|  | 

جاھان جاڭالىقتارى

ەل-نينو، قىستىڭ جىلى بولۋ سەبەبتەرىنىڭ ءبىرى

El Nino

2015 جىلعى كليماتقا قاتىستى ەڭ باستى وقيعا وڭتۇستىك امەريكانىڭ جاعالاۋىندا پايدا بولىپ، تىنىق مۇحيتىن ەندەي جىلجىپ اعىپ، ەۋروپانىڭ قىسىن جىلىتىپ، اۆستراليا مەن وڭتۇستىك-شىعىس ازيادا قۇرعاقشىلىق تۋدىراتىن ەل-نينو قۇبىلىسى بولىپ تۇر. ون شاقتى جىلدا ءبىر اينالىپ سوعىپ تۇراتىن مۇحيت سۋىنىڭ بەتكى قاباتىنداعى جىلى اعىس اۋا تەمپەراتۋراسىن دا ءوسىرىپ جىبەرەدى. ەل-نينونىڭ سەبەبىنەن بيىل ۇلىبريتانيادا بايشەشەك قىستىڭ باسىندا قىلتيا باستادى. ورتالىق ەۋروپادا دا قىس جوق. پراگادا جەلتوقسان بويى +10-15 اراسىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. بۇگىن تاڭ اتپاي +11 بولىپ تۇر. وتكەن اپتا اۋلامدا كادىمگى باقباق گۇلدەپ تۇردى. ەل-نينو اعىسى 1972, 1982 جانە 1997 جىلدارى عالامدىق كليماتتى كۇرت جىلىتىپ جىبەرىپ، مامانداردى قاتتى شوشىتقان. ال بيىلعى ەكپىنى وسى ءۇش رەكوردىنان دا اسىپ تۇسۋگە شاق قالىپتى. بەتى جىلىپ اققان مۇحيت سۋىنىڭ دەمى تىم قاشىقتا جاتقان ەۋرازيانىڭ تۇپكىرىندەگى رەسەي، قازاقستان ءھام سىبىرگە وتە قاتتى سەزىلە قويماس. بىراق باتىس جانە ورتالىق ەۋروپانىڭ بالالارى بيىل قار كورمەيتىن سياقتى. اعىلشىنشا بىلەتىن دوستار ءۇشىن ەل-نينونىڭ نە ەكەنىن وتە ۇعىنىقتى ەتىپ جازعان ءبىر دەرەك كوزىنىڭ سىلتەمەسىن سالىپ وتىرمىن.

http://www.bbc.com/news/science-environment-35172409

عالىم بوقاشتىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • اقش سەناتى ۋكرايناعا قارجىلاي كومەك قاراستىرىلعان زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى

    اقش كونگرەسى.  اقش سەناتى 13 اقپاندا ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا 95 ملرد دوللار بولاتىن قارجىلاي كومەك بەرۋ تۋرالى زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى. سەناتتا دەموكراتتار باسىم ورىنعا يە. ەندى زاڭ جوباسىن رەسپۋبليكالىق پارتيا باسىم وكىلدەر پالاتاسى قارايدى. وكىلدەر پالاتاسىندا جوبانىڭ زاڭ ستاتۋسىن الۋعا مۇمكىندىگى از دەگەن بولجام دا ايتالادى. پرەزيدەنت-دەموكرات دجو بايدەن ءبىراز ۋاقىتتان بەرى ەكى پالاتانى ۋكراينا مەن اقش-تىڭ ءۇندى-تىنىق مۇحيت اۋماعىنداعى سەرىكتەستەرىنە كومەك بەرۋدى جىلدامداتۋعا شاقىرىپ كەلەدى. ۋكراينا بيلىگى باستى وداقتاسى اقش-تان قولداۋ ازايعان تۇستا قارۋ-جاراق جەتپەي جاتقانىن بىرنەشە رەت مالىمدەگەن. ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي بۇگىن، 13 اقپاندا اقش سەناتىنىڭ بۇل زاڭ جوباسىن ماقۇلداعانىنا العىس ايتتى. قۇجاتتا كيەۆكە 61 ملر دوللار بەرۋ قاراستىرىلعان. “امەريكانىڭ كومەگى ۋكرايناعا بەيبىت ءومىردى جاقىنداستىرىپ، الەمدىك

  • اقش سەناتى ۋكراينا مەن يزرايلگە كومەك بەرۋ تۋرالى زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى

    ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى اقش سەناتى ۋكراينا مەن يزرايلگە 118 ميلليارد دوللار قوسىمشا قارجى كومەگىن بەرۋ تۋرالى ەكى پارتيا ۇسىنعان زاڭ جوباسىن جانە اقش-تىڭ وڭتۇستىك شەكاراسىن نىعايتۋ تۋرالى زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى. بىلتىر قازان ايىنان بەرى جالعاسىپ كەلە جاتقان “ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە بايلانىستى قوسىمشا قارجىلاندىرۋ تۋرالى” داۋعا نۇكتە قوياتىن كومپروميستىك ءماتىن اقش سەناتىنىڭ سايتىنا شىققان. زاڭ جوباسى بويىنشا، سەناتورلار 60 ميلليارد دوللاردى ۋكراينانى قولداۋعا، 14 ميللياردتى يزرايلگە كومەككە، 20 ميللياردتان استام دوللاردى اقش-تىڭ مەكسيكامەن شەكاراسىن قاۋىپسىزدەندىرۋگە، شامامەن بەس ميللياردتى اقش-تىڭ تىنىق مۇحيت ايماعىنداعى سەرىكتەرىن قارجىلاندىرۋعا، ەكى جارىم ميللياردقا جۋىق دوللاردى “قىزىل تەڭىزدەگى” وپەراتسيانى قولداۋعا، تاعى دا سونداي قارجىنى اقش-تىڭ ورتالىق قولباسشىلىعىنا ءبولۋدى جوسپارلاعان. اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن كونگرەسستەن ۋكراينا، يزرايل جانە تايۆانعا

  • ماسكەۋ توقاەۆتان پريگوجيننىڭ بۇلىگىن باسۋعا كومەكتەسۋدى سۇرادى ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ جانە رەسەي باسشىسى ۆلاديمير پۋتين. بۇل اپتادا باتىس باسىلىمدارى ماۋسىم ايىندا «چۆك ۆاگنەردىڭ» جەتەكشىسى ەۆگەني پريگوجيننىڭ اسكەري بۇلىگى كەزىندە رەسەي قازاقستاننان كومەك سۇراعانىن، بىراق پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ودان باس تارتقانىن جازدى. سونىمەن قاتار استانا مەن انكارا اسكەري سالاداعى سەرىكتەستىكتى كۇشەيتىپ، 2024 جىلى ەلدە درون شىعارا باستايتىنىنا توقتالدى. بۇدان بولەك ورتالىق ازيا باتىس ەلدەرى ءۇشىن نە سەبەپتى ماڭىزدى ايماققا اينالعانىن تالدادى. قازاقستان مەن تۇركيا ANKA درونىن شىعارا باستايدى اقش-تاعى Jamestown قورى قازاقستان مەن تۇركيا اسكەري سەرىكتەستىكتى كۇشەيتىپ جاتقانىنا نازار اۋدارادى. قازاقستان 2024 جىلدان باستاپ ەلدە تۇركيانىڭ Anka دروندارىن شىعارا باستايدى. 28 قاراشا كۇنى قورعانىس مينيسترلىگى درون وندىرەتىن وتاندىق كومپانيانى تاڭداپ جاتقانىن حابارلادى. مالىمدەمەدە تۇركيانىڭ Anka درونى ەلدە

  • ازەربايجان قاراباققا شابۋىل باستادى. قازىرگە دەيىن نە بەلگىلى؟

    ازاتتىق راديوسى ازەربايجان قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ تاۋلى قاراباقتا “ارمەنيالىق اسكەريلەردىڭ پوزيتسياسىن جويدىق” دەپ تاراتقان فوتوسى. 19 قىركۇيەك 2019 جىل.  19 قىركۇيەكتە ازەربايجان تاۋلى قاراباقتا “انتيتەرروريستىك وپەراتسيا” باستاعانىن مالىمدەدى. باكۋدىڭ بۇل مالىمدەمەسىنەن سوڭ قاراباقتا تۇراتىن ارمياندار ارتيللەريادان شابۋىل باستالعانىن ايتادى. “ستەپاناكەرتتە جارىلىس ەستىلىپ جاتىر. بالالار مەن اتا-انالار جەرتولەلەرگە ءتۇستى. بالكونىمنان ءار جاقتان جارىلىس داۋىسى ەستىلىپ جاتىر، توقتار ەمەس. ارتيللەريا قاتتى اتقىلاپ جاتىر، اتىس داۋىسى دا تولاستار ەمەس” دەدى تاۋلى قاراباقتاعى تاۋەلسىز جۋرناليست مارۋت ۆانيان. ازاتتىقتىڭ ارميان قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، 19 قىركۇيەك 11:10-دا ازەربايجان كۇشتەرى قاراباقتاعى اسكەران اۋدانىن اتقىلاعان. “ەحو كاۆكاز” سايتى ستەپاناكەرت قالاسىندا اۋە دابىلى قاعىلعانى حابارلاندى. ستەپاناكەرت قالاسىندا قاشىپ بارا جاتقان ادامدار. 19 قىركۇيەك 2023 جىل. تاۋلى قاراباقتاعى ارميانداردىڭ باقىلاۋىنداعى ايماقتىڭ ومبۋدسمەنى

  • اقش ۋكراين ساربازدارىن F-16 جويعىش ۇشاقتارىن باسقارىپ ۇيرەتۋگە رۇقسات بەردى

    F-16 جويعىش ۇشاعى.         اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەن ۋكراين ۇشقىشتارىن F-16 جويعىش ۇشاعىن باسقارىپ ۇيرەتۋگە رۇقسات بەردى. بۇل جونىندە پەنتاگوننىڭ ءباسپاسوز حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى سابرينا سينگح حابارلادى. ونىڭ ايتۋىنشا، نيدەرلاند جانە دانيا وقىتۋ جاعىنا جاۋاپ بەرۋى مۇمكىن. پەنتاگون وكىلى بۇدان وزگە اقپارات بەرمەدى. شىلدە ايىندا Politico جۋرنالى دانيا مەن نيدەرلاند باستاعان 11 ەلدەن قۇرالعان كواليتسيا ۋكراين ۇشقىشتارىن F-16 جويعىش ۇشاقتارىن باسقارىپ ۇيرەتۋگە دايىن ەكەنىن، الايدا ول ءۇشىن ۇشاقتى شىعارۋشى ەل اقش-تىڭ رەسمي رۇقساتى قاجەت ەكەنىن حابارلاعان. باسىلىمنىڭ جازۋىنشا، دەگەنمەن 11 ەلدىڭ ەشقايسىسى ازىرگە ول باعدارلاما ءۇشىن ۇشاق بولمەگەن. شىلدە ايىندا اق ءۇيدىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى ۇيلەستىرۋشىسى دجون كيربي وقىتۋ مەرزىمى، ورنى مەن ۇزاقتىعى ءالى قاراستىرىلىپ جاتقانىن ايتقان. وتكەن اپتادا Politico

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: