|  |  | 

تاريح قازاق شەجىرەسى

مولقى قالاسىنىڭ موري قالاسىنا اينالۋى

309163973_662806848537717_4400745740341895116_n
376 جىلى باتىستا التايعا، سولتۇستىكتە بايقال مەن ءسىبىردىڭ توعايىنا، وڭتۇستىكتە ۇلى قورعانعا شىعىستا بۇگىنگى جيلين ولكەسىنە تىرەلگەن الىپ كەڭىستىكتك تەلە قاعاناتى قۇرىلدى. تەلەلەردىڭ ەڭ العاشقى قاتارىن جاساعان 5 ۇلىس «ەرەن(ەرمەن، ەرەيمەن)» دەپ اتالدى. بۇل ءسوز «ەرەكشە، دانا، ءدانىشپان» دەگەن ۇعىمداردى بىلدىرەتىن. ەرمەندەردىڭ قاتارىنا توعلا، اباق، قيات، بايات، مولقى قاتارلى 5 ۇلىس كىرگەن. ولاردىڭ جاپپاي تەلە اتالۋى ولارعا باسشىلىق جاساعان توعلا ۇلىسىمەن تىكەلەي قاتىستى. توعلا اتاۋىنىڭ كوپشەسى توعلات. تەلە اتاۋىنىڭ كوپشەسى تەلەۋىت. توعلات،تەلەۋىت اتاۋلارى دۋلات، دولعان دولان،تەلەۋ، تولەڭگىت،تەلەڭگىت، تورە، تىلىك اتاۋلارىنىڭ كەلىپ شىعۋىنا ۇلكەن ىقپال ەتتى. مولقى شەجىرەسىندەگى قوشاقتان تۋاتىن ەسەنداۋلەت، توقداۋلەت، ماشاننان تۋاتىن داۋلەتكەلدى، قۇلدان تۋاتىن داۋلەتبەردى، قايىپتان تۋاتىن توقداۋلەت ەسىمدەرىنىڭ قويىلۋىنا ولاردىڭ بابا تانىمىنداعى دوعلات اتاۋىنىڭ كەيىنگى تىلدىك دامۋ كەزەڭدەرىندە داۋلەت بولىپ ساقتالعان نۇسقاسى اسەر ەتتى. تەلە اتانعان ۇلىستاردىڭ سانى جىل ساناپ ارتا بەردى. تەلەگە جاتاتىن ۇلىستاردىڭ قاتارىنا كەيىن كەلە شىعىس ەۋروپا مەن شىعىس-سولتۇستىك جۇڭگو اراسىنداعى كوپتەگەن ۇلىستار كىردى. بوعدا-ەرەنقابىرعا سىلەمدەرىن تەلەنىڭ 7 ۇلىسى مەكەندەدى. ولاردىڭ قاتارىندا ۋاقتىڭ، مولقىنىڭ اتى اتالادى. 402 جىلى ارۋان(البان) قاعاناتى قۇرىلىپ تەلەلەرگە بيلىك جۇرگىزگەندە، 487 جىلى سويان قاعاناتى قۇرىلىپ تەلەلەرگە بيلىك جۇرگىزگەندە دە تەلەلەردىڭ جالپىلىق اتى وزگەرگەن جوق. 744 جىلى اباق بي حۇيق قاعاناتىن قۇرىپ، ءوزىن حەرەن(ەرەن) قاعان دەپ جاريالاپ، وزىنە «قۇلى بەيلى(ۇلى بيلىك)» دەگەن اتاق بەردى. قاعاناتتىڭ حالقى حۇيح(وڭ قانات) جانە قارلىق(سول قانات) دەپ ەكى ۇلكەن تايپالار وداعىنان قۇرالدى. قارلىقتار التايدىڭ شىعىسىن، دالىرەك ايتقاندا كوكتوعاي-شىڭگىل جەرىن مەكەندەدى. ولار مولع، شىگىل(شىڭگىل), تاشلىق دەگەن ءۇش تارماققا ءبولىندى. التايدىڭ ولار شىققان بولەگى ولاردىڭ حور دەگەن اتاۋىنا بايلانىستى ءور دەپ اتالعان. ەرتىستىڭ جايساڭ كولىنە دەيىنگى باسقى اعارىنىڭ قارا-ەرتىس دەپ اتالۋى دا وسىعان بايلانىستى. حۇيح قاعاناتى كەيىن حۇيعىر(ۇيعىر) قاعاناتى اتالىپ كەتتى. 747 جىلى حەرەن قاعاننىڭ ورنىنا كەرەي قاعان تاققا وتىردى. قارلىقتاردىڭ اتا مەكەنىندە ولاردىڭ مولع، ياعني مولقى تارماعى بولەك رۋ رەتىندە ءالى قونىستانىپ وتىر. مولقىنىڭ قۇل رۋى دا سول كونە حور، حورل تابى بولىپ تابىلادى. باتىس تۇرىك قاعاناتىنان كەيىن مولقىنى ءوز ىشىنە العان قارلىقتار تاڭ پاتشالىعى قۇرعان جايساڭ، بورت(بۋرىلتوعاي), مولع دەگەن ءۇش ايماققا ءبولىنىپ قاراپ تۇرعان. ءبورت ايماعى كەيىن بۋىرشىن ايماعىنا قاراستى بولىپ، ودان كەيىن ەلەقون(ىلە وزەنى) ايماعىنا قارادى. مولع قالاسى بۇگىنگى ءدوربىلجىن اۋدانى جەرىندە ورنالاستى. مولع اتاۋىنا ە دەگەن ۇلىقتاۋىش جۇرناق جالعانىپ، قالا ورنى كەيىن ەمەلگ، ەمىل، ەمەل دەگەن اتاۋلارمەن اتالدى. مولقىلار بۇرىننان مەكەن ەتىپ كەلگەن سول ماڭداعى تاۋ مولع دەپ اتالىپ، كەيىن كەلە مايلع، مايلى اتانىپ كەتتى. ەمىل وزەنى قالا اتىنا بايلانىستى اتالدى. بۇگىنگى ۋاقىتتا تاريحقا تەرەڭ بويلاماي ەمەل اتاۋىن تىكە دىبىستاۋى بويىنشا موڭعول تىلىندەگى «اتتىڭ ەرى» دەگەن ۇعىممەن شاتاستىراتىندار بار. تارباعاتاي ايماعىنان تىس، بوعدانىڭ بوكتەرىندە بايتاق(بەسبالىق) قالاسىنداعى ماڭىزدى باسقارۋ ورتالىعىنا قاراستى بولىپ مولع قالاسى سالىندى. بۇل مولق قالاسى كۇندەر وتە كەلە مۋلي، مۋري دەپ دىبىستالىپ بۇگىنگى موري قالاسىنىڭ اتىنا اينالدى. موري اتاۋىنىڭ ءتۇپ توركىنىنە اينالعان مولع قالاسىنىڭ ورنى ءالى كۇنگە دەيىن ساقتالعان. بايتاق كونە قالاسىنان 30 شاقىرىم قاشىقتىقتا، بوعدا تاۋىنان 40 شاقىرىم قاشىقتىقتا ورنالاسقان. موري قالاسىنىڭ توڭىرەگىندەگى اۋىلداردا قازاقتار نەداۋىر شوعىرلانعاندىقتان 1954 جىلى شىلدەدە موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانى بولىپ قۇرىلدى. 750 جىلى يباق(يماق، اباق، قيماق) قاعاناتى قۇرىلدى. بۇل مولقىلاردىڭ اباقتاردىڭ قۇرامىنا ەنۋىنە قادام باستىرعان كەزەڭ ەدى. مولقىلار قارلىقتاردىڭ قۇرامىندا تالاس شايقاسىندا تاڭ پاتشالىعىنا قارسى سوعىستى. 756 جىلى قارلىق قاعاناتى قۇرىلدى. قارلىقتار بىرتىندەپ جەتىسۋعا قونىس اۋدارادى. ولاردىڭ قوماقتى بولەكتەرى اۋعانستان اۋماعىنا كەلىپ مەكەن ەتتى. قارلىقتار قۇيعىر(حۇيح) قاعاناتىنىڭ سوڭعى كەزىندە قۇيعىردىڭ 15 رۋىن وزىنە قوسىپ الادى. قۇيعىر(قۇيعىرت، قايىرت) قاۋىمىنىڭ اتىمەن اتالعان قايىرتى قونىسى كوكتوعاي جەرىندە. ولاردىڭ ورحون بويىنداعى استاناسىسى قارابۇلعىسىنمەن اتتاس كيەلى مەكەن قارابۇلعىن(تاۋ-قارابۇلعىن، تاق-قارابۇلعىن) دا سول اۋداننىڭ تاۋىندا. 848 جىلى حۇيح قاعاناتى كۇيرەدى. 861 جىلى اباق-ەسەن قۇيعىرلاردىڭ ەكىنشى مەملەكەتى سانالعان كۇيىك قاعاناتىن قۇردى. بۇل قاعانات مۇسىلمان تاريحشىلارى جاعىنان توعىس قاعاناتى دەپ تە اتالاتىن. قىسقى استاناسى بولعان كۇيىك قالاسى تۇرپاندا ەدى، جازعى استاناسى بولعان بەسبالىق جەمسارى اۋدانىندا ەدى. كۇيىك قاعاناتىنىڭ اۋماعىنا قۇبى قۇمى، قۇمىل، تۇرپان، قاراشارى، اقسۋ، ەرەنقابىرعا اۋماقتارى كىردى. مولقى رۋىنىڭ اباق ىشىنە ابدەن ءسىڭىسۋى وسى كۇيىك قاعاناتىنىڭ بەيبىت، ۇزاق دامۋ جىلدارىندا ورىن الدى. قارلىقتار 12-13 عاسىردا قارا قيداندار جاعىنان ەمەل(ەسكى مولع), ءالىمۇلى، قايار(قايىر) دەگەن ءۇش توپقا بولىنەدى. بۇل كەزدە ەمىل دەگەن اتاۋدىڭ العا شىعىپ، مولع اتاۋىنىڭ وشكىندەۋىنە قاراعاندا رۋ اتى اكىمشىلىك اتاۋدا عانا ساقتالىپ قالىپ، مولقىنىڭ ءوزى اباقتاردىڭ قۇرامىندا بەكىپ قالسا كەرەك.
1209 جىلى كۇيىك قاعاناتىنىڭ بيلەۋشىسى بورسىق شىڭعىس حانعا تىلەۋلەستىك قىلىپ، قارا قيدانداردىڭ ۇستەمدىگىنە قارسى كۇرەسكە شىقتى. شىڭعىس حان بورسىقتى ءوزىنىڭ ءتورت ۇلىنان كەيىنگى بەسىنشى ۇلى ساناپ، كۇيىك قاعاناتىنىڭ ەلدىگى ساقتالىپ قالدى.
عۇن زامانىنان بەرى كوك ۇعىمىنىڭ سان تۇرلەنىپ ءساتتى جالعاسىپ كەلە جاتقانىن بايقايمىز. كۋنگ – عۇن. كوكتۇرىك – كوك. حۋيح، حۇيحۋ، قۇيعىر، ۇيعىر – كوك، كيۋك. كۇيىك – كوك.
كۇيىكحان اتاۋى يتەلى شەجىرەسىندە كيىپحان، قايىپحان، كۇيىك دەگەن اتاۋلارمەن ساقتالسا، مولقى شەجىرەسىندە قايىپ بولىپ ساقتالعان. كوكتوعاي(تۇپكى نۇسقاسى كوكتۋ-حاي، كوك كول) اتاۋى مەن كوكەبۇلاق دەگەن جەر اتتارى دا وسى حۇيح اتاۋىنان ءوربيدى. شىڭگىل اتاۋى قارلىقتىڭ شىگىل دەپ تە، شىعىل دەپ تە، شىبىل دەپ تە دىبىستالعان ءۇش ماڭىزدى تايپاسىنىڭ ءبىرىنىڭ اتىنان شىعادى.
اباقتار قۇرعان يباق(يماق، قيماق) قاعاناتى 1035 جىلعا دەيىن جالعاسىپ، 285 جىل داۋرەندەسە، اباقتار قۇرعان كۇيىك قاعاناتى 1368 جىلى شاعاتاي حاندىعى باسىپ العانعا دەيىن 507 جىل جالعاستى. مۇنداي ۇزاق ۋاقىتقا جالعاسقان مەملەكەت تاريحتا ساناۋلى عانا. وسى ۇزاق ۋاقىتتىق رۋلاردىڭ توعىسىندا ءاۋباستا اباقپەن تەڭ ورىندا تەلە قۇرامىنا كىرگەن مولقىلار اقىرىندا اباقتىڭ بەلدى رۋىنا اينالىپ توعىسىپ كەتتى. مولقىلاردى كەرەيدىڭ ەڭ باتىر رۋى دەپ ايتساق قاتەلەسپەيمىز. تاريحتا مولقىدان شىققان جانسەبىل، جاۋگەر تۇلعالار مەن قيساپسىز باتىر ۇلدار جانىن شۇپەرەككە ءتۇيىپ زورەكەر ۇكىمەتتەرگە، قانىشەر بيلەۋشىلەرگە قارسىلىعىن توقتاتقان ەمەس. مولقىلار كوپ سوعىس كورسە دە شاشىراماي، بىتىراماي ءور-التاي مەن بوعدا اراسىندا شوعىرلانىپ، قارلىقتار زامانىنداعى بايىرعى قونىسىن جامباسىنا باسىپ وتىر.
مولقى اتاۋىنىڭ ماعىناسى:
مولقى رۋىنىڭ بۇرىنعى اتاۋى – بولقى. مولقى شەجىرەسىندە بولقى دەگەن اتاۋدى ونىڭ اناسىنىڭ(باسقا حالىق وكىلى) جاڭىلىس ايتۋىنان قازىرگى اتاۋى كەلىپ شىققانى ايتىلادى. بۇل وتە ماڭىزدى نۇسقا. ويتكەنى، تاريحي دەرەكتەردەگى مولقىعا قاتىستى اقپارات كوزىنەن ءبىز م ەمەس، ب دىبىسىمەن دىبىستالعان اتاۋدى كورەمىز. ماقالامىز سول نەگىزدە جازىلدى. مولقىنىڭ ءتول اتى بولعان بولع، بولقى اتاۋى تەك قانا ءبورىنى بىلدىرەدى. شۆەد تىلىندەگى ۆارگ(ۋارگ، بارگ), نورۆەگ تىلىندەگى ۋلۋ(ۇلۋ), جاندىككە ەمەس، ءبورى باستى، ايداعار قۇيرىقتى جانۋارعا ارنالعان ءبىزدىڭ كۇنتىزبەمىزدەگى ۇلۋ جىلى، ءبورىنى ۇلىما، ۇلۋار دەپ ايتاتىنىمىز، ورىس تىلىندەگى ۆولك(بولگ، بولع), گرۋزين تىلىندەگى مەلي(مەليگ، موليع) سوزدەرى مەن ەجەلگى تۇركى دۇنيە تانىمى مەن تاريحي نۇسقالارداعى بورىگە ارنالعان ۇرع، ۇلع، قۇر، قۇس-قۇر(ۇشقىر، قاسقىر), ءبورى، بورىك(بورع) اتاۋلارىنىڭ ءبارى ءبورى ۇعىمىنىڭ سان ءتۇرلى دىبىستالۋىن الدىمىزعا تارتادى. مولقىنىڭ ەجەلگى بولع دەگەن نۇسقاسىنىڭ ءبورى ۇعىمىنىڭ كەلەسى ءبىر دىبىستالۋى ەكەنى وسىنىڭ ايعاعى.
پايدالانعان ادەبيەتتەر:
«حۇيح مادەنيەتى»
«تەرىستىك تاريحى»
«تەگلەگ، كوش، ارۋان، شەلە جانە تەلە»
«ءسۇيناما. تەلە بايانى»
«ۋيناما. كوش بايانى»
«جاڭا تاڭناما»
جۋ ياڭتيڭ «شىڭعىس حاننىڭ ءومىر بايانى»

Related Articles

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • ايتپاي كەتتى دەمەڭىز… (تيبەت ءارحيۆى تۋرالى)

    التايدان اۋعان ەل تۋرالى تاريحي جازبالاردا وقتىن-وقتىن ايتىلعانى بولماسا ءيسى قازاق جۇرتىنا تيبەت تۋرالى تۇسىنىك ءالى كۇنگە دەيىن بەيمالىم. اسىرەسە تيبەت جازبا دەرەكتەرىندە كۇللى تۇركى بالاسىنىڭ تاريحى تۋرالى تىڭ دەرەكتەردىڭ كومۋلى جاتقانىن تىپتەن بىلە بەرمەيمىز. تيبەت- تاريحي دەرەكتىڭ ەڭ كوپ ساقتالعان ايماعى سانالادى. مادەني، ادەبي، رۋحاني جانە تاريحي ءتۇرلى دەرەكتەردىڭ ىقىلىم زاماننان بەرى جاقسى ساقتالۋىمەن سىرت الەمدى وزىنە باۋراپ كەگەن تيبەت جۇرتىنا 19 عاسىردان باستاپ باتىس ەكسپەديتسياسى باسا نازار اۋدارىپ كەشەندى زەرتتەۋلەر جاسادى. سونىڭ نەگىزىندە تيبەتتەگى كەيبىر سالالىق بايىرعى دەرەكتەر باتىسقا كوشىرىلدى. ەسەسىنە تيبەتتانۋ عىلىمى قالىپتاستى. جاعىرافيالىق ورنالاسۋى تىم ۇزاق بولعاندىقتان تيبەتتانۋ عىلىمى قازاق جۇرتىنا قاجەتتىلىك تۋدىرمادى. تيبەتتانۋمەن نەگىزىندە الپاۋىت كۇشتەر اينالىستى. ولار تيبەت جۇرتىن يگەرۋدى باسقا قىرىنان باعالادى. تيبەتتە

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • شاعىن ساراپتاما:شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى

    شاعىن ساراپتاما 1934-35 جىلى جاڭا شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى قۇرىلعان سوڭ شەتەلدەن وقۋ، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى كەشەندى جۇزەگە استى. سونىڭ نەگىزىندە ولكەلىك ۇكىمەت سوۆەت وداعىنان وقيتىن جاس تالاپكەرلەرگە كونكۋرس جاريالاپ ارنايى ۇكىمەتتىڭ وقۋ ستيپەندياسىن ءبولدى، ناتيجەسىندە 1935-39 جىلدارى ۇزىن سانى 300-گە تارتا ستۋدەنت سوۆەت وداعىندا ءبىلىم الدى. 1935 جىلدارى شىعىس تۇركىستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ ەڭ كوپ وقۋعا تۇسكەن ءبىلىم ورداسى- تاشكەندەگى ساگۋ ەدى، اتاپ ايتقاندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى. تاشكەننەن وقىعان شىڭجاڭدىق ستۋدەنتتەر شىعىس تۇركىستاننىڭ بارلىق ايماقتارىندا ءتۇرلى قىزمەتتە جۇمىس ىستەدى، ولاردى كەيىن “تاشكەنتشىلدەر” دەپ تە اتادى. 1939 جىلدان كەيىن ماسكەۋ مەن شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ اراسى ديپلوماتيالىق داعدارىسقا ۇشىرادى، سونىڭ كەسىرىنەن رەسمي ءۇرىمجى سوۆەت وداعى قۇرامىنداعى ستۋدەنت ازاماتتاردى ەلگە شاقىرتىپ الدى. ءبىلىم

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: