“جارىلىس بولعاندا ءبارىن تاستاي قاشتىق”

ارىستىڭ كىرەبەرىسىندە كۇزەت كۇشەيگەن. پوليتسەيلەر مەن قارۋ ۇستاعان اسكەريلەر قالاعا تۇرعىنداردى كىرگىزبەي تۇر. سول ماڭدا “ۇيىمە بارسام” دەگەن ەكى جۇزگە جۋىق ادام كەلگەن. سولاردىڭ ءبىرى سادىق ورازگەلدى جارىلىس بولعاندا “الدى-ارتىنا قاراماي قاشقاندارىن” ايتادى.

- قۇجاتىمدى الۋىم كەرەك. قورادا مالدار قالعان، سولاردى سۋارۋ كەرەك. جاياۋ بولسا دا، كىرىپ شىعۋىم كەرەك. كەشە جارىلىس بولعاندا قۇجاتتارىمدى، ءبارىن تاستاي قاشتىق عوي، – دەدى ارىس تۇرعىنى.

اۋىلعا كىرەبەرىستە تۇرعان تاعى ءبىر تۇرعىن “جولعا شىعۋىم كەرەك، ۇيدە قۇجاتىم مەن پويىز بيلەتى قالىپ قويدى، سونى الۋ ءۇشىن ۇيىمە كىرۋىم كەرەك” دەيدى.

جينالعان جۇرتتىڭ سوزىنشە، بۇل جولعى جارىلىستى بۇرىنعى جارىلىسپەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. ارىستىقتار “ماۋسىمنىڭ 24-ءى كۇنى سويقان جارىلىس” بولدى دەيدى.

كەيبىر تۇرعىن “بيلىك وسىعان دەيىن بولعان ءۇش جارىلىستان ساباق المادى” دەپ ناليدى.

- [جارىلىستار] قاشانعى قايتالانا بەرەدى؟ حالىق قاشانعى سابىلىپ، قاشىپ جۇرەدى؟ بۇرىن جارىلىس بولعاندا “ەندى قايتالانبايدى” دەگەن ەدى. دۇكەنىم بار ەدى، سول تونالدى دەپ ەستىدىم. كىرە الساق، [دۇكەنىمدى] بارىپ كورسەم دەيمىن، – دەيدى ءسابيت ەسىمدى ارىس تۇرعىنى.

سول ماڭدا تۇرعان پوليتسەيدىڭ ءبىرى “بىزگە “كىرگىزبە” دەدى، كىرگىزە المايمىز. قاشان كىرگىزەتىنىن بىلمەيمىز” دەپ قىسقا قايىردى.

ال ارىس قالاسىندا ءولى تىنىشتىق. ءاربىر جەردەن اسكەري ماشينالار مەن پوليتسيا كولىكتەرىنىڭ داۋىسى ەستىلەدى. سولداتتار مەن پوليتسەيلەر قالانى كۇزەتىپ ءجۇر. 25 ماۋسىمدا قازاقستان ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆ تۇرعىنداردىڭ ۇيىنە ۇرلىققا تۇسكەن ءۇش ادامنىڭ ۇستالعانىن ايتقان.

جارىقسىز قالعان قالا

قالاداعى جولدارعا سنارياد ءتۇسىپ، ويىلىپ قالعان. ارىستاعى بازاردىڭ كەيبىر جەرىندە جەمىس-جيدەكتەر مەن كوكونىستەر جينالماعان كۇيى تۇر. ساتۋشىلار جەمىستەردى جيناپ ۇلگەرمەگەنگە ۇقسايدى. بازاردا قالعان تاۋارلارىن كۇزەتكەن ءبىر-ەكى ادام ءجۇردى.

ارىستىڭ ورتالىعىنداعى عيماراتتىڭ ءبىرى ءالى ورتەنىپ جاتىر. بۇل ۇيگە سنارياد قۇلاعانعا ۇقسايدى. جارىلىستىڭ ەكپىنىنەن قاراما-قارسى تۇرعان حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ تەرەزەلەرى قيراعان. ورتالىقتىڭ ءىشى قاڭىراپ قالعان. كومپيۋتەرلەر مەن پرينتەرلەر تۇر، جەردە قاعازدار شاشىلىپ جاتىر. ورتالىقتا جۇرگەن ءبىر-ەكى قىزمەتكەر “ارىسقا جۇرت ورالعانشا عيماراتتى قالپىنا كەلتىرۋىمىز كەرەك” دەيدى.

كۇنىنە ونداعان پويىز كەلىپ، جۇزدەگەن جولاۋشى اعىلىپ جۇرەتىن ارىستاعى ۆوكزالدا دا تىرشىلىك بايقالمايدى. ۆوكزال جانىنداعى تويحاناعا سنارياد ءتۇسىپ، تولىعىمەن قيراپ قالعان. تويحاناعا تۇسكەن سناريادتىڭ كۇشى ۆوكزالدىڭ تەرەزەلەرىن دە سىندىرعان. اتى-ءجونىن ايتقىسى كەلمەگەن پوليتسەي ۆوكزالداعى قوزعالىس جارىلىس باستالعان بىرەر ساعاتتان سوڭ توقتاعانىن ايتادى.

ارىستا قازىر جارىق جوق. ەلەكتر سىمدارى قيراعان. ينتەرنەت پەن بايلانىس تا ناشار. قالاعا تىرشىلىك قاشان ورالاتىنى بەلگىسىز. 25 ماۋسىمدا نۇر-سۇلتانداعى ۇكىمەت وتىرىسىندا قازاقستان ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى يۋري يلين قالادا جارىلىس قاۋپى ءالى سەيىلمەگەنىن مالىمدەدى.

ء“[ورت سونبەگەندىكتەن] قارۋ-جاراق ءالى دە جارىلۋى مۇمكىن. وتتى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قويمالارىنداعى بروندالعان ارناۋلى تەحنيكا كومەگىمەن سوندىرەمىز” دەدى مينيستر ورىنباسارى.

24 ماۋسىم تاڭەرتەڭ تۇركىستان وبلىسى ارىس ەلدىمەكەنى ماڭىندا ورنالاسقان قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى بولىمدەرىنىڭ بىرىندە، رەسمي دەرەك بويىنشا، ءورت شىعىپ، سالدارىنان اسكەري وق-ءدارى جارىلعان. تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگى ارىستاعى جارىلىستان كەيىن وبلىستا توتەنشە جاعداي جاريالادى.

بيلىك ورىندارى اپاتتان ەكى ادامنىڭ قازا تاپقانىن حابارلادى. قازا بولعانداردىڭ ءبىرى – ارىس تۇرعىنى. تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، تۇرعىننىڭ كولىگىنە سنارياد تۇسكەن. ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مالىمدەۋىنشە، مەرت بولعان ەكىنشى ادام – اسكەري قىزمەتكەر. ونىڭ دەنەسى اسكەري قويمانىڭ ماڭىنان تابىلعان.

جارىلىستان كەيىن شامامەن 39 مىڭ ادام ءوز بەتتەرىمەن باس ساۋعالاپ، قالانى تاستاپ شىققان. ءۇش جارىم مىڭنان استام تۇرعىن تۇركىستان وبلىسى اكىمدىگى بولگەن اۆتوبۋسپەن شىمكەنتكە جەتكەن.

شىمكەنتكە جەتكىزىلگەن ارىس تۇرعىندارىنىڭ كەيبىرى ەۆاكۋاتسيادان كەيىن وزدەرىنە جاعداي جاسالماي وتىرعانىنا شاعىمداندى. شىمكەنتتەگى “اقمەشىت” مەشىتى ماڭىندا جۇرگەندەر كومەكتى بيلىك ەمەس، قالا تۇرعىندارى كورسەتىپ جاتقانىن ايتادى.

ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى