|  |  | 

Köz qaras Sayasat

AGRESSORĞA AYAUŞILIQ JOQ!

Jazuşı-publicist
Marat Bäydildawlı (Toqaşbaev):
274985185_10227564778654626_7128221575177990860_n
Bügingi künderi qanişer Resey beybit jatqan Ukraina eline şabuıl jasap jatqan twsta onıñ agressorlıq beynesine bükil älem tükirip jatır. Resey basqınşılarınıñ betine biz de tükiremiz. Bwl barıp twrğan oñbağan, adamşılıq qalıptan alıs jwrt.
Qarap otırsam 1901 jıldan 2000 jılğa deyingi jüz jılda patşalıq Resey, SSSR odan keyin Resey federaciyası siyaqtı ataularmen atalğan orıs memleketi 44 ret soğısqa qatısıptı. Onıñ 43-i basqınşılıq soğıs. Tek sovet-german soğısında ğana nemister aldımen basıp kirgen. 1941-1945 jıldardağı sovet-german soğısında yağni şığıs maydanda nemister 5,5 mln soldatınan ayırılsa, 2018 jılı SSRO Memlekettik josparlau komitetiniñ qwpiyalılığı jariya bolıp ketken derekterinde SSSR 47 mln (qırıq jeti million!) adamınan, onıñ işinde 19,5 mln soldatı men oficerinen ayırılğan. Bir faşist soldatın öltiruge sovettiñ 9-10 soldatı qwrban bolğan. Äskeri darınsız, toğışar orıs qolbasşıları adam resurstarın ayausız alğı şepke toğıtu arqılı ğana jeñiske jetken.
Faşizmge qarsı sol soğısta qazaq halqı maydanda jäne jaralı bolıp kelip qaza bolğandarın qosıp eseptegende ölgen wl-qızdarınıñ sanı 1 (bir) mln bolsa, orıstardıñ bol'şeviktik biligi twsında 74 jılda (1917-1991jj) qazaq halqı 10 mln adamınan ayırıldı. Faşizmnen göri raşizmniñ qazaq halqına tigizgen ziyanı orasan.
Meniñ atam on jıl jazıqsız orıstardıñ aydauında bolıp, auruğa şaldığıp dünie saldı. Äkelerim orıstar wrındırğan fin, nemis, japon soğıstarına qatısıp, uaqıtınan bwrın jer jastandı. Men sondıqtan da imperiyalıq astamşılığı basım Resey biligin, wlıderjavalıq şovinizmi müñkip twratın orıstardı jek köremin.
Qazaq halqı otarşıl orıstardan köp japa şekti. Qazaq halqı bwrın qalmaqtarğa qarsı qanşama şayqassa, HÜŞ ğasırdan bastap ormanday orısqa qarsı ondağan ret iri bas köteruler jasadı. Bodan bolğan 260 jıl işinde (1731-1991jj) Resey otarşıldığına qarsı 400-den astam köterilis orın aldı. Bilmeytinder üşin solardıñ eñ mañızdıların atap öteyin.
Sırım Datwlınıñ basqaruımen 1783-1797 jıldardağı otarşıldıqqa qarsı köterilis, Isatay Taymanwlı men Mahambet Ötemiswlınıñ 1836-1838 jıldardağı wlt-azattıq köterilisi, Keñesarı Qasımwlınıñ 1837-1847 jıldardağı wlt-azattıq köterilisi, Janqoja Nwrmwhamedwlınıñ 1856-1857 jıldardağı köterilisi, Eset Kötibarwlınıñ 1868-1869 jıldardağı köterilisi, Mañğıstaudağı 1870 jılğı Dosan-Isa köterilisi, patşa ökimetine qarsı 1916 jılğı köterilis, orıstar qwrğan sovet ökimetine qarsı 1930 jılğı Sozaq köterilisi. Goloşekin Stalinge jazğan hatında Qazaqstanda 1931-1933 jıldarı 15 iri köterilis orın alğanın aytadı. Osı köterilister kezinde jüzdegen mıñ qazaq öltirilip, 1,5 mln qazaq şetelderge bosqınşılıqqa wşıradı. Keşegi 1986 jılğı jeltoqsan köterilisi men Qañtar köterilisi kezinde orıs äskeriniñ qolınan qaza bolğan qandastar sanı aldağı uaqıtta anıqtalatın boladı. Sondıqtan da qazaq «Orıspen joldas bolsañ aybaltañ qasıñda bolsın» dep tegin aytpağan.
Qazaq halqınıñ qarapayım orıs halqına eşqanday pretenziyası joq. Qazaq halqınıñ aşu-ızasın tuğızatın Resey biligi. Qoldan jasalğan Pridnestrov'e, Gürjistanğa şabuıl, qol qoyılğan şarttarğa qaramastan Qırımdı basıp aluı, Luganski men Doneckide separatistik wyımdar qwrıp, aqırı olardı özderine qosıp aluı, endi mine Ukrainağa soğıs aşuı onıñ barıp twrğan soğısqwmar, agressor el ekendigin körsetedi. Dwşpan auzı-mwrnı qan bolmay tınbaydı.
Ukrainalıq bauırlarımız qaharmandıqpen şayqasıp birneşe künniñ işinde dwşpannıñ ondağan wşaqtarın atıp tüsirdi. Jüzdegen tankilerin otqa oradı. Üş mıñnan astam orıs soldatı joyıldı. Bükil ukrain halqı jauğa qarsı tize qosıp şayqasuda. Endi bir on kündey şıdas berse orıs şabuılınıñ aptığı basıladı. Soğıstı arı qaray jalğastıruğa Putinniñ şaması kelmeydi. Ukraina üşin kelissöz tiimsiz. Orıstar bastağan soğıstıñ orıs jerinde ayaqtalğanı dwrıs.
Bükil älem elderiniñ qoldauımen Ukraina Qarulı küşteri Luganski men Doneckini jäne Qırımdı tolıqtay qaytarıp aluı kerek. Tipti Kreml'de ukrain jalauı jelbirese bükil älem bir jeñildeytini anıq.
Bwl Qazaqstan üşin şınayı täuelsizdik boladı! Biz ukrain halqımen birgemiz.
Slava Ukraine!

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: