|  |  | 

كوز قاراس ساياسات

مارعۇلان سەيسەمباەۆ: سايلاۋدى بايكوتتاۋ ارقىلى سىزدەر ەشتەڭە دالەلدەي المايسىزدار

Margulan Seisembay

 فوتو: Atameken Business Channel

 

تانىمال بيزنەسمەن، ازاماتتىق بەلسەندى مارعۇلان سەيسەمباەۆ الدا كەلە جاتقان كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنا ءوزىنىڭ «Instagram» پاراقشاسىندا تالداۋ جاسادى. كوپتەگەن ادامداردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن جانە كوپتەگەن بوس ءسوز بەن وتىرىكتەن تازالاۋ ءۇشىن مەن مىنا سايلاۋ ناۋقانى جونىندە كىشىگىرىم تالداۋ جاسادىم. سونىمەن، بىزدە ءتورت جول بار:

1. داۋىستى توقاەۆقا بەرۋ. وندا سىزدەر بارلىعى قالىپتاسقان كۇيدە قالا بەرگەندى تاڭدايسىڭدار. ويتكەنى توقاەۆ ءوزىن ەلباسىنىڭ ساياساتىن جالعاستىرۋشى رەتىندە كورەدى. توقاەۆ پەن قوسانوۆتان باسقا ۇمىتكەرلەر ءجاي قىدىرىپ جۇرگەن جاندار، سوندىقتان ولاردى مۇلدەم قاراستىرمايمىن.

2. داۋىستى قوسانوۆقا بەرۋ. ول كىسى تۋرالى بيلىك پەن راديكالدى وپپوزيتسيا ءارتۇرلى ءسوز ايتۋدا. بىرەۋلەر ونى اقوردانىكى دەيدى، بىرەۋلەر وپپوزيتسيا دەيدى. ءسىزدىڭ بۇل جونىندە ءبىلۋ كەرەك نارسەڭىز، ول قوسانوۆتىڭ تۇلعاسى ەمەس، ول سىزدەردىڭ قالىپتاسقان جاعدايعا قارسى ەكەنىڭىزدى ءبىلدىرۋدىڭ زاڭدى جانە وركەنيەتتى جولى ەكەندىگى. سىزدەردىڭ ەلىمىزدەگى وزگەرىسكە دەگەن تالابىڭىزدى ءبىلدىرۋ جولى. يا، بيلىك سىزدەردىڭ داۋىستارىڭىزدى “ۇرلاۋى” مۇمكىن. بىراق، ەگەر كوپ ادام قوسانوۆقا داۋىس بەرسە، exit pool ارقىلى قانشا داۋىس ۇرلانعانىن كورۋگە بولادى. جانە بيلىك ولارعا قانشاما ادام قارسى ەكەنىن كورىپ وزگەرىستەرگە جول اشۋى مۇمكىن. بىراق، ەستەرىڭىزدە بولسىن، بۇل تەك قانا مۇمكىندىك! مەنىڭ بولجاۋىم بويىنشا بۇل جولدىڭ وزگەرىستەرگە اپارۋ مۇمكىندىگى 33%. بۇل جول مەنىڭ ويىمشا 67% ەشقانداي وزگەرىسكە اكەلمەيدى. 3. بايكوتتاۋ. بۇل ءۇشىنشى جول. ەگەر ءسىز سايلاۋعا قاتىسپاساڭىز، وندا توقاەۆ 100% جەڭەدى. ول باسىم داۋىسپەن جەڭگەن سوڭ، ءوزىنىڭ جەڭىسىن “بۇل xالىقتىڭ شىن تاڭداۋى” دەپ ەسەپتەيدى دە، بيلىككە قارسى شىعىپ جۇرگەن ادامداردى ءجاي كىشكەنتاي عانا ءابليازوۆتىڭ توپتارى دەپ قۋدالايدى. قانشا xالىقتىڭ وزگەرىسكە دەگەن تالاپتارى بار ەكەنىنە كوزى جەتپەيدى. قايتا بيلiك سايلاۋ ۇدەرiسiنە ارالاسىپ داۋىس ۇرلامايدى. ونى كورگەن حالىقارالىق باقىلاۋشىلار سايلاۋ ءادiل تۇردە ءوتتi دەپ ايتادى. بايكوتتاۋ ارقىلى سىزدەر ەشتەڭە دالەلدەي المايسىزدار. ەۋروپا قانشا باقىرسا دا ءبىزدىڭ بيلىك وعان پىسقىرمايدى دا. بارلىعى بۇرىڭعى قالپىندا جۇرە بەرەدى. بايكوتتاۋ تەك قانا xالىقتىڭ باسىم بولىگى جاساعاندا عانا ءتيىمدى. ال xالىق ونداي اۋىزبىرشىلىك كورسەتپەسە، وندا ونىڭ وزگەرىستەرگە اكەلۋ مۇمكىندىگى 10-20% اسپايدى.

بۇنى اۋرۋدىڭ دەنەسىنە جاسالاتىن كۇردەلى وپەراتسيامەن سالىستىرۋعا بولادى. ارتى نە بولاتىنىن ەشكىم بىلمەيدى. اۋرۋ مۇلدەم جازىلىپ ادام جاڭارىپ، جاسارىپ كەتۋى دە مۇمكىن، بىراق اۋرۋى جازىلماي ءولىپ تە كەتۋى مۇمكىن. ارينە، شەت ەلدە جۇرگەن كەيبiر قانداستارىمىزعا بۇل ەڭ قولايلى جول، ويتكەنى ولارعا بۇل ەلگە ورالۋدىڭ جالعىز جولى. تاريxتا بارلىق رەۆوليۋتسيالار جاقسىلىققا اكەلگەن جوق. كوپتەگەن رەۆوليۋتسيالار وزدەرىنىڭ باسىندا قويعان ماقساتتارىنا جەتكەن جوق. بىزگە بۇل جول قانشالىقتى كەرەك ەكەنىن وزدەرىڭىز ويلانىڭىزدار.

كورiپ وتىرسىز عوي، الدىمىزدا قيىن تاڭداۋلار تۇر. مۇمكiندiگiمiز كوپ تە ەمەس. بiراق ءبارiبiر بiزدiڭ تاڭداۋىمىز بار. ەستەرiڭiزدە بولسىن، ەگەر سiز سانالى تۇردە ءوزiڭiز تاڭداۋ جاساماساڭىز، وندا سiز ءۇشiن باسقا بiرەۋ تاڭداۋ جاسايدى. كەيiن رەنجiمەڭiز. سايلاۋدان كەيiن ءبiزدىڭ قانشا تاڭداۋىمىز بولاتىنىن سiز قازiرگi تاڭداۋىڭىزبەن شەشەسiز. مەن ەشبiر جولعا ۇگiتتەپ جاتقان جوقپىن. بۇل ءجاي تالداۋ.

 ەسداۋلەت قىزىربەكۇلى

“The Qazaq Times”

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: