Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    Азаттық жыры (Өмірхан АЛТЫНҒА)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jul 9, 2017  |  590 views

      Күлкісін баланың, Әлдиін ананың, Кісінеуін жылқының, Боздаған  түйенің, О, ғажап киелі үн, Мен соны сүйемін. Киелі дауыстар, Жер  жарып тарады. Жұпыны тірліктен, Қорғанып  барады. Рухын жоймауға, Ертеңін ойлауда, Ұлы көш үдере көшуде, Сатылу ақшаға, алтынға. Жоқ мінез, қазақтың салтында.   Мезі боп, ыс түтек ғасырдан, Қанжардай атылған, Көктегі күнді жайлатып, Найзағай ойнатып, Арыстандай аһ ұрған. Намысын бермеуге, Жел сөзге ермеуге. Дінсіздің қолынан, Қиянат көрмеуге. Дінінен айрылып, Имансыз өлмеуге. Ізінен шаң борап, Өлгенін тоңға орап. Айқасқа мінген ұл, Айшылық жол қарап. Туы бар көтерген, Қолында  ардан ақ. Аталар шешімін, Ботасы жөн санап. Ұлы көш барады, Бір-бірін қаумалап.     Ұлы  құл, Қызы күң Болуды қаламас. Бұл тірлік тағдырмен, Бетпе-бет жағалас.

    36
  • Әдеби әлем

    МҰХТАР МАҒАУИН. “МЕНІҢ ТҮРЛІ ТҮСТЕРІМ” (ӘҢГІМЕ)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 24, 2017  |  409 views

    МЕНIҢ ТҮРЛI ТҮСТЕРIМ Кейiнгi кезде бей-берекет, сұрықсыз түстер көрем. Сұрықсыз ғана емес, мән-мағнасыз, күлгін, күңгірт. Әлдебір бекетке, мекенге жете алмай жатам. Пойыздан, белгілі-белгісіз тағы бір көліктерден кешігем. Жылғалы сайдың, көшенің, жолдың көз көріп тұрған арғы бетіне өтуге қаншама бөгесін табылады. Көбіне-көп әлдебір жалаңаш қабырғаға жапсарлас, қиғаш, тар баспалдақпен жүре алмай, кейде ортан белінен үзілген тұсына тіреліп, абдыраймын. Немесе, барар жолымда біріне-бірі жалғас, көріксіз, иесіз бөлме, далан, дәліздерді адақтай келе, денем сыймас тар қуыспен өту керек болады. Дағдарып, тоқырап тұрам. Ақыры, қиналып барып оянғанда, осының бәрі түс екенін біліп, қуанбасам да жеңілейіп қалам. Содан соң ойлаймын. Бұл не пәле. Әрине, жайсыз ұйқы, сыр бере бастаған денсаулық. Тек сол ғана емес. Жете

    70
  • Көз қарас

    Торғайдан ұшқан көк торғай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 20, 2017  |  903 views

    Аян -Сейітхан Нысаналин, ақын, жазушы Торғайдан ұшқан көк торғай (Журналист- жазушы, ақын Жұмат Әнесұлы туралы эссе) Қазақтың Ұлы даласының қай пұшпағы болса да қасиетті, қымбат маған. Бірақ, тұнып тұрған тарихы тарау тарау Торғай топырағын  қаршадайымнан  бір басуға құмартып,  көптен ойда жүр еді. Ақыры, реті келіп, «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») іссапарға жұмсады. Арқалық әуежайынан түсіп, Амангелді мен Жангелді аудандарын  армансыз аралап, сапар оңтүстікке қарай ойысты. Ойдым ойдым орман тоғай , қыр белеске ұласқан құмдауыт жазық басталып,төңірегі балхаш жасыл төбешіктерге толы ботакөз бұлақ бастаулар тынысты ашып, кеңейтіп жібергендей. Керімсал самал іштен тына күрсініп, жанға ерек рахат сыйлады.  Көз ұшындағы  көкжиекте бұлың бұлың бұлдыраған  жатаған жоталарға  қарадым. Қызыл шағыл шаңғыт жолдардан бұлтылдап

    37
  • Қазақ дәстүрі

          ҚҰРҚЫЛТАЙДЫҢ    ҚҰЯСЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 7, 2017  |  780 views

      Түн түс көріп жатырмын, оятпаңдаршы!!! «Бүркіттің құясы түсетінін естіген едік, құрқылтай да болсын ба»,-деп отырғандар  қыран-топан ду күлді. Бірақ зілді емес.   Жас айырмашылығын ескерсек айқара қарыс алтылық бар, талқылық жоқ. Өтпелі дүниенің жолайырығына жеткен де біреуі тауға тартты, екіншісі сол қалпында  түсінен жаңылмаған кейпінде дауға тартты…жо, жо, жоқ. Зәудеғалам  алда-жалда ойпыл-тойпыл болса, кімнің қай жаққа танауы желбірейтінін уақыт анықтар. Оны өмір картинасы өзі сызып меңзеуге әлек. Түлен түрткен де ағадан қайыр болған ба? Болса көрелік.   Жөпелдеме де жасалған  тосын шешім тізеден қағып, ақ бас таудан шаң шығарса, жүрек қайда барып күнелтсін. Бәрібір кеудеден қашып кете алмай тулайды. Тулап-тулап тұралап қалады. Іле сала құзғындар шулайды. Бірақ сырттағы ызғырықтың

    53
  • Тарих

    ҮШ КЕЗДЕСУ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 3, 2017  |  843 views

    37- жыл құрбандарының аруағына арналған әңгіме   Жұмат ӘНЕСҰЛЫ ҮШ  КЕЗДЕСУ ӘҢГІМЕ 1 Өткен ғасырдың бас кезі, тамыз айы болатын. Күн ала бұлтты,  жанға жайлы қоңыржай самал есіп тұрған , түс әлеті еді. Тосын құмының солтүстік шетімен жалғасатын қыраттың етегін жайлап, аздаған малын күйттеген Түгелсін руынан   үш төрт  ауыл бар. Осы жердегі үлкен қазан шұңқырда көктем кезінде біраз қар суы жиналады. Бұл ауылдың адамы да, малы да жаздай осы суды қорек етеді. Түс кезі болғасын, бірер мал осы көлшіктің маңында жайылып жүр. Айнала тыныштық, биелер мен құлындар  тұрған желі  басындағы бірер адам болмаса, көзге басқа ешнәрсе шалынбайды. Бір кезде шеттегі қараша үйден ықшамдау киінген жас жігіт шығып, шеткеріректе байлаулы тұрған

    72
  • Әдеби әлем

    Рух жыры

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 30, 2017  |  563 views

    Мен – сол, баяғы Менмін! Үзілмей қалған деммін… Ұлы далада қасқырдай ұлып, Заманға есесі кеткен елмін! Қазақ Менің ата-бабаларым арбаның дөңгелегін ойлап тапқан күннен бастап, тіршілік тізгініне жан бітіп, мына дүние дөңгеленіп жүре берді. Содан бастап өр рухым – мәңгі өлмеске бекіп, орнынан түрегелді. …Тыныштық пен үнсіздік тылсым әуенге тұншығып, бесіктей тербеліп тұрды. Тылсым әуеннен сиқырлы үн шығарып, уілдеген үннен саз құраған ұлы дала ұлағаты – сол, менің өр рухыма дем беріп тұрды. Ата тілім – Сақа тілім еді!.. Тәңірмен де тең сөйлесетін. Ана тілім – мейір тұнған тұма тілім еді, даламның тасын да тебірентіп, тербететін! …Күннің қатты ыстығы, айдың жұмсақ жылуы бауырынан түлеген аспаптардың атасы – Қобызды ойлап тапқан

    45
  • Тұлғалар

    Болам дейтін адам кем дегенде екі нәрсені ескеруі тиіс…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 24, 2017  |  1,476 views

    Ақпанның ортасы мен сәуірдің басында екі мәрте АҚШ-қа іссапармен барғанымда Вашингтонның орталығынан көлікпен қырық минуттай жүретін жерде – Мэриленд штатының Роквилл қаласында тұрып жатқан қазақтың классик жазушысы Мұхтар Мағауин ақсақалмен жүздесіп, жата-жастана әңгімелесіп қайттым. Жасы 77-ден асқан шағында да өзіне тән жазу дағдысы мен дисциплинасынан айнымаған екен. Қазіргі күн тәртібі шамамен мынадай. Таңертең тұрғасын қазақша таңғы ас ішеді: бал қосқан жылы су, шағын құтыдағы женьшень тұнбасы, ірімшік, авокадо мен май жаққан ақ нан, бір жілік суық қой еті, сүт қатқан шай. Сосын бірден жазу бөлмесіне кіріп кетеді. Сырт-сырт еткен машинка дауысы үзілмейді. Түс уағында жарты сағатқа шығып, үй ішінде, патио-балконда аяқ жазып жүреді. Қолына немересі сыйлап, қатты тапсырып кеткен адым

    112
  • Тұлғалар

    «Тар жол, тайғақ кешудің» кейіпкері

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 9, 2017  |  1,447 views

     CЫРЫМ БАТЫРДЫҢ ШӨБЕРЕСІ  «Мен 60 жастамын. Екі әйелім бар. Алты баламның алды енді 17-ге толса, кішісі әлі төрт айлық. Қазір менің қолымда бар болғаны: 7 түйе, 30 бас ірі қара, екі киіз үй мен бір қыстақ қана. Малымның саны декретте белгілеген мөлшерден аспайды. Алайда «қазақ халқының азаттығы үшін көтерілісті бастап шыққан Сырым батырдың ұрпағы» деп мені қолда барымнан айырып, отбасыммен айдауға жіберді. Балаларым әлі жас, еңбекке қабілетсіз. Сондықтан қыс мезгілінде Жетісуға жер аудару отбасымды өлімге итермелеу болып саналады. Қалған 10-15 малым отбасымды жолда азықпен қамтамасыз етуге жетпейді. Менің бар малымды ала отырып, жер аударудан және тәркілеу тізімінен алып тастауыңызды Кеңестік Халық Комиссариатынан сұраймын…» (1928 жыл, 20 қыркүйек) Кеңестік халық комиссариатына

    139
  • Езутартар

    ҚУ- ҚУ, ДУ- ДУ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 30, 2017  |  1,832 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ ҚУ- ҚУ, ДУ- ДУ ( Жұматтың әзілдері мен қалжыңдары)   «Беті бес елі қалың ұятсыз өсекші арамызда жүр екен ғой!» Ауылдағы жаңалықтарды үйден үйге жеткізіп отыратын бір ақ әйел бар. Оны жұрт “Қаражорға” деп атайды. Aуылға бір “жаңалық тараса “Кім айтыпты” деп сұрағанда, “Қаражорға” айтты” десе, бітті, “Ә,ә! Қаражорға айтса, қалт айтпайды” дейді екен жұрт. Содан ойда жоқта Қаражорғаға бір бәсекелес шығады. Соңғы кезде көрші қаладан жеткен “жаңалықтар” пайда бола бастайды. Сосын Қаражорға өзінен басқада “жаңалық” айтушыны іздеп, көршісінен: “Кім айтып жүр бұл әңгімені?” деп сұрайды. Көршісі: “Ауылсоветтің қатыны жексенбі сайын қалаға барып келеді, сол айтты” десе, Қаражорға: “Көтек! Беті бес елі қалың ұятсыз өсекші өзіміздің арамызда жүр

    91
  • Әдеби әлем

    Еркіндіктің ақырғы нүктесі

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 17, 2017  |  1,302 views

    Бақытбек БӘМІШҰЛЫ “Еркіндіктің ақырғы нүктесі” өлең-романнан үзінді. Бір үзік сыр – “Жайлаудағы той” Құлын ембес жұпар төс, суы балдай, Тобылғысы түйедей, құры нардай. Мынау сұлу өлкеге сұғын қадап,  Ішіп-жейді ашкөздер құны бардай. Көктеп кеткен қыналы төстің тасы, Көп бұлақтар кәдімгі көздің жасы. Үлбіреген қыпша бел бойжеткеннің, Үкісіндей ырғалар шөптің басы. Арқыраған сайынан өзен даусы, Арғымақтың азанғы озанындай. Айдын беті сарғыштап апамыздың, Айран ұйтқан қаймақшып қазанындай. Жер ошақтан жылтылдап жанған оттар, Көк жүзінен сияқты тамған оқтар. Жетісудың құны мен құндызындай, Жартастағы жабысқан жарғанаттар. Ақ саулықтар жататын қырға симай, Алатаудың ақ мойнақ құлжасындай. Анау жүзген көлдегі қыз-қырқындар Аққу-қаздың кәдімгі құрдасындай. Кербез жандар керіліп үй тігеді, Көкейінен кейінің күй түледі. Кер жорғаның киімі

    137
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: