| 
  • Köz qaras

    Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

    311
  • Köz qaras

    Şağın saraptama:Şıñjañ ölkelik ükimeti, şetelge oquşı jiberu jwmısı

    Şağın saraptama 1934-35 jılı jaña Şıñjañ ölkelik ükimeti qwrılğan soñ şetelden oqu, şetelge oquşı jiberu jwmısı keşendi jüzege astı. Sonıñ negizinde ölkelik ükimet Sovet Odağınan oqitın jas talapkerlerge konkurs jariyalap arnayı ükimettiñ oqu stipendiyasın böldi, nätijesinde 1935-39 jıldarı wzın sanı 300-ge tarta student Sovet Odağında bilim aldı. 1935 jıldarı Şığıs Türkistandıq studentterdiñ eñ köp oquğa tüsken bilim ordası- Taşkendegi SAGU edi, atap aytqanda Ortalıq Aziya Memlekettik Universiteti. Taşkennen oqığan Şıñjañdıq studentter Şığıs Türkistannıñ barlıq aymaqtarında türli qızmette jwmıs istedi, olardı keyin “Taşkentşilder” dep te atadı. 1939 jıldan keyin Mäskeu men Şıñjañ ölkelik ükimettiñ arası diplomatiyalıq dağdarısqa wşıradı, sonıñ kesirinen resmi Ürimji Sovet Odağı qwramındağı student azamattardı elge şaqırtıp aldı. Bilim

    562
  • Suretter söyleydi

    Çuncindegi kezdesu

    Tarihi suret Uaqıtı: 28 tamız 1945 j.; Orını: Çuncin (重慶) q-sı; Tüsinikteme: Tarihi surette AQŞ-tıñ qıtaydağı ökiletti elşisi Patrik Herli jäne Qıtay prezidenti Çan Kayşi men QKP törağası Mao. Çuncindegi kezdesu kezinde dialogqa kele bastağan qıtaylıq partiya ökilderi alpauıt el AQŞ pen Sovet Odağınıñ “qıtay sayasatın” jaña dağdarısqa äkeldi. Köriniste azamattıq soğıstı toqtatıp bükilqıtaylıq mäseleni şeşu bolğanımen ülken qastandıqtıñ bası sodan bastaldı. Alpauıt taraptar qıtay kartasın özgertetin jaña dialogtardı qızu talqılap jatqanda Şığıs Türkistan aumağında bir uaqıtta üş birdey uaqıtşa ükimet ömir sürdi. Olar: Birinşi, otstavkadağı Şen Şicay klanı; Ekinşi, Vu Çjunsinnıñ uaqıtşa ükimeti; Üşinşi, Şığıs Türkistan uaqıtşa ükimeti. AQŞ-tıñ qıtaydağı ökiletti elşisi Patrik Herli Şığıs Türkistan aumağın nazarğa ala

    437
  • Suretter söyleydi

    87. KİP-KİŞKENE FOTOBOMBA

    Uebbtıñ MIRI aspabın sınau derekterin qarastırıp otırğan ğalımdar kütpegen jañalıq aştı. Sınaq kezinde basqa nısan baqılansa da, Uebb teleskopı ülkendigi nebäri 100–200 metrlik asteroidtı kezdeysoq tüsirip alıptı! Mars pen YUpiter orbitaları arasındağı Negizgi asteroidtar beldeuinde ornalasqan dene Uebb körgen eñ kişkentay nısan bolsa kerek. Negizgi beldeudegi kişkentay asteroidtar iri körşilerine qarağanda naşar zerttelgen, öytkeni olardı osınşa qaşıqtan baqılau qiın. Uebbtıñ bolaşaq arnayı baqılauları astronomdarğa mwndağı 1 kilometrden kişi asteroidtardı zerttep, Kün jüyesiniñ tüzilu model'derin naqtılauğa mümkindik beredi. Astronom Tomas Myullerdiñ pikirinşe, tosınsıy üşin Uebbtıñ osı kişkene deneni 100 million kilometr qaşıqtıqtan köre alatın tañğajayıp sezimtaldığına raqmet aytuımız kerek. Jäne bwl soñğı tosınsıy bolmas. Ğılımi wjım Kün jüyesi jazıqtığın (al Kün

    258
  • Sayasat

    Ministrlik Sarışağanda zenit raketası bölimşeleriniñ wrıs atıstarı ötkenin habarladı

    Sarışağandağı äue şabuılınan qorğanıs jattığuı. Qazaqstan qorğanıs ministrligi taratqan suret. Aqpan, 2023 jıl.  Qazaqstan qorğanıs ministrligi 2 aqpanda Resey jalğa alğan Sarışağan poligonında äue qorğanıs küşteriniñ zenit raketası bölimşeleri wrıs atısı qimıldarın ötkizgenin habarladı. Jattığudıñ negizgi maqsatı “jeke qwramnıñ äskeri jäne azamattıq infraqwrılım nısandarına jasalğan äue şabuıldarına toytarıs beru dayındığın tekseru” dep aytıladı. Qorğanıs ministrliginiñ habarlauınşa, “qoldanıstağı qazirgi zamanğı zenit raketası keşenderi cifrlıq radiolokaciyalıq stanciyalarmen jabdıqtalğan”. Ministrliktiñ habarlamasında raketa keşeniniñ atı atalmaydı. Alayda habarlamadan reseylik “Buk” keşeni sınalıp jatqanı bayqaladı. Aqparatqa qarağanda, radiolokaciyalıq barlau qızmeti “wşaq jäne raketatektes” drondardı anıqtağannan keyin jauıngerler dayın emes poziciyalarğa jıljığan. “Keşender öristetilip, şarttı qarsılastıñ qwraldarı joyılğan”. “Zamanaui zenit raketası keşenderiniñ kömegimen biz naqtı uaqıt rejiminde

    425
  • Suretter söyleydi

    TAÑĞI AY ORAĞI

    Aldağı 2-3 tañda jiñişkerip bara jatqan eski Ay orağı oñtüstik-şığıstan, Sarışayannan, keyin Mergennen şığadı. 22 qañtarda 02:56-da Ay tura Künmen bettesip, körinbey ketedi. Aydıñ bwl fazası astronomiya tilinde “Jaña Ay” dep atalsa, qazaq mwnı “öliara” degen. Bir qızığı, bwl öliara Aydıñ Jerge eñ jaqın nükteden nemese perigeyden ötuimen (22 qañtar 03:00) säykes keledi. Mwnı superayğa keri qwbılıs desek boladı. Credit: Sky & Telescope Fizika jäne Ğarış

    152
  • Mädeniet

    QWNANBAYDIÑ SAPARĞA ATTANAR ALDINDA WLJANĞA AYTQANI:

    Bäybişe, üy serigim ğana emes, ömir serigim ediñ. Wzaq keşken tirlikte qay beldiñ astında jürsem de, artımda otırğan bir bel öziñ ediñ. Özime tağdır baq bergen janmın deuşi em. Aytıspasaq ta, jer tanıtıp otıratın qabaq pen jürek bar edi, soğan senuşi em de, keyde şälkes, keyde qiya da basıp kete beruşi em. Bağıma masayıp erkelegenim bolsa kerek. Endi qay döñniñ basında qalarmız, kim biledi. Seniñ aytar kinäñ bolsa da, meniñ sağan artar bir tüyirdey nazım joq. Adal jürek, aq beyiliñ üşin balalarıñnıñ bağı aşılsın. Men aytardı öziñ aytıpsıñ. Meniñ armanımdı öz armanıñ etipsiñ. – dedi Bwl – jürer aldındağı Qwnanbaydıñ Wl­janğa aytqan sözi. Qalıñ tuıs, üyirli ağayın, şoğırlı bala-şağa, dos-jaran,

    1153
  • Suretter söyleydi

    Surette 1956 jılğı Ürimji qazaqtarı

    Tarihi suret Ornı: Ürimji Uaqıtı: 1956.j Tüsirgen: Tom Hatçins (fotojurnalist) Tüsinikteme: Jaña Zelandiyaıq fotojurnalist T.Hatçins (tuğan jeri Avstraliya) Qıtay saparı kezinde qazaqtar birşama şoğırlı qonıstanğan aymaqtardı nazardan tıs qaldırmadı. Sol kezde qıtayğa rwqsat etilgen sanaulı fotojurnalistiñ biri bolğan ol kommunistik rejimniñ alğaşqı kezeñindegi qıtaydı foto tilimen sätti körsete aldı. Surette 1956 jılğı Ürimji qazaqtarınıñ twrmıs-tirşiligi körsetilgen. Ökinişke qaray Ürimji qazaqtarınıñ sayasi, äleumettik tarihı eş zerttelmey kele jatır. Ürimji ölkeniñ sayasi kindigi bolğandığı sebepti ondağı qazaqtardıñ sayasi, mädeni häm äleumettik isterge aralasuı erte bastaldı. 1922 jılı qala ortalığında qazaq-moñğol mektebi şañıraq köterdi. 1935 jılı qalada qazaq-qırğız mäleni, ağartu wyımı qwrıldı. Sol jılı qalada “Tyan'şan”, “Şınjañ” gazetteriniñ qazaqşa bölimderi qwrıldı sonımen birge

    753
  • Qazaqtıñ Qaşqariyada qalğan izi

    Qıtay jwrtına qarastı Qaşqariya öñirinde qazaq atımen atalınatın eldi-mekender bar. Kartağa resmi türde “qazaq auılı” degen atpen kirgizilgen. Qazaq esimimen atalatın jer-su atauları Qaşqariyağa qarastı mına üş ülken aymaqta kezdesedi: Aqsu aymağı; Qaşqar aymağı; Hotan aymağı; Aqsu men Qaşqar aymağında qazaq degen atpen bir-bir eldi-meken kezdesse, Hotan aymağında qazaq atı jeke-jeke “Başqazaq auılı” jäne “Ayaqqıqazaq auılı” dep eki birley jerde saqtalıptı. Qaşqariyağa qazaqtar qaşan keldi? Birinşi, Qazaq handığı kezeñderinde ayaq basqan. Onıñ özi eki kategoriyağa bölip qarastıruğa boladı: 1. Qazaq han-swltandarınıñ sayasi biligi küşeygen däuir; 2. Qazaq handığınıñ älsiregen kezeñderinde; Äuelgi kezde qazaq swltandarı Qaşqariya ämirligimen diplomatiyalıq qatınastartarmen birge Qaşqariya ämirligimen qwdandalıq baylanıs ornatqan. Keyingi kezde yağni Qazaq handığınıñ älsiregen

    1131
  • TWRARDIÑ TWYAĞI

    Beken Kayratuly Jaqında «Egemen Qazaqstan» (1 jeltoqsan, 2022) gazetine tarih ğılımdarınıñ kandidatı, aqın-jazuşı Swrağan Rahmetwlınıñ «Moñğoldı moyındatqan Twrar» attı maqalası jarıq kördi. Osı jazbada, Twrar Komintren ökili retinde Moñğoliyağa barıp, tağdırdıñ qalauımen Dugarqızı Densmaa (1906-1985) esimdi arumen tanısqanı jöninde aytıladı. Densmaa bolsa Troickosavsk (Hyaagta hot) qalasında düniege kelgen eken. Densmaanıñ 12 jasında äkesi aqtar intervenciyası tarapınan atıp öltirilgen. Sodan Da Küre (qazirgi Wlanbatır) qalasına köşip kelip, osında orısşa orta bilim alğan. 1923 jılı 17 jasında Mäskeudegi KUTV-qa (Kommunistiçeskiy universitet Trudyaşihsya Vostoka) oquğa attanadı. Osınau jıldarı Moñğoliyanıñ İşki ister ministrligi, Halıqtıq seruen bağı, Qarjı mektebi qatarlı mekemelerde qızmet atqarğan. – Qoldağı derekke süyensek, -deydi avtor. – Moñğol aruı Mäskeuden kele jatıp

    728
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: