|  | 

كوز قاراس

شىمكەنت اكىمى ەرلان ايتاحانوۆتى قىزمەتىنەن الىپ تاستاپتى عوي. ماعان ءبىر پايداسى تيگەن اكىم ەدى. 

82893973_2745548228826537_4572111644301197312_n
2015 جىلى اقپاندا سارىاعاشتا قازاق پەن تاجىك اراسىندا كونفليكت بولدى ەمەس پە؟ شەنەۋنىك بوپ ىستەيتىن قازاق جىگىتىن جىلىجايداعى تاجىك جىگىتى ءولتىرىپ، جىك ءتۇستى. ىنتىماق دەگەن اۋىلدا 20-عا جۋىق تاجىك ءۇيىن ورتەپ، ءبىر كۇندە دۇنيە استاڭ-كەستەڭ بولدى. اسكەر كىرگىزدى. الەۋجەلىڭ بىردە بار، بىردە جوق. وقيعادان ءۇش كۇن وتە رەداكتسيا تاپسىرماسىمەن سارىاعاشقا جەتتىم. ءارى قاراي اۋىلعا بارايىن دەسەم تاكسيستەر مىناۋ ساقىرلاعان كامەرا، فوتواپپاراتىڭىزبەن كىرگىزبەيدى دەپ باسپايدى. اقشاسىن مولداۋ بەرىپ كوندىردىم بىرەۋىن. ءبىر توپ پوليتسيا سارىاعاشتان شىعا بەرىستە ءبىر، اۋىلعا كىرە بەرىستە ەكى تەكسەردى. قۇرال–سايماندى تاكسيستىڭ تەمىر-تەرسەگىنىڭ استىنا تىعىپ تاستاعام، قۇداي ساقتادى. اۋىلعا كىرىپ كەلسەك پوليتسيا، اسكەر، ومون-سومون، بتر-عا دەيىن تەحنيكا سامساپ تۇر ەكەن. اتتاپ باستىرمايتىنى بەلگىلى بولدى. قايدان تۇسىرەيىن دەدى تاكسيسىم. قايدان تۇسەتىنىمدى ءوزىم دە بىلمەيمىن. توتەنشە جاعداي ورناعان جەر. شىعارىپ جىبەرە مە دەپ قاۋىپتەنىپ، نە دە بولسا اكىمدىك تابالدىرىعىنا ىلىنەيىن دەدىم. سويتسەم اكىمدىگىم اسكەري شتابقا اينالىپتى دا، اكىمدىكتى اۋرۋحاناعا كوشىرىپ جىبەرىپتى. قول سوزىم جەردەگى اۋرۋحاناعا بارا بەرگەنىمدە بىرەۋ: – ءاي، كەتىڭدەر بۇل جەردەن، جۋرناليستەر كەلە جاتىر،- دەدى. مەنى ايتىپ تۇر ما دەپ قويامىن). ءسال شەتكە ىعىسىپ تۇردىم سوندا دا. ءبىر كەزدە وڭت. قازاقستان وبلىسى ىشكى ساياسات باستىعى بەرىك ءۋالي ون-ون بەس جۋرناليستپەن ساۋ ەتىپ كەلە قالدى. ءسىرا، جەرگىلىكتى باق بولسا كەرەك. بەكەڭنىڭ تاپسىرمالارىن مەن دە تىڭدايىن دەپ جاقىندادىم. بايقاپ قالىپ، بىرگە ءجۇرىڭىز، اۋىلدى تۇگەل ارالاتامىز دەدى. راقمەتىمدى ايتىپ، باس تارتتىم. قايتىس بولعان جىگىتتىڭ اكەسىن شاقىرتقان ەكەن، قىسقا كوممەنت الدىم. جۋرناليستەر كەتتى. ەندى نە ىستەيمىن؟
قاراسام كوشە بويىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرلان ايتاحانوۆ ءجۇر ەكەن. تاياپ بارىپ، امانداسىپ، ءجونىمدى جۇقالاپ ايتىپ، ىلەستىم. سالدەن سوڭ ەركىنسىپ، اكەسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى قۋانىش ايتاحانوۆتى ەل بىلەتىنىن ايتتىم. ول كىسى 1990 جىلدارى اۋدان باسقارعان، شارۋا ادام دەپ ەستيتىنمىن. سونىسىنا ءبىر توقتادىم. ايدالادا بىرەۋ اكەڭدى ماقتاپ تۇرسا، ارقالانىپ قالاسىڭ عوي. 
- قاسىڭىزدان كەتسەم، مىنا پوليتسيا تىرپ ەتكىزبەيىن دەپ تۇر،- دەپ ءبىر-اق توقتادىم. 
- الاڭداماڭىز،- دەدى ايتاحانوۆ. سىرتىمىزدان باقىلاپ تۇرعان ءبىر توپ پوليتسەي اسا جاقتىرماسا دا سونان كەيىن كەدەرگى جاسامادى. ونىسى بولەك حيكايا). ءسويتىپ ورتەنگەن ءۇي، ماشينە، قيراعان مۇلىك، تاعى شىعامىز دەسكەن جۇرت جايلى اقپارات ازاتتىققا شىقتى. 
ايتپاقشى، ەكىنشى كۇنى جاياۋ سالپاقتاپ شارشادىم. اكىمدىك جاپ-جاڭا ماشينە بەرىپ، قويار دا قويماي مىنگىزدى، قالاعان جاعىڭىزعا بارىڭىز دەدى. بىراق شوپىرىم ەرتىپ بارعان ۇيلەردىڭ ءبارى ءدىن امان بوپ شىقتى). سوسىن قويا بەردىم دە 06 جيگۋلي تاۋىپ، پلاستماسسا كانيسترمەن بەنزين قۇيىپ ارالادىم.
قايتاتىن كۇنى اۋىلدان ۇزاي بەرە ءبىر توپ سپەتسناز تۇر ەكەن. تاكسيدە وتىرىپ، جارق ەتكىزىپ سۋرەتكە ءتۇسىرىپ ەدىم، ەكى شاقىرىم ۇزاماي قولعا ءتۇستىم. ۆسپىشكانىڭ جارقىلىن بايقاپ قالعان-اۋ. ماسكا كيگەن، قارۋ كەزەنگەن ءۇش سپەتسناز ەدەل-جەدەل ماشينەدەن ءتۇسىرىپ، قۇرال سايمانىمدى الىپ قويدى. ءجۋرناليستپىن دەگەنىمە پىسقىرعان جوق. شتاب باستىعىنىڭ ءوزى رۇقسات بەردى دەگەنىم ءوتتى-اۋ دەيمىن، جارتى ساعات ۇستاپ جىبەردى. تۇسىرگەن فوتو، ۆيدەولاردى كوزدەرىنشە ءوشىردىم. پاتەڭكەمنىڭ ۇلتاراعىنىڭ استىندا جاتقان فلەشكا امان قالدى عوي بىراق).
ەرلان ايتاحانوۆتان كورگەن پايدام سول. توتەنشە جاعداي ورناعان جەرگە رۇقساتسىز كىرگەن ءتىلشىنى شىعارىپ تاستاڭدار دەسە ەشكىم قوي دەمەيتىن ەدى. تانيتىندار بولسا سالەم ايتار، سونىسىنا راقمەت.

اسىلحان ماماشۇلى Facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • ءۇش انىق

    ءۇش انىق: ءبىرىنشى، الەۋمەتتىك جەلىدە پوست جازۋ بىرەۋ ءۇشىن ەرمەك نەمەسە ۋاقىت وتكىزۋ قۇرالى بولۋى مۇمكىن. ولاردىڭ ورتاسى، شاقىراتىن قوناعى، اڭگىمەسى دە بولەك دەگەندەي. ادامدار الەۋمەتتىك جەلىنى مادەني ورتاعا اينالدىرۋى مىندەتتى ەمەس. كەيبىر ازاماتتار ءۇشىن الەۋمەتتىك جەلى پىكىر الماسۋ ورتاسى، ءبىلىم وشاعى، اقپارات الۋ الماسۋ ورىنى. الەۋمەتتىك جەلىدە ساپالى كونتەنت ۇسىنۋ، مادەني ورتا قالىپتاستىرۋ، ادەپتى پىكىر-تالاس وتكىزۋ تۇلعالىق دامۋىڭا قوسىمشا اسەر ەتەدى. كەيدە ءتۇرلى ورتانىڭ ادامدارى ساپىرىلىسىپ ارالاسىپ جاتادى. سەنىڭ ۇلتقا، مەملەكەتكە دەگەن شىنايى كۇيىنىشىڭنەن تۋعان دۇنيەڭدى ەرمەككە اينالدىرعىسى كەلەدى. ولارعا دا ەشكىم قوي دەمەيدى، سونداي ەركىن. ءبىر قاراساڭ جاقسى، ءبىر قاراساڭ شىنىمەن ىڭعايسىز. ءوز باسىم كوبىنىڭ ءوز ويىن ايتۋىنا ەرىك بەرۋگە تىرىسامىن، اۋزىن قاقپايمىن. ويتكەنى ول دا وسى ەلدىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: