| 
  • ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق
    جاھان جاڭالىقتارى

    ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق

    Microsoft كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە الەمدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ ءبىرى سانالاتىن بيلل گەيتس ءوزىنىڭ بايلىعىن قايدا جۇمسايتىنىن رەسمي مالىمدەدى. كاسىپكەر افريكا ەلدەرىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە كەدەيلىكپەن كۇرەس سالالارىنا شامامەن 200 ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيا سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. «جۋىردا مەن ءوز بايلىعىمدى 20 جىلدىڭ ىشىندە تولىقتاي تاراتۋ جونىندە شەشىم قابىلدادىم. قاراجاتتىڭ باسىم بولىگى وسى جەردە، افريكادا، ءتۇرلى ماسەلەلەردى شەشۋگە كومەكتەسۋگە باعىتتالادى»، – دەدى بيلل گەيتس ءوزىنىڭ قورىمەن بىرلەسكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا. باستى باسىمدىقتار: – ينفەكتسيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەس (سونىڭ ىشىندە بەزگەك، تۋبەركۋلەز، ۆيچ); – انا مەن بالا دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ; – اۋىلدىق اۋداندارداعى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ; – تازا اۋىزسۋ مەن سانيتاريا ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ; بيلل گەيتس: «بۇل – قايىرىمدىلىق ەمەس، بۇل – ينۆەستيتسيا.

    8
  • شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..
    مادەنيەت

    شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    ەل اۋزىندا قازاق وقىمىستىلارى ايتتى دەگەن سوزدەر از ەمەس. بەلگىلى عالىم، ەتنوگراف ا. سەيدىمبەك قۇراستىرعان تاريحي تۇلعا، اسقان وقىمىستى شوقان بابامىزدىڭ تاپقىر سوزدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. * * * ومبىعا وقۋعا جۇرەر الدىندا بالا شوقان اكەسىنىڭ ەل ءىشى ماسەلەسىن شەشۋدەگى كەيبىر وكتەم، وجار قىلىقتارىنا كوڭىلى تولماي، «وقۋعا بارمايمىن» دەپ قيعىلىق سالسا كەرەك. تىپتەن كونبەي بارا جاتقان بالاسىن قاتال شىڭعىس جاردەمشى جىگىتتەرىنە بايلاتىپ الماققا ىڭعايلانىپ: «شىقپاسا كوتەرىپ اكەلىڭدەر، ارباعا تاڭىپ الامىز!» − دەيدى. سوندا دارمەنى تاۋسىلعان شوقان اكەسىنە: «بايلاتپا! ابىلاي تۇقىمىنان بايلانعاندار مەن ايدالعاندار جەتەرلىك بولعان!» − دەپ ءتىل قاتادى. بالا دا بولسا اقيقات ءسوزدى ايتىپ تۇرعان بالاسىنان توسىلعان اكە دەرەۋ شوقاندى بوساتتىرىپ جىبەرەدى. * * * پەتەربۋرگتە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىر

    5
  • ەر جانىبەك باتىردىڭ ەسىمى ۇلىقتالدى 
    سپورت

    ەر جانىبەك باتىردىڭ ەسىمى ۇلىقتالدى 

      ايدوس مىرزاحمەتوۆ وسكەمەن قالاسىنىڭ جەكپە-جەك سارايىندا اتى اڭىزعا اينالعان ەر جانىبەكتى ەسكە الۋعا ارنالعان جاسوسپىرىمدەر مەن كادەتتەر اراسىندا سەمسەرلەسۋدەن ءحىح اشىق رەسپۋبليكالىق تۋرنير ءوتتى. ەر جانىبەك ۇرپاقتارى ۇيىمداستىرىپ وتىرعان تۋرنيرگە شىعىس قازاقستان، اباي، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستارى مەن استانا، الماتى قالالارىنان كەلگەن 200 ءجاسوسپىرىم سپورتشى قاتىسادى. – كادەتتەر مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى اشىق رەسپۋبليكالىق ءتۋرنيردى وسىمەن 19-شى مارتە وتكىزىپ وتىرمىز. ءبىز جاستاردى وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ، سپورتقا، ونىڭ ىشىندە سەمسەرلەسۋگە باۋلۋ ماقساتىندا وتكىزىپ كەلەمىز، – دەدى ءتۋرنيردى ۇيىمداستىرۋشى، ەر جانىبەك ۇرپاقتارىنىڭ وكىلى الىبەك ەرۋباەۆ. ءتۋرنيردىڭ سالتاناتتى اشىلۋىندا شقو اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەربول نۇرعاليەۆ سپورتسۇيەر قاۋىمدى مەملەكەتتىك مەرەكەمەن قۇتتىقتاپ، ۇلى جەڭىستىڭ 80 جىلدىعى قارساڭىندا جانە وتان قورعاۋشىلار كۇنىندە ءوتىپ وتىرعان جارىستىڭ ءمانى مەن ماعىناسى زور

    26
  • “الاش“ سىيلىعى – وتە قاۋىپتى سىيلىق.
    ەزۋتارتار

    “الاش“ سىيلىعى – وتە قاۋىپتى سىيلىق.

    “الاش“ سىيلىعى – وتە قاۋىپتى سىيلىق. الاش” سىيلىعىن العان سوڭ الاش ءۇشىن وتقا دا، سۋعا دا تۇسۋگە تۋرا كەلەدى. “الاش” سىيلىعىن تالانتى مەن كۇرەسكەرلىگى قاتار تۇرعان اقىن، جازۋشى الادى. “الاش” سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى الاش كوسەمدەرى – ءاليحان، احمەتتەر سىقىلدى الاشتى الاڭداتقان كەز كەلگەن ماسەلەگە وي-پىكىرىن اشىق ايتادى جانە اق ايتادى. جۋسان تۇبىنە بۇقپايدى. كەرەك بولسا اباقتىعا دا قامالادى. “الاش“ سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى “مەن ليريك ەدىم”، “ماحابباتتى عانا جىرلايتىن ەدىم”، “تۇمسا تابيعاتتى عانا سۇيەتىن ەدىم”، “تەندەرىم بار ەدى، قىزمەتتە ەدىم، قوعامدا، ساياساتتا شارۋام جوق” دەپ، بيلليارد ويناپ، مەرەيتويدان مەرەيتويعا شاپقىلاپ جۇرە المايدى. ويتەتىن بولسا، وتە زور قاتەلىكپەن بەرىلگەن “الاش” سىيلىعىن تۇمانباي اتىنداعى، مىرزاتاي اتىنداعى سىيلىقتارعا، تاعى دا باسقا وزىنە ساي اعا بۋىن اتىنداعى

    32
  • الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى
    سۋرەتتەر سويلەيدى

    الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى

    قۋانىشتى، ءسۇيىنىشتى جاڭالىق! الاشتىڭ بەيمالىم بەينەسى تابىلدى ارما، قادىرلى وقىرمان! «يسكرى» جۋرنالدىڭ 1907 جىلعى ءبىر سانىندا قازاق قايراتكەرلەرىنىڭ بىزگە بەيمالىم بەينەسى ساقتالعان. ايتا كەتەيىك، «يسكرى» سۋرەتتى جۋرنالى 1901-1917 جىلدارى «رۋسسكوە سلوۆو» گازەتىنىڭ قوسىمشاسى رەتىندە شىعىپ تۇرعان. “دۋماداعى مۇسىلمان فراكتسياسى” دەپ اتالاتىن سۋرەتتى حاباردا پاتشالىق رەسەي قۇرامىنداعى مۇسىلمان دەپۋتاتتارىنىڭ بەينەسى كورسەتىلگەن. ىشىندە دۋماعا مۇشە بولعان قازاق دەپۋتاتتارى دا بار. اتاپ ايتساق ءتورت تاريحي تۇلعانىڭ بەينەسى ساقتالىپتى: ءبىرىنشى سۋرەت: م. تىنىشبايۇلى، جەتىسۋ وبلىسى; ەكىنشى سۋرەت: ب. قاراتايۇلى، ورال وبلىسى; ءۇشىنشى سۋرەت: ا. ءبىرىمجانۇلى، تورعاي وبلىسى; ءتورتىنشى سۋرەت: ش. قوسشىعۇلۇلى، اقمولا وبلىسىنان. ۇلىستىڭ ۇلى مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! ەلدەس وردا 19.03.2025

    29
  • قازاق جەرىنىڭ قيلى تاعدىرى
    زۋقا باتىر 150 جىل

    قازاق جەرىنىڭ قيلى تاعدىرى

    بۇگىنگى تاڭدا، 1920 جىلى قۇرىلىپ، 1925 جىلى بىرىگۋى اياقتالعان قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ 1925-1936 جىلدارداعى جەر كولەمى مەن قازاق حالقىنىڭ سانى تۋرالى ناقتى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىسى جوق. ولاي دەۋگە، ش.ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتى 2000 جىلداردىڭ ءبىرىنشى ونجىلدىعىندا شىعارعان «قازاقستان تاريحى» اتتى اكادەميالىق 5 تومدىقتا بەرىلگەن دەرەكتەر مەن سول حح عاسىردىڭ 20-30 جىلدارىندا جارىق كورگەن رەسمي ەڭبەكتەردەگى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەردىڭ مۇلدەم سايكەس كەلمەيتىنى نەگىز بولادى. ءبىز، اتالعان ينستيتۋت عالىمدارى شىعارعان اكادەميالىق 5 تومدىقتاعى مالىمەتتەردىڭ دۇرىستىعىنا ۇلكەن كۇمان كەلتىرەمىز جانە وندا حالىق سانىنىڭ دا، جەر كولەمىنىڭ دە كەمىتىلىپ بەرىلگەنى تۋرالى مالىمدەيمىز. بۇگىن وسى ماقالامىزدا حالىق سانىنا قاتىستى ەمەس، جەرىمىزدىڭ كولەمى مەن ونى جىرىمداۋ تاريحىنا قاتىستى توقتالاتىن بولامىز. 1924 جىلدىڭ سوڭىندا ورتا ازيا مەن

    28
  • تارباعاتايداعى ۇلت-ازاتتىق كۇرەس
    كوز قاراس

    تارباعاتايداعى ۇلت-ازاتتىق كۇرەس

    (وسى تاريحي وقيعانىڭ  70 جىلدىعىنا ارنالادى) قازاق جەرىنىڭ شىعىسىنداعى تارباعاتاي جەرىدە تاريحتىڭ تارعالاڭ جىلدارىنىدا بولىسكە ءتۇسىپ جارىمى قازىرگى قىتاي جەرىندە قالعانى بەلگىلى. وسى قاسيەتتى توپىراق ەجەلدەن اتام قازاقتىڭ قۇتتى قونىسى بولىپ كەلگەن ەدى، وسى تارباعاتايدىڭ ارعى بەتىندە (1944-1962) جىلدارعا دەيىن ءتۇرلى تاريحي، ساياسي وقيعالار بولىپ جاتتى، ىشىندە ەڭ كورنەكتىسى 1944-1947 جىلدار ارالىعىندا بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەر ەدى.  دەسەدە وسى كۇرەستەر بولعان قازاقتىڭ ءتورت ايماعىنىڭ ەكەۋىندە ياعني التايمەن ىلەدە بولعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستەرى تۋرالى كوپ ايتىلىپتا جازىلىپتا كەلەدى، دەسەدە تارباعاتاي جەرىندە بولعان كۇرەستەر ايتىلماي كەلەدى، بولعان تاريح تاسادا قالماۋ كەرەك، ەندەشە تارباعاتايداعى وقيعالار قالاي بولدى؟ كىمدەر قوزعالىس باستادى؟ سوڭى نەمەن اياقتالدى؟ وسى ساۋالدارعا تاريحي دەرەكتەرمەن سول وقيعاعا قاتىسقان كۋاگەرلەردىڭ ەستەلىكتەرى ، تاريحي كارتينالار ارقىلى جاۋاپ

    41
  •    ەروفەەۆانىڭ عىلىمداعى بەيباستاقتىعى  
    كوز قاراس

       ەروفەەۆانىڭ عىلىمداعى بەيباستاقتىعى  

       القيسسا ابىلقايىر حان جايلى وربىگەن قولايسىز اڭگىمەلەرگە بايلانىستى كولەمدى سىن ماقالا جازىپ ەك بۇدان جيىرما جەتى جىل بۇرىن. اراشا ءتۇسىپ. بىرەۋلەردىڭ ايتىپ جۇرگەنىندەي ەمەس دەپ. دالەلدەرىمىزدى كەلتىرىپ. «انا ءتىلى» گازەتىنە جاريالادىق، 1998 جىلى. بىردە كىتاپ دۇكەنىنە باس سۇققانىمدا كوزىم سورەدەگى «حان ابۋلحاير: پولكوۆودەتس، پراۆيتەل ي پوليتيك» اتتى كىتاپقا ءتۇستى. قۋانىپ، قولىما الدىم. اقتارا باستادىم. باسپادان 1999 جىلى شىعىپتى. اۆتورى – يرينا ەروفەەۆا ەسىمدى تاريحشى ەكەن. تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى. بۇل – 2000 جىلى جاز ايى-تىن. ساتىپ الدىق. وقىدىق. 1710 جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ قازاعى قاراقۇمدا ابىلقايىردى حان قىپ سايلاپ الىپتى. عازيز تاۋكەنىڭ كوزى تىرىسىندە-اق. وسىعان ءسال شۇبالاندىق. بىراق راس تا شىعار، وقيعانى ارنايى زەرتتەگەن تاريحشى ايتىپ وتىر عوي دەپ كۇدىگىمىزدى سەيىلتىك.

    203
  • جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل
    تاريح

    جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل

    بۇگىن جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل تولىپ وتىر. قۇجاتتاردى وقىساق، حرۋششەۆ قىرىمدى ۋكرايناعا بەرگەن سوڭ رەسپۋبليكالاردىڭ ايماقتارىن باسقاشا بولمەك بولعان ەكەن. قازاقستاندا تسەليننىي كراي قۇرىپ، ەلدىڭ وڭتۇستىك بولىگىن كورشى ەلدەرگە بەرۋگە ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولعان. بۇل ماسەلەنىڭ ءتىپتى قاراستىرىلۋىنا قارسى شىققان. كەيىن وسى ۇستانىمى ءۇشىن قىزمەتى تومەندەتىلدى. مينيسترلەر كابينەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىندە ب.مومىشۇلى، ر.قوشقارباەۆتى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باتىرى اتاعىنا بىرنەشە رەت ۇسىنىپتى. س.نۇرماعامبەتوۆكە كومەكتەسىپتى. 1960ج 212 پاتەرلى ءۇيدى قازاق ونەرىنىڭ مايتالماندارىنا بەرگىزىپتى. 1955ج قىتايدان ورالعان 100 وتباسى دالادا قالعاندا ولاردىڭ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەتتەن ارنايى كوميسسيا قۇرۋدى سۇراعان ەكەن. ەلگە قىزمەت ەتكەن ازامات قوي. p.s. مۇنداي پرينتسيپشىلدىك – بۇگىندە سيرەك كەزدەسەتىن قاسيەت. Nurmukhamed Baigarayev

    95
  • ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات
    كوز قاراس

    ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    اشىق دەرەككوزدەردەن 1920 جىلعى 20 ناۋرىزدا تاشكەنتتە تۇرار رىسقۇلوۆ قول قويعان ناۋرىزدى اتاپ ءوتۋ تۋرالى بۇيرىققا كوزىم ءتۇستى. دەمەك، بيىل بۇل تاريحي قۇجاتقا – 105 جىل! الايدا، ارادا نەبارى التى جىل وتكەن سوڭ 1926 جىلى ناۋرىزعا تىيىم سالىندى. ال، 1920 جىلى تۇركىستان كەڭەستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ەتكەن تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تاعدىرى قانداي قايعىمەن اياقتالعانى بارشامىزعا ءمالىم. ونى “حالىق جاۋى” دەپ تانىپ، 1938 جىلدىڭ 10 اقپانىندا اتۋ جازاسىنا كەسكەن… ناشەل ۆوت تاكوي دوكۋمەنت ۆ وتكرىتىح يستوچنيكاح: پريكاز، يزداننىي ۆ تاشكەنتە تۋراروم رىسكۋلوۆىم وت 20 مارتا 1920 گودا و پرازدنوۆاني ناۋرىزا. پولۋچاەتسيا، ۆ ەتوم گودۋ ەتومۋ يستوريچەسكومۋ دوكۋمەنتۋ يسپولنيلوس 105 لەت! ۆ 1926 گودۋ ناۋرىز وكازالسيا پود زاپرەتوم. ا

    47
load more

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: