|  |  | 

Köz qaras Äleumet

Köz aldaumen köşimiz tüzelmeydi

 

Jaqsıbay SAMRAT
Memlekettiñ halıqtıñ äljuaz tobın äleumettik qoldauı quanarlıq jayt
bolğanımen mäseleni tübegeyli şeşu üşin azamattarımızdıñ ekonomikalıq
belsendiligin arttıruğa ıqpal etuimiz kerek, deydi Mäjilis deputatı Ayqın Qoñırov
öziniñ Wlttıq ekonomika ministri Ruslan Dälenovke jasağan saualında. Bwl jerde ol
ŞOB-tardı qoldau mäselesin arttırudı aytıp twrğanı belgili, biraq memleket olar
üşin jay da jağday jasap, milliardtağan qarajattı jeñildikpen nesiege berip jatır
emes pe dep oylaymız ğoy. Söytsek, ekonomikanıñ wñğıl-şwñğılın tereñ biletin
mamannıñ közimen qarağanda osınıñ özi az eken.
ŞOB-tıñ bügingi tañdağı ahualına sarap jasağan ol 2019 jıldıñ 1
naurızındağı jağdayğa säykes şağın jäne orta käsipkerlik sub'ektileriniñ sanı ötken
jıldıñ säykes merzimimen salıstırğanda 10 payızğa artqanın aytadı. Üstirt qarağan
adam mwnı jaqsı körsetkiş dep qanağattanıp qaladı. Biraq, «baqsam baqa eken» degendey
bwl käsipkerlik belsendiliktiñ artqanı emes, özin özi qamtitındardı esepke aludıñ
artqanınıñ nätijesi eken. Azamattarımızdıñ jeke käsipker (IP) retinde
tirkelgendiginiñ bärin bizdiñ statist mamandarımız käsipkerliktiñ artqanı dep esep
beretin körinedi. Mäselen, bir adam öziniñ mäşinesimen anda-sanda, qolı bosta kisi tasu
üşin JK bolıp tirkelse, statisterimiz bir käsipkerdiñ sanı arttı dep mäz bolıp, esepke
kirgizedi eken. Söytip, qazirgi tañda elimizde 840 mıñ adam käsipker bar dep sanalatın
körinedi. Eger elimizde şın mäninde osınşa käsipker bolsa, ekonomikamız qazirgiden
äjeptäuir alğa basıp ketpes pe edi?
Qazir ŞOB-tıñ 35 payızı alıpsatarlıqpen aynalısatındar eken. Al damığan
elderde onıñ ülesi 25 payızdan aspaydı. Öñdeu käsipkerligi salasında eñbek
etetinderdiñ ülesi bizde 3 payızdan aspaytın körinedi, al köptegen elderde bwlardıñ
ülesi 20-25 payızdan kem emes. Deputattıñ oyınşa bwl bizdiñ JK-larımızdıñ eldiñ
ekonomikasınıñ damuına qosıp jatqan özindik ülesiniñ tömen ekenin körsetedi. «ŞOB-
tıñ negizgi böligi özderi tük öndirmey, tek şeteldik önimderdiñ bağasın ösire satumen
aynalısıp jatsa – mwnı ekonomikalıq ahualdıñ jaqsarğanı dep aytuğa bolmaydı»,
deydi A.Qoñırov.
Bizdiñ elimizdiñ aldında İJÖ-degi ŞOB-tıñ ülesin 50 payızğa deyin jetkizu
mindeti twr. Deputattıñ aytuına qarağanda bwl maqsatqa biz tek öndiris pen
tehnologiyalıq qızmet körsetu salaların jedel damıtu arqılı ğana qol jetkize alamız.
Mamannıñ oyınşa ŞOB-tıñ qazirgi qwrılımı ekonomikanıñ twraqtılığın arttıruğa

2
qol jetkizbeydi, kerisinşe sauda salasın ğana birjaqtı arttırıp, onıñ basqa
salalardıñ damuına kedergi jasauın tudıradı.
Sayıp kelgende, deputattıñ oyınşa memlekettiñ şağın jäne orta biznesti
qoldauı tek arzandatılğan nesie berumen şektelmeui kerek. Qazir ŞOB-tıñ 668 jobası
150 mlrd. teñgege qarjılandırıluda, biraq sonıñ 22 payızı ğana investiciyalıq
maqsattardı közdegen. Qalğandarı damudı emes, tek aynalıs qwraldarın tolıqtıru men
ağımdağı zaymdardı qayta qarjılandırudı maqsat etken. Bwl ŞOB-tı damıtu emes, tek
jwmıs orındarın azaytpay saqtaudıñ amaldarı ğana. Sondıqtan ŞOB-tı jaña deñgeyge
köteretin tiimdi şaralar qoldanbay onı damıta almaymız deydi deputat.
Öziniñ saualında A.Qoñırov ükimetke osı bağıtta jaña şaralar äzirleudi
wsınadı jäne köbinese, köz boyauşılıq üşin jasalatın statistikalıq derekterge
süyenip, aldağı josparlar men boljamdardı jasamau kerektigin eskerte kelip, ŞOB-tıñ
İJÖ-degi ülesin 50 payızğa deyin arttıru bağıtında qanday josparlar jasalğanın
aytıp berudi swraydı. Şınında bwl jalpı halıqtıñ alañdauşılığın tudıratın
mäsele.

kerey.kz

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

1 pikir

  1. Ghaliy Baysimaq

    Bayaghidan beri aytilip kele jatqan mäsele ghoy. Äleumettik qamtama etiw ol memleketdin tikeley jauabkershiligi emey nemene. Basqa jol joq. Talay azamattar jäne qatardagy tulgalar da ünemi qaqsap keledi buqara haliqdin jaqdayi kün sanap tömendeu üstinde. Elde Astana’da tiridey janip ketken bes büldirshin balanin obali kimge? Älbette biylik basi azamattari osygan toliq kinäli dep sanaymin. Eger sol semyanin jaqdayin memleket qarastirsa qoldasa onda bul jaqday orin almaushi edi. Osi kedeylikden qansha turgyndar zardap shegiwde ökinishke oray qogamnan küder üzip öz ömirlerin qurdimga saliwda. Onin bir däleli öz özine qol jumsau turgyndar arasinda songy jildari belen algan.

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: