Диктаторлық режимдердің өтірік референдумдары мен сайлауларына жанды мысал

ديكتاتورلىق رەجيمدەردىڭ وتىرىك رەفەرەندۋمدارى مەن سايلاۋلارىنا جاندى مىسال

| Nov 14, 2022

315586486_8909465692404307_7087932370573201796_n

ديكتاتورلىق رەجيمدەردىڭ وتىرىك رەفەرەندۋمدارى مەن سايلاۋلارىنا ءبىر جاندى مىسال:

ىرگەلەس اۋىلدارىمەن قوسا ەسەپتەگەندە، حەرسوندا شامامەن 600 مىڭداي ادام رەسەيگە قوسىلۋ بويىنشا رەفەرەندۋمعا قاتىسىپ، ولاردىڭ 500 مىڭى رەسەيگە قوسىلۋدى تاڭداعان. بۇل 87%!

ال، تاياۋدا جاعداي كۇرت ناشارلاپ، رەسەيشىلدەردىڭ رەسەيگە قاراي قاشۋى باستالعاندا، تەك 100 مىڭداي ادام عانا رەسەي جاققا قاشقان. قالعان 400 مىڭ ادام قايدا كەتتى؟ ولار نەگە رەسەيگە قاشپادى؟

ءيا، بۇل جەردە قورقىپ، امال جوق، قاراعا ىلەسىپ داۋىس بەرگەندەر بولعانى انىق. بىراق ءبارىبىر 87% ەمەس، 50 پايىز قولداۋ دەگەن دە ساندىراق بولىپ شىعادى.

دەمەك، ارى بولعاندا رەسەيگە قوسىلۋدى قولداعان حەرسوندىقتار كوپ بولعاندا 20 پايىز عانا، بالكىم ءتىپتى وعان دا جەتپەۋى مۇمكىن.

بۇل دەگەنىڭىز، باسقا وڭىردەگى رەفەرەندۋمدار دا وتىرىك دەگەن ءسوز!

ديكتاتورلىق رەجيمدەردەگى ساياسات قاشاندا 3 تەن 2 وتىرىك/الدامشىلىققا قۇرىلادى، 3 تەن 1-ءى عانا شىن بولۋى مۇمكىن، ەگەر وندا قاندايدا ءبىر شىندىق بولسا.

Haidar Alphy

دجو بايدەن اق ۇيدەن كەتەر الدىنداعى سوزىندە سىرتقى ساياسات جايلى ايتتى

kerey.kz

اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتە سويلەپ تۇر. ۆاشينگتون، 13 قاڭتار، 2025 جىل. اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن اق ۇيدەگى قىزمەت مەرزىمى اياقتالار الدىنداعى سوڭعى سوزىندە سىرتقى ساياسات جايىنا توقتالىپ، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيندى مىسقىلدادى. “پۋتين ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بىرنەشە كۇندە الامىن دەپ ويلادى. ال ءىس جۇزىندە سوعىس باستالعاننان كەيىن كيەۆتىڭ ورتالىعىندا ول ەمەس، مەن تۇردىم. ول جەردە پۋتين بولعان جوق”، – دەدى اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىندە سويلەگەن دجو بايدەن. مەن امەريكالىق اسكەردىڭ باقىلاۋىنان تىس جەردەگى سوعىس ايماعىنا ساپارمەن بارعان جالعىز جوعارعى باس قولباسشىمىن”، – دەپ سوزىنە قوستى اقش پرەزيدەنتى. بايدەن سوزىندە ۋكرايناعا كوبىرەك نازار بۇردى. ايتۋىنشا، ول رەسەيلىك باسقىنشىلىقتان قورعانعان ۋكرايناعا حالىقارالىق قولداۋ ۇيىمداستىرۋدى جانە يادرولىق جانجالعا جول بەرمەۋدى وزىنە
بۇل – سوۆەتتىك ءھام نازارباەۆتىق كەزەڭنەن قالعان، جۋرناليستيكانى جاعىمپاز قولبالا، شاۋىپكەل قۇرال دەڭگەيىنە تۇسىرگەن شەنەۋنىكتىك شتامپوۆكا.

kerey.kz

“سۇحباتتى” ەندى عانا وقىپ شىقتىم. ازىرگە، سيپاتى تۋرالى از ءسوز: البەتتە، بۇل – جۋرناليستيكا ستاندارتتارىنا ساي، شىنايى، ناعىز سۇحبات ەمەس. كونستيتۋتسيالىق قۇقىعى تەڭ، ەكى سانالى ازاماتتىڭ ءوزارا پىكىرلەسكەن، ەمەنجارقىن اڭگىمەسى ەمەس. بۇل – سوۆەتتىك ءھام نازارباەۆتىق كەزەڭنەن قالعان، جۋرناليستيكانى جاعىمپاز قولبالا، شاۋىپكەل قۇرال دەڭگەيىنە تۇسىرگەن شەنەۋنىكتىك شتامپوۆكا. پالەنباي ادام تۇزەپ-كۇزەگەن، انانى دا، مىنانى قامتۋعا تىرىسقان، اياعىندا جانى جوق ماتىندەر جيىنتىعى تۋعان. توقاەۆ اينالاسىنداعىلارعا: “وسىنشالىق جاساندى كەيىپپەن حالىق الدىندا كورىنۋىم ۇيات بولادى، قويىڭدار، اينالايىندار، قاتەلەسسەم دە ءوز بولمىسىممەن شىعام” دەۋگە تۇسىنىگى جەتپەگەنى وكىنىشتى. بىلتىر “ەگەمەندە” “سۇحباتتاسقان” ديحان قامزابەك تە، بيىل “انا تىلىندە” “اڭگىمەلەسكەن” ەرلان ءجۇنىس تە، كەشىرىڭىزدەر، ەشقانداي دا ينتەرۆيۋەر ەمەس. ءيا، بىرەۋى تەرەڭ عالىم، ەكىنشىسى تاماشا اقىن، بىراق، ومىرىندە ءبىر
جۇرتتىڭ بالاسى مەن ونىڭ اقشاسى. تۇراقتىلىق پەن تۇراقسىزدىق قۇنى تۋرالى بىرەر ءسوز

kerey.kz

تۋرا ءبىز سياقتى مۇناي ساتاتىن ءازىربايجان 2015 جىلدان بەرى ءبىر اقش دوللارى 1,7 ماناتقا تەڭ باعامدى ۇستاپ كەلەدى. جانە The Economist Group بولجاۋىنشا وسى پاريتەت 2029 جىلعا دەيىن تۇراقتى ساقتالۋى ءتيىس. ياعني ماناتتىڭ دوللارعا شاققانداعى باعامى 14 جىل بويى وزگەرمەيدى. ەكونوميكا مەن ەكسپورت قۇرىلىمى بىزگە ۇقساس ءازىربايجان قالايشا ۇلتتىق ۆاليۋتا تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتتى؟ جانە وسى تۇراقتىلىقتىڭ باعاسى قانداي؟ تەڭگە نەگە مانات سياقتى بولمادى؟ جانە نەگە بولا المايدى؟ نەگە ءبىزدىڭ تەڭگە كەز-كەلگەن الەمدەگى جاعدايعا تىم سەزىمتال؟ وسىعان اسىقپاي جاۋاپ ىزدەسەك، كوپ پروتسەسس سىزگە تۇسىنىكتى بولا باستايدى. اشىق مويىنداۋ كەرەك، ءوز ۆاليۋتامىزعا قيانات كورسەتكەن كەزدەرىمىز از بولمادى. سوندىقتان بارلىعىن الەمدىك نارىقتار مەن سىرتقى قۇبىلىستارعا عانا بايلانىستىرىپ وقىرماندى الداعىم كەلمەيدى. تەڭگە تامىرىنا جەكە
وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

kerey.kz

ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت. ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى
گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

kerey.kz

ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا