Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    КЕЛЕСІ АЙДЫ «КӨКЕК» ДЕЙІК

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 30, 2018  |  1,004 views

    Қазақша ай аттарында «апрель» айын «Көкек» дейді. Ал «сәуір» қайдан пайда болды? Оның тарихы мынандай: 1990 жылы 24 «апрельде» арнайы заңмен Қазақстанда президенттік билік енгізілді. Тура сол күнге Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің органы «Халық Кеңесі» газетінің алғашқы саны жарық көрді. Бұрын «апрель» сөзі қолданыла беретін. Компартияның қылышынан қам тамып тұрса да жаңа басылымда ай аттарының қазақша берілгенін көңіліміз қалап тұр. Алайда бір аптадай ғана бұрын Орталық Комитеттің апрель Пленумы өткен. Оны қалай жазамыз? «КПСС Орталық Комитетінің Көкек Пленумы» десең бас кетеді. Содан газеттің бас редакторы СарбасАқтаев жол тапты: «Сәуір Пленумы» дейік деп. Осы тіркестегі «сәуір» сөзі біртіндеп барша басылымдарға ауысты. Одан кейін «Орталық Комитет» те, «Пленум» да жойылды. Бірақ қазақша

    58
  • Жаңалықтар

    Назарбаев енді апострофты әліпбидің жаңа нұсқасын бекітті

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 20, 2018  |  3,884 views

    Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылдың 19 ақпандағы қаулысына сай ұсынылған латын графикасына негізделген қазақ әліпбиінің жаңа нұсқасы. Сурет Ақорданың ресми сайтындағы қаулыға тіркелген қосамшадан алынды. 20 ақпан 2018 жыл. Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев латын графикасына негізделген қазақ тілі әліпбиінің кезекті рет жаңа нұсқасын бекітті. Ақорда баспасөз қызметінің 20 ақпан күні хабарлауынша, Назарбаев 19 ақпанда 2017 жылдың 26 қазанында шығарған «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» жарлығына өзгеріс енгізу туралы қаулы қабылдаған. Ол қаулыда бұған дейін бекітілген латын графикасына негізделген қазақ әліпбиіне аздаған өзгеріс енгізілген. Бұған дейінгі нұсқа бойынша, қазақ тіліне тән кейбір дыбыстар және тағы бірнеше әріп апастрофпен (дәйекше) белгіленген еді. Соңғы нұсқадағы әліпби де негізінен апострофты әліпбиге ұқсас

    110
  • Мәдениет

    Бүгін – Литваның тәуелсіздік күні екен

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 18, 2018  |  2,035 views

    Бүгін – Литваның тәуелсіздік күні екен. Бірде Стамбул әуежайында литвалық бір қыз жол сұрап, танысып қалдық. Норман Дэвистен оқып алған бір факт сарт етіп есіме түсті. “Литва тілі Батыстағы ең көне үнді-еуропалық тіл екен, “сәуле” деген сөз сақталып қалыпты ғой?” десем, “Иә, Сәуле (Saule) – Күн құдайы” дейді. “Ендеше ол ең көне үнді-еуропа сөзі түркі тілдерінде, оның ішінде қазақ тілінде де бар” деп едім, таң-тамаша болды. “Аталарымыз: “Литва ілкіде қуатты ел болған, бір шетіміз Балтық болса, екінші шетіміз Қара теңізге жеткен” деп айтушы еді” деп қалды. “Бәлкім сол заманда “сәуле” сөзін қазақтар бізден алған шығар” демеді. Бірақ ол ойды көзінен оқып қойдым. Дереу қорғану тактикасына көшіп, “Сәуле” сөзі қазақша сақталып

    31
  • Мәдениет

    Текес ауданының қала құрлысын “ШАҢЫРАҚ” формасында жобалап ұсыныс жасаған Әлімжан Ақалақшы.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 30, 2018  |  4,990 views

    Жалпы Шығыс Түркістан қазақтарының ұлт-азаттық көтерілісіне дейінгі (1939-1944жж арасы) мәдени, әдеби, экономикалық һәм ағартушылық тариxы ғылми тұрғыда зерттелмей келеді. Бір xалық үшін қолына қару алып жанын шүперекке түйіп, басын қауіпке тігу- сол xалық шыдамының ең соңғы талғамы деп есептеймін, оған дейін ол xалық руxани, мәдени һәм әлеуметтік жаңғырумен тіресіп бағады. Менің айтпағым, Шығыс Түркістан қазақтарының қарулы төңкеріс жасағанға дейінгі мәдени, руxани һәм әлеуметтік-экономикалық жаңғыруы туралы болмақ.  20-жылдардың басы үлкен руxани жаңғырудың бастауы саналды. Әлемдік деңгейде жүріліп жатқан мәдени толқуларды күні бұртын сезініп өз xалқын байырғының қараңқы қапталында ұйықтап, ұялап қалмасын деп шамшыраққа, жарық көкжиекке сүйреген көсемдер пайда бола бастады. Сондай жаңалықтың шағын мысалына бүгін тоқталмақпын. Алтайда, Үрімжіде, Құлжада, Шәуешекте қазақтар

    86
  • Мәдениет

    Айтайын дегенім…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 6, 2017  |  7,269 views

    Күршім ауданы жұртшылығы үшін бүгінде үлкен мерекеге  айналған  айтулы шара –өмірден ерте озған дарынды сазгер жерлесіміз Оралхан Көшеровтің творчествосына арналған, екі жылда бір өтіп келе жатқан «Оралхан көктемі» атты ән конкурсы. Бастабында аудандық деңгейде өткенімен, келе-келе ұйымдастырушылар  мен меценаттардың үлкен еңбектерінің арқасында  алдымен облыстық, соңынан республикалық масштабтағы ән байқауларының біріне айнала бастаған «Оралхан көктеміне» биыл «фестиваль» мәртебесі беріліп, өз еліміздің әншілерінен басқа, Қытай, Ресей, Моңғолия үміткерлері қызығушылық танытып отырған сыңайлы.Артына елу шақты ән қалдырған, бергенінен берері көп шағында бақилық болған Оралхан марқұмның  ән-ғұмыры осылай жалғасып келе жатқаны-оның тыңдармандары үшін көңілге медеу,қуаныш әкелсе, екінші жағынан талай әншінің бағын ашқан дүбірлі дода болғаны күршімдіктердің көңілінде орынды мақтаныш туғызады.Біздің көп ретте осындай игілікті іс қалай дүниеге келді, оның бастауына

    150
  • Көз қарас

    ӘЙЕЛДЕ ҚАЙЫН ЖҰРТ БОЛМАЙДЫ!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 23, 2017  |  6,277 views

    Қазақ Ұлттық Әдет-ғұрып, салт-дәстүр Академиясы түсіндіреді: ӘЙЕЛДЕ ҚАЙЫН ЖҰРТ БОЛМАЙДЫ! Бүгін, 22-қараша күні таңертең «Шалқар» радиосынан «Әйелдің қанша жұрты болады?» деген тақырыпта жүргізілген пікірталас кезінде сауалға жауап бергендердің бірқатары дұрыс ой айтқанмен көпшілігі жаңылыс ұғымда жүргендігі байқалды. Осы себепті бұл сауалға түбегейлі жауап беру ұйғарылды. Ер адамның да, әйел адамның да үш жұрты болады. Ер адамның өз жұрты (әкесі жағынан), нағашы жұрты (анасы жағынан), үйленген соң қайын жұрты (әйелі жағынан) болады. Әйел адамның да үш жұрты: өз жұрты (келген жері, күйеуінің елі), төркін жұрты (әкесі жағынан), нағашы жұрты (анасы жағынан) болады! Бұл жерде қыз бала мен әйел деген ұғымдарды шатастырмау керек. Қыз – әлі тұрмысқа шықпаған оң жақта отырған қыз

    336
  • Мәдениет

    Бізге киноның тілі емес… қазақтың тілі керек

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 13, 2017  |  7,532 views

    Астанада тұратын актер бауырымды Алматыдағы кастингтер шақырған сайын апарып-алып кету – менің көп парыздарымның бірі. Осы жолы «Қазақфильм» бір тарихи фильмнің іріктеуіне шақырған екен, екеуміз әдеттегідей Әл-Фараби даңғылымен ағызып келеміз. Ол өзіне берілген мәтінді жаттап әлек, мен рульмен алысып әлек. Байқаймын, мәтін орысша беріліпті. «Қазақфильмнің» сценарийлері әлі күнге орысша жазыла ма деп ойланып кеткен екем, бауырым ойымды бөліп жіберді. – Тыңдашы, мына мәтін орысша айтылғанда құлпырып сала береді де, қазақша айтсаң дәмі кетіп қалады. Бұл орыс тілінің құдіреті ме, әлде қазақ тілінің… Шынында, орысша айтып көріп еді, көз алдыма әлі түсірілмеген фильмнің әлдебір эпизоды келе қалды, қазақша дәл сол мәнермен айтып көріп еді, «болмай қалды». Әлдене деп айтып үлгергенше, «Қазақфильмнің»

    130
  • Руханият

    Хан Тәңірі. Қанды тау ма, Құдай тауы ма?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 8, 2017  |  8,976 views

    Қазақ, қырғыз бен қытай шекараларының түйісер тұсында әлемдегі биік нүктелердің бірі – Хан Тәңірі шыңы тұр. Хан Тәңірінің көз жетпес биіктігін әрдайым қалың қар басып, тұман тұмшалап тұрады. Күн батар тұста шың басы қызыл реңге боялып, алаулаған от секілді көрініс береді. Сол себепті оны қазақтар «қанды тау» атап кетсе, қырғыз халқы «кантоо» деп атайды-деп жазады el.kz порталы.. Кей ғалымдар Хан Тәңірі атауы тым беріде шықты дегенді айтады. Хан сөзі көне түрік-моңғол тілінде Qan мағынасында қолданған екен. Бұл сонау б.з.д. V-VIII ғасырларда сөздік қорда болған сөз. Ал Тәңір туралы аңызда былай делінеді: Есте жоқ ескі заманда аспан да, жер де жоқ, тек ұшы-қиырсыз көк теңіз болған екен. Бір кезде  теңіз ортасынан аппақ

    364
  • Қазақ дәстүрі

          ҚҰРҚЫЛТАЙДЫҢ    ҚҰЯСЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 7, 2017  |  7,824 views

      Түн түс көріп жатырмын, оятпаңдаршы!!! «Бүркіттің құясы түсетінін естіген едік, құрқылтай да болсын ба»,-деп отырғандар  қыран-топан ду күлді. Бірақ зілді емес.   Жас айырмашылығын ескерсек айқара қарыс алтылық бар, талқылық жоқ. Өтпелі дүниенің жолайырығына жеткен де біреуі тауға тартты, екіншісі сол қалпында  түсінен жаңылмаған кейпінде дауға тартты…жо, жо, жоқ. Зәудеғалам  алда-жалда ойпыл-тойпыл болса, кімнің қай жаққа танауы желбірейтінін уақыт анықтар. Оны өмір картинасы өзі сызып меңзеуге әлек. Түлен түрткен де ағадан қайыр болған ба? Болса көрелік.   Жөпелдеме де жасалған  тосын шешім тізеден қағып, ақ бас таудан шаң шығарса, жүрек қайда барып күнелтсін. Бәрібір кеудеден қашып кете алмай тулайды. Тулап-тулап тұралап қалады. Іле сала құзғындар шулайды. Бірақ сырттағы ызғырықтың

    119
  • Мәдениет

    Пәкістандағы калаш халқы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 21, 2017  |  6,605 views

    Калаш халқы Пәкістанның таулы аймақтарында тұрады. Олар өздерін Александр Македонский сарбаздарының ұрпағы санайды. Жақында ғана Пәкістан үкіметі оларға көптен күткен мәртебелерін берді – билік калаштарды дербес діни, этникалық топ деп таныды. 1 Ежелгі калаш халқының өкілдері ғасырлар бойы түрлі құдіретке табынатын наным-сенім жүйесін тұтынып, Пәкістанның солтүстік-батысындағы таулы аймақтарда оқшау өмір сүріп келген. Олар өздерін Александр Македонский сарбаздарының ұрпағы санайды. Олар бабаларының бұл өңірге 2300 жыл бұрын келгенін айтады. Бұл халықтың саны 400 мың адамның төңірегінде. Калаштар өздерінің ерекше тілдерін, діндері мен әдет-ғұрыптарын сақтаған. Бірақ Пәкістан үкіметі оларды дербес этникалық топ ретінде мойындамай келген еді. 2 Сәуір айында Пешавар қаласының соты калаштарды дербес діни, этникалық топ ретінде таныған шешім шығарды. Енді

    117
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: