|  |  |  |  | 

Жаңалықтар Көз қарас Оқиға Саясат

Тек ҰҚК қызметіне ғана тиесілі ПП пулемет-тапаншалары лаңкестерде қайдан жүр?

«Әскерилердің жоспарын қасақана бұзған басшы кім?»: подполковник Алматыдағы бүлікке қатысты өз нұсқасын айтты

621427
«Ұлттық гвардия ҰҚШҰ (ОДКБ) күштеріне жүгінбей-ақ өз бетінше террористерді жеңе алатын ба еді, деген «Караван» басылымының сауалына Ұлттық гвардия командирінің техника және қару-жарақ жөніндегі бұрынғы орынбасары, ҚР Ішкі істер министрлігі Ішкі әскерлері Әскери институтының аға оқытушысы, подполковник Ермек ТҮСІПЖАНОВ жауап берді.

- Бүгін лаңкестер мен тонаушылардан әскери қарулар тәркіленді деген ақпаратқа тап болдым. Бір көргеннен-ақ бұл қаруды әдетте ҰҚК арнайы қызметінің жауынгерлері қолданатынын анықтадым: ПП (автомат-тапанша). Тоналған қару-жарақ қоймаларында мұндай қарулардың ешқайсысының жоқ екені анық. Ішкі әскерлерде, яғни ұлттық гвардия әскерлерінде жүргізушілер, кинологтар сияқты кіші мамандар толығымен АКСУ-мен қаруланған. Ешкімде ПП автоматы жоқ. Мұндай автоматтар тек ҰҚК арнайы жасақтарына арналған.

– Ермек, YouTube желісінде үстіміздегі жылдың 5 қаңтарында бүлікшілердің әскери қызметкерді ұрып-соғып, одан қызметтік қаруын тартып алғаны жайлы видео тарап жатыр. Олар әскериден Калашников автоматын тартып алып жатқандай көрінеді.

– Бұл Ұлттық гвардия жауынгері емес. Сахналық қойылымға өте ұқсайды. Бейбіт тұрғындар пулеметті тартып алып жатқанда әскеридің артынан униформа киген басқа адамның жайбырақат өтіп бара жатқанын көресіз. Бұл сақтандырушы адам. Оның міндеті – сырттай қалқалау.

– Мүмкін бұл жай ғана «Арлан» арнайы жасағының жауынгері шығар?

– Арлан біздікі емес. Бұл полицияға тиесілі күш. Бізде ішкі әскерде – «Бүркіт». Иә, олар қоян-қолтық ұрысты жақсы меңгерген. Бірақ олардың барлығында өте қатаң ереже бар. Олар ешқашан өз адамын еш жерде жалғыз қалдырмайды, тастап кетпейді, яғни жалғыз жұмыс істемейді.

- Шерушілерді тарату үшін жарқылы бар дыбысты гранаталар қолданылды. Барлық бейнекадрлар осыны анық көрсетеді.

- Олар жарылғыш (взрывпакет) заттар болатын. Кәдімгі граната жарылыстарына ұқсас. Олар негізінен жаттығуда қолданылады.

- Ал онда помпалы мылтық не үшін қолданылды? Сол арқылы резеңке оқпен атты.

- МР 12 калибрлі мылтық. Шынында да, олар резеңке оқпен атады. Гилза ішінде резеңке шарлар бар. Диаметрі шамамен 3-5 мм. Ал жарқылдақ гранаталары кәдімгі гранаталарға ұқсайды, тек сырты пластик. Жарылыс болған жағдайда өте ұсақ бөлшектерге бөлініп, зиян келтіре алмайды. Шулы гранаталар ғимарат ішінде тар жерде жарылса құлақ бітеліп қалады. Ал гранат жарқылы адамды шамамен 20 секундқа соқыр етеді. Оларды полиция пайдаланған болуы мүмкін.

 Онда олар шабуылдаушыларға неге төтеп бере алмады? Кәсібилік жетіспейді ме?

– Маман ретінде бұған қарапайым жауабым бар. Ондай бұйрық берілген жоқ. Біздің заңдар бойынша, бас қолбасшы да, ішкі істер министрі де өз атынан мұндай пәрмен бере алмайды. Шешімді прокурор шығарған болуы керек. Дәл осы операцияларды қолдану мен жүргізудің заңдылығын сол анықтайды. Осыған байланысты зардап шегушілер де, құрбандар да болатыны сөзсіз. Бұл үшін біреу жауап беруі керек. Өйткені барлығы прокуратураның не айтатынын күтіп отыр. Тек осы ұйым қаруды қолданудың заңдылығын анықтайтын орган болып табылады. Бірақ олар – прокурорлар – үнемі көлеңкеде қалады. Ешкім оларды ақымақ әрекеттері немесе керісінше әрекетсіздігі үшін жазалауға батылы бармайды. Прокурорлар үнемі құтылып кетеді.

– Яғни, кез келген қару ұстаған қарақшы әскери қызметкерге шабуыл жасай алады екен, ал офицер әлдебір прокурор рұқсат бермейінше нақты жауап бере алмайды ма?!

- Дәл солай. Өмірлеріне қауіп төнсе де, әскери қызметкерлер өз бетінше шешім қабылдауға құқығы жоқ. Заңда да, ұрыс ережелерінде де, мұндай бұйрықтың нұсқаулары анықталмаған. Жауынгердің қызметтік қаруды алып жүруге құқығы бар, бірақ оны қолдануға заңды құқығы жоқ. Тіпті оның өміріне немесе оның отбасы мүшелеріне қауіп төндіретін жағдайлар болса да. Иә, посттағы күзетші ғана қаруды қолдана алады, онда да міндетті ескерту жасап, жоғарыға оқ атқан соң ғана.

– Ермек, сіздің кәсіби пікіріңізше, тағы не нәрсе дұрыс болмады?

– Әскерлердің арасында дұрыс қарым-қатынас болмады. Барлық құқық қорғау органдары әйтеуір өз бетімен әрекет еткендей сезім болды. Әйтсе де, ең бастысы, әскерлердің бастапқы іс-қимыл жоспарын біреу әдейі бұзған сияқты. Алматы әуежайына шабуылға 15 минуттай қалғанда оны күзетіп тұрған әскерлер тастап кеткені белгілі. Ал көшелерде тәртіп сақшыларының кенеттен өз орындарын тастап кете бастағаны анық болды. Яғни, шегіну. Егер жаттығуларда жасалған бастапқы іс-әрекет жоспары бұзылса, одан кейінгі әрекеттер түсініксіз болып қалады. Жауынгерлік құрамалар, яғни ұйымдасқан жүйе басқарылмайтын қарулы тобырға айналады.

– Шегінуге мұндай бұйрықты кім бере алды?

- Сөзсіз – арнайы қызметтер. Енді тиісті қорытынды шығарылады деп ойлаймын. Заң шығарушылардан бастап Ұлттық гвардия командирлері мен бастықтарына дейін. Тағы бір маңызды жайтты атап өткім келеді. Коменданттық сағат. Шын мәнінде, бұл анықтама әскерилерге жатады. Коменданттық сағаттың енгізілуімен барлық билік гарнизон комендантының(!) қолына өтуі керек. Ал комендант жоқ жерде гарнизон бастығы немесе әскери бөлімдердің бірінің тәжірибелі командирі қалада басшы болып тағайындалады. Полиция бөлімінің бастығы емес.


Караван жаңалықтары – https://kaz.caravan.kz/zhangalyqtar/

Related Articles

  • “Жеңіліс ауыр тиді”. Қазақстан Еуро-2024 додасына тікелей жолдама ала алмады. Бірақ әлі бір мүмкіндігі бар

    Словения-Қазақстан матчы. Любляна, 20 қараша, 2023 жыл Футболдан Қазақстан құрамасы Люблянада Словения құрамасынан 1:2 есебімен жеңіліп, 2024 жылы Германияда өтетін Еуропа чемпионатына тікелей жолдама ала алмады. Бірақ Қазақстан келесі жылы наурызда Еуро-2024 додасына лицензия алуға тағы бір рет талпынып көрмек. Словениядағы ойын қалай өтті? Қазақстан құрамасының бас бапкері жеңіліс жайлы не деді? Люблянадағы матчқа барған Азаттық тілшісінің репортажы. МАТЧ ҚАЛАЙ ӨТТІ? Ойын бастала сала Словения құрамасы шабуылға көшіп, матчтағы басымдықты өз қолына алуға тырысты. Матчтың 26-минутына дейін Словения ойыншылары Қазақстан қақпасына төрт рет қауіпті соққы жасап үлгерді. Ойынның 40-минутында қазақстандық қорғаушы Ян Вороговский Петар Стояновичті қақпа маңында шалып шығып, польшалық төреші Шимон Марчиняк Қазақстан қақпасына пенальти белгіледі. Бұл 11-метрлік пенальтиден

  • Мәжіліс әскери резервті жасақтау туралы заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады

    Қазақстан әскері жаттығу кезінде. 15 қарашада Қазақстан парламентінің төменгі палатасы әскери резервті жасақтау туралы заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады. Құжаттың ресми атауы – “Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне резервтегі қызмет мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы” заң жобасы. Құжат Қазақстанда “әскери қызметтің жаңа түрі – резервтегі қызметті енгізуді қарастырады” деп жазды ресми БАҚ. “Заң жобасын іске асыру азаматтарға резервте әскери қызмет етуге мүмкіндік береді. Ол үшін келісімшарт ерікті түрде үш жылға жасалады. Даярлық бір жылда екі айдан аспайды. Жауынгерлік жиындар 30 күнде іске асырылады. Резервтегілерге арналған сабақтар ай сайын екі-үш күн болады” деді парламент отырысында қорғаныс министрі Руслан Жақсылықов. Ресми ақпаратқа қарағанда, әскери резерв 2025 жылға қарай жасақталады. Бірінші

  • Дипломатиялық кездесулерді көбейткен Орталық Азия Мәскеуді ығыстыра ала ма?

    Крис РИКЛТОН Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Астанаға келген Франция президенті Эммануэель Макронды Ақордада сән-салтанатпен күтіп алды. Ресейдің Украинаға қарсы соғысы аяқталған жоқ. Ал Орталық Азия елдері АҚШ Ауғанстанға әскер кіргізген кезден бері үшінші рет әлемнің назарына түсіп отыр. Өңір мемлекеттері көршісінен асып түсіп, әлемдік державалармен тығыз байланыс орната ала ма? 9 қарашада Ресей президенті Владимир Путин Қазақстанға келді. Қазақстан басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев оны стратегиялық әріптесіне сай сән-салтанатпен күтіп алды. Бірақ бұрын басымдық берілген кей дүниелердің өзгергені байқалды. Жақында Халықаралық қылмыстық сот Украинадағы ықтимал соғыс қылмыстары үшін Владимир Путинді тұтқындауға ордер берді. Ресей президенті одан бері үш елге сапарлады. Соның бірі – Қазақстан. Қазақстан мен Орталық Азия елдері үшін ықпалды мемлекеттердің

  • “Саясаткерлер пафоспен сөйлегенді жақсы көреді”. Түркі мемлекеттері ынтымақтастығының болашағы бар ма?

    Елнұр ӘЛІМОВА Түркі мемлекеттері ұйымына мүше және бақылаушы мәртебесіне ие елдердің басшыларының Самарқанда (Өзбекстан) бірігіп түскен суреті. 11 қараша, 2022 жыл Астанада Түркі мемлекеттері ұйымының (ТМҰ) оныншы саммиті өтіп жатыр. Бұл кездесу не береді? Түркия Ресейдің Украинамен соғыстан бас көтере алмай жатқанын пайдаланып, аймаққа ықпалын күшейтуге тырыса ма? Түркі мемлекеттері ынтымақтастығының, әсіресе әскери салада болашағы бар ма? Азаттық осы жөнінде Солтүстік Кипрдегі Таяу Шығыс университеті саясаттану кафедрасының доценті Әсел Тутумлумен әңгімелесті. ТҮРКИЯНЫҢ МҮДДЕСІ МЕН ЫҚПАЛЫ ҚАНДАЙ? – Астанада Түркі мемлекеттері ұйымының (ТМҰ) оныншы саммиті өтіп жатыр. Ұйым азаматтық қорғаныстың бірлескен механизмін нығайтуға мүдделі. Сондай-ақ күн тәртібінде аймақтағы және сырттағы саяси-экономикалық оқиғаларды талқылау мәселесі тұр. Саммиттің уақыты мен геосаяси контексі жөнінде

  • Қазақстан Солтүстік Ирландияны жеңді. Құраманың Еуро-2024 додасына шығуға мүмкіндігі сақтаулы

    Руслан МЕДЕЛБЕК Қазақстан құрамасының ойыншылары жанкүйерлерге алғыс айтып жатыр. Астана, 10 қыркүйек 2023 жыл. Футболдан Қазақстан құрамасы Еуро-2024 турниріне іріктеу аясында Солтүстік Ирландияны жеңді. Астанадағы матчта жеңіс голын “Ақтөбе” шабуылшысы Максим Самородов салды. Қазақстанның келесі жылы Германияда өтетін Еуропа чемпионатына шығуға мүмкіндігі әлі де сақтаулы. Матчтың 27-минутында Абзал Бейсебековтің алаң ортасынан шығарған пасын Максим Самородов әдемі голға айналдыра білді. Максим қатты келген пасты аяғымен тоқтатты да, қарсылас қақпасының сол қапталына бағыттаған. Солтүстік Ирландия қақпашысы Бэйли Пикок-Фаррелл қолын созғанымен жетпеді. Доп қақпада. 30 мың жиналған стадион тулап сала берді. Гол авторы Максим Самородов (10-нөмерде) мен Қазақстан ойыншылары голды тойлап жатыр. Астана, 10 қыркүйек 2023 жыл. Осы голдан кейін Солтүстік Ирландия шабуылды

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: