|  |  | 

جاڭالىقتار ساياسات

توقاەۆ: بيلىك حالىقتىڭ تالابىن ەستىدى، جۇمىس ىستەيمىز


قاسىم-جومارت توقاەۆ سايلاۋ كۇنى داۋىس بەرگەن ءسات. نۇر-سۇلتان، 9 ماۋسىم 2019 جىل.

قاسىم-جومارت توقاەۆ سايلاۋ كۇنى داۋىس بەرگەن ءسات. نۇر-سۇلتان، 9 ماۋسىم 2019 جىل.

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ Euronews تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ەلدەگى ميتينگىلەر مەن حالىقتىڭ تالابى جايلى ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، بيلىك نارازىلىققا شىققانداردىڭ تالابىنا قاتىستى جۇمىس جاساپ جاتىر.

“نارازىلار الەۋمەتتىك ماسەلەلەر بويىنشا تالاپتار قويدى. ماسەلەلەر بارىن جوققا شىعارمايمىن. حالىق كەدەيلەندى. ولار بيلىكتەن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى شەشۋدى تالاپ ەتەدى. بيلىك ەستىدى. جۇمىس ىستەيمىز” دەدى ول.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلدەگى سايلاۋ ءادىل ءوتتى دەپ سانايدى.

“ارينە، ولار (سايلاۋ ءادىل ەمەس دەپ نارازىلىققا شىققاندار – رەد.) بوساتىلادى. ولار سايلاۋ ءادىل وتپەدى دەپ ويلايدى. ال مەنىڭ ويىمشا، سايلاۋ جالپى ءادىل ءوتتى” دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى تەلەارناعا.

توقاەۆ Euronews ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ميتينگ كەزىندە كەزدەيسوق ۇستالعانداردان كەشىرىم سۇرادى. قازاقستان باسشىسى ۇستالعاندار اراسىندا قوعامدىق تارتىپكە قاۋىپ توندىرمەگەن ادامدار دا بارىن، ولار دا جاقىن ۋاقىتتا بوساتىلاتىنىن جەتكىزدى.

“الداعى ۋاقىتتا دا زاڭسىزدىقتارعا جول بەرىلمەيدى. باس پروكۋراتۋرا حالىققا مۇنداي ميتينگىلەردىڭ زاڭسىز ەكەنىن بىرنەشە رەت ەسكەرتتى. رۇقسات ەتىلمەگەن ميتينگىلەر مەن باسسىزدىقتار نارازىلىققا شىققىسى كەلمەيتىن ادامدارعا كەدەرگى كەلتىرەدى عوي” دەدى ول.

الماتى مەن نۇر-سۇلتان، شىمكەنتتە بىرنەشە كۇن بويى پوليتسيا ازاماتتاردى ۇستاۋمەن بولدى. 9 ماۋسىمدا ەلدە كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتى سايلاۋى ءوتىپ جاتقاندا، الماتىداعى استانا الاڭىنا جۇزدەگەن ادام جينالىپ، سايلاۋعا قارسىلىق ءبىلدىردى. 10 ماۋسىمدا سايلاۋدىڭ رەسمي قورىتىندىسىمەن كەلىسپەگەن ازاماتتار تاعى دا كوشەگە شىقتى. بۇل كۇنى دە پوليتسيا الماتى، نۇر-سۇلتان جانە شىمكەنتتە جۇزدەن استام ادامدى ۇستاپ اكەتتى.

بيلىك نارازىلىق شاراسىنا قاتىسۋشىلاردى “ارانداتۋشىلار” دەپ اتاپ، ازاماتتاردى “قاجەت بولعان سوڭ” ۇستاعان پوليتسيا “كاسىبي مىندەتىنە ساي” ارەكەت قىلدى دەپ مالىمدەدى. وقيعاعا كۋا بولعاندار بۇل كۇندەرى پوليتسيا بولىمشەسىنە ميتينگىگە ەش قاتىسى جوق ازاماتتاردى دا الىپ كەتكەنىن ايتادى. ۇستالعان ادام سانى ءىىم جاريالاعان دەرەكتەن الدەقايدا كوپ دەپ سانايتىن قۇقىق قورعاۋشىلار پوليتسيانىڭ ءىس-ارەكەتىنە تاۋەلسىز زەرتتەۋ جۇرگىزۋدى تالاپ ەتتى.

ەلدىڭ باس پروكۋراتۋراسى 9-10 ماۋسىمدا الماتى مەن نۇر-سۇلتاندا ۇستالعان 957 ادام اكىمشىلىك جازاعا تارتىلعانىن حابارلادى.

قازاقستان بيلىگى ەلدەگى ميتينگىگە “قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى” قوزعالىسىن (2009 جىلدان بەرى شەتەلدەگى تۇراتىن قۋعىنداعى بانكير مۇحتار ءابليازوۆ قۇرعان) ايىپتايدى. نارازىلىققا شىققانداردىڭ ءبىرازى قدت قوزعالىسىنا قاتىستارى جوعىن، ەلدە وزگەرىس بولعانىن قالايتىندارىن ايتادى.

ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى

Related Articles

  • الماتىدا اياۋسىز سوققىعا جىعىلعان جىگىتتىڭ ۆيدەوسى: كۇدىكتى ۇستالدى

    ۆيدەو كادرى قازنەتتە اياۋسىز سوققىعا جىعىلعان جىگىتتىڭ ۆيدەوسى تارادى، – دەپ حابارلايدى Tengrinews.kz . ۆيدەودا بەلگىسىز ادام جىگىتكە بىرنەشە سوققى جاسايدى. ديالوگتان جابىرلەنۋشىنىڭ قانداي دا ءبىر قارجىلىق قارىزى بار ەكەنى بەلگىلى بولادى. كادر سىرتىنداعى داۋىس ونىڭ باسىنان ۇرماۋدى سۇرايدى. سكرينشوت الماتى پوليتسياسى كۇدىكتىلەردى ۇستادى. “زورلىق-زومبىلىقپەن وزىنشە بيلىك ەتۋ دەرەگى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. كۇدىكتى ۇستالىپ، ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى. سونىمەن قاتار، قىلمىسقا قاتىسقانى ءۇشىن ۆيدەوعا تۇسىرگەن ەكىنشى ادام دا ۇستالىپ، ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى. تەرگەۋ جالعاسىپ جاتىر”، – دەدى الماتى پد ءباسپاسوز قىزمەتى.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: