndılıqtar” degen wğım bar, mısalı, ağılşınnıñ til, din, dästürine mensinbey qarağandı memleketten quıp şığadı, keudemsoq bolsañ eliñe bara ğoy. Bwl köp el damu kezeñinde ötken sürleu. Üy iesi şañırağın tiktep, keregesin bekitip alsa qonaqtarğa da jaylı boladı. Biz bolsaq tili köp, sayastı köp, qojayını köp…köp…köp jolğa tüsip aldıq. Mwnay qıtaylıq SNPS-ke ötip jatır, janarmaydıñ jartısı Resey enşisinde, uran da soda, altın-kümis jöyitte, kömir ündiste… Ündis demekşi bar igiliginen jwrday bolğan jwmır jerdiñ betinde “qızıl teriler” ğana şığar, rezervaciyadan wzamadı bayğwstar. Bizdi onday tağdırdan qwday saqtasın, desede, qalıñ baylıq qaynağan qazannan qaspaq qıruğa haqısı joq qazaqtıñ şırılı är jerden şığadı, al bir qazaq şırqırasa mıñ qazaqtıñ süyegi sırqıraydı. Sonı wqpay öz wltıñnan bülikşi izdeu, wlı örkenietke jalğız öziñniñ öreñ jetkendey dilmarsu asa aqıldı is emes. Qazaq eldigin saqtau üşin könip otır, sol könbistiktiñ tübi onı sabauğa aparsa – memleket iesiniñ tipten sorlağanı. Özgeniñ öti jarılıp ketse de jer – qazaqtıñ bayırğı jeri, jalğız Otanı. Üyiñde otırğan qonaqtarda otağasınan imenu, qwrmetteu, sözin tıñdau degendey sezim boladı, bizdegi süyeksiz sayasattıñ kesirinen sol tüysik joyıldı. Bwl – qazaq qazaqtı keketetin, tildeytin mäsele emes, el bolıp tolğaytın kürdeli tüyin.
Qaqağan ayazda tabandap twrıp, sözge ermey, sauattı talap qoyğan azamattar jaradı!

Serik Abikenuly

Facebook paraqşasınan alındı

Related Articles

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

  • …oyı bölek bolğanımen ol da osı eldiñ tuması, bizdiñ otandasımız.

    Äleumettik jelide osı otandasımızdı qızu talqılap jatır eken. Köbi sın aytıp jatır. Video jazbanıñ tolıq nwsqası joq, pikir-talas tudırğan böligi ğana tarap jatır eken. Soğan baylanıstı öz oyımdı ayta ketpekşimin: Birinşi, otandasımızdıñ videosı, fotosı äleumettik jelide jeldey esip tarap jatır. Ol azamattıñ (azamatşanıñ) jeke qwpiyası sanalatın fotosı, video jazbası kimniñ rwqsatımen tarap jatır eken? Öz basım osı posttı jazu üşin ol azamattıñ (azamatşanıñ) videodağı beynesin qara boyaumen öşirip tastaudı jön kördim. Jäne rwqsatınsız foto beynesin jeke paraqşama salğanım üşin odan keşirim swraymın. Dini wstanımı, oyı bölek bolğanımen ol da osı eldiñ tuması, bizdiñ otandasımız. Ekinşi, otandasımızdıñ dini wstanımına baylanıstı aytqan sözderi qoğamda qattı pikir tudırğan eken. Tipti onı “wlt dwşpanı”

  • Üş anıq

    Üş anıq: Birinşi, äleumettik jelide post jazu bireu üşin ermek nemese uaqıt ötkizu qwralı boluı mümkin. Olardıñ ortası, şaqıratın qonağı, äñgimesi de bölek degendey. Adamdar äleumettik jelini mädeni ortağa aynaldıruı mindetti emes. Keybir azamattar üşin äleumettik jeli pikir almasu ortası, bilim oşağı, aqparat alu almasu orını. Äleumettik jelide sapalı kontent wsınu, mädeni orta qalıptastıru, ädepti pikir-talas ötkizu twlğalıq damuıña qosımşa äser etedi. Keyde türli ortanıñ adamdarı sapırılısıp aralasıp jatadı. Seniñ wltqa, memleketke degen şınayı küyinişiñnen tuğan dünieñdi ermekke aynaldırğısı keledi. Olarğa da eşkim qoy demeydi, sonday erkin. Bir qarasañ jaqsı, bir qarasañ şınımen ıñğaysız. Öz basım köbiniñ öz oyın aytuına erik beruge tırısamın, auzın qaqpaymın. Öytkeni ol da osı eldiñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: