Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

    АЛАШОРДА- ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЗАҢДЫ БАСТАУЫ (ХХ- ҒАСЫРДЫҢ БАС КЕЗІНДЕГІ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІГІНІҢ ҚҰРЫЛУ ТАРИХЫ)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 30, 2018  |  588 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ жазушы, тарихшы «Абай.кз» порталында жарияланған журналист Б.Мүрсәлімнің «Жарияланбаған автономия» атты мақаласы мен ғылым докторы М.Қойгелдімен бірге шығарған «Алаш туы астында» атты деректі фильмі білетін жұртқа біраз қайшылықтарға толы пікір туындатқандай. Мақаланы оқып, деректі фильмді көрген жұртқа «Жер астынан жік шықты, екі құлағы тік шықты» дегендей екі ұшты ой салады. Біздің тарихшыларымыз әлі күнге дейін Тарих ғылымы саласында Кеңестік идеология салып берген «жалғыз аяқ» жолмен келе жатқан тәрізді. Таяуда «Абай.кз» порталында Сұлтан хан Аққұлының аталмыш фильм туралы мақаласы жарияланған екен, мен Сұлтанханның пікіріне қосыламын. Және соған орай өзімнің ХХ -ғасырдың бас кезіндегі Алаш қозғалысының, Алаш партиясының, Алаш орда үкіметінің атқарған тарихи рөлі туралы толық айта кеткенді жөн көрдім. «ТАРИХ»

    47
  • Көз қарас

    Азат Тұрлыбекұлы бүгін Мәжілісте мінез көрсетті.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 29, 2018  |  622 views

    Осы фейсбукте мақтанып сурет салу деген салт бар еді ғой. Сол салтты бүгін орындайын деп шештім. Азат Перуашевпен түскен суретімді ұялмай салам. Азат Тұрлыбекұлы бүгін Мәжілісте мінез көрсетті. Соңғы аптада өзім ерекше қадірлейтін біраз ағаларым атауың өшкір Сәбеттің ешкімге керексіз ескі датасын тойлап, сол комсомолдың 100 жылдығына барғанды арланбай айтып, одан қалса барғандарды ақтап жатқанын көріп, өкпеледім. Кәдімгідей өкпеледім. Аттарын атап, түстерін түстеп, сойып салғым келді. Өйткені – ол ағаларға енді біз, жастар сенбейміз!!! Кешіріңіздер, сенбейміз. Мен өз басым сенбеймін. Мен үлгі тұтқан ағалардың айдың күні аманында алжып, жолдай тайғаны өте өкінішті. Келмеске кеткен кеңестің елесі миларының қыртыс-қыртысын аралап жүрген ол ағалар – енді маған үлгі емес. Олардың бұл қылығы ақтауға

    56
  • Көз қарас

    ШЫҢҒЫСХАН- ОҒЫЗ ХАННЫҢ ҰРПАҒЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 3, 2018  |  1,989 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ (Әбілғазының «Түрік шежіресі», орыс тарихшылары Н.Карамзин мен С.Соловьевтің тарихи еңбектеріне сүйеніп жазылған зерттеу еңбек) Орта ғасыр тарихын, оның ішінде Шыңғысханның тарихын алғаш жазған адам -Иранды билеген Газан ханның уәзірі, саясаткер, ғалым Рашид- Ад- Дин еді. Рашид –ад- динге «Шыңғысханның тарихын жаз» деп тапсырған Газан хан еді. Газан хан Шыңғысханның кенжесі Толыханның немересі Арғыннан (орысшасы Аргун) туады. XIII- ғасырдың аяғында Иран билігіне Арғын ханнан кейін Газан хан таққа отырды. Сөйтіп Газан ханның тапсырмасымен Рашид -ад -дин 1310-жылы өзінің «Жамиғат -ат -тауарих» атты үш томдық тарихын жазып бітірді «Жамиғат ат тауарихтың» қазақша мағынасы «Ел тарихы» дегенді білдіреді. Бұл тарихи еңбектің алғашқы томы «Шыңғысхан мен Алтын орда» тарихына, екіншісі «Газанхан тұсындағы

    136
  • Тарих

    Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 18, 2018  |  1,973 views

    Ағашта, биікті айтсаң, қарағайды айт,Жігіттік, ерлікті айтсаң, Бөгембайды айт!Найзасының ұшына жау мінгізген -Еменәлі керейде ер Жабайды айт!  Ер Жабай батырдың  340 жылдық мерей тойы қарсаңында, Алматы қаласында қыркүйектің 15 күні  “Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай” атты ғылыми конференция болды. Тарихшылар мен жазушылар батырдың тарихи ерліктері мен ауыз әдебиетіндегі тарихи бейнесі туралы баяндамалар жасады. Мақсұт Темірбаев, Асқар Сәбит, Зиябек Қабуки-Шоқан, Нәбижан Мұқаметxанұлы, Жәди Шәкенұлы, Уатқан Сәипіл, Әбділдә Салықбай, Әбубәкір Қайран, Асқар Сабит, Айбын Әубәкір- қатарлы белгілі жазушылар мен тарихшылар, Жабай батыр ұрпақтары қатысты.   Ер Жабай батырдың 340 жылдығына( екі жылдан соң) орай мұшәйра (көркем шығарма, ғылыми мақала, жыр, өлең т.б) жарияланатын болды. Ер Жабай батырдың атына қор құру, Қалмақтардың қас жауы болған (батырдың басын

    202
  • Тұлғалар

    Ақын ҒАФУ ҚАЙЫБЕКОВТІҢ ТУҒАНЫНА 90 ЖЫЛ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 19, 2018  |  2,594 views

    90 жыл Ақын ҒАФУ ҚАЙЫБЕКОВТІҢ ТУҒАНЫНА 90 ЖЫЛ “МЕН ДЕ ҚАЙТА ТУЫП КӨРЕЙІНШІ (отызжылбұрынғы мерей тойданестелік)   88-жыл болатын. Ғафаңның 60-жылдық мерей тойыАрқалықтанбасталды. Арқалыққаласындаоблыстықпартияныңбіріншіхатшысықатысқанщығармашылық кеш Горняк мәдениетүйіндеөтті. Оданкейін Амантоғайда, Аманкелдіауданындааталды. Жолдағысовхоздар Абай, Албарбөгеттендекүтіпқонағасыберушілерболды. ТорғайдаҒафаңныңатабабасыныңтуғанжеріШұбалаң. Шұбалаң мен ауданорталығыныңарасында “Ғ.Қайырбековаиындағыоқушыларлагері бар, Ғафаң, Бәдешжеңгеміз, жазушыСәкенЖүнісов, оныңжұбайымінгенмәшинелерсолбалаларлагерінесоқты. Тұрғанжерікеремет, суымөлдір, тамашадемалысорныекен. Қонақтарсоғантамсаныпбіразжүрді. Сссыноларбалаларасханасынаннанауызтиді. Соданшығып, Мерей тойдытойлаушыларТорғайғажақын, лагерденбіршақырымдайжердетұрған Торғай өзенніңБатпақсуат деп аталатын жағасынакелді. Суатдеседегендей, суғаапаратынжалғызаяқжол бар екен, жанжағықопа. НегізіненосыданалпысжылбұрынҒафаңныңтуып, кіндігікесілгенжері осы. Солсуатқакеліпкөпмәшинелерүйіріліптұрақалды. Ғафаң ,Бәдешмәшинелеріненасықпайтүсті. Басқамәшинелерденбір топ әйелдертүсіп, ақынғақарайжамырайкеліп, өзіжепжеңілҒафаңдықолдарынакөтеріпалды. Сөйтсе, бұларжеңгелеріекен, “”Қазірсенітуғанжеріңеаунатамыз!” деді. Ғафаңжеңгелерініңайтқанынакөнген “Ал, аунатсаңдар, аунатыңдар, мен де тағыбіртуыпкөрейін” деген. ЖеңгелеріҒафаңдысөйтіпөзенжағасынабірбіраунатыпалған. СолжергеБәдешжеңгемізбіруыскүмістеңгешашқан. “Оны “Ғафаңныңжасын, абыройынберсін” дептеріпалыпжатқандарболды.     ЖұматӘНЕСҰЛЫ ҒАФУҒА (арнау өлең) Батпақсуат өзеннің бергі беті, Су алуға келіншек барған кезде, Батпағы сәл тобықтан асар

    109
  • Тарих

    Голощекинді құлақ-шекеден ұрған Жалау Мыңбайұлы туралы білесіз бе?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 3, 2018  |  4,324 views

    Мемлекет қайраткері Жалау Мыңбайұлының туғанына 125 жыл 2016 жылдың қысында бірінші рет Маңғыстау жерінде болдым. Жалау Мыңбай ескерткішіне тағзым етіп, осы кісінің атындағы мектеп оқушыларымен жүздестім. Биыл күз мемлекет қайраткерінің туғанына 125 жыл толады, соны қалай лайықты етіп өткізуді жергілікті білікті азаматтар ойластыра бастапты. Маған қолқа салды. Каспиге бетімді жуып тұрып, Жалау өмір сүрген уақытқа іштей біраз ой жүгірттім. Большевиктерге тек партбилет шеңберінде қарамай Абай айтқан «Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек» тұрғысынан да қарау керек-ау деген ұстаным безбеніне салып байқадым. Иә, ел азаматтары арасында ертеден түлеп, 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілісі кезінде бас көтерген, 1917 жылғы Қазан төңкерісінен кейін Тәуелсіздік деген ұранға айналған Алаш идеясы ел билігін большевиктер заңсыз

    387
  • Тұлғалар

    Екі ғасыр сақталған батыр шапаны

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  5,963 views

    «Жеті атасын білмеген жетімдіктің белгісі», «Жеті атасын білмеген жетесіз»… Айтуға ғана оңай сөздер әрине. Қағыс естіген болып құлақпен тыңдаған адамға қазақтың көп мақалының бірі сияқтанғанымен, санаға сіңіріп мимен тыңдаған адамға бұдан артық ауыр, бұдан артық ашшы сөз жоқ. «Құлақпен емес мимен тыңда..»дейтін мұндайда қазақ сатирасының атасы Оспанхан Әубәкіров . «Қазақ руға бөлінбейді, рудан құралады» дейтіні бар, «жүзге бөлінгеннің жүзі күйсін, руға бөлінген у ішіп өлсін» деген һаһарман атамыздың. Өз шыққантегін, өз әулетін білу кейінгі ұрпаққа ұғындыру, үйрету деген сөз ұлттық санадан рулық сананы жоғары қою деген сөз емес. Жаңағы жетесіз жетім атанбауы үшін. Ең маңыздысы тектілікті ту етіп, қан тазалғын сақтау үшін. Жеті атасын жетік меңгерген жеткіншек жар таңдағанда жаза

    368
  • Тұлғалар

    Мүсірепов бағалауындағы Мағауин

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  6,781 views

    «Бұл Мұхтар туралы бірінші айтпағым — оның жастар қатарында саналатын кезеңі бұдан едәуір жыл бұрын өтіп кеткен екен. Біздің сыншылар ол жайды кезінде-ақ көрген болар, мен өзім кешірек көріп қалдым. Оның алпысыншы, жетпісініші жылдары жазған әңгіме, повестері қалам ұшы өткір, әр сөздің ішкі-тысқы ен таңбасын, қат-қабат сыры барын сол кезде-ақ танытыпты. Мұхтар Мағауиннің сол тұста жазған “Әйел махаббаты”, “Күтпеген кездесу” сияқты әңгімелерін, “Қара қыз” сияқты повесін оқыған сыншы, не болмаса замандас достары сол күні-ақ авторды құшақтап құттықтаған шығар деп ойлаймын. Өз басым сол достар қуанышының ішінде болмағанымды өкініш еткендеймін. Пендешілік тағы… Мұхтар Мағауин ана тіліміздің байлығын, оралымды, астарлы, әрі от жалынды, әрі нәзік те биязы бояу-сырларын алғашқы адымдарынан бастап-ақ меңгеріп

    237
  • Тұлғалар

    ҚАЛИХАНДЫ ЖАБЫЛЫП ҰРЫП, ҚАБЫРҒАСЫН СЫНДЫРҒАН ОРЫСТАРДЫ ОЛЖАС ИТШЕ ТЕПКІЛЕГЕН ЕКЕН…

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 2, 2018  |  4,549 views

    Олжас Сүлейменовтің найзағай намысты азамат екенін көпшілік біледі. Ол шығармашылығы мен ғылыми зерттеушілік жолында түркі нәсілінің орны әмәнда төрде екенін дәлелдей білді. Замандастарына, бауырларына жасаған қамқорлығы, жомарттығы мен намысын жыртуы да талай әңгіменің жүгі. Сондай оқиғаның бірін қазына тілді қаламгер, әйгілі драматург, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Қалихан Ысқақ “Келмес күндер елесі” роман-эссесінде былай суреттейді. Ол кезде жазушы Мәскеуде әдебиет институтында бір топ қазақ қаламгерлерімен қатар оқып жатса керек. “Бір күні кешқұрым бөлмеме суретші Ыдырыс Қарсақбаев кіріп келді. Бір көзі шодырайып ісіп кеткен. Келіншегі Сара лағман созып, мені шақырып кел деп жұмсап жіберсе керек. Литинститутта оқитын ақынсүрей Предреев, Иванов бастаған бес жігіт баспалдақта кездесіпті де темекі сұрапты. Ыдырыс шылым шекпейтін. Жөнін айтса,

    375
  • Тарих

    Сексен жыл бұрын шабылған бәйтеректер

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 27, 2018  |  6,327 views

    Былтыр және биыл «үлкен террор» деп атаған қанды саяси қуғын- сүргіндерге 80 жыл толады. Сонымен қатар, Алаш үкіметінің құруына, Алаш мемлекетінің туының көтеруіне де, Қазан төңкерісі мен кеңес үкіметінің орналастыруына да бір ғасыр толды. Сталиндік қызыл террор Алаш зиялыларын да, кеңес үкіметті орналастырғандарды да аяған жоқ. Екі-үш жылдың ішінде қазақтан шыққан білгендер қызыл қырғынға ұшырды, көбісі атылды, атылмағандары абақтыда, лагерьде темір тордың ар жағында азап тартып дүниеден өтті. «37-ші жыл» деген сөз саяси қуғын-сүргіндерді білдіретін қанатты сөзіне айналып кетті. Шынымен, Шәкәрімдей, Жүсіпбек Аймауытовтай Алаш азаматтары одан жеті бұрын атылса дағы, Жақып Ақпаев абақты мен айдаудардан кешіп ауру халде қайтып дүниеден озса, Алаш көсемі ақын Міржақып Дулатов 1935 жылы лагерьде қайтыс

    175
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: