Қазақ шежіресі

Қазақ шежіресі

Жағалбайлы руы Кіші жүзге қайдан келген?

kerey.kz
| Jul 20, 2017 | 100 views

Қайрат Зарыпхан Қазіргі Кіші жүздегі Жағалбайлы елінен қазақ вальсінің патшасы атанған Шәмші атамыз, ұлы әнші Роза Бағланова, жаңа тарихымыздағы ең жарқын саясаткерлердің бірі Нағашыбай Шайкенов шыққан еді. Ал енді, осыған дейін бұл ел, «Қыз Жібек» эпосының бас кейіпкері Төлеген батырдың тарихы арқылы біздерге таныс болды. Жағалбайлының шыққан тегі жөнінде ғалымдар да, шежірешілер де тек қана жорамалдар айта алып жүр. Бұл тайпаның түбін бірі башқұрт, бірі қырғыз, бірі пешенег (адай) дейді. Шежіреде бұл тайпаның нақты түбі белгісіз. Байұлының бір ақсақалының жетім қалған жеті ұлды асырап алып, ер жеткізіп үйлендіріп, енші бөліп бергені жөнінде ғана айтылады. Үлкені Табын, кенжесі осы Жағалбайлы дейді. Бұл ру Кіші жүзге Тәуке ханның заманында келген еді. Қазақтың
18
Көз қарас

«Саяси элитаның сатқын болғанын мойындайтын уақыт келді» — тарихшы

kerey.kz
| Jul 14, 2017 | 620 views

Камшат Сатиева Қазақ жеріне келген ақ патша билігі де, сол секілді Совет үкіметі де легитимді емес-тін. Қазақ тарихындағы осы ақиқат әлі күнге құжат түрінде айқындалмай келеді. Бұл туралы тарих ғылымдарының докторы, профессор, алаштанушы Мәмбет Қойгелді 365info.kz медиа-порталға берген сұқбатында мәлім етті. Оның пікірінше, қазақ жеріне алғаш аяқ басқан кездегі совет үкіметінің легитимді еместігін ашық мойындап, тіпті бізге оны арнайы құжатпен растау керек. Совет өкіметі Қазақстанға заңсыз келді — Қазақстанда патшалық билік легитимді болған жоқ. Оны күшпен алып, ысырып тастаған Совет билігі де легитимді болған жоқ. Ол кезде жалғыз легитимді билік болды. Ол – 1917 жылы желтоқсанда Орынборда құрылған Алашорда үкіметі. Міне, сол заңды билік болатын. Қай тұрғыдан алсақ та ол
59
Жаңалықтар

Қазақстанның 18 миллионыншы тұрғыны қай қалада дүниеге келді?

kerey.kz
| Jul 4, 2017 | 653 views

Талдықорғанда 2017 жылғы 11 мамырда дүниеге келген Муслима Саматқызы Қазақстанның 18 миллионыншы тұрғын болды, деп хабарлайды Ұлттық экономика министрлігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап Sputnik Қазақстан. Facebook арқылы бөлісуВконтакте бөлісті ИЛЛЮСТРАЦИЯЛЫҚ ФОТО: NETMUMS.COM Талдықорған тұрғынының дүниеге келуімен Қазақстан халқының саны 18 миллионға жетті. “Муслима Саматқызы 11 мамыр күні Алматы облысының Талдықорған қаласында дүниеге келді. Туған кездегі нәрестенің салмағы 3300 грамм, ал бойы 51 см болды. Сәбидің ата-анасы Талдықорған қаласында тұрады: анасы – Омарханова Диана Ерикқызы – дефектолог, 1991 жылы, әкесі Бестыбаев Самат Еркинбекұлы — мұғалім 1982 жылы дүниеге келген”, — деп атап өтті министр. Ведомствода атап өткендей, 18-ші миллионыншы тұрғынның туған күнін анықтау барлық демографиялық оқиғаларды: халқы санының өсім (туу және иммиграция)
78
Жаңалықтар

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Дүниежүзі қазақтарының V құрылтайына қатысты

kerey.kz
| Jun 24, 2017 | 864 views

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Дүниежүзі қазақтарының V құрылтайына қатысты-деп қабарлайды Ақорда баспасөз қызметі. Астана қаласы, Тәуелсіздік сарайы Мемлекет басшысы Астанаға әлемнің 39 елінен келген Дүниежүзілік құрылтайдың барлық қатысушыларына арнап сөз сөйледі. Елбасы алғашқы Құрылтай өткеннен бергі 25 жыл ішінде Қазақстанның жеткен жетістіктерін және елімізде жүргізілген реформаларды атап өтті. Нұрсұлтан Назарбаев рухани жаңғыру аясында іске асырылып жатқан 6 жобаға, соның ішінде қазақ қарпінің латын әліпбиіне көшуі, гуманитарлық бағыттағы үздік 100 оқулықты қазақ тіліне аудару, «Туған жер», «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы», «Жаһандағы заманауи қазақстандық мәдениет», «Қазақстандағы 100 жаңа есім» сияқты жобаларға ерекше тоқталды. Қазақстан Президенті мемлекетіміз бен қоғам тарапынан қандастарымызды қолдаудың маңыздылығын айтып, «Отандастар» қорын құруды тапсырды. – Қор Дүниежүзі қазақтарының
33
Руханият

ХАЛЫҚҚА ҚОРҒАН БОЛҒАН ДАҢЫҚТЫ ТҰЛҒА, БІТІМШІ ТІЛЕУДІҰЛЫ

kerey.kz
| Apr 27, 2017 | 2,458 views

Әлемге тарыдай шашылған қазақ халқының басым бір бөлігі Моңғолия қазақтары. Абақ керейден тараған осынау көшпенді қазақтардың басынан бір қатар ауыр кезеңдер мен қиын күндер де өтті. Ел бастаған батыр бабаларымыз ұрпағының болашағы мен бейбіт күнді аңсап, бейқұт мекен іздеп байырғы мекені болған Алтайдың күнгей бітінен теріскей бетіне яғни Қобда өлкесіне қарай үдіре көшті. Абақ керейдің бір тобының Моңғолия өлкесіне қоныс аудару мәселесі жайлы біздің тарихшыларымызда көптеген зерттеулер жасап, бір қатар еңбектер жазды. Қазақтар алғаш Моңғолия өлкесіне дәл қай жылдан қоныс аударғандығы жайлы дөп басып айтатын анық дәлел жоқ. Бұл жайлы құнды деректер Моңғолияның батыс өлкесіне саяқат жасап Қобда өлкесіндегі қазақтардың көші-қоны, тұрмыс-тіршілігі жайлы арнайы зерттеу жасаған Ресей саяхатшылары, тарихшы этнограф
140
Суреттер сөйлейді

Шарқи Түркістан атты әскері жайлы не білеміз?

kerey.kz
| Apr 26, 2017 | 2,440 views

Шарқи (Шығыс) Түркістан ұлттық әскері дегенде көз алдыңызға атқа қонып жауға шапқан кісінің әлде бір елесі пайда болса, онда сіз дұрыс пайымдаған боласыз. Шынымен де Шарқидың жүзде сексен пайызы (80%) атты әскер болған. Қолға қару алып ат жалын ұстап мініп жауға шүйлігу қай xалықтың қанына сіңген өмір таңдауы екенін тариx өзі ашып айтар уақыты келіп шындығы айпарадай ашылғанда. Отыз мыңға дейін көбейген ұлттық әскердің 60-70 пайызы қазақ болғаны Қытай деректерінде де анық тұр. Өкініштісі, көтерліс бастап елді азаттыққа шығарған әскердің көбін Құлжадағы бай-шонжарлар «рақметін айтып» ауылдарына қайтарып жібергенін біреу білсе біреу білмейді. Сондай қайтарумен келген бір-екі ақсақал біздің ауылда да бар еді. Мен бала кезімде күзеулікте соларды көруші едім. Қанжілік
129
Руханият

Нұрсұлтан Назарбаев. Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру

kerey.kz
| Apr 14, 2017 | 2,032 views

КІРІСПЕ
80
Қазақ шежіресі

АҢЫЗ: ОН ЕКІ КЕРЕЙ ҚАЛАЙ ПАЙДА БОЛҒАН

kerey.kz
| Apr 9, 2017 | 1,218 views

Түгел сөздің түбі бір деген Майқы би, сонымен қатар қазақтың да түп атасы. Майқы биден қазақ пен созақ туады. Созақтар Ауғанстандағы қазақтар деп ойлаймын. Қазақтан Алаш туады, Алаштан Ақарыс, Бекарыс, Жанарыс. Ақарыс дегеніміз ұлы жүз, Бекарыс дегеніміз орта жүз, Жанарыс дегеніміз кіші жүз. Бүкіл қазақ осы үш жүзден тарайды. Ұлы жүз бен кіші жүз бөлек бір әңгіменің желісі, мен бұл жерде орта жүзді айтайын. Орта жүзден қоңырат, қыпшақ, арғын мен найман (бұл екеуі бір анадан), уақ пен керей (бұл екеуі де бір анадан) болып алты ру тарайды. Уақ ағасы екен, Керей інісі екен. Керей өлгенде артында Құттықожа деген жалғыс ұлы қалыпты. Апамыз Абақ болса жесір қалыпты. Керейдің асын берін тұлын
215
Суреттер сөйлейді

Қарақалпақстан қазақтары

kerey.kz
| Apr 9, 2017 | 1,782 views

Умида АХМЕДОВА Өзбекстанның Қарақалпақстан аймағында ежелгі Хорезмнің көптеген қала-бекіністерінің ізі қалған. Солардың арасындағы ең ірілері Топыраққала, Аязқала мен Қызылқала маңында бағзы заманнан тұратын қазақтар диқаншылық, мал бағу, балық аулаумен айналысады. Қызылқалада жергілікті қазақ Рақымбай ақсақал бізге Бекет Атаның бесінші ұрпағы Көкен Қойбағарұлының мазарын көрсетті. 1 Қызылқаланың төңірегінде негізінен қазақтар тұрады, оншақты қазақ ауылы бар. Алғабас ауылы маңында қой бағып жүрген Сәдуақас ата өзін “Кіші жүз қазағымын, қожамын” деп таныстырды. 2 Жергілікті қазақтардың бірі 77 жастағы Рақымбай ақсақал бұрын трактор айдаған. Ол осы маңда Бекет Атаның бесінші ұрпағы Көкен Қойбағарұлының мазары барын айтты. Ақсақал мазарды көруге тілек білдірген бізді ол жерге бастап баруға келісті. 3 Совет кезінде “Қызыл Қазақстан” аталған ауыл
141
Суреттер сөйлейді

Тегіне тартқан тереңдік

kerey.kz
| Apr 3, 2017 | 1,722 views

Гималай тауын кесіп өтіп, бес мың шақырым жолды артқа тастап Кашмирге жеткен Қытай қазақтарының тағдыр-талайы газет-журналдарға жарияланған шағын мақалалардан бастап, том-том романдарға да жүк болғаны белгілі. Бірақ, оның көбі сол оқиғадан біршама кейін жазылды. Ал «National Geographic» журналына Милтон Дж. Кларк есімді америкалық 1954 жылы ағылшын тілінде мақала жариялапты. Автор мақаласын «Кашмирдегі атақты Шринагарға келген босқындардың арасында бір жылымды өткіздім» деп бастайды. Осы бір жылдың ішінде ол қазақ тілін үйренеді. Қазақтармен бірге Шринагарда өмір сүріп, тыныс-тіршілігін әбден зерттеп алған соң әлгі мақаланы жариялайды. Оған қоса ру көсемдерінің суреттерінен тартып қыз-келіншектердің, жас сәбилердің өзі түсірген оншақты суретін қоса шығарады. Өткен жылы осы «National Geograhpic» журналы тұңғыш рет қазақ тілінде жарық көрген болатын.
124