Жүгіртпелер
 | 
  • Тұлғалар

    «БАБАҒА ҚҰРМЕТ – ҰРПАҚҚА МІНДЕТ»

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 10, 2017  |  324 views

    Қазақ халқының ұлт-азаттығы жолында бар өмірін сарп еткен қазақтың батыр ұлдарының бірі Дәуіт Асауұлының туғанына биыл 230 жыл. Осыған орай, баһадүрдің ұрпақтары бабамызды еске алып, Алматы облысының Қарасай ауданында ас берген болатын. Түрлі себептермен бара алмай қалған бір топ маңғыстаулық ағайындарға, асты ұйымдастыру комитеті естелік медальдары, құрмет грамоталары мен бағалы сыйлықтарын беріп жіберген. Ал аманатты орындаған Ақтаулық Сали Абдуллаев пен Қоңыратбай Испанов бастаған ел ағалары, есімдері ұмыт қалмаған батырдың ұрпақтарына шаһардағы мейрамхананың бірінде тиісті марапаттарын табыстады. Айта кету керек, асқа еліміздің Ақтөбе, Орал, Маңғыстау, Атырау, Алматы, Астана, Қызылорда, Шымкент, Қарағанды, көршілес Өзбекстан, Түркменстан, Ресейден келген ағайын-туыстар бас қосты. Асқа қатысқан адам санының есебі жоқ. Сонымен қатар, Қаскелең қалалық үйінде ғылыми-әдістемелік

    39
  • Руханият

    Сағат пен Шәрбан

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 9, 2017  |  508 views

    Сағаттың саналы ғұмыры, ойлап отырсақ, қазақтың бір драмалы жылдарына дөп келіпті. Егер де Сағаттың көзінше қызыл империя қазақ қыздарын шаштан сүйреп, іштен тепкілемеген болса, қазақтың бетіне Кремль күллі әлем алдында «ұлтшыл» деп күйе жақпаған болса, 1991 жылы тамызда тәуелсіздікке деген ұлт үмітіне ГКЧП бұлт үйірмеген болса, онда, кім біледі, Сағат сыншы осынау алып империя құлар шақта оранған алауға жанып кетпей арамызда есен-сау жүрер ме еді… Алайда адамды заман илемек. 86-жыл. Желтоқсан. Ұлт намысы алаңда ит жыртқан терідей иленді. Қыздарымызды қызыл империя керзі етікпен тепкілеп жатты. «Мұндайды көргенше шыққыр көзім неге шықпады!?» деп аһ ұрдық. Қанымыз басымызға шапшыды. Шиыршық аттық. Қызыл жаудың қолында өлуге даяр тұрдық. Ыза жасы бетімізді жуды. Шапшаң

    23
  • Тарих

    Асқар Татанайұлы: Қазақ хандығының құрылуы һәм Абылай хан

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  1,031 views

    Асқар Татанайұлы (1906-1996) Қытай елінің Алтай жерінде өмір сүрген аса шежіре һәм білімпаз тұлға. Қытай Халық жазушысы (1988). 20 жыл айдауда болған қайраткер. Өзінің саналы ғұмырында ағартушылықпен айналысқан. 1933 жылдан бастап Алтай жерінде ұстаздық етті һәм Ахмет Байтұрсынов әліпбиін қолданып тұңғыш газет шығарды. Сонымен қатар көптеген дастандар жазды. 1980 жылдардың ортасында «Тарихи дерек, келелі кеңес» атты тарихи-монографиялық еңбегінде алғашқылардың бірі болып қазақ хандығы жайлы деректерді жазады. Аталмыш туындыдан үзінді ұсынып отырмыз. 12-13 ғасырда дәуірлеген Шыңғыс хан және оның ұрпақтары орта азияны, қазақ даласын жаулап алып, ұзақ уақыт үкім сүргеннен кейін, 14-ғасырдан бастап әлсірей бастады. Орта Азия халықтары өзінің байырғы иелік ұқықтарын қайта қалыптсатыруға кірісті. Шыңғыс ханның немересі Бату және оның

    23
  • Тарих

    Көгедай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  1,060 views

    Абақкерей Батыры бар ел жаудан қорықпайды. Шешені бар ел даудан қорықпайды. Төресі бар ел ханнан қорықпайды. Жәнібек Бердәулетұлы. Жоңғармен соғыс аяқталып, қазақтың біріккен қосынының тарап, әр ру өз жүйесін күйттеп кеткен жағдайда, Алтай мен Сауырдың Ресей мен Қытайдың мемлекеттік саясатына тартылуына байланысты бұл өлкеде қоныстану үшін Жәнібек бастаған Абақ Керей қауымы бірқатар түйінді мәселелерді шешуі қажет болды. Біріншіден, бұрынғыдай бытыраңқы рулардың жай ғана жиынтығы болмай, бір орталыққа топтасқан қауымға айналды. Ол үшін рулардың саны он екіге жеткізіліп, олар бір атадан тараған қаны бір туысқандар деген қағида насихатталды.  Бұрын Найман мен Керей теңдес, бірақ Шыңғысханның қырғынынан азайып, тозып кеткен Меркіт руын қатарына алып, Жастабанмен қоныстас болып келген Сарыбас әулеттерін және Найманнан

    43
  • Тұлғалар

    Жәке бидің айтқандары

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  573 views

    Жәке Қойтанұлы 1830 жылы  қазіргі Зайсаң өңірінде өмірге келіп, 1914 жылы ҚХР дың алтай өңірінде дүниеден өткен. Абақ керейдің Меркіт руынан шыққын әділ би, тапқыр шешен. 1883 жылы 800 үй меркіт руын бастап Сауыр тауына барып қоныстанған, сол рудың үкірдайы болып сайланған. Керей, Найман тайпаларына төрелік айтып, би болған. Түрлі дау-дамайларда әділдігімен көзге түсіп, “керейдің Жәкесі, меркіттің әкесі” атанған. Біз бүгін Жәке бидің ел арасына кеңінен тараған тапқыр сөздері мен әділ билік айтқан аңыздарын ел назарына ұсынып отырмыз. Тарбағатайдың жамбылын салғанда Тарбағатай губернаторы хат жазып, керейден көмек сұрапты. Керей билері Мәми мен Қара Оспан ақылдасып, Тарбағатайдан бөлініп шығуды ойлап, Қара Оспан: «керейден жәрдем бергізбеймін» деп, Мәми «жәрдемдесейік» деп, сонымен керей екіге бөлініп, «әлі бірлікке

    44
  • Тарих

    Қажымұқанға қолдау көрсеткен екеу

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 17, 2017  |  2,423 views

    Осыдан бірер жыл бұ­рын Астана қаласына жол түсіп, біраз күн бас шаһарды араладым. Қала­дағы мәдени, тарихи ескерт­кіштерді тамашаладым. Сол уақытта өзім куә болған жайлардың ішіндегі бөле-жара айтарым әйгілі жазушы, қоғам қайраткері, бәрімізге бала жасымыздан өзінің «Тоқаш Бокин» романымен таныс Зейін Шашкиннің шаңырағында қонақ болғаным дер едім. Жазушының зайыбы Мә­риям Нұрланқызы жасы сексен жетіге келсе де әлі күнге сергек, ширақ, ба­қуат­ты күйде екен. Ол кісі кен­же қызы Гүлжан мен күйеу баласы Ерболаттың қо­лын­да, солардан ту­ған кішкентай жиен неме­ре­леріне ес болып, тірлік ке­шіп жатыр. Менің бұл үйге тап болғаным да сол Ер­болаттың, Күршім аудан­дық мәдениет бөлімін 18 жыл басқарған белгілі өнер ардагері Қабдолла Тұраровтың кенже ұлының арқасы еді. Күршімге бір келгенінде Ерекеңнің:

    142
  • Көз қарас

    ӘДЕБИЕТ ТУРАЛЫ СОҢҒЫ ПІКІРТАЛАСҚА ҚОСАРЫМ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 11, 2017  |  3,588 views

    Ақын-жазушыны “адам жанының инженері” деп атап, шығармашылық демалысқа жіберіп, пәтер бөліп, қаламақы төлеп, жеке шығармашылығын бюджет қаржыландыратын мамандық қылып, коммунистік мораль мен идеология насихатшыларына айналдырған совет режимі енді қайтып келмейді, “балдар”. Ақын-жазушылық мамандық та емес, күнкөріс кәсібі де емес, идеология құралы да емес, билік өкілдері бір-жерден екінші жерге оп-оңай көшіріп ала қоятын, я қуып жібере салатын ләппай қызметкер де емес. Бұл – сөз шеберінің таланты ұшталған сайын, қабілеті күшейген сайын, білімі тереңдеген сайын негізгі мамандығы мен негізгі кәсібін ығыстырып шығарып, табиғи түрде һәм шабыттың, һәм күнкөрістің сарқылмас көзіне айналатын, ең бастысы әлгі шеберге тәуелсіздік сыйлайтын еркін шығармашылық. Саяси-экономикалық, әлеуметтік-мәдени ерекшеліктері бөлектеу болса да, “жақсымен салыстырып, жақсыға ұмтылу” принципімен Батыстағы өз

    64
  • Руханият

    АБАЙДЫҢ ТУҒАН КҮНІНЕ ОРАЙ БІР СӨЗ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 10, 2017  |  3,705 views

    Отаршы “ақ патшаның” шенді шекпені үшін (кейде тіпті үлкен күміс табақ пен артық қадақ күріш үшін) төрелері ұсақталып, батырлары бір-бірін шауып, соңғы хандарын ұстап беріп, “зар-заман” жыраулары ескі ізді шиырлап, аз-маз зиялысы я шоқынып, я білім іздеп шетке кетіп, Батыстағы ағартушылық пен индустриализациядан мақұрым қоғамы көшпеліден аграрлық құрылымға өтіп үлгермей жатқан аласапыран бір заманда қазақ арасында Абай туады. Өз заманындағы ғылым мен технологияның, поэзия мен музыканың барлық озық өлшемдерін қой құрттап, жылқы жусатқан ауылдың ішінде отырып, ақылға сыймайтын қандай да бір тылсым жолмен бойына сіңіреді. Өз ортасынан кем дегенде жарты ғасыр озық өлең қалыптарын құяды, қазақы бояуы бар әдемі романстар жазады, Батыс пен Ресейдің әлеуметтік-саяси ой алыптарын қазақша сөйлетіп, үздік

    49
  • Көз қарас

    АБЫЛАЙ ХАННЫҢ ТЕГІ ЖӘНЕ ТУҒАН-ӨЛГЕН ЖЫЛДАРЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 10, 2017  |  6,118 views

      Қазақтың даңқты ханы, «үш жүздің баласының атын басын бір кезеңге теңеген», «он сан Алаш баласын аузына қаратқан» Абылайдың шыққан тегіне, оның туған-өлген жылдарына қатысты бірталай сұрақтар бар-деп жазды  e-history.kz.                                                                                                                                                                

    244
  • Тұлғалар

    ЖАТ ЖЕРДЕ ҚАЛҒАН ҚАЗАҚТАР

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 8, 2017  |  3,910 views

    Кеңестік жылдары қазақ халқына қарсы жасалған большевиктердің зұлымдық саясатының құрбаны болған  талай мыңдаған, миллиондаған қазақтың сүйегі атажұртынан тыс жерлерде, жат жұртта қалды. Әсіресе, большевиктердің қолдан ұйымдастырған  1929-1933 жылдарғы ашаршылық кезінде қазақ жерінен ауып, шетелдерге бас сауғалаған талай  қазақ сол жақта өлім құшты. Көбі көмусіз иен далада қалды. Бірақ біздің айтпақ болып отырғанымыз, «Ұлы Отан соғысы» деп аталатын Германия мен СССР арасындағы 1941-1945 жылдары Екінші дүниежүзілік соғысқа қатыс­қан талай боздақтың елге қайтпай, жат жұртта қалғаны. «Соғыс тұтқы­ны» аталған осы қазақтар соғыс біт­к­ен соң «елге қайтсақ, сталиндік террордың құрбаны болармыз» деген қауіппен Германияда қалуды жөн санайды. Олардың көбі «Түр­кіс­тан легионы» құрамында болды. Кезінде Мұстафа Шоқайдың көме­гі­мен неміс концлагерлерінен бо­сан­ған осы азаматтардың кейбірі

    91
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: