Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

    НКВД атқан ҚАЗАҚТЫҢ ҚАЙСАР ҚЫЗЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 24, 2023  |  302 views

    Сталиндік репрессия жылдарында Алаш қайраткерлерімен бірге атылған қазақтың қайсар қызы Шахзада Шонанова атылған қазақтың үш қызының бірі. НКВД жендеттерін Шахзаданың шыққан тегі шошытты, сондықтан айуандықпен әбден азаптап болғасын атып тастады. Сонымен Шахзада Шонанова кім ? Шахзада Аронқызы Шонанова-Қаратаева 1903 жылы Батыс Қазақстан облысы Сырым (Жымпиты) ауданында дүниеге келді. Әкесі Арон Қаратаев, алаш қайраткері, Ресей Думасына депутат болып сайланған Бақытжан Қаратаевтың інісі. Шахзаданың өзі Шыңғысханныі тікелей ұрпағы еді. Шахзаданың тегі былай: Шыңғысхан-Жошыхан-Тоқай Темір-Өз Темір-Өз Темір хожа Бадақұл ұғылан-Орысхан-Құйыршық хан-Барақ хан-Жәнібек хан-Өсік сұлтан-Қаратай сұлтан-Бисәлі-Дәулетжан-Арон-Шахзада. Шахзаданың анасының да тегі мықты, Бөкей ордасының ханы Жәңгірдің немересі Хұсни-Жамал Нұралыханова. Қазақтан шыққан тұңғыш жоғары білімді мұғалима 1894 жылы Бөкей ордасында қазақ қыздарына арналған алғашқы мектеп ашты,

    31
  • Тарих

    БАЙБАТЫРҰЛЫ ЫҚЫМ.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 14, 2023  |  309 views

          Байбатырұлы Ықым Алматы облысы ( 1940-жылға дейін Шұбартау Алматы облысына қараған) Шұбартау ауданы, Қосағаш ауылында 1876 -жылы қой төлдеген уақытта ауқатты отбасында дүниеге келеді. Жастайынан өзінің  пысықтығы мен әкесі Байбатырдың қолдауымен Шұбартау өңіріне танымал Нақысқожадан арабша, кейіннен латынша оқып хат таниды. Көптеген шығыстың хисса- жырларын оқып жатқа айтатын. Өзінің парасаты мен білімділігінің арқасы шығар ол Семей облысы, Шұбартау ауданы, Мадениет ауылдық округі, Бақанас өзенінің бойына (Ақүшкел аталған) 1923-жылы  Тойғарин Бейсенбаймен бірігіп, алғашқы мектеп салдырады.  Ынтасы бар ауыл балаларын Ташкенткке апарып оқу орындарына орналастырады. Солардың бірі – Ибраев  Кәрімді  Ташкентке апарып САГУ-дің (Среднеазиатский государственый университет) медицина факультетіне түсіреді. Ауыл тұрғындарына қамқорлық көрсетіп, еңбекке тартып, отырықшылық өмірге бейімдеуге септігін тигізеді. Егістік жерлерді суғару үшін

    59
  • Тарих

    Алашорда Үкіметінің төрағасы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 11, 2023  |  343 views

    Осыдан 80 жылдай бұрын Мәскеудегі НКВД-ның Бутырка түрмесінде Алашы үшін азап шеккен Әлихан атамыз тұтқын анкетасын өз қолымен толтырғанда мамандығын журналист, аудармашы деп көрсеткен. Револю­ция­дан кейін қазақтың Алашорда Үкіметінің төрағасымын деп тайға таңба басқандай жазып кетіпті. ⠀ Тізесін бүкпеген, айылын жи­маған, ешкімнен қаймықпаған. Қазақ­тың талай арысы жапон шпионы деген жаланы азапқа шыдамай мо­йындағанда, жалғыз Әлекең ғана сынбапты. Рухы тасты да шабатын алдаспандай болғаны ғой. Ленин анкетасында мамандығын «журналист» деп, Сталин «марксист» деп жазыпты. Бұл екеуі де негізгі мамандықтары басқа бола тұра, журналист болған. Ленин «­Искра» газетін шығарып, өзі редактор болса, Сталин бүкіл мақалалары мен сөйлейтін сөздерін өз қолымен жазған. Осы екі тұлғаны да Әлихан атамыз көзіне ілмеген. Әлекеңді әуелі Бутыркаға

    55

  • Бүгін дипломатиялық марафонымыздың жаңа кезеңі.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 11, 2023  |  317 views

    Бүгін дипломатиялық марафонымыздың жаңа кезеңі. Еуропа мемлекеттерінің басшыларына соғыс алаңындағы жағдай туралы айттым: Донецк облысындағы қиын жағдай туралы, Ресейдің үнемі шабуылдары туралы және Ресейдің өз халқымен санаспайтыны, жергілікті тұрғындарды аямайтыны туралы және ешқандай қылмыстық әрекет алдында тоқтамайды. Бұған рұқсат етіледі – және керек! – Украинаны серіктестерден ала алатын заманауи әскери техниканың жаңа деңгейіне ғана қарсы шығыңыз. Бізге көмектесетін барлық көшбасшыларға алғыс айтамын, қазір жаңа қуатты шешімдердің, жаңа қуатты қолдаудың уақыты екенін түсінгендері үшін. Еркін әлемде Ресейдің агрессиясын тоқтату және террористік мемлекетті тарихи жеңіліске апару үшін барлық нәрсе бар. Және бұл тек біз үшін ғана емес маңызды. Бұл жаһандық демократия үшін – бостандықты бағалайтындардың барлығына өте маңызды. Ресей агрессиясының жеңілуі безальтернативно

    55
  • Тұлғалар

    Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 4, 2022  |  668 views

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

    266
  • Жаһан жаңалықтары

    2022 ЖЫЛҒЫ ФИЗИКАДАҒЫ НОБЕЛЬДІ КВАНТТЫҚ МЕХАНИКТЕР ИЕЛЕНДІ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  1,326 views

    4 қазанда Швед Корольдік ғылым академиясы 2022 жылғы физика саласындағы Нобель сыйлығы лауреаттарын атады. Биылғы жүлде матасқан бөлшектермен жаңашыл эксперименттер өткізген ғалымдарға берілді. Олар алған нәтиже жаңа технологияларда қолданыла бастады. Қазіргі күні кванттық компьютерлер, кванттық желілер мен қауіпсіз кванттық шифрланған байланыс салалары қарқынды зерттеліп, дамуда. Нобель сыйлығын, “матасқан фотондармен өткізген эксперименттері, Белл теңсіздігінің орындалмауын зерттегені және кванттық информатика саласындағы ізашар еңбектері үшін”, француз Ален Аспе (Alain Aspect), америкалық Джон Клаузер (John F. Clauser) мен аустриялық Антон Цайлингер (Anton Zeilinger) иеленді. Бұл үшеуі кванттық физикаға қосқан іргелі үлесі үшін 2010 жылғы Вольф сыйлығымен де марапатталған еді. Ален Аспе 1947 жылы туған, Париж-Сакле университеті мен Политехникалық мектептің профессоры. Джон Ф. Клаузер 1942

    774
  • Тарих

    ИТЕЛІНІҢ ТҰРПАН МЕН ЖЕМСАРЫДАҒЫ ТАРИХЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  816 views

    Ителі не үшін Абақ Керейдің «ноқта ағасысы» болды? Әуелі, құлағы тың, ұраны күн, шырағы мың оқырман, сіз өз шежіреңізді кіші руыңыздан бастап таратсаңыз да, үлкен рудан таратсаңыз да, арғы үлкен ұлыстан таратсаңыз да ұзаса 15-25 атаның арасында болады. Олай есептей беретін болсаңыз Керей де, Найман да, Албан да бірнеше ғасыр бұрын ғана өмір сүрген тұлға болып қалады да, мың жыл бұрын тарихта аты аталатын осы тайпалардың тарихымен қайшы келеді. Мұның себебі мынау. Сіздің ұлысыңыздың, руыңыздың тарихы кемінде мың жылды құрайды да, ру шежіреңіздің ең басындағы бірнеше адам мың жыл бұрынғы адамдар. Осы ұмытылмас бірнеше түркіше байырғы бабаның есіміне кейінгі ғасырлардағы арабшаланған есімдегі аталар есімі жалғанады. Әрқашан ру атаулары ең ескі

    165
  • Көз қарас

    Украина әскеріндегі қазақ: Екі баламның бойында украин қаны бар, оларды қорғау – парызым

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 6, 2022  |  1,915 views

    Сәнияш ТОЙКЕН Ресейдің Украинаға басқыншылығы кесірінен қираған тұрғын үйлердің қасынан өтіп бара жатқан ресейшіл күштер әскери танкі. Попасная қаласы, Луганск облысы, Украина, 26 мамыр 2022 жыл. Арқалықтың тумасы, ұлты қазақ Жасұлан Дүйсембин үш жыл бұрын Украинаға көшіп барып, қазір сол елдің әскері сапында Ресей басқыншылығына қарсы күресіп жүр. Украиналық әйелмен шаңырақ құрған Дүйсембиннің екі баласы бар. Ол әлеуметтік желілердегі парақшаларында майдандағы ахуал, Қазақстандағы саяси жүйе туралы ой-пікірін жиі білдіріп тұрады. Жасұлан Дүйсембин ұрыс даласында уақыт тауып, Азаттыққа сұхбат берді. “ӨМІР БОЙЫ ЖАЛДАМАЛЫ ПӘТЕРДЕ ТҰРДЫҚ” Азаттық: Жасұлан, өзіңіз туралы айтып берсеңіз, немен айналысасыз, мамандығыңыз қандай? Украина әскері қатарында Ресей басқыншылығына қарсы күресіп жүрген қазақ Жасұлан Дүйсембин. Жасұлан Дүйсембин: Арқалық қаласында туып-өстім. 1999 жылы

    968
  • Тарих

    АХМЕТТАНУШЫ ЖАЗУШЫНЫҢ ЖАҢА КІТАБЫНЫҢ ТҰСАУКЕСЕРІ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 20, 2022  |  1,387 views

    Мәдениет жаңалығы Ұлт ұстазы, Алаш көсемдерінің бірі Ахмет Байтұрсынұлының туғанына 150 жыл Таяуда  Алматыдағы  Ұлттық Академиялық кітапханада  ақын, жазушы Жұмат Әнесұлының «Тарихи хикаяттар» атты кітабының  тұсаукесері өтті. Бұл кітап  қазақ әліпбиі мен грамматикасының, әдебиеттану ғылымдарының негізін қалаған, Алаш көсемдерінің бірі Ахмет БАЙТҰРСЫНҰЛЫНЫҢ  1919-1920- жылдары алғашқы Қырғыз Қазақ автономиялық республикасының құрылуына сіңірген зор қайраткерлік қызметі  баян етілген. Жаңа кітаптың авторы Ұлт ұстазы А.Байтұрсынұлын  үнемі ұлықтауымен оқырмандарға жақсы мәлім. Жұмат ӘНЕСҰЛЫНЫҢ Ахмет Байтұрсынұлының  өмірі мен шығармашылығын, Алаш қозғалысы мен партиясының тарихы баян етілген « Мақтанышы елімнің», Ұлтына ғұмырын арнаған тұлға», «Алаш туын көтергендер атты  тарихи кітаптары Ұлттық кітапхананың  каталогына енген. Жаңа кітаптың тұсаукесеріне  белгілі ақын Аян Нысаналин, белгілі жазушы , «Балбұлақ» журналының

    202
  • Тарих

    ИТЕЛ(АТИЛ, ИТЕЛ, ИДЕЛ, ЕДІЛ) ҚАҒАН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 11, 2022  |  1,922 views

    ИТЕЛ(АТИЛ, ИТЕЛ, ИДЕЛ, ЕДІЛ) ҚАҒАН Ител қаған Көкбөрғ аталған тұста, Көкбөрғ аты Көкбұлақ болып таралған тұста… Еуропаға Абақ таңба көтеріп барған ұлы Абақты атанып, Кейін келе ұрпағы Ақбақты боп есте қалатын. Ақбақтыдан Есен туды да, Есен-Абақты делінген, Есен-Абақты Есенбақты болып Карпаттың иығына көмілген…. Ителдердің жартысы Орал тауда тұрады, Ителдердің жартысы Алтайда ішіп бұлағын… Бірі башқорт ішінде, Бірі қазақтың қоңыр түсінде, Улап-шулап шығады… Қурайдан тартып қоңыр күй, Тарқатып ішіп құмарын… Еділден алақанымен көсіп ішкен кездерін еске ап, Селкілдеп билер “Жорғаға” Қозғалтып абақ тұмарын… Міне, осылай орман елінен тараған сұлу тарих, Ител қағанның аттары дала кілемін тұяғымен сырғытып ағылып… Көкбөрі Мүбарак Қизатұлы

    552
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: