Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

    Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 18, 2018  |  361 views

    Ағашта, биікті айтсаң, қарағайды айт,Жігіттік, ерлікті айтсаң, Бөгембайды айт!Найзасының ұшына жау мінгізген -Еменәлі керейде ер Жабайды айт!  Ер Жабай батырдың  340 жылдық мерей тойы қарсаңында, Алматы қаласында қыркүйектің 15 күні  “Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай” атты ғылыми конференция болды. Тарихшылар мен жазушылар батырдың тарихи ерліктері мен ауыз әдебиетіндегі тарихи бейнесі туралы баяндамалар жасады. Мақсұт Темірбаев, Асқар Сәбит, Зиябек Қабуки-Шоқан, Нәбижан Мұқаметxанұлы, Жәди Шәкенұлы, Уатқан Сәипіл, Әбділдә Салықбай, Әбубәкір Қайран, Асқар Сабит, Айбын Әубәкір- қатарлы белгілі жазушылар мен тарихшылар, Жабай батыр ұрпақтары қатысты.   Ер Жабай батырдың 340 жылдығына( екі жылдан соң) орай мұшәйра (көркем шығарма, ғылыми мақала, жыр, өлең т.б) жарияланатын болды. Ер Жабай батырдың атына қор құру, Қалмақтардың қас жауы болған (батырдың басын

    93
  • Тұлғалар

    Ақын ҒАФУ ҚАЙЫБЕКОВТІҢ ТУҒАНЫНА 90 ЖЫЛ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 19, 2018  |  1,111 views

    90 жыл Ақын ҒАФУ ҚАЙЫБЕКОВТІҢ ТУҒАНЫНА 90 ЖЫЛ “МЕН ДЕ ҚАЙТА ТУЫП КӨРЕЙІНШІ (отызжылбұрынғы мерей тойданестелік)   88-жыл болатын. Ғафаңның 60-жылдық мерей тойыАрқалықтанбасталды. Арқалыққаласындаоблыстықпартияныңбіріншіхатшысықатысқанщығармашылық кеш Горняк мәдениетүйіндеөтті. Оданкейін Амантоғайда, Аманкелдіауданындааталды. Жолдағысовхоздар Абай, Албарбөгеттендекүтіпқонағасыберушілерболды. ТорғайдаҒафаңныңатабабасыныңтуғанжеріШұбалаң. Шұбалаң мен ауданорталығыныңарасында “Ғ.Қайырбековаиындағыоқушыларлагері бар, Ғафаң, Бәдешжеңгеміз, жазушыСәкенЖүнісов, оныңжұбайымінгенмәшинелерсолбалаларлагерінесоқты. Тұрғанжерікеремет, суымөлдір, тамашадемалысорныекен. Қонақтарсоғантамсаныпбіразжүрді. Сссыноларбалаларасханасынаннанауызтиді. Соданшығып, Мерей тойдытойлаушыларТорғайғажақын, лагерденбіршақырымдайжердетұрған Торғай өзенніңБатпақсуат деп аталатын жағасынакелді. Суатдеседегендей, суғаапаратынжалғызаяқжол бар екен, жанжағықопа. НегізіненосыданалпысжылбұрынҒафаңныңтуып, кіндігікесілгенжері осы. Солсуатқакеліпкөпмәшинелерүйіріліптұрақалды. Ғафаң ,Бәдешмәшинелеріненасықпайтүсті. Басқамәшинелерденбір топ әйелдертүсіп, ақынғақарайжамырайкеліп, өзіжепжеңілҒафаңдықолдарынакөтеріпалды. Сөйтсе, бұларжеңгелеріекен, “”Қазірсенітуғанжеріңеаунатамыз!” деді. Ғафаңжеңгелерініңайтқанынакөнген “Ал, аунатсаңдар, аунатыңдар, мен де тағыбіртуыпкөрейін” деген. ЖеңгелеріҒафаңдысөйтіпөзенжағасынабірбіраунатыпалған. СолжергеБәдешжеңгемізбіруыскүмістеңгешашқан. “Оны “Ғафаңныңжасын, абыройынберсін” дептеріпалыпжатқандарболды.     ЖұматӘНЕСҰЛЫ ҒАФУҒА (арнау өлең) Батпақсуат өзеннің бергі беті, Су алуға келіншек барған кезде, Батпағы сәл тобықтан асар

    65
  • Тарих

    Голощекинді құлақ-шекеден ұрған Жалау Мыңбайұлы туралы білесіз бе?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 3, 2018  |  3,518 views

    Мемлекет қайраткері Жалау Мыңбайұлының туғанына 125 жыл 2016 жылдың қысында бірінші рет Маңғыстау жерінде болдым. Жалау Мыңбай ескерткішіне тағзым етіп, осы кісінің атындағы мектеп оқушыларымен жүздестім. Биыл күз мемлекет қайраткерінің туғанына 125 жыл толады, соны қалай лайықты етіп өткізуді жергілікті білікті азаматтар ойластыра бастапты. Маған қолқа салды. Каспиге бетімді жуып тұрып, Жалау өмір сүрген уақытқа іштей біраз ой жүгірттім. Большевиктерге тек партбилет шеңберінде қарамай Абай айтқан «Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек» тұрғысынан да қарау керек-ау деген ұстаным безбеніне салып байқадым. Иә, ел азаматтары арасында ертеден түлеп, 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілісі кезінде бас көтерген, 1917 жылғы Қазан төңкерісінен кейін Тәуелсіздік деген ұранға айналған Алаш идеясы ел билігін большевиктер заңсыз

    362
  • Тұлғалар

    Екі ғасыр сақталған батыр шапаны

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  5,187 views

    «Жеті атасын білмеген жетімдіктің белгісі», «Жеті атасын білмеген жетесіз»… Айтуға ғана оңай сөздер әрине. Қағыс естіген болып құлақпен тыңдаған адамға қазақтың көп мақалының бірі сияқтанғанымен, санаға сіңіріп мимен тыңдаған адамға бұдан артық ауыр, бұдан артық ашшы сөз жоқ. «Құлақпен емес мимен тыңда..»дейтін мұндайда қазақ сатирасының атасы Оспанхан Әубәкіров . «Қазақ руға бөлінбейді, рудан құралады» дейтіні бар, «жүзге бөлінгеннің жүзі күйсін, руға бөлінген у ішіп өлсін» деген һаһарман атамыздың. Өз шыққантегін, өз әулетін білу кейінгі ұрпаққа ұғындыру, үйрету деген сөз ұлттық санадан рулық сананы жоғары қою деген сөз емес. Жаңағы жетесіз жетім атанбауы үшін. Ең маңыздысы тектілікті ту етіп, қан тазалғын сақтау үшін. Жеті атасын жетік меңгерген жеткіншек жар таңдағанда жаза

    307
  • Тұлғалар

    Мүсірепов бағалауындағы Мағауин

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  5,557 views

    «Бұл Мұхтар туралы бірінші айтпағым — оның жастар қатарында саналатын кезеңі бұдан едәуір жыл бұрын өтіп кеткен екен. Біздің сыншылар ол жайды кезінде-ақ көрген болар, мен өзім кешірек көріп қалдым. Оның алпысыншы, жетпісініші жылдары жазған әңгіме, повестері қалам ұшы өткір, әр сөздің ішкі-тысқы ен таңбасын, қат-қабат сыры барын сол кезде-ақ танытыпты. Мұхтар Мағауиннің сол тұста жазған “Әйел махаббаты”, “Күтпеген кездесу” сияқты әңгімелерін, “Қара қыз” сияқты повесін оқыған сыншы, не болмаса замандас достары сол күні-ақ авторды құшақтап құттықтаған шығар деп ойлаймын. Өз басым сол достар қуанышының ішінде болмағанымды өкініш еткендеймін. Пендешілік тағы… Мұхтар Мағауин ана тіліміздің байлығын, оралымды, астарлы, әрі от жалынды, әрі нәзік те биязы бояу-сырларын алғашқы адымдарынан бастап-ақ меңгеріп

    216
  • Тұлғалар

    ҚАЛИХАНДЫ ЖАБЫЛЫП ҰРЫП, ҚАБЫРҒАСЫН СЫНДЫРҒАН ОРЫСТАРДЫ ОЛЖАС ИТШЕ ТЕПКІЛЕГЕН ЕКЕН…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 2, 2018  |  3,855 views

    Олжас Сүлейменовтің найзағай намысты азамат екенін көпшілік біледі. Ол шығармашылығы мен ғылыми зерттеушілік жолында түркі нәсілінің орны әмәнда төрде екенін дәлелдей білді. Замандастарына, бауырларына жасаған қамқорлығы, жомарттығы мен намысын жыртуы да талай әңгіменің жүгі. Сондай оқиғаның бірін қазына тілді қаламгер, әйгілі драматург, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Қалихан Ысқақ “Келмес күндер елесі” роман-эссесінде былай суреттейді. Ол кезде жазушы Мәскеуде әдебиет институтында бір топ қазақ қаламгерлерімен қатар оқып жатса керек. “Бір күні кешқұрым бөлмеме суретші Ыдырыс Қарсақбаев кіріп келді. Бір көзі шодырайып ісіп кеткен. Келіншегі Сара лағман созып, мені шақырып кел деп жұмсап жіберсе керек. Литинститутта оқитын ақынсүрей Предреев, Иванов бастаған бес жігіт баспалдақта кездесіпті де темекі сұрапты. Ыдырыс шылым шекпейтін. Жөнін айтса,

    364
  • Тарих

    Сексен жыл бұрын шабылған бәйтеректер

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 27, 2018  |  5,638 views

    Былтыр және биыл «үлкен террор» деп атаған қанды саяси қуғын- сүргіндерге 80 жыл толады. Сонымен қатар, Алаш үкіметінің құруына, Алаш мемлекетінің туының көтеруіне де, Қазан төңкерісі мен кеңес үкіметінің орналастыруына да бір ғасыр толды. Сталиндік қызыл террор Алаш зиялыларын да, кеңес үкіметті орналастырғандарды да аяған жоқ. Екі-үш жылдың ішінде қазақтан шыққан білгендер қызыл қырғынға ұшырды, көбісі атылды, атылмағандары абақтыда, лагерьде темір тордың ар жағында азап тартып дүниеден өтті. «37-ші жыл» деген сөз саяси қуғын-сүргіндерді білдіретін қанатты сөзіне айналып кетті. Шынымен, Шәкәрімдей, Жүсіпбек Аймауытовтай Алаш азаматтары одан жеті бұрын атылса дағы, Жақып Ақпаев абақты мен айдаудардан кешіп ауру халде қайтып дүниеден озса, Алаш көсемі ақын Міржақып Дулатов 1935 жылы лагерьде қайтыс

    151
  • Тұлғалар

    Бұқара ТЫШҚАНБАЕВ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 1, 2018  |  4,413 views

    Бұқара ТЫШҚАНБАЕВ, 1920-шы жылы Алматы облысында дүниеге келген. 30-шы жылдары алапат аштықта Шығыс Түркістандағы қазақтарға өткен. 1944-шы жылы Құлжадағы “Азат Шығыс Түркістан” (кейін Төңкеріс Таңы болып өзгертілген) газетінің қазақ тіліндегі нұсқасының жауапты редакторы (бас редактор) болған. 1945-шы жылы Құлжада Шығыс Түркістан төңкерісшіл жастар ұйымының орталық комитеті құрылып, комитет жағынан шығарылған “ОДАҚ” журналының бас редакторы болған. 1952-шы жылы Шыңжаң өлкелік мәдениет меңгенмесіне ауысып бөлім бастығы болған. Кейін “ШҰҒЫЛА” журналының шығуына жетекшілік еткен. 1955-шы жылы “Қасен-Жәмила” киносын жазып, экранға түсірген. 1962-шы жылы ауған қалың елмен бірге Қазақстанға өткен. Eldeç Orda

    143
  • Тарих

    СӘТБАЕВ НЕГЕ ҚУҒЫНДАЛДЫ?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 30, 2018  |  6,573 views

           Қазақ жеріндегі ұлттық Ғылым академиясын құру идеясы Ұлы Отан соғысы жүріп жатқан уақытта пайда болған еді. Көрнекті ғалым соғыстың қиыншылығына мойынсұнбай, Қазақ КСР Ғылым академиясын ұйымдастыру ісін табанды түрде қолға алды. Қазақ КСР Ғылым академиясының құрылуы республикамыздың ғылыми тұрғыда дәлелді шешімдерін тұжырымдауға, ел экономикасының, ғылымы мен мәдениетінің өркендеуіне үлкен мүмкіндіктер ашты. Ғылым академиясының құрамына зерттеу институттары, кітапханалар мен мұражайлар, лабораториялар, сонымен бірге базалар мен филиалдар қарайды, сондай-ақ, бұл мекемелердегі тиісті салаларды жоғары білімді мамандар және қызметкерлермен қамтамасыз етеді.        Қазақ КСР Ғылым академиясы ашылғаннан кейін дербес ғылым салаларында зерттеу институттарының ашылуы етек ала бастайды. Қоғамдық және жаратылыстану ғылым салаларында көптеген ғылыми зерттеу орталықтарының ашылуы, олардың дамуына

    185
  • Мәдениет

    Текес ауданының қала құрлысын “ШАҢЫРАҚ” формасында жобалап ұсыныс жасаған Әлімжан Ақалақшы.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 30, 2018  |  8,433 views

    Жалпы Шығыс Түркістан қазақтарының ұлт-азаттық көтерілісіне дейінгі (1939-1944жж арасы) мәдени, әдеби, экономикалық һәм ағартушылық тариxы ғылми тұрғыда зерттелмей келеді. Бір xалық үшін қолына қару алып жанын шүперекке түйіп, басын қауіпке тігу- сол xалық шыдамының ең соңғы талғамы деп есептеймін, оған дейін ол xалық руxани, мәдени һәм әлеуметтік жаңғырумен тіресіп бағады. Менің айтпағым, Шығыс Түркістан қазақтарының қарулы төңкеріс жасағанға дейінгі мәдени, руxани һәм әлеуметтік-экономикалық жаңғыруы туралы болмақ.  20-жылдардың басы үлкен руxани жаңғырудың бастауы саналды. Әлемдік деңгейде жүріліп жатқан мәдени толқуларды күні бұртын сезініп өз xалқын байырғының қараңқы қапталында ұйықтап, ұялап қалмасын деп шамшыраққа, жарық көкжиекке сүйреген көсемдер пайда бола бастады. Сондай жаңалықтың шағын мысалына бүгін тоқталмақпын. Алтайда, Үрімжіде, Құлжада, Шәуешекте қазақтар

    195
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: