|  |  |  |  | 

جاڭالىقتار كوز قاراس وقيعا ساياسات

تەك ۇقك قىزمەتىنە عانا تيەسىلى پپ پۋلەمەت-تاپانشالارى لاڭكەستەردە قايدان ءجۇر؟

«اسكەريلەردىڭ جوسپارىن قاساقانا بۇزعان باسشى كىم؟»: پودپولكوۆنيك الماتىداعى بۇلىككە قاتىستى ءوز نۇسقاسىن ايتتى

621427
«ۇلتتىق گۆارديا ۇقشۇ (ودكب) كۇشتەرىنە جۇگىنبەي-اق ءوز بەتىنشە تەرروريستەردى جەڭە الاتىن با ەدى، دەگەن «كاراۆان» باسىلىمىنىڭ ساۋالىنا ۇلتتىق گۆارديا كومانديرىنىڭ تەحنيكا جانە قارۋ-جاراق جونىندەگى بۇرىنعى ورىنباسارى، قر ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ىشكى اسكەرلەرى اسكەري ينستيتۋتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، پودپولكوۆنيك ەرمەك ءتۇسىپجانوۆ جاۋاپ بەردى.

- بۇگىن لاڭكەستەر مەن توناۋشىلاردان اسكەري قارۋلار تاركىلەندى دەگەن اقپاراتقا تاپ بولدىم. ءبىر كورگەننەن-اق بۇل قارۋدى ادەتتە ۇقك ارنايى قىزمەتىنىڭ جاۋىنگەرلەرى قولداناتىنىن انىقتادىم: پپ (اۆتومات-تاپانشا). تونالعان قارۋ-جاراق قويمالارىندا مۇنداي قارۋلاردىڭ ەشقايسىسىنىڭ جوق ەكەنى انىق. ىشكى اسكەرلەردە، ياعني ۇلتتىق گۆارديا اسكەرلەرىندە جۇرگىزۋشىلەر، كينولوگتار سياقتى كىشى ماماندار تولىعىمەن اكسۋ-مەن قارۋلانعان. ەشكىمدە پپ اۆتوماتى جوق. مۇنداي اۆتوماتتار تەك ۇقك ارنايى جاساقتارىنا ارنالعان.

– ەرمەك، YouTube جەلىسىندە ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 5 قاڭتارىندا بۇلىكشىلەردىڭ اسكەري قىزمەتكەردى ۇرىپ-سوعىپ، ودان قىزمەتتىك قارۋىن تارتىپ العانى جايلى ۆيدەو تاراپ جاتىر. ولار اسكەريدەن كالاشنيكوۆ اۆتوماتىن تارتىپ الىپ جاتقانداي كورىنەدى.

– بۇل ۇلتتىق گۆارديا جاۋىنگەرى ەمەس. ساحنالىق قويىلىمعا وتە ۇقسايدى. بەيبىت تۇرعىندار پۋلەمەتتى تارتىپ الىپ جاتقاندا اسكەريدىڭ ارتىنان ۋنيفورما كيگەن باسقا ادامنىڭ جايبىراقات ءوتىپ بارا جاتقانىن كورەسىز. بۇل ساقتاندىرۋشى ادام. ونىڭ مىندەتى – سىرتتاي قالقالاۋ.

– مۇمكىن بۇل جاي عانا «ارلان» ارنايى جاساعىنىڭ جاۋىنگەرى شىعار؟

– ارلان بىزدىكى ەمەس. بۇل پوليتسياعا تيەسىلى كۇش. بىزدە ىشكى اسكەردە – «بۇركىت». ءيا، ولار قويان-قولتىق ۇرىستى جاقسى مەڭگەرگەن. بىراق ولاردىڭ بارلىعىندا وتە قاتاڭ ەرەجە بار. ولار ەشقاشان ءوز ادامىن ەش جەردە جالعىز قالدىرمايدى، تاستاپ كەتپەيدى، ياعني جالعىز جۇمىس ىستەمەيدى.

- شەرۋشىلەردى تاراتۋ ءۇشىن جارقىلى بار دىبىستى گراناتالار قولدانىلدى. بارلىق بەينەكادرلار وسىنى انىق كورسەتەدى.

- ولار جارىلعىش (ۆزرىۆپاكەت) زاتتار بولاتىن. كادىمگى گراناتا جارىلىستارىنا ۇقساس. ولار نەگىزىنەن جاتتىعۋدا قولدانىلادى.

- ال وندا پومپالى مىلتىق نە ءۇشىن قولدانىلدى؟ سول ارقىلى رەزەڭكە وقپەن اتتى.

- مر 12 كاليبرلى مىلتىق. شىنىندا دا، ولار رەزەڭكە وقپەن اتادى. گيلزا ىشىندە رەزەڭكە شارلار بار. ديامەترى شامامەن 3-5 مم. ال جارقىلداق گراناتالارى كادىمگى گراناتالارعا ۇقسايدى، تەك سىرتى پلاستيك. جارىلىس بولعان جاعدايدا وتە ۇساق بولشەكتەرگە ءبولىنىپ، زيان كەلتىرە المايدى. شۋلى گراناتالار عيمارات ىشىندە تار جەردە جارىلسا قۇلاق بىتەلىپ قالادى. ال گرانات جارقىلى ادامدى شامامەن 20 سەكۋندقا سوقىر ەتەدى. ولاردى پوليتسيا پايدالانعان بولۋى مۇمكىن.

 وندا ولار شابۋىلداۋشىلارعا نەگە توتەپ بەرە المادى؟ كاسىبيلىك جەتىسپەيدى مە؟

– مامان رەتىندە بۇعان قاراپايىم جاۋابىم بار. ونداي بۇيرىق بەرىلگەن جوق. ءبىزدىڭ زاڭدار بويىنشا، باس قولباسشى دا، ىشكى ىستەر ءمينيسترى دە ءوز اتىنان مۇنداي پارمەن بەرە المايدى. شەشىمدى پروكۋرور شىعارعان بولۋى كەرەك. ءدال وسى وپەراتسيالاردى قولدانۋ مەن جۇرگىزۋدىڭ زاڭدىلىعىن سول انىقتايدى. وسىعان بايلانىستى زارداپ شەگۋشىلەر دە، قۇرباندار دا بولاتىنى ءسوزسىز. بۇل ءۇشىن بىرەۋ جاۋاپ بەرۋى كەرەك. ويتكەنى بارلىعى پروكۋراتۋرانىڭ نە ايتاتىنىن كۇتىپ وتىر. تەك وسى ۇيىم قارۋدى قولدانۋدىڭ زاڭدىلىعىن انىقتايتىن ورگان بولىپ تابىلادى. بىراق ولار – پروكۋرورلار – ۇنەمى كولەڭكەدە قالادى. ەشكىم ولاردى اقىماق ارەكەتتەرى نەمەسە كەرىسىنشە ارەكەتسىزدىگى ءۇشىن جازالاۋعا باتىلى بارمايدى. پروكۋرورلار ۇنەمى قۇتىلىپ كەتەدى.

– ياعني، كەز كەلگەن قارۋ ۇستاعان قاراقشى اسكەري قىزمەتكەرگە شابۋىل جاساي الادى ەكەن، ال وفيتسەر الدەبىر پروكۋرور رۇقسات بەرمەيىنشە ناقتى جاۋاپ بەرە المايدى ما؟!

- ءدال سولاي. ومىرلەرىنە قاۋىپ تونسە دە، اسكەري قىزمەتكەرلەر ءوز بەتىنشە شەشىم قابىلداۋعا قۇقىعى جوق. زاڭدا دا، ۇرىس ەرەجەلەرىندە دە، مۇنداي بۇيرىقتىڭ نۇسقاۋلارى انىقتالماعان. جاۋىنگەردىڭ قىزمەتتىك قارۋدى الىپ جۇرۋگە قۇقىعى بار، بىراق ونى قولدانۋعا زاڭدى قۇقىعى جوق. ءتىپتى ونىڭ ومىرىنە نەمەسە ونىڭ وتباسى مۇشەلەرىنە قاۋىپ توندىرەتىن جاعدايلار بولسا دا. ءيا، پوستتاعى كۇزەتشى عانا قارۋدى قولدانا الادى، وندا دا مىندەتتى ەسكەرتۋ جاساپ، جوعارىعا وق اتقان سوڭ عانا.

– ەرمەك، ءسىزدىڭ كاسىبي پىكىرىڭىزشە، تاعى نە نارسە دۇرىس بولمادى؟

– اسكەرلەردىڭ اراسىندا دۇرىس قارىم-قاتىناس بولمادى. بارلىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ايتەۋىر ءوز بەتىمەن ارەكەت ەتكەندەي سەزىم بولدى. ايتسە دە، ەڭ باستىسى، اسكەرلەردىڭ باستاپقى ءىس-قيمىل جوسپارىن بىرەۋ ادەيى بۇزعان سياقتى. الماتى اۋەجايىنا شابۋىلعا 15 مينۋتتاي قالعاندا ونى كۇزەتىپ تۇرعان اسكەرلەر تاستاپ كەتكەنى بەلگىلى. ال كوشەلەردە ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ كەنەتتەن ءوز ورىندارىن تاستاپ كەتە باستاعانى انىق بولدى. ياعني، شەگىنۋ. ەگەر جاتتىعۋلاردا جاسالعان باستاپقى ءىس-ارەكەت جوسپارى بۇزىلسا، ودان كەيىنگى ارەكەتتەر تۇسىنىكسىز بولىپ قالادى. جاۋىنگەرلىك قۇرامالار، ياعني ۇيىمداسقان جۇيە باسقارىلمايتىن قارۋلى توبىرعا اينالادى.

– شەگىنۋگە مۇنداي بۇيرىقتى كىم بەرە الدى؟

- ءسوزسىز – ارنايى قىزمەتتەر. ەندى ءتيىستى قورىتىندى شىعارىلادى دەپ ويلايمىن. زاڭ شىعارۋشىلاردان باستاپ ۇلتتىق گۆارديا كومانديرلەرى مەن باستىقتارىنا دەيىن. تاعى ءبىر ماڭىزدى جايتتى اتاپ وتكىم كەلەدى. كومەندانتتىق ساعات. شىن مانىندە، بۇل انىقتاما اسكەريلەرگە جاتادى. كومەندانتتىق ساعاتتىڭ ەنگىزىلۋىمەن بارلىق بيلىك گارنيزون كومەندانتىنىڭ(!) قولىنا ءوتۋى كەرەك. ال كومەندانت جوق جەردە گارنيزون باستىعى نەمەسە اسكەري بولىمدەردىڭ ءبىرىنىڭ تاجىريبەلى كومانديرى قالادا باسشى بولىپ تاعايىندالادى. پوليتسيا ءبولىمىنىڭ باستىعى ەمەس.


كاراۆان جاڭالىقتارى – https://kaz.caravan.kz/zhangalyqtar/

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • اباق انا جانە تاسبيكە انا

    اباق انا جانە تاسبيكە انا

    ءمامي بي جۇرتبايۇلىنىڭ شەجىرەسىندە ايتىلۋىنشا كەرەي ۇلىسىنىڭ ارعى تەگى – شەپ، سەپ، بايلاۋ، قويلاۋ، ەلدەي، كولدەي، يزەن، جۋسان سەكىلدى تايپالاردان تارالادى ەكەن. اتالعان تايپالاردىڭ ءبىرازى ەسكى تاريح بەتتەرىنەن كەزدەسسە، ەندى ءبىر ءبولىمى قازىرگە دەيىن كەرەي رۋىنداعى اتالاردىڭ ەسىمى رەتىندە اتالىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سەبەبىن ارعى تاريحتاعى اتالاردىڭ اتى وشپەسىن دەپ كەيىنگى ۇرپاقتارىنىڭ اتالار اتىن قايتا جاڭعىرتىپ قويعان داستۇرىنەن قاراۋ كەرەك. اباق اتاۋىنا كەلسەك، ارىدا كەرەي حانزادالارى مەن حانىشالارىنىڭ اراسىندا اباق، اباقبەردى، اباحان، اباقتاي، اباقاي، اباق بيكە سىندى ەسىمدەر بولعان. سول اتا-اپالارىنىڭ جولىن جالعاعان، توزىپ كەتكەن كەرەي ەلىنىڭ باسىن قوسىپ، وعان ءاز انا بولعان اباق ەسىمدى قاسيەتتى انا ومىردە بولعان ادام. قازاق تاريحىندا رۋ اتىنا اينالعان ءاز انالار از بولماعان. كورنەكتى جازۋشى،

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: