Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    «Саяси элитаның сатқын болғанын мойындайтын уақыт келді» — тарихшы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jul 14, 2017  |  620 views

    Камшат Сатиева Қазақ жеріне келген ақ патша билігі де, сол секілді Совет үкіметі де легитимді емес-тін. Қазақ тарихындағы осы ақиқат әлі күнге құжат түрінде айқындалмай келеді.   Бұл туралы тарих ғылымдарының докторы, профессор, алаштанушы Мәмбет Қойгелді 365info.kz медиа-порталға берген сұқбатында мәлім етті. Оның пікірінше, қазақ жеріне алғаш аяқ басқан кездегі совет үкіметінің легитимді еместігін ашық мойындап, тіпті бізге оны арнайы құжатпен растау керек. Совет өкіметі Қазақстанға заңсыз келді — Қазақстанда патшалық билік легитимді болған жоқ. Оны күшпен алып, ысырып тастаған Совет билігі де легитимді болған жоқ. Ол кезде жалғыз легитимді билік болды. Ол – 1917 жылы желтоқсанда Орынборда құрылған Алашорда үкіметі. Міне, сол заңды билік болатын. Қай тұрғыдан алсақ та ол

    59
  • Суреттер сөйлейді

    БАЛУАН ШОЛАҚТЫҢ ФОТОСУРЕТІ және палуанның өмірінің белгісіз тұстары туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jul 9, 2017  |  896 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ БАЛУАН ШОЛАҚТЫҢ ФОТОСУРЕТІ және палуанның өмірінің белгісіз тұстары туралы Төмендегі Балуан Шолақтың қолдан салынған суреті емес, ФОТОСУРЕТІ. Сәбит Мұқановтан кейін жазушылар Ж.Бектұров, Б.Қойшыбаев және басқалар Шолақ атамыздың фотосуреті болмағанын жазып жүрді. Ал, мен сонау 90-жылдары тауып алған мына сурет -ЕСКІ ФОТСУРЕТ көшірмесі. Мұның фотосурет екендігі Б.Шолақтың артындағы шымылдықтан көрініп тұр. Ал, штрихтап салынған, немесе, акварельмен салынған сурет болса, ол анық байқалар еді. Сонымен бұл- Балуан Шолақтың фотосуреті. Бұл фотоға Балуан Шолақ шамамен 1917-жылы Жетісуда (Алматыда,Верныйда болған кезінде түскен деп шамалауға болады.автор) Астында Б.Шолақтың туған, және қайтқан жылы шамамен 50-60- жылдары жазылған тәрізді. Шамамен 2010-жылдан кейін осы фотопортреттен қарап салған Балуан Шолақтың суретшілер жазған портреттері пайда бола бастады, бірі

    56
  • Тарих

    ҮШ КЕЗДЕСУ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 3, 2017  |  843 views

    37- жыл құрбандарының аруағына арналған әңгіме   Жұмат ӘНЕСҰЛЫ ҮШ  КЕЗДЕСУ ӘҢГІМЕ 1 Өткен ғасырдың бас кезі, тамыз айы болатын. Күн ала бұлтты,  жанға жайлы қоңыржай самал есіп тұрған , түс әлеті еді. Тосын құмының солтүстік шетімен жалғасатын қыраттың етегін жайлап, аздаған малын күйттеген Түгелсін руынан   үш төрт  ауыл бар. Осы жердегі үлкен қазан шұңқырда көктем кезінде біраз қар суы жиналады. Бұл ауылдың адамы да, малы да жаздай осы суды қорек етеді. Түс кезі болғасын, бірер мал осы көлшіктің маңында жайылып жүр. Айнала тыныштық, биелер мен құлындар  тұрған желі  басындағы бірер адам болмаса, көзге басқа ешнәрсе шалынбайды. Бір кезде шеттегі қараша үйден ықшамдау киінген жас жігіт шығып, шеткеріректе байлаулы тұрған

    72
  • Көз қарас

    Шығыс  Түркістандағы  Алаш  рухы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 31, 2017  |  1,330 views

    Алтайдан Атырауға дейін созылып жатқан ұланғайыр жердің бір бөлшегі шығыс Түркістан. Негізінде ол ұлы «Қаһарлы Алтай» еді! Адамзаттың алтын бесігі саналуының сыры жері мен елі батыр… Әттеген-айы! Қайсыбір найсап қолдардың шекараны бөлшектеп  қате сызғанымен, ырықсыз құйырығын үзіп, ұлы денесінен айырылған күйінде қансырап жатыр. Шығыста қалған бауырлардың қайғысы мен мұңын, тулаған ыстық қанын Ертіс арқылы сезінуге болады. Шығысы мен батысына салт  атты кісі алты айлық жол жүруге тура келетін қайран Алтай қайырылмас болды. Шығыс Түркістанның көкжалы Оспан батыр қолбасшылық ететін қазақ атты жасауылдары 1940 жылы  Шың Шысай әскеріне қарсы Ышқынтыдағы шайқаста орыстың генералы Разборовты өлтіреді. Генералдарының  сүйегін сұраған орыстарға Ырысхан: «Сендер 1937 жылы Мәскеуге апарып өлтірген Әлихан Бөкейханның, Ахмет Байтұрсынның басын

    75
  • Тарих

    НКВД қудалаған Оразмағамбеттің тағдыры белгісіз

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 30, 2017  |  950 views

    Қуанышбек ҚАРИ Карлаг музейінің қызметкерлері азаптау көрінісін қойып жатыр. Қарағанды облысы Долинка ауылы, 19 мамыр 2013 жыл. (Көрнекі сурет) 1930 жылдары қазақтардың Маңғыстаудан Иранға көшуіне себепші болған, кейін советтік жазалау мекемесі ату жазасына кескен Оразмағамбет Тұрмағанбетовтің Түркіменстан түрмесіндегі тағдыры белгісіз күйінде қалды. Исламбек Көрпе – 1935 жылы Иранға көшіп, 1937 жылы НКВД ұстап, ату жазасына кескен Оразмағамбет Тұрмағанбетовтің шөбересі. Иран жерінде туған Исламбек қазір де сондағы Горган қаласында тұрады. Оның үлкен атасы Оразмағамбет Тұрмағанбетов – 1930 жылдары советтік Қазақстандағы қудалаудан бас сауғалаған қазақтардың Иран қалаларына қоныстануына себепші болған белгілі тұлға болатын. ОРАЗМАҒАМБЕТТІҢ ҰСТАЛУЫ Исламбектің айтуынша, әуелде Оразмағамбет Бұхарада, Түркияда діни білім алып, кейін Үндістанның Бомбей (қазіргі атауы – Мумбай) қаласында

    44
  • Тарих

    Кремльден келген пәрмен

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 25, 2017  |  753 views

    Қазақстаннан тыс жерде өмір сүрген қазақ диаспорасының да бастан өткерген қилы-қилы тарихы бар. Соның бірі – Шыңжаң өлкесіндегі Алтай қазақтарының жергілікті билеушілерге қарсы көтерілісі. Бұл оқиғаның туындауына негізгі себеп, 1937-1938 жылдары Кеңес елінде жүргізілген репрессия науқаны 1938 жылдың соңын ала қытай қазақтары арасында да жалғасуы еді. Өйткені, ол кезде Шыңжаң өлкесін басқарушы өкіл Шен Шицай КСРО көсемі Сталиннің тапсырмасын орындаушы қуыршақ билік иесі болып саналатын.Бірақ, екінші дүниежүзілік соғыс басталған тұста Шен Шицай қамқоршылық танытып келген Кеңес елінен қол үзді. Себебі, ол бұл соғыста Кеңес армиясы сөзсіз жеңіледі деп ойлады. Сөйтіп, 1943 жылдың басында Шыңжаңда қызмет атқарып жүрген кеңестік мамандар мен әскери күштік құрылымдарын елден аластатып, оның орнына Чан Кайши басқарған

    113
  • Суреттер сөйлейді

    Қараөткелді көтерген Қосшығұловтар әулеті

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 26, 2017  |  1,650 views

    Қазақ саудасының тарихы Қазақ арасында біз саудаға бейім халық емеспіз деген ұғым қалыптасқан. Оның себебін кейбір бауырларымыз көшпелі өмір салтынан, жалқаулығымыздан, не табиғи кеңдігімізден іздейді. Бұл ешқандай тарихи негізі жоқ бос әңгіме. 1509 жылы Мұхамед Шайбани ханға еріп қазақ даласына келген Фазлаллах Рузбихан былай деп жазады: «Их купцы (әңгіме қазақ саудагерлері туралы –Ж.А.) постоянно посещали и посещают старны ислама, равно и купцы этих стран ездят к ним. Купцы этой страны вхожи в их среду, заучивают предписания ислама, и сейчас вместе с ханами и султанами-мусульмане. Они читают Коран, исполняют молитвы, отдают своих детей в школу, постятся, вступают в брак и вовсе не женятся без брачного договора (әңгіме неке туралы-Ж.А.)» (Фазлаллах Рузбихан

    74
  • Суреттер сөйлейді

    Шарқи Түркістан атты әскері жайлы не білеміз?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 26, 2017  |  2,440 views

    Шарқи (Шығыс) Түркістан ұлттық әскері дегенде көз алдыңызға атқа қонып жауға шапқан кісінің әлде бір елесі пайда болса, онда сіз дұрыс пайымдаған боласыз. Шынымен де Шарқидың жүзде сексен пайызы (80%) атты әскер болған. Қолға қару алып ат жалын ұстап мініп жауға шүйлігу қай xалықтың қанына сіңген өмір таңдауы екенін тариx өзі ашып айтар уақыты келіп шындығы айпарадай ашылғанда. Отыз мыңға дейін көбейген ұлттық әскердің 60-70 пайызы қазақ болғаны Қытай деректерінде де анық тұр. Өкініштісі, көтерліс бастап елді азаттыққа шығарған әскердің көбін Құлжадағы бай-шонжарлар «рақметін айтып» ауылдарына қайтарып жібергенін біреу білсе біреу білмейді. Сондай қайтарумен келген бір-екі ақсақал біздің ауылда да бар еді. Мен бала кезімде күзеулікте соларды көруші едім. Қанжілік

    129
  • Тарих

    НӘЗИПА ҚҰЛЖАНОВА- АЛАШТЫҢ  ҚАЙРАТКЕР ҚЫЗЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 24, 2017  |  1,825 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ Нәзипа Құлжанова ХХ -ғасырдың бас кезінен бастап қазақтың білім саласының, қазақ журналистикасының,этнография ғылымының, сондай ақ, мәдениеті мен әдебиетінің дамуына зор үлес қосқан қоғам қайраткері. Н.Құлжанова сонымен бірге Алаш партиясы мен Алашорда үкіметінің құрылуы туралы 1917- жылы Семей қаласында өткен сиезге қатысып, оның қызметтеріне белсене араласқан, Алаш орда партиясының Семей қаласындағы бөлімшесінің төралқа мүшесі болған  Алаштың қайраткер қызы. Нәзипа Құлжанованың алғашқы тегі Сегізбаева.  1902-жылы ол Қостанай орыс қазақ гимназиясын бітіріп, сол жылы Торғайдағы екі жылдық орыс қазақ училищесінің мұғалімінің көмекшісі қызметін атқарған. Одан кейін Орынбордың екі жылдық мұғалімдер мектебін аяқтаған.  Осы кезде Нәзипа Орынбор мұғалімдер мектебін бітіріп, қызмет істеп жүрген жерлесі, ағайыны Нұрғали Құлжановқа кездеседі. Екеуінің көңілдері жарасып, қосылғаннан

    95
  • Көз қарас

    ГИТЛЕРИЗМ ҚАЗАҚ САНАСЫНА ЖАТ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 21, 2017  |  1,456 views

    Марат Токашбаев Бүгін, Фейсбуктен кейбір інілеріміздің Адольф Гитлерді (20-көкек туған күні көрінеді) әспеттеген, оған тамсанған пікірлерін көріп қалдым. Қай тарихи тұлғаны өзіне пір тұтады бұл әрине, әркімнің еркінде. Дегенмен қазақ жастарының Гитлерді жақсы көруі дұрыс па? Осы туралы ойларымды ортаға салғым келеді. Гитлердің басты кінәсі не? 1. Ол неміс ұлтын өзгеден артық санап, бүкіл әлемге солардың билігін орнатқысы келді. Нацизм деген сол.  2. 1939 -1945 жылдар аралығында Бүкіл дүние жүзіне қарсы агрессия жүргізді. Соғыс бастаған Сталин емес Гитлер! 3. 1939 жылы 23-тамызда Кеңес Одағымен бір-біріне қарсы шабуыл жасаспау туралы Пактіні опасыздықпен бұзды. 4. Әлемдегі бейбітшілік ісіне қарсы орасан қастандық жасады. 5. Әскери қажеттіліктер болмаса да үлкен және шағын қалаларды, елді

    91
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: