|  | 

قازاق حاندىعىنا 550 جىل

تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندەگى العاشقى عارىشكەر ۇشىرىلدى

بۇگىن، قىركۇيەكتىڭ 2-ءى كۇنى بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان قازاقستاندىق عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ «سويۋز تما-18م» كەمەسىمەن عارىشقا ۇشتى.

«سويۋز تما-18م» عارىش كەمەسى ەكيپاجىنىڭ مۇشەسى، قازاقستاندىق عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ .

«سويۋز تما-18م» عارىش كەمەسى ەكيپاجىنىڭ مۇشەسى، قازاقستاندىق عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ .

عارىش كەمەسىن تىركەگەن «سويۋز-فگ» زىمىران تاسىعىشى بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ «گاگارين ستارتىنان» (1-الاڭى) استانا ۋاقىتى بويىنشا ساعات 10:37-دە ۇشىرىلدى.

«روسكوسموس» اگەنتتىگى بۇعان دەيىن «سويۋز تما-18م» عارىش كەمەسى ەكيپاجى قۇرامىندا ايدىن ايىمبەتوۆپەن بىرگە رەسەيلىك عارىشكەر سەرگەي ۆولكوۆ جانە ەۋروپا عارىش اگەنتتىگىنىڭ استروناۆتى، دانيالىق اندرەاس موگەنسەن بارىن حابارلاعان. عارىشكەرلەر حالىقارالىق عارىش ستانتسياسىندا بىرنەشە كۇن بولىپ، ايىمبەتوۆ پەن موگەنسەن قىركۇيەكتىڭ 12-ءسى كۇنى جەرگە ورالادى. ايىمبەتوۆ پەن موگەنسون عارىشقا ءبىرىنشى رەت ۇشىپ وتىر. «روسكوسموستىڭ» مالىمدەۋىنشە، «گاگارين ستارتىنان» وسىمەن 500 مارتە عارىش كەمەسى ۇشىرىلعان.

بۇعان دەيىن «قازعارىش» ۇلتتىق عارىش كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەركىن شايماعامبەتوۆ ازاتتىققا ايدىن ايىمبەتوۆتىڭ ساپارىنىڭ شىعىنى 20 ميلليون اقش دوللارىن قۇرايتىنىن جانە ونى قازاقستان 2016 جىلعا دەيىن تولەيتىنىن حابارلاعان.

ايدىن ايىمبەتوۆ قارجىلىق سەبەپتەرمەن عارىشقا ساپار شەگۋدەن باس تارتقان اعىلشىن ءانشىسى سارا برايتماننىڭ ورنىنا ۇشىرىلدى. ءانشىنىڭ اۋەلگى شىعىن كولەمى شامامەن 50 ميلليون دوللار دەپ جوسپارلانعان.

«قازعارىش» ايىمبەتوۆتىڭ بورتينجەنەر رەتىندە ۇشاتىنىن، عارىشتا ارال تەڭىزىنىڭ لاستانۋىن، كاسپي تەڭىزىنىڭ مۇناي ءوندىرىسى كەزىندەگى لاستانۋىن زەرتتەيتىنىن مالىمدەگەن. ايىمبەتوۆ بۇعان قوسا عارىشتا استانادا وتەتىن ەحرو مەن قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان فيلمگە ارناپ ۆيدەوجولداۋ دا تۇسىرمەك.

«سويۋز تما-18م» عارىش كەمەسى ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى (سولدان وڭعا): قازاقستاندىق ايدىن ايىمبەتوۆ، رەسەيلىك سەرگەي ۆولكوۆ جانە دانيالىق اندرەاس موگەنسەن. بايقوڭىر، 2 قىركۇيەك 2015 جىل.
«سويۋز تما-18م» عارىش كەمەسى ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى (سولدان وڭعا): قازاقستاندىق ايدىن ايىمبەتوۆ، رەسەيلىك سەرگەي ۆولكوۆ جانە دانيالىق اندرەاس موگەنسەن. بايقوڭىر، 2 قىركۇيەك 2015 جىل.

سەرگەي ۆولكوۆ قىركۇيەكتىڭ 1-ءى كۇنى وتكەن ءباسپاسوز جيىنىندا عارىشكەرلەر ەۋروپا، قازاقستان جانە رەسەيدىڭ بارلىعى 75 عىلىمي باعدارلاماسى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىنىن ايتقان.

«ءبىز ستانتسيادا جۇرگىزىلىپ جاتقان زەرتتەۋلەرمەن دە اينالىسامىز. ماعان فيزيولوگيا بويىنشا جۇرگىزەتىن زەرتتەۋلەرىم كوبىرەك قىزىقتى. ال موگەنسونمەن ميكروگراۆيتاتسيا جاعدايىنداعى بۇلشىقەت اتروفياسىن زەرتتەيمىز» دەگەن ۆولكوۆ.

عارىشقا ۇشۋدان ءۇمىتتى ەكى قازاقستاندىق – ايدىن ايىمبەتوۆ پەنمۇحتار ايماحانوۆ 2007 جىلى رەسەيدىڭ يۋري گاگارين اتىنداعى عارىشكەرلەر دايىنداۋ ورتالىعىندا دايىندىعىن اياقتاعان. ەكەۋىنىڭ ءبىرى 2009 جىلى كۇزدە حالىقارالىق ەكيپاج قۇرامىندا عارىشقا ۇشۋعا ءتيىس ەدى. بىراق قازاقستان جاعى قارجى تاپشىلىعىنا بايلانىستى عارىشكەر ۇشىرۋدى كەيىنگە قالدىرعان. وسى ارالىقتا مۇحتار ايماحانوۆ رەسەي ازاماتتىعىن الىپ، سول ەلدىڭ عارىشكەرلەر قۇرامىنا ەنگەن ەدى.

ايدىن ايىمبەتوۆ – تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ اتىنان عارىشقا ۇشىرىلعان العاشقى عارىشكەر. بۇعان دەيىن «قازاقستاننان شىققان تۇڭعىش عارىشكەرلەر» دەپ سيپاتتالىپ كەلگەن توقتار اۋباكىروۆ 1991 جىلى سسسر ازاماتى ءھام رەسەيلىك مامان رەتىندە، ال تالعات مۇساباەۆ 1994, 1998 جانە 2001 جىلدارى رەسەي ازاماتى رەتىندە عارىشقا ۇشقان ەدى. «رەسەي باتىرى» (1994 جىل) ءارى «قازاقستان حالىق قاھارمانى» (1995 جىل) تالعات مۇساباەۆ 2007 جىلى عانا قازاقستان ازاماتتىعىن العان سوڭ ەلدىڭ اەروعارىش كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ تاعايىندالعان.

ازاتتىق راديوسى

Related Articles

  • ءبورىنىڭ اتىن العان يتەلى مەن مولقى

    («”ۆ”دىبىسىنىڭ ءومىرى» ماقالاسىنان ءۇزىندى) ۆورگ(ۆورك). بۇل كادىمگى كوك ءتۇستى جانە وسىعان بايلانىستى ءبورىنى ءبىلدىردى. ءبورى دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى كوك ءتۇستى ۇعىندىرادى. ۆورگ(ۆورك) ءسوزى ۆ دىبىسىنىڭ “ۇب، وب، اب، با، بو، بۇ، ۇ، ۋ” بولىپ تۇرلەنۋىنە ساي، بۋرع، ۆورع، بۋرى، ۆلۋە، ءبورى، بورىك، ۆولك سوزدەرىن تۋدىردى. ۆولك – ولەكشىن. ۆلۋە(بورە، بولە) – اعىلشىن تىلىنە كوك ءتۇستى بىلدىرەتىن اتاۋ رەتىندە عۇندار جاعىنان ەندى. ءۆولف(بورىپ) ءسوزى ولاردا ءبورىنى بىلدىرەدى. بۋرىل ءتۇس تە كوك ءتۇستى نەگىز ەتەدى. قازاقتا “بورىكتىرىپ قىرادى” دەگەن ءسوز بار. بۇل بىرىكتىرىپ قىرادى دەگەن ماعىنانى بەرەدى. قازاقتىڭ بىرىگۋ دەگەن ءسوزىنىڭ ءاۋباستا تۋىلۋىنا دا بورىلەردىڭ ازىعىن ۇستاۋداعى ۇيىمشاڭ ارەكەتى اسەر ەتكەن. ۆولك(بورع) – شىعىس ەۋروپا جەرىندە ءبورىنى ءبىلدىردى. ۆولك ءسوزى بولع، بولقى

  • تۇعىرىل حاننىڭ الەمدى بيلەگەن ۇرپاقتارى

    تۇعىرىل حاننىڭ نىلقى شامعۇن(سانعۇن), ەكە(ۇكى), تايبۇعا دەگەن ءۇش ۇلى بولدى. نىلقى شامعۇننان تاراعان اۋلەت تورعاۋىت، قالماق، اباق-ساحارا قاتارلى وردالاردىڭ بيلەۋشىلەرى بولسا، تايبۇعادان تاراعان اۋلەت ءسىبىر، تومەن حاندىقتارىن بيلەدى. تۇعىرىل حاننىڭ ءىنىسى جاقا قامبىنىڭ قىزىنان تۋعان جيەندەر ۇلى موعول ورداسىن، قىتايدى، يراندى بيلەسە، ءوزىنىڭ قۇلاعۋدان تۋعان جيەندەرى يراندى تاعى دۇبىرلەتتى. تۇعىرىل حاننىڭ ۇرپاقتارىنان قازان، قاجى-تارحان(استراحان), قاسىم حاندىقتارىنىڭ تاعىنا وتىرعاندار دا بولدى. قىرىم حاندىعىن بيلەگەن تۇعىرىل حان ۇرپاقتارى تۇتاس جوشى ۇلىسىنداعى بارلىق حاندىقتاردى شەڭگەلىندە ۇستادى. جوشى ۇلىسىنان شىققان حاندىقتاردىڭ تاۋەلسىزدىگىن قورعاۋ جولىنداعى شايقاستاردى ۇيىمداستىرۋشى بولدى. قىرىم حاندىعىن بيلەگەن تۇعىرىل حاننىڭ ۇرپاقتارى قىرىم حاندارىنىڭ ەسىمىنىڭ بارىندە كەرەي قوسىمشاسى بار. بۇل تۋرالى ورىس زەرتتەۋشىلەرى ەكىگە جارىلادى. ءبىرى، قاجى -كەرەيدى تۇعىرىل حان اۋلەتىنەن دەسە، ءبىرى

  • وسپان باتىردىڭ چويبالسان مارشالعا جازعان حاتى

    سۋرەتتە وسپان باتىردىڭ 1944 جىلى ناۋرىز ايىندا چويبالسان مارشالعا جازعان حاتى بەرىلگەن. حاتتا وسپان باتىردىڭ ءوز قولى قويىلعان، ءمورى (تاڭباسى) باسىلعان. حاتتىڭ اۋدارماسى: اسا قۇرمەتتى مارشال جولداسقا سالەم (جازامىن ءمانىسى:) ول جاقتاعى ءبىزدىڭ اسكەرلەردىڭ كەمشىلىك* نارسەلەر بولسا ءبىزدىڭ مىنا بارعان كىسىلەردەن ايتىپ جىبەرىڭىزدەر. جانە دە سول اسكەرلەر جاۋدى قاماپ العان ەكەن، اسسا 10 كۇن، قالا بەرسە 6-7 كۇن، شامالارى بولسا قاماسىن، ەگەر ازىق باسقالاي نارسەلەرى بولسا ونى بۇل جەردەن تولىق قىپ بەرەمىز، كەمشىلىك* نارسەلەرىنە ءبىز مىندەتتىمىز، سول ءۇشىن اسكەرلەرگە وسى حابارلاردى دانباۋ* ارقىلى تيىلسە ەكەن دەپ قۇرمەتپەن باتىر وسپان (قولتاڭباسى، ءمورى). 33. 3/3 قىسقاشا تۇسىندىرمە: كەمشىلىك*: حاتتا بۇل ءسوز مىنەزدەمە ماعىناسىندا ەمەس، قاجەتتىلىك، بۇيىمتاي، كەرەك-جاراق سياقتى الەۋمەتتىك ءھام تۇرمىستىق ماعىنادا

  • التاي ولكەسىنىڭ شىڭجاڭعا ءوز ەركىنەن تىس قوسىلعانىنا 100 جىل (1920-2020)

    1920- جىلعا دەيىن سينتسزيان ماسەلەسىنە التاي ولكەسى قامتىلمايتىن-دى. التاي ولكەسى 130 جىلداي ورتالىق ۇكىمەتكە جەكە قاراپ كەلدى دە، 1919-1920 جج اراسىنداعى ىشكى-سىرتقى ساياسي ءھام گەو-ستراتەگيالىق ماسەلەلەرگە بايلانىستى جەكە ولكە ستاتۋسى ءبىرجولاتا جويىلعان ەدى. سينتسزيان گۋبەرناتورى ياڭ-نىڭ قولقا سالۋىمەن التاي ولكەسى سينتسزيان پروۆينتسياسىنىڭ قاراۋىنا ءوتتى. مىنا اكىمشىلىك كارتا 1916-1920 جىلدار اراسىندا دايىندالعان. وسى كارتادا التاي ولكەسى انىق كورىنەدى. تسين يمپەرياسى قۇلاعان سوڭ بيلىككە كەلگەن بۋرجۋازيالىق ۇكىمەت بۇكىلمەملەكەتتىك قۇرىلتاي جينالىسىن وتكىزەدى سونىمەن بىرگە سول جىلى ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتەدى. وسى ساياسي ءىس-قيمىلعا التاي ولكەسى جەكە ەل رەتىندە قاتىسقان. ول تۋرالى كەيىن ايتامىز. 1905, 1908, 1912 جج اراسىنداعى كۇردەلى اكىمشىلىك رەفورمالاردان كەيىن التاي-قوبدا ەلىندە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر بولدى. 1914- جىلى قۇلجا

  • ريم بيلەۋشىلەرى ۇلى دالادان بارعان با؟

    يتەلى رۋى – ىرگەلى رۋلاردىڭ ءبىرى. اتاۋى جاعىنان يتەلى كادىمگى يتەلگى قۇستىڭ اتاۋىنىڭ عاسىرلار لەگىندە ع، گ ارىپتەرى تۇسۋىنە بايلانىستى وزگەرىسكە ۇشىراعان ءتۇرى بولۋى مۇمكىن. ەكىنشى جاقتان العاندا، يد-تەلى، يدي-تەلە بولىپ ەجەلگى التايلىق تەلەلەردىڭ ءبىر بۇتاعى بولۋى مۇمكىن. يد-تەلى، يدي-تەلە اتاۋلارى ولاردى جەر-تەلەلەرى(وتىرىقشى تەلە) جانە قاسقىردى توتەم ەتكەن تەلەلەر رەتىندە كورسەتە الادى. يتەلىنىڭ شەجىرە بويىنشا كوكبۇلاق دەگەن اتانىڭ نەمەرەسى ەكەنىن تانىساق، كوك ءسوزىنىڭ قۇدايى سيپاتتار مەن كوك بورىگە، كيەگە قاتىستىلىعىن ەسكەرسەك يت ءسوزىنىڭ ءارى جاعىندا قاسقىر توتەمى جاتادى. يتاليانداردىڭ يت ەمگەن(قاسقىر ەمگەن) ەكى بالانى توتەم ساناپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن يتەلى اتاۋىنان يتەليا(يتاليا) بولىپ تۇرعانىن بىلە الامىز. ونىڭ ۇستىنە كوكبۇلاق اتالاتىن كەي جەردى حالىق كوكەبۇلاق دەپ تە ايتادى. كوكەبۇلاق – تىۆا

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: