| Білге қаған
  • Тарих

    Күлтегін жыры

    Күлтегін Құтлық (Елтеріс) қағанның екінші ұлы, Білге қағанның (Могилян) туған інісі. Шешесі Елбілге қатұн. Жеті жасында әкесі Құтлық (680-692 жж. билік құрған) қайтыс болады. Қаған тағына оның інісі Қапаған (692-716 жж.) отырады. Күлтегін мен Білге, Қапағанның інісі Бөгүні (716ж.) тақтан тайдырып, қағандық билікті Білге қолына (716-734жж.) алады. Тарихи деректерге қарағанда, Күлтегіннің он жасында ер атанып, алғаш көзге түскен соғысы – 694 жылғы Жау жыу және Дин жыу аймақтарында болған соғыс. Қапаған осы соғыста 90 мың тұтқынды қолға түсірген. Міне, осыдан былай Күлтегіннің ерлік жолы басталады. Тарихи деректер сол кездегі ел тәуелсіздігін сақтап қалу жолында болған қырғын соғыстардың бірде-біреуінің Күлтегінсіз өтпегенін аңғартады. Батыр 47 жасқа жетіп, қаза тапқанда, төрткүл дүниеден түгел

    3508
  • Тұлғалар

    «ҚАЗАҚ ҚАҒАНДАРЫ» – ӘЛЕМ БИЛЕУШІЛЕРІ

    Тарихқа үңілсек, бүкіл әлемге билігін жүргізген ұлы билеушілердің бәрі «Қаған» деген лауазым атауын иемденген екен. Мысалы, Қазақ қаған, Алаш қаған, Мөде қаған, Оғыз қаған, Еділ қаған, Бумын қаған, Естеми қаған, Білге қаған, Қадыр қаған, Шыңғыс қаған т.т. болып кете береді. Бұл жерде аса көңіл аударатын жағдай, осы қағандардың ғұмыр кешкен дәуірлерінің араларын бірнеше мыңжылдықтардың бөліп жатқандығы.   «Моңғолдың қираған Қарабаласағұн (Қара Балықшы Сақ Ғұн М.Қ.) қаласынан терістікке қарай қырық шақырым жерде Орхон өзенінің бойындағы Эрдени Цзу монастрының жанындағы құлпы тастағы жазу-«Күлтегін» әдеби-тарихы мұра аталады. Түркі тектес халықтың ескерткіші, әсіресе, мұны жаздырған Күлтегіннің туған атасы Білге қаған Табғаш елінен бәдізшілер алдырып, тас қашатқан. Оның сөзін заманындағы атақты жырау Йоллық тегін құрастырған. Ескеркіш

    1632
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: