Жүгіртпелер
 | 
  • Суреттер сөйлейді

    Байділда Доскенов (1902-1974)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 16, 2021  |  658 views

    1943-46 жж Шығыс Түркістандағы ұлт-азатық төңкеріске қатысқан. Совет одағының көмекке жіберген әскери маманы. Б.Доскенов Қызылорда обл, Қызылөзек елді-мекенінің тумасы. Екінші жаһан соғысына қатысқан. 1943 жылдан кейінгі өмірі қытайдағы әскери іс-қимылдарда өткен. Кейін 1946 жылы елге оралған. Құлжада құрылған уақытша үкімет туралы әдебиеттерде (кітап, мақала) Б.Доскеновтың аты кездесіп жатады. Сол деректерді оқып отырғанда әсіресе, Қожай Доқасұлы жазған “Офицердің қойын дәптерінен” кітабы мен Хакім Бекішевтің “Азаттық мұраты” атты кітабында Байділда Доскеновтың аты бірқанша жерде кездесетін еді. Суреттің алынған сілтемесі: https://www.moypolk.ru/kazahstan/soldiers?search=%D0%94… Жалпы, 1943-1946 жылдары совет одағы Алтай, Тарбағатай, Іледегі ұлт-азаттық төңкерісті әскери мамандармен қамтамасыз етті. Неше мыңдаған әскерлер шекарадан жасырын өтіп ол жақтағы партизандармен бірге күреске қатысты. 1946 жылы көмекке келген әскери мамандардың

    91
  • Суреттер сөйлейді

    Kүншығыс қазақтары (Өр Алтай, Баркөл)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 5, 2021  |  924 views

    20. ғасырдың 30- жылдарындағы күрделі саяси кезеңдерге байланысты күншығыс қазақтары (Өр Алтай, Баркөл) атамекені Баркөл, Құмылды артқа тастап Гансу және Цинхай өлкелеріне қоныс аударған еді. Бұл тарихи құнды суреттерді Joseph Needham қытайға жасаған сапары кеінде түсіріп алған. Dr.J.Needham белгілі себептерге байланысты қытайдың солтүстік-батыс аймағы дәлірек айтқанда Цзяюгуань (嘉峪关), Чиенфотунг (千佛洞), Дуньхуан (敦煌) окургтерінде бір ай аялдайды (1943.ж 30-шы қыркүйектен 29-ыншы қазанға дейін). Гансу провинциясының аталмыш аудан окургтерінде қазақтар да бар еді. Олар Елісқан Әліпұлы бастаған көштен қалып қойған аз санды қазақтар еді. Негізінде 1943 жылы Елісқан Әліпұлы бастаған бірқанша дүркін көш Тибеттің сары жондарын артқа аунатып Бұланай асып Пакістанға жетіп қойған еді. суреттерге қарап шошақ тымақ киген қазақтарды айнытпай танып

    151
  • Суреттер сөйлейді

    Жетісудағы Алаш қозғалысының көрнекті өкілі Ыбырайым Жайнақов

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 3, 2021  |  925 views

    Жетісудағы Алаш қозғалысының көрнекті өкілі Ыбырайым (Ибраһим) Жайнақов Бірінші суретте, Ыбырайым Жайнақұлы және зайыбы Гүлсім Дадабаева Екінші сурет, Ыбырайымның зайыбы Гүлсім Дадабаева (әкесі өзбек, шешесі татар) Үшінші сурет, ортада Ыбырайым Жайнақов, Шығыс Түркістан, Құлжа қ. 1930 ж. Ескерту: тарихи суреттер Альфия Гатиятулинаның жеке архивіне тән. Альфияның ұлы шешесі Мариям Ыбырайымның зайыбы Гүлсім ханымның туған әпкесі. Ыбырайым Жайнақұлы Жетісудағы белсенді Алаш қайраткерлерімен біруақытта Шығыс Түркістанға өтіп кеткен. Құлжа өлкесіне өткен Жайнақовтар сол жақта совет үкіметі балшабектеріне (большевик) қарсы қарулы ұйымдар ұйымдастырды. 1928′ден кейін басталған кәмпескі кезінде және 1931-33 жылдардағы ашаршылық кезінде қытайға ауған қазақтарды орналастыру қызметтерімен айналысты. 1934 жылдан соң Іле уалаяты қазақ-қырғыз мәдени, ағарту ұйымының жұмыстарымен айналысты. Осыған байланысты Текес

    128
  • Зуқа батыр 150 жыл

    Оспан Батырдың Чойбалсан маршалға жазған хаты

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 1, 2021  |  1,165 views

    Суретте Оспан Батырдың 1944 жылы наурыз айында Чойбалсан маршалға жазған хаты берілген. Хатта Оспан Батырдың өз қолы қойылған, мөрі (таңбасы) басылған. Хаттың аудармасы: Аса құрметті маршал жолдасқа сәлем (жазамын мәнісі:) Ол жақтағы біздің әскерлердің кемшілік* нәрселер болса біздің мына барған кісілерден айтып жіберіңіздер. Және де сол әскерлер жауды қамап алған екен, асса 10 күн, қала берсе 6-7 күн, шамалары болса қамасын, егер азық басқалай нәрселері болса оны бұл жерден толық қып береміз, кемшілік* нәрселеріне біз міндеттіміз, сол үшін әскерлерге осы хабарларды даньбау* арқылы тиілсе екен деп құрметпен Батыр Оспан (қолтаңбасы, мөрі). 33. 3/3 Қысқаша түсіндірме: Кемшілік*: хатта бұл сөз мінездеме мағынасында емес, қажеттілік, бұйымтай, керек-жарақ сияқты әлеуметтік һәм тұрмыстық мағынада

    300
  • Зуқа батыр 150 жыл

    Алтай өлкесінің Шыңжаңға өз еркінен тыс қосылғанына 100 жыл (1920-2020)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 27, 2021  |  989 views

    1920- жылға дейін Синьцзян мәселесіне Алтай өлкесі қамтылмайтын-ды. Алтай өлкесі 130 жылдай орталық үкіметке жеке қарап келді де, 1919-1920 жж арасындағы ішкі-сыртқы саяси һәм гео-стратегиялық мәселелерге байланысты жеке өлке статусы біржолата жойылған еді. Синьцзян губернаторы Яң-ның қолқа салуымен Алтай өлкесі Синьцзян провинциясының қарауына өтті. Мына әкімшілік карта 1916-1920 жылдар арасында дайындалған. Осы картада Алтай Өлкесі анық көрінеді. Цин империясы құлаған соң билікке келген буржуазиялық үкімет бүкілмемлекеттік құрылтай жиналысын өткізеді сонымен бірге сол жылы уақытша үкіметтің кезектен тыс президент сайлауы өтеді. Осы саяси іс-қимылға Алтай өлкесі жеке ел ретінде қатысқан. Ол туралы кейін айтамыз. 1905, 1908, 1912 жж арасындағы күрделі әкімшілік реформалардан кейін Алтай-Қобда елінде түбегейлі өзгерістер болды. 1914- жылы Құлжа

    152
  • Көз қарас

    «ЛЕНИНГРАД БЛОКАДАСЫ» – МИФ!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 27, 2021  |  562 views

    Жазушы-публицист Марат Бәйділдаұлы (Тоқашбаев): Бүгін Ленинград қоршауы бұзылған күн дейді білгіштер. 1944 жылы 27-қаңтарда 872 күнге созылған (кей тұста 900 күн деп жатады) блокада аяқталыпты. Алдында совет, кейін Ресей идеологиясы осы «блокаданы» совет халқының қаһармандығы ретінде көрсетуге 77 жылдан бері жан сала тырысып келеді. Бірақ іс жүзінде ақиқат қандай? 1945 жылы қараша айында антигитлерлік коалиция: СССР, АҚШ, Англия және Франция елдері ресми өкілдерінің қатысуымен басталған Нюрнберг процесінде советтік прокурорлар қаншама тырысқанымен Ленинград блокадасына қатысты жауапкершілікті Германияның мойнына іле алмады. Халықаралық трибуналда фашистік командование басшылығы блокаданың болмағандығын дәлелдеп шықты. Сондықтан «Ленинград блокадасы» айыптау тізімінен алынып тасталды! «Қоршаудағы» Ленинградқа теміржол тармағы кіріп тұрған. Ладога көлінде 60 шақырымдық жағалау советтердің қолында болған. Онда

    142
  • Суреттер сөйлейді

    Шарқи Түркістан Респубиликасының тарқауы туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 18, 2020  |  2,436 views

    1944- жылдың қараша айында Құлжа қаласында құрылған Шарқи Түркістан респубиликасы 1946- жылға келгенде үкіметтің ресми түрде тарағанын және бұдан былай Шыңжаң өлкесімен біріккен коалициялы үкімет құрмақ ниетін білдіре отырып, уақытша үкіметтің орган газеті “Азат Шарқи Түркістанда” арнайы мақала жариялаған-ды. Небәрі бір жарым жыл өмір сүрген Құлжадағы Шарқи Түркістан үкіметі, 1946- шы жылға келгенде ресми тоқтады. 1944- жылдың қараша айында уақытша үкімет жария етілген соң, үкіметтің орган газеті “Азат Шарқи Түркістан” деп аталды. Газет ұйғыр, қазақ, орыс, моңғол және қытай тілінде жарық көрді. Газеттің қазақша бөлімінде Бұқара ТЫШҚАНБАЕВ, Құрманалы ОСПАНҰЛЫ басшылық етті және газеттің редакция құрамында Әуесқан НАРЫНБАЙҰЛЫ, Рахметолла ӘПШЕҰЛЫ, Құрманбай ТОЛЫБАЙҰЛЫ, Әбдібек, Аладияр, Асанбай, Сырайыл, Қали қатарлы кісілер редактор, аудармашы,

    527
  • Көз қарас

    Сардоба, Рогун, АЭС. 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 5, 2020  |  2,912 views

    Алапат апат болып, қалың ел суға кетіп жатқанда билік ойнап жатқандар Өзбекстанға нота жібереміз бе, жоқ па дегенді де ақылдаспапты. Нотамызды дайындап қойдық деген вице-министрдің сөзіне қарағанда, шекарада салынып жатқан су қоймасы жөнінде Қазақстан “бірнеше рет” сұраса да Өзбекстан жөндем жауап бермепті. Бірі келіп, бірі кетіп жатқан шенеуніктер сірә, “біз сұрадық, міндетімізден құтылдық” деп жылы жауып қойса керек. Табандап тұрмаған, жеріне жеткізбеген. Әйтпесе, халықаралық заң нормасын бұзды деп Біріккен ұлттар ұйымына арызданар еді, әлемнен бейтарап сарапшы шақырар еді. Іздедім, ондай жоқ. Сардоба салынса, тым болмағанда Сырдария суалмай ма, Кіші Аралға зар болмаймыз ба деген де есеп-қисап жоқ.  Сардобаның мәселесі екі жемқор жүйенің арасында жалған ағайынгершілікпен, бәлкім, сен іш, мен іш

    859
  • Көз қарас

    Ақш-Совет қатынастарындағы шыңжаң өлкесі

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 29, 2020  |  2,671 views

    Сүгіреттерге қысқаша түсініктеме: Бірінші сүгіретте, Ақш-тың шыңжаң өлкесіндегі тұңғыш өкілетті бас елшісі Едмонд Клаб және Дихуа қаласындағы (Үрімжі) Ақш консулының алды түсірілген. Уақты, 1943- жылдың сәуір айы.  Екінші сүгірет, Ақш үкіметінің шыңжаң өлкесіндегі өкілетті елшісі Жон Халл Пакстон мырза(1946′дан соң елші болды).  Үшінші сүгірет, Шыңжаң өлкесінің саяси, әкімшілік орталығы Дихуа қаласында (Үрімжі) орналасқан Ақш консулдығы. Консул алдында тұрғандар Ж. Пакстон және зайыбы.  Төртінші сүгірет, 1946-жылдың қараша айында Дихуадағы Ақш консулы алдында түсірілген. Артқы қатар оңнан төртінші адам Жон Халл Пакстон. Пакстон Ақштың шыңжаң өлкесіндегі өкілетті елшісі болып тағайындалған кезі. 1941-42 жылдан кейін Шыңжаң өлкесінде кілт өзгерістер басталды. Өлкенің сыртқы саяси дипломатиядағы бағыты өзгеріп жатты. Совет-Шыңжаң қатынастары жол айрыққа келіп түйлісті.

    619
  • Көз қарас

    Сыр өңіріндегі коронавирус қым-қуыты

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 27, 2020  |  1,200 views

    Елімізді дүрліктірген осы жалған (виртуалдық) науқас Қызылорда аймағын да қинауда. Қоғамдық көліктің жүрісі тоқтатылған. Тіпті, нацисттердің қоршауында қалған Ленинградта қоғамдық көлік жолаушыларға қызмет көрсетті. Адам баласының тазалығын қамтамасыз ететін монша, шаштараздар жабылған. Тіпті, темір тордың ар жағында қалған жандар шаштараз бен моншадан айырылған жоқ. Кафе-ресторандарда тамақтанудан қағыс қалғандығы былай тұрсын, тіршіліктің тірегі – еңбек – қызылордалықтардың басым көпшілігі үшін қолжетпес арманға айналды.Жалпы алғанда, Сыр өңірі әлем бойынша ең сорлы аймақтардың бірі. Арал теңізінің қасіреті, у шашатын Байқоңыр ғарыш айлағы, лепра сұмдық ауруының ошағы және тағы басқа кесірлі жағдайлар әлгі аймақтың көркін кетіреді. Жергілікті сайланбаған әкімдер парақорлыққа белшесінен батып, қызылордалықтардың қамын жемейді. Түрлі кемшіліктер – шаш етектен. Мысалы, Қызылорда қаласының Ұзақ

    405
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: