Жүгіртпелер
 | Алтай
  • Суреттер сөйлейді

    Алтай қазақтарының төңкерістік үкіметі

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 24, 2019  |  7,312 views

    (Оспан батырдың туғанының 120 жылдық мерей тойына арналады) Ерзат Кәрібай     Қытайдағы қазақтар тарихында жане Шыңжаң тарихында «үш аймақ төңкерісі» не дұрыс тарихи баға беріліп Шыңжаң жерліе тарихынан орын берілген, әрине аталған үш аймақта (Алтай ,Тарбағатай, Іле) қазақтар басым бола тұра, төңкерістеде жетекші рол ойнағанына қарамастан оны Ұйғұрдың еншісіне меншіктеп берді, халқарадада осылай таным қалыптасқан. Оған негіз 1944 жылы12 құрылған үкіметте басшылықта қазақтар болмады, үкімет тілі ұйғұр тілі болды, тарихи суреттерімен хұжаттарыда дерлік солай болды! Демек екінші шығыс түркістан жерлік халық сайламаған заңсыз үкімет еді! Егер заңды үкімет болса тұтас үш аймақтағы 720 мың халықтың 53% ін ұстайтын қазақ билікте болған болар еді! Кейінгі аталмыш үкімет қазақ мүддесіне саятында

    3141
  • Тарих

    2-Жаһан Соғысына Қатысқан Қытай Қазақтары Туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 22, 2019  |  4,490 views

    Біреу білсе біреу білмес, 2- жаһан соғысына қатысқа қытай қазақтары да болған. Соғысқа қатысуының тариxи себебі былай болды. 1933-жылы Шыңжаң өлкелік үкімет басына Шың Шысай келді. Шың билікке келе салысымен Совет-Шыңжаң қарым-қатынасын жаңа деңгейге көтерді. Советтің әуе күштер қорғаныс армия базасы шығыс Шыңжаңның Құмыл қаласына орналасып ішкі қытаймен ресми байланыс үзілгенді. Тағы Советтен екі жүзге тарта әр саланың мамандары Үрімжі, Алтай, Құмыл, Құлжа, Шәуешек тб қалаларға келіп қызмет жасады. 1934-35 жылдан бастап Мәскеу, Ташкен, Алматы, Қазан қалаларына арт-артынан үш дүркін оқушы жіберді. 1934-1939 жылдар арасында Советтер одағында оқып білім алған Шыңжаңдық оқушылардың саны 300′ден асты. Мұның дені қазақтар еді. 1939-жылы 2-жаһан соғысы тұтанып Шыңжаң өлкелік үкіметі сол жылы Советке жібермекші

    1596
  • Тарих

    ҚАЗАҚ АВТОНОМИЯСЫ ҚҰРАМЫНА КІРМЕЙ ҚАЛҒАН ҚАЗАҚ УАЛАЯТТАРЫ ТУРАЛЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 23, 2018  |  9,393 views

    Қытай қазақтары ШУАР-дың бес үлкен аймағына шоғырлы қоныстанған. Жалпы, Шыңжаңда он ірі аймақ болса, соның бес үлкен аймағында Қазақтар жиы қоныстанған. Қазақтар қоныс тепкен бес үлкен аймақ мыналар: Іле, Тарбағатай, Алтай, Санжы және Құмыл. Бұл бес аймақтың ішінде тек үшеуі (Іле, Тарбағатай, Алтай) ғана Қазақ автономиясының құрамына кіріп отыр. Қалған екі аймақ бөлініп, бөлшектеліп қазақ құрамына енбей қалды. Сонымен ШУАРдағы қазақтардың байырғы қонысы атанған Қазақ аймақтарына жеке жеке талдау жасаймыз. 1. Іле уалаяты (картадағы 1) жан саны ең тығыз өңір. Орталығы бұрын Күре қаласы еді, кейін Құлжа қаласы болды. 1871-жылы патшалық Ресей құрамына кіріп 1881-жылға дейін он жыл Жетісу, Алматы облысының бір бөлшегі болған. 1881′ден 1914-жылға дейін Шыңжаң өлкесі құрамына

    2357
  • Тарих

    Алаш арысы Райымжан Марсектің ата-тегі жөнінде.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 3, 2017  |  13,428 views

          Ресей империясының отарлық езгісіне қарсы тұрып, одан кейінгі коммунистік-шовинистік кезеңде ұлт мүддесін қорғап, ұлттық саяси партия құрып, қазақтың мемлекеттілігін қайта жаңғыртуға талпынған қазақ зиялылары мен оқымыстыларының  жарық жұлдыздарының, ірі қайраткерлерінің бірі найман-терістаңбалыдан шыққан Райымжан Марсек еді.  Райымжан Марсектің өмірі, қазасы жөнінде бірталай зерттеулер жүргізіліп, кітаптар да жазылған.  Алаш арысының артында қалған ұрпақтары жөнінде, Раймыжанның туған інісі Шериязданның қызы Тұрдықан апайымыздың «Кешулер» атты кітәбінде толығымен айтылған.  Осы апайымыздың жазған кітәбі мен  тарих ғылымдарының докторы Әбжановтың жауапты редакторлығымен жазылған Райымжан Марсек туралы «Қазақ қайда бара жатыр?» атты кітәптерде айтылмаған  бірер деректерді келтіруді жөн көрдім.    Төңкерістен кейін Райымжан Марсектің контрреволюцияшыл аталғаны белгілі. Былтыр жазда байжігіттің атақты шежіресі болған, Дәулетбай батырдың егізі Есенгелді

    2723
  • Руханият

    ХАЛЫҚҚА ҚОРҒАН БОЛҒАН ДАҢЫҚТЫ ТҰЛҒА, БІТІМШІ ТІЛЕУДІҰЛЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 27, 2017  |  10,878 views

    Әлемге тарыдай шашылған қазақ халқының басым бір бөлігі Моңғолия қазақтары. Абақ керейден тараған осынау көшпенді қазақтардың басынан бір қатар ауыр кезеңдер мен қиын күндер де өтті. Ел бастаған батыр бабаларымыз ұрпағының болашағы мен бейбіт күнді аңсап, бейқұт мекен іздеп байырғы мекені болған Алтайдың күнгей бітінен теріскей бетіне яғни Қобда өлкесіне қарай үдіре көшті. Абақ керейдің бір тобының Моңғолия өлкесіне қоныс аудару мәселесі жайлы біздің тарихшыларымызда көптеген зерттеулер жасап, бір қатар еңбектер жазды. Қазақтар алғаш Моңғолия өлкесіне дәл қай жылдан қоныс аударғандығы жайлы дөп басып айтатын анық дәлел жоқ. Бұл жайлы құнды деректер Моңғолияның батыс өлкесіне саяқат жасап Қобда өлкесіндегі қазақтардың көші-қоны, тұрмыс-тіршілігі жайлы арнайы зерттеу жасаған Ресей саяхатшылары, тарихшы этнограф

    2579
  • kerey.kz TV

    АЛТАЙДАҒЫ ҚАЗАҚ АУЫЛЫ – ЖАҢА АУЫЛ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 1, 2017  |  11,366 views

    Алтай Республикасының Қошағаш ауданы Жаңа ауыл қазақтары өзге елдің ордасында ұрпағын өсіріп, ұлттық болмысын жаңғыртып, өзгелермен терезесі тең өмір кешіп отыр- деп жазды e-history.kz. Алтай Республикасы Қошағаш ауданындағы қазақтардың ұлттық салт-дәстүрді, әдет-ғұрыпты, тіл мен дінді, ұлттық болмысымызды сақтауға деген ұмтылысы қай қазақтың жүрегін болсын елжіретпей қоймайды. «Өздерін байырғы көк түріктердің, ұлы бабаларымыздың қасиетті қоңсы мекенінде тұрып жатырмыз»,-деп әркез ұлықтайтын Қошағаш қазақтары бұл жерді ХІХ ғасырдың екінші жартысынан бастап мекендеп келеді. Шүй жазығындағы қазақтар да басынан талай нәубеттерді, ХІХ ғасырдағы, Кеңес үкіметі және ХХ ғасыр басындағы түрлі тарихи төңкеріс кезеңдерін бастарынан өткізді. Соған қарамай Қошағаш қазақтары сол нәубеттерден ұрпағын, дәстүрін жоғалтпай абыроймен бүгінгі бейбіт өмірге жеткізді.  Шүй өлкесіне қоныстанған қазақтар тарихы

    4976
  • Көз қарас

    Оларды бұл елде сол СЕНІМІ ғана ұстап отыр…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 5, 2017  |  5,131 views

    Былтыр Қытайдан досым көшіп келді, өзі қытай қазағы. Көшірісіп басы қасында жүрдік.  Содан бір күні ол менімен хабарласып: “Хан Шатырына барып ұсақ – түйек заттар алсақ қалай, мен орысшаға жоқпын ғой, өзің білесің” деп қолқа салды. Жарайды деп тартып кеттік. Жолда келе жатып мен оның жетім көңілін жұбатқандай болып келе жатырмын.  “Ой досым – ай, үйіңнен шығып мына Хан Шатырына шейін жол – жөнекей жөн сұрасаң бәрі де қазақша жауап береді, бұл қалада қазақша білмейтін адам жоқ, қорықпағын досым, батылдау бол, бұл өз отаның” деп есіп келе жатырмын.  Содан Хан Шатырына келдік, бір бутикке кірдік, екі сатушы қазақ қыз тұр екен. Сөйтсе, оның біреуі қазақша білмейтін боп шықты. Ол қызарақтап жер шұқып тұрғасын,

    916
  • Тарих

    ӘМІР ТЕМІР, ТОҚТАМЫС хан туралы бірер сөз

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 23, 2017  |  16,986 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ (Қазақ жерінің бір тарихы) Жошының үлкен ұлы Батый   1237-жылы Орыс князьдіктерін талқандап, Киев қаласын алып, Дунайға жетіп, Венгрияны, Мордваны бағындырғаны тарихтан белгілі.  Содан бері Алтайдан Дунайға дейінгі елдер Алтын Ордаға бағынышты болып, алым төлеп тұрған.  Ғасырдың ортасына  дейін Алтын Орданы Батыйдың ұрпақтары билегенмен,   1360-жылдардан бастап іс жүзінде билік басында (беклербек, уәзір қызметін атқарған) Мамай болды. Мамай  Алтын Орданың іс жүзіндегі билеушісі ретінде Орыс князьдіктеріне ықпалы, билігі жүріп тұрған. Мамай орыс, литва княздерімен араласып, қыз берісіп, қыз алысып тұрған.(Литва князьі Глинскийх  Мамайдың қызынан туған, ал, Иван Грозный Мамайға жиен болып келеді).  Алым салық мәселесінде  қиындық  туған жағдайда Мамай Рязань, Мәскеу князьдіктеріне жорық жасап тұрған. Мамай сондай жорықтардың бірінде Мәскеу

    9508
  • Көз қарас

    Алтайымыздың қадiрiн шетелдiктер бiзден артық бiледi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 21, 2017  |  4,311 views

    “Алтай, Алтай болғалы не көрмеген, Кiмдер туып, Алтайда кiм өлмеген?! Қытай, дүңген бауырында ойнақ салып, Сорлы Алтайдың емшегiн кiм ембеген?!”, – деп, Бұқара Тышқанбаев ағамыз жырлағандай, қасиеттi Алтай сан ғасырлар бойы кiмге пана болмады дейсiз! Тарихқа көз жiберсек, бүгiнгi таңда Ресей, Қазақстан, Моңғолия, Қытай мемлекеттерi төрт емшегiн таласа емiп отырған қойнауы кенге бай, қолтығы сыңсыған қара орман, жүгiрген аң мен ұшқан құстың базары, етегi егiндi алқап, төрт түлiк малдың мамыражай мекенi Алтай ықылым заманнан берi бiздiң ата-бабаларымыздың алтын бесiгi, кiр жуып, кiндiк кескен өлкесi болғанын ешкiм де жоққа шығармаған. Жоққа шығара алмайды да. Алтай Алтай болғалы, бауырына адамзат қоныс тепкелi сан ғасыр өтсе де өзгермеген екi нәрсе бар. Бiрiншiсi, қасиеттi

    1160
  • kerey.kz TV

    Қайсар қазақтар. Көшпенділердің соңғы жұрнағы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 28, 2016  |  4,189 views

    Мұрат Алмасбекұлы Қыстауға көшкен қазақтар. Фото: “Алтай-ақпарат” торабы Мына көрініске қарап отырып, бойдағы қаның алпыс екі тарымыңды керней жұлқынады. Қайсар қазақтар деп айтуға еш күмәнданбайсың. Қақаған аяз, қаһарлы боран, қарлы дала. Бірақ, соның бәрі қазақтың қайсар малшы қауымына, кешегі даламен бірге жасасқан өр көңіл көшпенділердің ұрпағына түк те емес. Олар бағзы заманнан бері бабадан қалған байырғы жол, атадан қалған арда кәсібіне адалдығымен ғана алға құлаш ұрып келеді. Олар үшін қыстың суығы, боранның долылығы түк те емес. Табиғаттың қандай қатал сынына жолықса да, ата салтын, асқақ жігерін, арман-мұратын жоғалытпай келеді. Көште: Алтайдың ар жағындағы қазақтар «The Qazaq Times»

    1287
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: