Қазақтың даңқты ханы, «үш жүздің баласының атын басын бір кезеңге теңеген», «он сан Алаш баласын аузына қаратқан» Абылайдың шыққан тегіне, оның туған-өлген жылдарына қатысты бірталай сұрақтар бар-деп жазды e-history.kz.
Қазақ, қырғыз бен қытай шекараларының түйісер тұсында әлемдегі биік нүктелердің бірі – Хан Тәңірі шыңы тұр. Хан Тәңірінің көз жетпес биіктігін әрдайым қалың қар басып, тұман тұмшалап тұрады. Күн батар тұста шың басы қызыл реңге боялып, алаулаған от секілді көрініс береді. Сол себепті оны қазақтар «қанды тау» атап кетсе, қырғыз халқы «кантоо» деп атайды-деп жазады el.kz порталы.. Кей ғалымдар Хан Тәңірі атауы тым беріде шықты дегенді айтады. Хан сөзі көне түрік-моңғол тілінде Qan мағынасында қолданған екен. Бұл сонау б.з.д. V-VIII ғасырларда сөздік қорда болған сөз. Ал Тәңір туралы аңызда былай делінеді: Есте жоқ ескі заманда аспан да, жер де жоқ, тек ұшы-қиырсыз көк теңіз болған екен. Бір кезде теңіз ортасынан аппақ
Кеңестік жылдары қазақ халқына қарсы жасалған большевиктердің зұлымдық саясатының құрбаны болған талай мыңдаған, миллиондаған қазақтың сүйегі атажұртынан тыс жерлерде, жат жұртта қалды. Әсіресе, большевиктердің қолдан ұйымдастырған 1929-1933 жылдарғы ашаршылық кезінде қазақ жерінен ауып, шетелдерге бас сауғалаған талай қазақ сол жақта өлім құшты. Көбі көмусіз иен далада қалды. Бірақ біздің айтпақ болып отырғанымыз, «Ұлы Отан соғысы» деп аталатын Германия мен СССР арасындағы 1941-1945 жылдары Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан талай боздақтың елге қайтпай, жат жұртта қалғаны. «Соғыс тұтқыны» аталған осы қазақтар соғыс біткен соң «елге қайтсақ, сталиндік террордың құрбаны болармыз» деген қауіппен Германияда қалуды жөн санайды. Олардың көбі «Түркістан легионы» құрамында болды. Кезінде Мұстафа Шоқайдың көмегімен неміс концлагерлерінен босанған осы азаматтардың кейбірі
Орхон жазуларындағы: «Көк Тәңірі аспан мен жерді жаратқанда, арасына адам баласын жаратты» деген жолдар көне түркілердің бір Тәңірге сенгеніндігін білдіреді. Сондай-ақ, Х ғасырдың алғашқы жартысында Сыр бойына келген ибн Фадлан да түркілердің «басын көкке созып, «бір Тәңір» деп мінәжат қылатынын» хабарлайды. Осындай көне деректерге қарап арғы түркілердің сенімі – бір Тәңір болғанын бажайлауға болады. Әйткенмен, түркілердің кейбір ру-тайпалары келе-келе өзге дін насихатшыларының ықпалымен Тәңірден басқа да діни сенімдерді қабылдаған.
“Алаш” – күллі қазақ үшін қастерлі ұғым. Бұл сөз жайдан-жай емес ерекше жағдайда айтылып, бойға қуат, жанға жігер береді, жеке адамдардың санасын оятып қана қоймай, оларды біріктіріп, ынта-жігерін бір арнаға бағыттап, ортақ мүддеге жұмылдырады. Заманауи ұлттық санамыздың негізін қалаған “алаш азаматтары” аталған Әлихан Бөкейханов, Міржақып Дулатов, Ахмет Байтұрсыновтар бастаған топ. Ұлттық саясатымыздың тәлім болар ең озық үлгілері – Алаш партиясы мен Алаш Орда үкіметінің іс-әрекеттері. Рухани дүниемізде осындай орны бар “Алаш” сөзін қалай түсініп, қолданып жүрміз? Тарихшыларымыз алты алашқа қазақтың үш жүзін, Ташкент маңындағы құраманы, қырғыз бен қарақалпақты жатқызады. Алаш 13 ғасырда, қазақтың Үш жүзі 16 ғасырда қалыптасса, қырғыз ешбір тарихи кезеңде қазақпен бір тудың астында болмаған. Саяси іс-әрекетте
1966-76 жж арасында қытайда ұлттық автономиялы региондар мен облыс, окургтердің әкімшілік жұмысы уақытша тоқтап қалған еді. Тоқтап қалу былай тұрсын құлдырап кеткен еді. 1979-83 жж арасы ұлттық автономиялы региондар мен әкімшілік құрлымдар қайта жанданып қайта жасақталып жатты. Бұл кезең қазақтар үшін Шыңжаң регионынан бөлінудің соңғы орайы еді, өйткені 1983-шы жылдары ұлттық территориялы автономия мәселесі тыңнан талқыға түскен, әртүрлі ұсыныстар қаулыда қабылданып жатқан кезең еді, осы орайда орталық билік қазақтардың арман-тілегін қабылдайды деп сенген бір топ ат төбеліндей қазақ зиялылары “қазақ регионын” құрудың ұсыныс-жобасын орталық үкіметке ұсынған-ды. Өкініштісі, Сайпиден Әзези орталықта болғандықтан Шыңжаң мәселесі туралы сын-пікір орталыққа жету үшін алдымен оның алдынан өтуі тиіс-ті. Сайпиден қазақтардың жеке регион болып
Қайрат Зарыпхан Қазіргі Кіші жүздегі Жағалбайлы елінен қазақ вальсінің патшасы атанған Шәмші атамыз, ұлы әнші Роза Бағланова, жаңа тарихымыздағы ең жарқын саясаткерлердің бірі Нағашыбай Шайкенов шыққан еді. Ал енді, осыған дейін бұл ел, «Қыз Жібек» эпосының бас кейіпкері Төлеген батырдың тарихы арқылы біздерге таныс болды. Жағалбайлының шыққан тегі жөнінде ғалымдар да, шежірешілер де тек қана жорамалдар айта алып жүр. Бұл тайпаның түбін бірі башқұрт, бірі қырғыз, бірі пешенег (адай) дейді. Шежіреде бұл тайпаның нақты түбі белгісіз. Байұлының бір ақсақалының жетім қалған жеті ұлды асырап алып, ер жеткізіп үйлендіріп, енші бөліп бергені жөнінде ғана айтылады. Үлкені Табын, кенжесі осы Жағалбайлы дейді. Бұл ру Кіші жүзге Тәуке ханның заманында келген еді. Қазақтың
Камшат Сатиева Қазақ жеріне келген ақ патша билігі де, сол секілді Совет үкіметі де легитимді емес-тін. Қазақ тарихындағы осы ақиқат әлі күнге құжат түрінде айқындалмай келеді. Бұл туралы тарих ғылымдарының докторы, профессор, алаштанушы Мәмбет Қойгелді 365info.kz медиа-порталға берген сұқбатында мәлім етті. Оның пікірінше, қазақ жеріне алғаш аяқ басқан кездегі совет үкіметінің легитимді еместігін ашық мойындап, тіпті бізге оны арнайы құжатпен растау керек. Совет өкіметі Қазақстанға заңсыз келді — Қазақстанда патшалық билік легитимді болған жоқ. Оны күшпен алып, ысырып тастаған Совет билігі де легитимді болған жоқ. Ол кезде жалғыз легитимді билік болды. Ол – 1917 жылы желтоқсанда Орынборда құрылған Алашорда үкіметі. Міне, сол заңды билік болатын. Қай тұрғыдан алсақ та ол
Талдықорғанда 2017 жылғы 11 мамырда дүниеге келген Муслима Саматқызы Қазақстанның 18 миллионыншы тұрғын болды, деп хабарлайды Ұлттық экономика министрлігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап Sputnik Қазақстан. Facebook арқылы бөлісуВконтакте бөлісті ИЛЛЮСТРАЦИЯЛЫҚ ФОТО: NETMUMS.COM Талдықорған тұрғынының дүниеге келуімен Қазақстан халқының саны 18 миллионға жетті. “Муслима Саматқызы 11 мамыр күні Алматы облысының Талдықорған қаласында дүниеге келді. Туған кездегі нәрестенің салмағы 3300 грамм, ал бойы 51 см болды. Сәбидің ата-анасы Талдықорған қаласында тұрады: анасы – Омарханова Диана Ерикқызы – дефектолог, 1991 жылы, әкесі Бестыбаев Самат Еркинбекұлы — мұғалім 1982 жылы дүниеге келген”, — деп атап өтті министр. Ведомствода атап өткендей, 18-ші миллионыншы тұрғынның туған күнін анықтау барлық демографиялық оқиғаларды: халқы санының өсім (туу және иммиграция)
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Дүниежүзі қазақтарының V құрылтайына қатысты-деп қабарлайды Ақорда баспасөз қызметі. Астана қаласы, Тәуелсіздік сарайы Мемлекет басшысы Астанаға әлемнің 39 елінен келген Дүниежүзілік құрылтайдың барлық қатысушыларына арнап сөз сөйледі. Елбасы алғашқы Құрылтай өткеннен бергі 25 жыл ішінде Қазақстанның жеткен жетістіктерін және елімізде жүргізілген реформаларды атап өтті. Нұрсұлтан Назарбаев рухани жаңғыру аясында іске асырылып жатқан 6 жобаға, соның ішінде қазақ қарпінің латын әліпбиіне көшуі, гуманитарлық бағыттағы үздік 100 оқулықты қазақ тіліне аудару, «Туған жер», «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы», «Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет», «Қазақстандағы 100 жаңа есім» сияқты жобаларға ерекше тоқталды. Қазақстан Президенті мемлекетіміз бен қоғам тарапынан қандастарымызды қолдаудың маңыздылығын айтып, «Отандастар» қорын құруды тапсырды. – Қор Дүниежүзі қазақтарының
