|  | 

Köz qaras

Şabdarbaevtıñ WQK-ni men basqarğanda bäri tamaşa bolsa älgi jihadşılar men dağuatşılardıñ bäri aspannan tüsti me?

Äriptesim Manas Qayırtaywlına Amangeldi Şabdarbaev qısqa swqbat beripti. Köp närse aytıptı,
Köñilime dıq etken twsın jazayın.
Wlttıq qauipsizdik komitetin men basqarğanda (2005-2010 j) köşede saqaldılar, anau-mınau islamister aşıq jürgen joq, bärin qadağalap otırdıq depti.
2013 jıldıñ küzi edi. Tañerteñ jwmısqa kelsek, şamamen onnıñ kezinde, qaru asınğan 30-ğa juıq saqaldı jigittiñ Siriyadan Qazaqstanğa ündeu joldap twrğanın kördik. Qıramız-joyamız degen äñgime.
Bwlar kim dep dereu äleujeliden izdep, Jezqazğan men Sätbaevtan Siriyağa “jihadşılap” ketkender ekenin jobaladıq.
- Barasıñ ba,- dedi redakciya. Ömiri körmegen, eşkimdi tanımaytın jerim.
-Baramın,-dedim. Sol küni tüsten keyin Jezqazğanğa wşıp kettim. Erteñine Jezqazğan bazarına barıp, bireudi köke, bäreudi jäke dep jürip, jiptiñ wşığın taptım. Biraz tarqattım.
Sonda bayqağanım, Jezqazğanda jalğız meşit bar eken. Jwma küni qaladağı “salafiti” bar, basqası bar, sonda jinaladı.
Qalada apta jürip kädimgidey közge tüsip qaldım. Äkimdik “kelgeniñizdi bilip otırmız” dedi. Üş äripti aytqanı. Saqaldılardıñ reakciyası bayqala bastadı.
Jwma küni meşitke bardım. Qolımda şolaq kamera. Meşit aldınan saqalı beline tüsken eñgezerdey 7-8 jigit şığıp, ortağa aldı. Türleri swstı. Saqaldıñ da ses beretini bar degendey. Biraz tergep, doq körsetuge aynalğanda bir jas jigit ortağa kirip keldi de:
- Bwl kiside şarualarıñ bolmasın, özderiñ adasıp jüre beriñder,-dep wrsıp tastadı. Älgiler säl tartınıp qaldı.
Bılay şıqqan soñ, bwlarıñ kim dedim.
- Äkem ğoy,-dep mañdayın tırjittı.
Bwl jas jigitpen aldında tanısqanmın. Meşitke jañadan kelip jatqan imamnıñ aynalasında jüredi eken. Özi qwralpı tağı bes-altı bala bar. Jaña imamdı müftiyat jiberdi, salafittermen küresedi, biz sonı qoldaymız deydi. Äkesi “salafit”, özi dästürli joldağı mümin.
-Ağa, Qazaqstanda Jezqazğan degen jer bar ekenin, onda da meşit bar ekenin, oğan da jöni tüzu imam kerek ekenin ökimet wmıtqalı on şaqtı jıl boldı. Jalğız meşitimiz “salafitterdiñ” ortalığına aynalıp ketken,-dedi.
Sonda bir apta jürip, köp “salafit” kördim. Kädimgi jüyeli jolğa tüsken jämiğatqa aynalıptı. Birneşe kün qiılıp jürip, basşısımen kezdestim. Aqırı tün işinde, qay jerde ekenimdi tüsinbeytindey jağdayda restorannıñ podvalında, oñaşa jerde jolıqtırdı. Tarihtı, mädenietti jaqsı biletin, kezinde täuir qızmette istegen orta jastağı adam eken. Onşa jaqtırmadı, sizderdiñ de sözderiñizdi jazamın degen soñ eptep aşıldı.
- Jastardı Siriyağa jiberip jatqandarıñız qalay?
- Baramın degenderge kömektesemiz, biraq zorlıq joq.
- Sizderge ne kerek?
- Ökimet bizge jeke müftiyat aşıp bersin, tiispesin, bar bolğanı sol,- dedi. Biraz uäjdestik.
Bwl kezde “salafizmdi” Qazaqstannan şıqqan tanımal dağuatşılar kündiz-tüni nasihattap, attarı jer jarıp twrğan edi. Kimder ekenin köpşilik özi de bilse kerek.
Sol ketken jastardıñ deni ölip qaldı. Jüzdegen şiettey bala-şağası sonda tentirep ketti. Qalğan-qwtqanın AQŞ-tıñ aytuımen ökimetimiz “Jusan” degen operaciya jasap äkelgen boldı.
Sıdırtıp ayta salğan oñay, basıñnan ötkizbegen soñ sezbeysiñ. Jüzdegen üyelmen oyran bolıp, şañırağı ortasına tüsti.
Siriyağa ketken jalğız wlın kimnen swrarın bilmey, Jezqazğan meşitine apta sayın kelip, sadaqa berip, dwğa oqıtatın äyeldiñ jalğız ayaq jolmen jalğız özi botaday bozdap, jaulığı süyretilip, eñirep bara jatqanı esimnen ketpeydi.
Onı eşkim jwbata almaytın, jwbatuğa tırıspaytın da. “Är kelgen sayın eñirep ketedi, balası ölip qalğan, senbey jür” deytin imam.
Amangeldi Şabdarbaevtıñ WQK-ni men basqarğanda bäri tamaşa boldı degen sözinen keyin esime tüskeni. Tamaşa bolsa älgi jihadşılar men dağuatşılardıñ bäri aspannan tüsti me?

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: