| 
  • Көз қарас

    Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

    50
  • Көз қарас

    Шағын сараптама:Шыңжаң өлкелік үкіметі, шетелге оқушы жіберу жұмысы

    Шағын сараптама 1934-35 жылы жаңа Шыңжаң өлкелік үкіметі құрылған соң шетелден оқу, шетелге оқушы жіберу жұмысы кешенді жүзеге асты. Соның негізінде өлкелік үкімет Совет Одағынан оқитын жас талапкерлерге конкурс жариялап арнайы үкіметтің оқу стипендиясын бөлді, нәтижесінде 1935-39 жылдары ұзын саны 300-ге тарта студент Совет Одағында білім алды. 1935 жылдары Шығыс Түркістандық студенттердің ең көп оқуға түскен білім ордасы- Ташкендегі САГУ еді, атап айтқанда Орталық Азия Мемлекеттік Университеті. Ташкеннен оқыған Шыңжаңдық студенттер Шығыс Түркістанның барлық аймақтарында түрлі қызметте жұмыс істеді, оларды кейін “Ташкентшілдер” деп те атады. 1939 жылдан кейін Мәскеу мен Шыңжаң өлкелік үкіметтің арасы дипломатиялық дағдарысқа ұшырады, соның кесірінен ресми Үрімжі Совет Одағы құрамындағы студент азаматтарды елге шақыртып алды. Білім

    262
  • Суреттер сөйлейді

    Чунциндегі кездесу

    Тарихи сурет Уақыты: 28 тамыз 1945 ж.; Орыны: Чунцин (重慶) қ-сы; Түсініктеме: Тарихи суретте АҚШ-тың қытайдағы өкілетті елшісі Патрик Херли және Қытай президенті Чан Кайши мен ҚКП төрағасы Мао. Чунциндегі кездесу кезінде диалогқа келе бастаған қытайлық партия өкілдері алпауыт ел АҚШ пен Совет Одағының “қытай саясатын” жаңа дағдарысқа әкелді. Көріністе азаматтық соғысты тоқтатып бүкілқытайлық мәселені шешу болғанымен үлкен қастандықтың басы содан басталды. Алпауыт тараптар қытай картасын өзгертетін жаңа диалогтарды қызу талқылап жатқанда Шығыс Түркістан аумағында бір уақытта үш бірдей уақытша үкімет өмір сүрді. Олар: Бірінші, отставкадағы Шэн Шицай кланы; Екінші, Ву Чжунсинның уақытша үкіметі; Үшінші, Шығыс Түркістан уақытша үкіметі. АҚШ-тың қытайдағы өкілетті елшісі Патрик Херли Шығыс Түркістан аумағын назарға ала

    196
  • Суреттер сөйлейді

    87. КІП-КІШКЕНЕ ФОТОБОМБА

    Уэббтың MIRI аспабын сынау деректерін қарастырып отырған ғалымдар күтпеген жаңалық ашты. Сынақ кезінде басқа нысан бақыланса да, Уэбб телескопы үлкендігі небәрі 100–200 метрлік астероидты кездейсоқ түсіріп алыпты! Марс пен Юпитер орбиталары арасындағы Негізгі астероидтар белдеуінде орналасқан дене Уэбб көрген ең кішкентай нысан болса керек. Негізгі белдеудегі кішкентай астероидтар ірі көршілеріне қарағанда нашар зерттелген, өйткені оларды осынша қашықтан бақылау қиын. Уэббтың болашақ арнайы бақылаулары астрономдарға мұндағы 1 километрден кіші астероидтарды зерттеп, Күн жүйесінің түзілу модельдерін нақтылауға мүмкіндік береді. Астроном Томас Мюллердің пікірінше, тосынсый үшін Уэббтың осы кішкене денені 100 миллион километр қашықтықтан көре алатын таңғажайып сезімталдығына рақмет айтуымыз керек. Және бұл соңғы тосынсый болмас. Ғылыми ұжым Күн жүйесі жазықтығын (ал Күн

    234
  • Саясат

    Министрлік Сарышағанда зенит ракетасы бөлімшелерінің ұрыс атыстары өткенін хабарлады

    Сарышағандағы әуе шабуылынан қорғаныс жаттығуы. Қазақстан қорғаныс министрлігі таратқан сурет. Ақпан, 2023 жыл.  Қазақстан қорғаныс министрлігі 2 ақпанда Ресей жалға алған Сарышаған полигонында әуе қорғаныс күштерінің зенит ракетасы бөлімшелері ұрыс атысы қимылдарын өткізгенін хабарлады. Жаттығудың негізгі мақсаты “жеке құрамның әскери және азаматтық инфрақұрылым нысандарына жасалған әуе шабуылдарына тойтарыс беру дайындығын тексеру” деп айтылады. Қорғаныс министрлігінің хабарлауынша, “қолданыстағы қазіргі заманғы зенит ракетасы кешендері цифрлық радиолокациялық станциялармен жабдықталған”. Министрліктің хабарламасында ракета кешенінің аты аталмайды. Алайда хабарламадан ресейлік “Бук” кешені сыналып жатқаны байқалады. Ақпаратқа қарағанда, радиолокациялық барлау қызметі “ұшақ және ракетатектес” дрондарды анықтағаннан кейін жауынгерлер дайын емес позицияларға жылжыған. “Кешендер өрістетіліп, шартты қарсыластың құралдары жойылған”. “Заманауи зенит ракетасы кешендерінің көмегімен біз нақты уақыт режимінде

    362
  • Суреттер сөйлейді

    ТАҢҒЫ АЙ ОРАҒЫ

    Алдағы 2-3 таңда жіңішкеріп бара жатқан ескі Ай орағы оңтүстік-шығыстан, Сарышаяннан, кейін Мергеннен шығады. 22 қаңтарда 02:56-да Ай тура Күнмен беттесіп, көрінбей кетеді. Айдың бұл фазасы астрономия тілінде “Жаңа Ай” деп аталса, қазақ мұны “өліара” деген. Бір қызығы, бұл өліара Айдың Жерге ең жақын нүктеден немесе перигейден өтуімен (22 қаңтар 03:00) сәйкес келеді. Мұны суперайға кері құбылыс десек болады. Credit: Sky & Telescope Физика және Ғарыш

    120
  • Мәдениет

    ҚҰНАНБАЙДЫҢ САПАРҒА АТТАНАР АЛДЫНДА ҰЛЖАНҒА АЙТҚАНЫ:

    Бәйбіше, үй серігім ғана емес, өмір серігім едің. Ұзақ кешкен тірлікте қай белдің астында жүрсем де, артымда отырған бір бел өзің едің. Өзіме тағдыр бақ берген жанмын деуші ем. Айтыспасақ та, жер танытып отыратын қабақ пен жүрек бар еді, соған сенуші ем де, кейде шәлкес, кейде қия да басып кете беруші ем. Бағыма масайып еркелегенім болса керек. Енді қай дөңнің басында қалармыз, кім біледі. Сенің айтар кінәң болса да, менің саған артар бір түйірдей назым жоқ. Адал жүрек, ақ бейілің үшін балаларыңның бағы ашылсын. Мен айтарды өзің айтыпсың. Менің арманымды өз арманың етіпсің. – деді Бұл – жүрер алдындағы Құнанбайдың Ұл­жанға айтқан сөзі. Қалың туыс, үйірлі ағайын, шоғырлы бала-шаға, дос-жаран,

    800
  • Суреттер сөйлейді

    Суретте 1956 жылғы Үрімжі қазақтары

    Тарихи сурет Орны: Үрімжі Уақыты: 1956.ж Түсірген: Том Хатчинс (фотожурналист) Түсініктеме: Жаңа Зеландияық фотожурналист Т.Хатчинс (туған жері Австралия) Қытай сапары кезінде қазақтар біршама шоғырлы қоныстанған аймақтарды назардан тыс қалдырмады. Сол кезде қытайға рұқсат етілген санаулы фотожурналистің бірі болған ол коммунистік режимнің алғашқы кезеңіндегі қытайды фото тілімен сәтті көрсете алды. Суретте 1956 жылғы Үрімжі қазақтарының тұрмыс-тіршілігі көрсетілген. Өкінішке қарай Үрімжі қазақтарының саяси, әлеуметтік тарихы еш зерттелмей келе жатыр. Үрімжі өлкенің саяси кіндігі болғандығы себепті ондағы қазақтардың саяси, мәдени һәм әлеуметтік істерге араласуы ерте басталды. 1922 жылы қала орталығында қазақ-моңғол мектебі шаңырақ көтерді. 1935 жылы қалада қазақ-қырғыз мәлени, ағарту ұйымы құрылды. Сол жылы қалада “Тяньшан”, “Шынжаң” газеттерінің қазақша бөлімдері құрылды сонымен бірге

    661
  • Қазақтың Қашқарияда қалған ізі

    Қытай жұртына қарасты Қашқария өңірінде қазақ атымен аталынатын елді-мекендер бар. Картаға ресми түрде “қазақ ауылы” деген атпен кіргізілген. Қазақ есімімен аталатын жер-су атаулары Қашқарияға қарасты мына үш үлкен аймақта кездеседі: Ақсу аймағы; Қашқар аймағы; Хотан аймағы; Ақсу мен Қашқар аймағында қазақ деген атпен бір-бір елді-мекен кездессе, Хотан аймағында қазақ аты жеке-жеке “Башқазақ ауылы” және “Аяққықазақ ауылы” деп екі бірлей жерде сақталыпты. Қашқарияға қазақтар қашан келді? Бірінші, Қазақ хандығы кезеңдерінде аяқ басқан. Оның өзі екі категорияға бөліп қарастыруға болады: 1. Қазақ хан-сұлтандарының саяси билігі күшейген дәуір; 2. Қазақ хандығының әлсіреген кезеңдерінде; Әуелгі кезде қазақ сұлтандары Қашқария әмірлігімен дипломатиялық қатынастартармен бірге Қашқария әмірлігімен құдандалық байланыс орнатқан. Кейінгі кезде яғни Қазақ хандығының әлсіреген

    945
  • ТҰРАРДЫҢ ТҰЯҒЫ

    Beken Kayratuly Жақында «Егемен Қазақстан» (1 желтоқсан, 2022) газетіне тарих ғылымдарының кандидаты, ақын-жазушы Сұраған Рахметұлының «Моңғолды мойындатқан Тұрар» атты мақаласы жарық көрді. Осы жазбада, Тұрар Коминтрен өкілі ретінде Моңғолияға барып, тағдырдың қалауымен Дугарқызы Дэнсмаа (1906-1985) есімді арумен танысқаны жөнінде айтылады. Дэнсмаа болса Троицкосавск (Хяагта хот) қаласында дүниеге келген екен. Дэнсмааның 12 жасында әкесі ақтар интервенциясы тарапынан атып өлтірілген. Содан Да Күре (қазіргі Ұланбатыр) қаласына көшіп келіп, осында орысша орта білім алған. 1923 жылы 17 жасында Мәскеудегі КУТВ-қа (Коммунистический университет Трудящихся Востока) оқуға аттанады. Осынау жылдары Моңғолияның Ішкі істер министрлігі, Халықтық серуен бағы, Қаржы мектебі қатарлы мекемелерде қызмет атқарған. – Қолдағы дерекке сүйенсек, -дейді автор. – Моңғол аруы Мәскеуден келе жатып

    668
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: