Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

     БАҺАДҮР БОТАҚАРА (Дастан)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 2, 2020  |  114 views

     Талапбек АЗАНБАЙ                                                                                     Ақын Талапбек АЗАНБАЙ  1965 жылы Қытай Халық Республикасы , Шыңжаң Ұйғыр автономиялық районы, Алтай аймағы, Алақақ өңірінде дүниеге келген . 2004 жылы ата жұртына көшіп келіп, қазірғы кезде Алматы облысының Ескелдіауданында тұрады. Бегілі ақын Талапбек Өнерхан ұлы АЗАНБАЙ 1990 жылдан бастап әдеьиетке араласып, «Алтын тау салтанаты», «Қыран меруеті» атты жыр жыйнақтарда ШҰАР көлеміндегі түрлі басылым Газет -  Жорналдарында 200 –ден аса өлең,толғау, баллада және поэмалары жарық көріп,

    61
  • Көз қарас

    Тоғыз оғыз-тоғыз Ителі-тоғыз Торғауыт

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 24, 2020  |  338 views

    Бөрілі байрақ астында — Бөгеліп көрген жан емен! Бөрідей жортып кеткенде, Бөлініп қалған жан емен!   -Сұйінбай Аронұлы   Ителі шежіресінің Сәбит дамолладан қалған нұсқасында : Орманбет ханның  Торғауыт, Дөрбіт, Тибет, Таңғыт, Қалқа, Ахмет, Онсан деген ұлдары болды. Ахмет алапес болып ауырып елден шеттетіледі де, Ахметті иен жерге өлтіруге апара жатқанда құтқарылып, аман қалады. Ахмет арқардың бауырын жеп, қанын ішіп сауығып кеткенсоң арқарды кие тұтып, тұңғыш ұлының атын Арқаршы қояды. Ахмет жасақ құрып, бөрі басты ту көтеріп Орманбет ханға қарсы шабуылға өтеді. Торғауыт, Дөрбіт, Таңғыт, Қалқа, Сарыүйсін, Бекежан, Тәйті, Онсан бөрілі ту астына бірікті. Бөрі басты туына қаратылып тоғыз Ителі атаныпты- деген аңызды келтіреді.. [1] Сәбит дамолла- Алтай бетінде алғаш

    144
  • Зуқа батыр 150 жыл

    Ерке батыр- Бұқарбай Елтоқұлы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 12, 2020  |  292 views

    Жұмашәріп Шәһадатұлы Дәндібай тегі (Жазушы, Педагок, поблицик) Әр заман өзінің әйгілі адамдарын тудырып сол тұлғаның бойындағы түрлі қасиеттері арқылы жеткен деңгейі көлемінде ортасына әйгілеп отырады. Заман тұлғаға тиянақ, тұлға заманға қозғаушы рөлда дамиды. Қоғамдық даму барысында заман кемелденіп, тұлға сомдалады. Заман бір тарихи дәуірдің рухани бетбейнесі. Онда хан- қараша, би- қазы, көсем- шешен, батыр- бағлан… т.б лардың бәрі де саяси- заң, дін- мәдениет, шаруашылық т.б қатарлы көптеген салаларда араласа бой көрсетіп сол заманның өзіндік тынысын қалыптастырады. Ендеше сол нар тұлғалардың ішінде батыр образын осы мақалада қаузалатын өзек ете ой өрістетейік. Аллаға шүкір, қазақта батыр баршылық, себебі біз хандық тегіміз арысы Еділқаған (әтилә), Елжаукүнбилерден бастау алып, берісі Тұғұрұлхан, Жошыхандар мен олардың

    51
  • Тұлғалар

    БАБАДАН ДАРЫҒАН ДАРАЛЫҚ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 2, 2020  |  245 views

        Қазіргі қытай жері Алтай беті күллі Абақ керейдің туып өскен ата мекені. Талай заңғар тұлғаларды тудырған алтын құрсақ, Алтайдың бір туар тумасы Әди Тұрар ұлы 1932 жылы Ботақара руының сүйікті мекені Алтайдың Алақақ ауылында дүниеге келген. Әди Ботақара батыр Тыныбек Нұра әулетінен тарайды. Абақ керейдің тұңғыш биі атақты жырауы, Ботақара Тыныбек Нұра әулетінен Шәу(жырау) Апашұлы ,Атақты төкпе ақын Төлеубай Бөжекұлы, жаны жомарт кең пейілді атағы жер жарған бай Шәку Есілбай сынды ұлы тұлға аталарының қасиеті дарыған, Әди балалық шағы өзінің ата мекені Алақақта өтті. Бастауыш сыныбын сол Алақақ ауылындағы Ботақара мектебінен бастады. Әдең өзінің туа бітті дарынымен азаттықтан кейін қоғамның әр саласында қызмет етті. Сол кезде Алтай ауданның

    43
  • Қазақ шежіресі

    АЛТЫН ОРДАДАҒЫ 92 БАУЛЫ РУЛАР

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 27, 2020  |  567 views

    Шыңғысхан өзі бағындырған алып територияны төріт ұлына бөліп бергенде мұрагері өгедайға Орхон өзенінен батысқа қарай Тарбағатай тауларына дейінгі жерлерді; шағатайға Шығыс түркістан, Жетісу, Мауераннахрды; Жошыға Өгедайға қарасты жерлердің батысы мен Шағатай ұлысының солтүстік батысын берді. Жошы ұлысы кейін «Алтын орда» деп аталды, оған қарасты халықтарды «тоқсан екі баулы өзбек ( немесе қыпшақ) деп атады, ол халықтардың тізімі мынандай: 1. Мың. 2. Жүз. 3. Қырық. 5. Жалайыр. 6. Прай. 4. Үгажат 6. Прай. 7. Қоңырат. 8. Алшын, 9. Найман. 10. Арғын. 11. Қыпшақ . 12. калмак. 13. Фрат. 14. Қырықтык. 15. Торғауыт. 16. Бурлан, . 17. Шымыршық. 18 Қатаған 19. Кәжі. 20. Кенехас. 21. Бұйрат. 22. Ойрат2 3.Киат 24. Бағлан. 25.

    125
  • Тарих

    Алаш және ататек

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 12, 2020  |  659 views

    Байахымет Жұмабайұлы жазушы, этнограф Ататек жайында сөз қозғар болсақ «Алаш» аты шықпай қоймайды. Ал «Алаш» туралы кеңестің соңы ата текке ұласары шындық. Бұл халқымыздың тек пен тарихты бір тұтас ұғым ретінде қарауының негізі болмақ. Ендеше кеңесті «Алаштан» басталық. Халқымыздың сөз тіркестерінде «Алаштың азаматы», «Алаш – Алаш болғанда», «Алты Алаш» деген сияқты ұғымдар кездеседі. Ол олма біздің осы «Алаш» сөзіміз туысқан ұлттар арасында да өз – өздерінің тілдік қорында әксентіне қарай: Сақалар — дъиэ, Құмыттар — уъй. Түріктер — алачуг, Қырғыздар — Алаччк. Орыстар — лачуг, Ноғайлар — Алаш. Тұнғұстар — алан…[1] т. б. Дейді. Міне бұлар «Алаштың» олардың тарихымен қатыстылығы дегендік емес. «Алаш» созының таралу аясының қаншалықты кеңдігін дәлелдеу. Зерттеушілер

    141
  • Көз қарас

    Арқадан Алтайға ауған елдің ізі (Яғни Арқадан Алтайға ауған Абақ Керейдің керуен көші жәйінда)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 29, 2019  |  1,301 views

    Байахмет Жұмабайұлы  Кіндік сөз: Керей тайпасының ежелгі мекендері Арқадан Алтай бетіне іргелі елдің қақпайынан ауғаны распа?». «Абақ Керей елді Арқадан Алтайға «Ақмырзаның өліміне себепші болып көшкені» рас па? «Бұқар жырау Абылай ханның бұйрыуымен Керей көшін тоқтатуға алдынан шығып жотасын көрсеткені распа?» т. б. Сұрақтар төңірегінде тарихшы болмасамда ызденістің натижесінде өз әлімше көзғарас білдіруді жөн көрдім. Артық – кемін кешірммен қарарсыздыр. Шыны керек, осы тақырыпқа қатысты жазба деректер аз болғандықтан, дәлелсіз сөздің дәрмені шамалы болар деген оймен, тартыншақтап келген едім. Жуықтан бергі әлеуметтік желілерде бұл тақырып төңірегінде талас-тартыстар малыға бастағанын көріп қолыма қалам алып, осыдан бір қанша жыл бұрын «Қазақтың қысқаша тарихы» деген еңбегімен екі миллярд қытайға ғана емес, шет елдердегі

    428
  • Тарих

    «Отан тарихындағы тұлғалардың рөлі» атты ғылыми-теориялық конференция өтеді.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 12, 2019  |  1,444 views

    Тәуелсіздік мерекесіне орай Ақмола облысы, Көкшетау қаласы, “Достар” мәдениет сарайында, «Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласын жүзеге асыру аясында Отан тарихындағы тұлғалардың рөлі» атты ғылыми-теориялық конференция өтеді. Шыңғысхан және одан кейінгі қазақ хандары дәуірінің қалыптасуына ықпал еткен тұғырлы тұлға Тұғырылханның өмір жолы мен ерлік іздері моңғол, парсы, түрік, қытай, орыс, жапон жазбаларында кезігіп қана қалмай, Марко Поло, А.Андреев, Н.А.Аристов, Г.Ф.Миллер, т.б. еңбектері арқылы да әлемге әйгілі. Тарихи тұлға – Тұғырылхан есімін көтеру Ел басының «Болашаққа бағдар: Рухани Жаңғыру», «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы мен президентіміз Қ.Тоқаевтың «Алтын орданың 750 жылдығын мерекелеу» аясындағы үндеуіне сай қолға алынып отыр. Ұлы дала тұлғаларын көтеруде ҚР Білім және Ғылым минстрлігі Ш.Ш.Уәлиханов атындағы тарих

    206
  • Тарих

    Сібір хандығы немесе керей Тоғырұл ханның ұрпағы Тайбұға әулеттері билік құрған мемлекеттің қилы тағдыры мен тарихи аренадан жоғалуы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 24, 2019  |  1,782 views

    Тарлан тарихтың бізге беймәлім тұстары көп, ақиқаты ашылмаған және әлі күнге дейін құпия парақтарынан өзіндік орын алған Тайбұға әулеттерінің орта ғасырларда билік құрған жұрты Сібір өлкесі немесе Сібір жұрты екендігі баршамызға аян. Керей Тоғрыл ханның Үкіден (кейбір шежіре аңыздарда Ұйқы дейді, ал қытай деректерінде Тоғрыл ханның бір ұлының есімі Ойху) туған немересі Тайбұға бұл аймақта он үшінші ғасырдың бірінші жартысында інісі Тайшықпен бірге Керей хандығынан қалған бір қауым елді соңына ертіп өз алдына жеке хандық құрып жер көлемі орасан зор аумаққа билігін жүргізді. Шыңғыс хан империясының ұлан-ғайыр Еуразия кеңістігінде билік құрған дәуірінде осы империяға тәуелді жеке өз алдына мемлекеттік құрылымы бар ел болған Тайбұға династиясы немесе Тайбұға жұртының тарих сахнасына

    545
  • Тарих

    МӨДЕ ЖӘНЕ ҰЛЫ ДАЛА

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 22, 2019  |  1,610 views

      Жанымхан Ошан Р.Б. Сүйлейменов атындағы Шығыстану институтының Жетекші ғылыми қызметкері, т.ғ.к. МӨДЕ, Маодунь, Модун шаньюй (б. з. б. 234? – б.з.б. 174 жж.) – Ұлы ғұн империясының негізін қалаушы, және б. з. б. 209 – б. з. б. 174 жылдары империяға билік жүргізген әйгілі шаньюй. ӨМІРБАЯНЫ Отандық тарих ғылымында «Ғұн» деген атпен [1. 25-436 бб] көпшілік қауымға әйгілі болған көне этнос туралы ең көне деректі Қытай тарихшысы Сыма Цянь өзінің әйгілі шығармасы болған «Шицзи» (Тарихи жазбалар) атты еңбекте бірінші рет Сюнну (匈奴) деген екі иероглифпен жазып қалдырған. Қазіргі қытай тілінде «Xiōngnú» деп оқылатын осы екі иероглифтің көне дәуірдегі қытай тіліндегі оқылуы туралы ɕjʊŋ.nǔ *, qʰoŋ.nˤa, т.б. деп оқылады деген пікірлер

    472
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: