Jügirtpeler
 |  |  | 

Suretter söyleydi Tarih

Şarqi Türkistan Respubilikasınıñ tarqauı turalı

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  May 18, 2020

94242396_1687224721441108_2913772029117202432_n

1944- jıldıñ qaraşa ayında Qwlja qalasında qwrılğan Şarqi Türkistan respubilikası 1946- jılğa kelgende ükimettiñ resmi türde tarağanın jäne bwdan bılay Şıñjañ ölkesimen birikken koaliciyalı ükimet qwrmaq nietin bildire otırıp, uaqıtşa ükimettiñ organ gazeti “Azat Şarqi Türkistanda” arnayı maqala jariyalağan-dı.94118006_1687174904779423_8965448023685464064_n

Nebäri bir jarım jıl ömir sürgen Qwljadağı Şarqi Türkistan ükimeti, 1946- şı jılğa kelgende resmi toqtadı.

1944- jıldıñ qaraşa ayında uaqıtşa ükimet jariya etilgen soñ, ükimettiñ organ gazeti “Azat Şarqi Türkistan” dep ataldı. Gazet wyğır, qazaq, orıs, moñğol jäne qıtay tilinde jarıq kördi. Gazettiñ qazaqşa böliminde Bwqara TIŞQANBAEV, Qwrmanalı OSPANWLI basşılıq etti jäne gazettiñ redakciya qwramında Äuesqan NARINBAYWLI, Rahmetolla ÄPŞEWLI, Qwrmanbay TOLIBAYWLI, Äbdibek, Aladiyar, Asanbay, Sırayıl, Qali qatarlı kisiler redaktor, audarmaşı, tilşi bolıp jwmıs istedi. Gazettiñ Qwlja, Şäueşek jäne Altay qalalarında bölimşesi qwrıldı. 97958667_1709938365836410_3171495647702417408_n

1946- jıldıñ mausım, şilde ayında jariyalanğan maqaladan soñ, uaqıtşa ükimettiñ gazet atı “Inqılabi Şarqi Türkistan” (Töñkeristik Şığıs Türkistan) bolıp özgerdi.

Birinşi jäne ekinşi surettegi maqalanıñ atı: “Şarqi Türkistan Respubilikası Ükimetiniñ Tarqauı biläm bir-eki söz”. Şarqi Türkistan respubilikasınıñ 1946- jıldıñ özinde-aq tarqağanın däleldeytin qwjattıñ biri osı maqala.97548121_1709938329169747_9061554398039113728_n

Maqala wyğır, qazaq, orıs, moñğol jäne qıtay tilderinde tügel jariyalanğan. Maqala jariyalanğan soñ organ gazetiniñ attarı özgere bastadı. Qazaqşa “Azat Şığıs Türkistan” gazeti “Töñkeristik Şığıs Türkistanğa”, odan “Töñkeris Tañı” atına özgerdi.

Uaqıtşa ükimet Şarqi Türkistan respubilikası tarağan soñ köp ötpey ükimet atı da özgertildi. Bwrınğı Şarqi Türkistan atauı “Üş Aymaq” töñkeristik ükimeti dep ataldı. Üş Aymaq jaq ölke ortalığı Ürimjide gomin'dan ükimetimen kelissözder jasastı.

Eldes Orda

Related Articles

  • KENESARI HANĞA TAĞZIM

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Jüz elu jıl! Biıl Kenesarı hannıñ şäyit bolğanına bir jüz elu jıl toldı. Kenesarı ğana emes. Naurızbay bahadwr swltan, Erjan swltan, Qwdaymende swltan. Qıpşaq Iman batır, Tama Qwrman batır, Dulat Bwğıbay batır, Dulat Jauğaş batır, Dulat Medeu bi, qılıştıñ jüzi, nayzanıñ süñgisi bolğan tağı qanşama azamat. Qazaq Ordasınıñ eñ soñğı jaraqtı jasağında qalğan üş mıñnan astam alaman. Bäri de şäyit boldı.Kenesarı hannıñ, onıñ eñ soñğı jauınger serikteriniñ qasietti qanı şaşılğan aqırğı sağatta tört ğasır boyı töre tañbalı qızıl tuı jelbiregen wlı memleket Qazaq Ordası şayqalıp barıp qwladı. Alaş balası sonau Üysin, Ğwn, Türik zamanınan tartılğan, Altın Ordağa jalğasqan, Qazaq Ordasına wlasqan, Ortalıq Aziya tösinde jiırma ğasırdan astam, ğalamat wzaq uaqıt

  • 87. KİP-KİŞKENE FOTOBOMBA

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Uebbtıñ MIRI aspabın sınau derekterin qarastırıp otırğan ğalımdar kütpegen jañalıq aştı. Sınaq kezinde basqa nısan baqılansa da, Uebb teleskopı ülkendigi nebäri 100–200 metrlik asteroidtı kezdeysoq tüsirip alıptı! Mars pen YUpiter orbitaları arasındağı Negizgi asteroidtar beldeuinde ornalasqan dene Uebb körgen eñ kişkentay nısan bolsa kerek. Negizgi beldeudegi kişkentay asteroidtar iri körşilerine qarağanda naşar zerttelgen, öytkeni olardı osınşa qaşıqtan baqılau qiın. Uebbtıñ bolaşaq arnayı baqılauları astronomdarğa mwndağı 1 kilometrden kişi asteroidtardı zerttep, Kün jüyesiniñ tüzilu model'derin naqtılauğa mümkindik beredi. Astronom Tomas Myullerdiñ pikirinşe, tosınsıy üşin Uebbtıñ osı kişkene deneni 100 million kilometr qaşıqtıqtan köre alatın tañğajayıp sezimtaldığına raqmet aytuımız kerek. Jäne bwl soñğı tosınsıy bolmas. Ğılımi wjım Kün jüyesi jazıqtığın (al Kün

  • Ministrlik Sarışağanda zenit raketası bölimşeleriniñ wrıs atıstarı ötkenin habarladı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Sarışağandağı äue şabuılınan qorğanıs jattığuı. Qazaqstan qorğanıs ministrligi taratqan suret. Aqpan, 2023 jıl.  Qazaqstan qorğanıs ministrligi 2 aqpanda Resey jalğa alğan Sarışağan poligonında äue qorğanıs küşteriniñ zenit raketası bölimşeleri wrıs atısı qimıldarın ötkizgenin habarladı. Jattığudıñ negizgi maqsatı “jeke qwramnıñ äskeri jäne azamattıq infraqwrılım nısandarına jasalğan äue şabuıldarına toytarıs beru dayındığın tekseru” dep aytıladı. Qorğanıs ministrliginiñ habarlauınşa, “qoldanıstağı qazirgi zamanğı zenit raketası keşenderi cifrlıq radiolokaciyalıq stanciyalarmen jabdıqtalğan”. Ministrliktiñ habarlamasında raketa keşeniniñ atı atalmaydı. Alayda habarlamadan reseylik “Buk” keşeni sınalıp jatqanı bayqaladı. Aqparatqa qarağanda, radiolokaciyalıq barlau qızmeti “wşaq jäne raketatektes” drondardı anıqtağannan keyin jauıngerler dayın emes poziciyalarğa jıljığan. “Keşender öristetilip, şarttı qarsılastıñ qwraldarı joyılğan”. “Zamanaui zenit raketası keşenderiniñ kömegimen biz naqtı uaqıt rejiminde

  • Tarihşı: Batıs Sibir – bayırğı qazaq jeri. Köşim han – wlttıq batırımız! 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Abılay MAUDANOV Qostanaylıq ğalım Sibir jerin orıs patşalığınan bwrın qazaq ruları igergenin kitap qılıp bastırmaq, dep habarlaydı Express Qazaqstan. Tarih ğılımdarınıñ doktorı Amanjol Küzembaywlınıñ esimi ğılımi ortada keñinen tanımal. Ol ünemi “Täuelsiz el öz tarihın özindik közqarası twrğınan qarap, taldap, bağa beru kerek” degen wstanımdı aytıp keledi. Qostanaylıq tarihşı birneşe jıl bwrın ülken bir jobanı qolğa aldı. Büginde ol wlı Erkin Äbilmen birge “Altın Ordanıñ Batıs Sibir wlısı: etno-sayasi tarihı” attı eñbek jazıp jatır. Bwl kitap aldağı jılı (orıs tilinde) jarıq körmek. Mwnda qazirgi Qazaqstannıñ şekarasınan tıs qalğan bayırğı qazaq jeri men rularınıñ köptegen tarihı qamtıladı.Express Qazaqstan tilşisi ğalımdı osı taqırıpta sözge tartıp, äñgimelesken edi. Batıs Sibir — bizdiñ bayırğı

  • NKVD atqan QAZAQTIÑ QAYSAR QIZI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Stalindik repressiya jıldarında Alaş qayratkerlerimen birge atılğan qazaqtıñ qaysar qızı Şahzada Şonanova atılğan qazaqtıñ üş qızınıñ biri. NKVD jendetterin Şahzadanıñ şıqqan tegi şoşıttı, sondıqtan ayuandıqpen äbden azaptap bolğasın atıp tastadı. Sonımen Şahzada Şonanova kim ? Şahzada Aronqızı Şonanova-Qarataeva 1903 jılı Batıs Qazaqstan oblısı Sırım (Jımpitı) audanında düniege keldi. Äkesi Aron Qarataev, alaş qayratkeri, Resey Dumasına deputat bolıp saylanğan Baqıtjan Qarataevtıñ inisi. Şahzadanıñ özi Şıñğıshannıi tikeley wrpağı edi. Şahzadanıñ tegi bılay: Şıñğıshan-Joşıhan-Toqay Temir-Öz Temir-Öz Temir hoja Badaqwl wğılan-Orıshan-Qwyırşıq han-Baraq han-Jänibek han-Ösik swltan-Qaratay swltan-Bisäli-Däuletjan-Aron-Şahzada. Şahzadanıñ anasınıñ da tegi mıqtı, Bökey ordasınıñ hanı Jäñgirdiñ nemeresi Hwsni-Jamal Nwralıhanova. Qazaqtan şıqqan twñğış joğarı bilimdi mwğalima 1894 jılı Bökey ordasında qazaq qızdarına arnalğan alğaşqı mektep aştı,

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: