Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

    Шежіре – Абақ Керей

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 16, 2018  |  415 views

    Абақ Керей 12 атаға бөлінеді. Бұл бөлініс Қытай қарамағына өткен кезден басталады. Абақ керейдің қайдан, қалай таратылатыны туралы шежірелер көп және оларда бірізділік жоқ, яғни «әркімдікі өзіне жөн» дегенге саяды. Ойғырлық Мәсәли, Дөйтен, Сахария қариялардың мақұлдауы негізіндегі атам Жанаттың (А.Ж) жазып қалдырған шежіресінде Абақтан Изен, Жусан. Изеннен Мағыналы, Сидалы, Жабайды таратады. Мағаналыдан Қойлау, Байлау делінеді. Қойлаудан-Ителі. Абақ Керейдің ішінде ителі руы «ноқта аға» аталады.  “Алаш айнасы” интернет-газеті халқымыздың шығу тегін, таралуын баяндайтын тармағы – қазақ шежіресі туралы ақпараттарды кезең-кезеңімен жарияламақ. Осы арқылы үш жүздің әр руы туралы мәліметтерді топтастырып, қазақтың ортақ шежіре қорын жасап шығармақ. Егер сіздің қолыңызда өз руыңыз жайында мәліметтер болса, біздің мына: info@alashainasy.kz электронды поштамызға жіберуіңізге болады. Ноқта

    45
  • Тарих

    Шекара мәселесі шешілген күн

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 27, 2018  |  862 views

    Алашорда: Сурет сыртындағы тарих  Алмасбек Әбсадық Солдан оңға қарай: бірінші қатарда- Х.Ғаббасұлы, М.Дулатұлы, А.Байтұрсынұлы, М.Әуезов; екінші қатарда- Ж.Аймауытұлы, Ә.Марғұлан, А.Байтасұлы. 1917 жылы 13 желтоқсанда құрылған Алашорда автономиялық республикасы 1920 жылы 26 тамызда кеңес үкіметінің пәрменімен жасақталған кеңестік Қазақ автономиясының құрылуына негіз болған еді. 1936 жылы ол автономия кеңес құрамындағы жеке республикаға айналды. Кеңестік республикаларды құру кезінде шекара белгілеу мәселесі, негізінен,  Қазақ автономиясы құрылған кездегі межемен белгіленді. Олай болса, қазіргі таңдағы тәуелсіз Қазақстанның ұлан-ғайыр жерге ие болып қалу мәртебесі Алаш зиялыларының жанын шүбереке түйіп (соңында жаны құрбан болған) жүріп атқарған жанқиярлық ерлік істері мен ерен еңбектері арқасында жүзеге асты. Алаш зиялылары бейнеленген фотосуреттер біздің рухани мұрамыздың құнды бөлшегі екендігі сөзсіз. Себебі

    74
  • Көз қарас

    Қытайдан 500 мыңдайы ғана Қазақ еліне оралады.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 24, 2018  |  1,105 views

    Қазір қытайда 1.5 миллион да 2 миллион айналасында Қазақ бар десек, алдағы уақытта соның ұзаса шамамен 500 мыңдайы ғана Қазақ еліне оралады. Және мен бұл 500 мыңдайы деп ұялғанымнан, мемлекетшіл жандардың көңіліне су сеппейін деп ойлағанымнан көбейтіп айтып отырмын. Ал, қалған 1 миллион немесе одан да көп Қазақ әлі де болса қытайда тұрмыс-тіршілігін жалғастыра береді. 1991-жылдан соң Қазақстанға оралған қытай Қазақтарының ұзын саны ұзаса 200 мыңның айналасы ғана екен. Олар кімдер: * Ұлтшыл Жастар; * Ұлтшыл Зиялылар; * Туысшылдар (1955-1962жж Сәбетке қашқандардың туыстары); * Студенттер (оқуға түскендер); *Қарапайым жандар (малшы, егінші); тб Қытайдан осындай бір буын ұрпақ іріктеліп кетіп қалғандықтан олардың қытайдағы орнын қытай мен ұйғыр жастары, зиялылары басып кетті.

    204
  • Көз қарас

    Қытай қазақтарының мәселесі “Сайрагүлге дейін және Сайрагүлден кейін”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 2, 2018  |  3,334 views

    Сайрагүл апайдың жеңісін шын жүректен құттықтаймын. Сот шешімінен кейінгі қуанышты бейнесін қайта қайта көріп қатты қуандым. Қуанбаған жұрт жоқ екен сол маңда. Сайрагүл апайдың бейнесіне қарап сан ойға баттым… Қытай қазақтарының мәселесі туралы осыған дейін де азаматтық пікірімді айтқамын, пост тұр. Менің жеке пікірімше қытай қазақтарының мәселесі “Сайрагүлге дейін және Сайрагүлден кейін” деп дәуір бөлгіштік сипатқа өзгеруі мүмкін. Қазір, біздің жұрт тек ғана қуанышты құттықтап тойлаумен әбігер боллып жатыр екен бірақ мәселеге үлкен маштабтан қарап стратегиялық талдау сараптау жасау жағы жетпей тұр. Қытайдан заңсыз шекара бұзып өту оқиғасы Сайрагүлге дейін де болған (меніңше Сайрагүлден кейін де болады…), Сәбет-Қытай арасындағы қырғиқабақ кезінде қытайдағы Сәбетшіл қазақ ұлтшылдары мен жас зиялылардың біразы заңсыз

    122
  • Көз қарас

    1912-жылға дейін Қытай территориясы екі үлкен бөліке бөлінген.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 30, 2018  |  4,190 views

    Eldeç Orda 1912-жылға дейін Қытай территориясы екі үлкен бөліке бөлінген. Бірі, Манжур үкіметіне шын тиесілі заңды территория. Екіншісі, Жанжур үкіметіне сырттай тиесілі баламалы территория. Заң бойынша бұл баламалы территория қалаған уақытында Манжур территориясынан шығып кете алады. Сіз мына картадан қытайға тиесілі яғни Цин мемлекетіне шын тиесілі территорияны нобайлап болсада анық көре аласыз. Бұл картадағы Тибет, Моңғол, Ұйғыр және Қазақ территориясының Цин-ге кірмеуінің себебі неде? Себебі мынау: Олар Цин қағанатына жылына бір рет сырттай салық төлемін өтеп тұрған, Цин үкіметі сырттай салық өтеуші елдің ішкі ісіне килікпеген, ішкі істері, ішкі мәселесі өз ырқында болған, Бірінің сыртқы-ішкі істерін Ресейдің Орынбор, Қазан, Ташкен шаһарлары шешсе, біріне Индиядағы Моғол және алыстағы Осыманлы билігі араласып

    328
  • Тарих

    Қадуан мен Сунь Мэилин

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 24, 2018  |  3,182 views

                  1944-жылы Шың Шысайдың онбір жылдық уақытша үкіметі құлады. Көп аялдамай Шың ішкі қытайға жөткеліп кетті. Шығыс Қазақияның тарихында бұрын соңды болмаған тарихи өзгеріс дәл сол тұста бірінен соң бірі орын алып жатты. Суреттегі ақ шылауышты кісі- Қадуан Мамырбекқызы. Көгедай Хан Ордасының соңғы хандарының бірі Әлен Уаңның зайыбы. Қасындағы кісі атақты саясаткер, дипломат Сунь Мэилин. Ол қытай президенті Жаң Қайшының зайыбы. Заманында Америкадан білім алған, өте сауатты, мәдениетті тұлға. 1944-жылы Нан Киннен Үрімжіге ұшып келіп түрмедегі қазақтарды босатып, шет қиырға босқан қазақтарды елге оралту мәселесін қолдап арнайы комиссия құрған және оншақты қазаққа жоғары лауазымды орын тағайындап жұмысқа сайлап кетеді. 1946-жылы қазақтар Нан Киндегі ұлттық

    126
  • Көз қарас

    РУ СЫРЫНА ҮҢІЛСЕК…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 5, 2018  |  2,168 views

    СЕРІКБОЛ ҚОНДЫБАЙ Ру – атадан өрбіген туыстас адамдардың жиынтығы екендігі көпке мәлім. Қазақ жөн сұрасқанда «қай елсің, қай русың» – деп сұрайды. Өйткені қазақ тарихы – жеке адамдардың, рулардың, тайпалардың тарихы. Қазіргі уақытта ұлттық салт-дәстүрлерді насихаттауға байланысты руын, тегін білу бұрынғы кездегідей «айып» болмай отыр. Дегенмен, баспасөз беттерінде рушылдық туралы мақалалар да аз емес.  Тарихымызға көз салып отырсақ, аталарымыздың осы ру таласынан опық жеген уақыттары аз болмаған екен. Руға бөліну қазақ елін біріктірмей, талай рет өзге ұлт өкілдерінің алдында беделімізді де түсірген. Сонда рушылдық дегеніміз не? Бір қызығы, кез-келген қазақ  өз ұлтының бойында жікшіл, бөлінгіш қасиеті барын түсінеді және сынайды да. Сонда да осы бірлік, ұйымшылдық жөніндегі ұрандар көбіне жеме-жемге

    123
  • Тарих

    Шығыс Қазақиядағы Саяси Қуғын-Сүргін Туралы Не Білеміз?  (1937-1939)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 5, 2018  |  2,628 views

    Дербес ел, тәуелсіз мемлекет ретінде Шығыс Қазақиядағы саяси қуғын-сүргін туралы бүгінгі күнге дейін ғылми сараптама жүргізе алдық па? Не үшін Қазақ ССР-дағы Қазақтардың саяси қуғын-сүргінге ұшырауы Шығыс Қазақиямен бір уақытқа сәйкес келеді? Не себепті Қазақ ССР-дың НКВД тергеушілері Үрімжі, Құлжа, Шәуешек пен Алтайда құпия тергеу операциясын жүргізеді? Ең, өкініштісі, қазір Қазақстанда саяси қуғын-сүргінге ұшыраған Қазақ қайраткерлерінің тергеу құжаттары негізінен ашылды, ал, қытайдағы Қазақтардың тергеу құжаттары ашылған жоқ… Келесі жылы (2019) Қытай Қазақтарының Саяси Қуғын-Сүргінге ұшырағанына 80 жыл толады (1939-2019). Бұл постты соған арнаймын! Аруақтардың рухы бір аунағай! Әлқисса… шағын сараптама * Шың Шысайдың Тыңшылық Органдары; * Шығыс Қазақияның Тұңғыш Саяси Қуғын-Сүргін Құрбаны- Баймолда Қарекеұлы; * “Қазақ-Қырғыз-Моңғол” Құрылтайы; * Саяси Қуғын-Сүргіннің

    173
  • Тарих

    ҚАЗАҚ АВТОНОМИЯСЫ ҚҰРАМЫНА КІРМЕЙ ҚАЛҒАН ҚАЗАҚ УАЛАЯТТАРЫ ТУРАЛЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 23, 2018  |  2,851 views

    Қытай қазақтары ШУАР-дың бес үлкен аймағына шоғырлы қоныстанған. Жалпы, Шыңжаңда он ірі аймақ болса, соның бес үлкен аймағында Қазақтар жиы қоныстанған. Қазақтар қоныс тепкен бес үлкен аймақ мыналар: Іле, Тарбағатай, Алтай, Санжы және Құмыл. Бұл бес аймақтың ішінде тек үшеуі (Іле, Тарбағатай, Алтай) ғана Қазақ автономиясының құрамына кіріп отыр. Қалған екі аймақ бөлініп, бөлшектеліп қазақ құрамына енбей қалды. Сонымен ШУАРдағы қазақтардың байырғы қонысы атанған Қазақ аймақтарына жеке жеке талдау жасаймыз. 1. Іле уалаяты (картадағы 1) жан саны ең тығыз өңір. Орталығы бұрын Күре қаласы еді, кейін Құлжа қаласы болды. 1871-жылы патшалық Ресей құрамына кіріп 1881-жылға дейін он жыл Жетісу, Алматы облысының бір бөлшегі болған. 1881′ден 1914-жылға дейін Шыңжаң өлкесі құрамына

    225
  • Суреттер сөйлейді

    ШЫҒЫС ҚАЗАҚИЯДАҒЫ ҚАЗАҚ ИНТЕЛЛИГЕНЦИЯСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 5, 2018  |  3,712 views

    Шағын Сараптама Дербес ел тәуелсіз мемлекет ретінде “қытай қазағы” дейтін ұғымды қайта пысықтап зерттеп көрудің жаңа кезеңі басталуы керек деп есептеймін. Қытай қазақтарының 20- ғасыр басындағы ояну кезеңі әлі күнге дейін толық зерттелген жоқ. Оның ішінде мемлекет деңгейіндегі тұлғалар туралы жекелеген зерттеулер тіптен кемшіл. Шығыс Қазақиядағы қазақ интеллигенциясының қалыптасуында үш үлкен ықпалды айтпай кету мүмкін емес: Бірінші, 20-ғасыр басына дейінгі дәстүрлі исламдық рухани мектеп (қадимдық мешіт-медреселер); Екіншісі, 20-ғасыр басындағы Шығыс Қазақияның жәдиттік рухани қозғалысы (жәдиттік ағарту, пікір-талас, тб); Үшіншісі, Орыс-Татар арқылы енген Еуропа өркениетінің ықпал етуі немесе Манжу-Қытай арқылы шығыс руханиятымен танысу; Осы үш ықпалдың әуелгісі исламдық жаңғыруды өз ішінен “Қазан, Уфаның рухани ықпалы”, “Бұхара-Көкілташ ықпалы” және “Осыманлы руханиятының ықпалы”

    215
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: