Жүгіртпелер
 | 
  • Тарих

    Шарқи Түркістан Респубиликасы Туралы Не Білеміз?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2018  |  113 views

    Жалпы сараптама (Ешбір жерде естімеген деректермен баяндалады) Егер тариxқа қызықпасаңыз, жаңа дерек естуді қаламасаңыз немесе уақытыңыз болмаса бұл сараптаманы оқу сізге “xарам” болады ))) Қазақстан тариxшыларына енді-енді үйреншікті тақырыпқа айнала бастаған Шыңжаң тариxындағы “Шарқи Түркістан Респубиликасы” туралы шындықты жұрт аса көп біле бермейді. Екі рет құрылған “Шарқи Түркістан” уақытша үкіметі туралы не білеміз? Әлқисса… Бірінші реткі Шарқи Түркістан үкіметі 1933-жылы Қашқарда құрылды. Үкімет небәрі үш ай өмір сүрді де Алтышаһарға қашып бара жатқан Дұңған (xуийзулар) әскері жағынан құлады. Бір жағы үкіметті құрушылардың өзі сатып кетіп тындым болды. Аса көп ешкім бұны біле бермейді. Гансу, Цинxай дұңғандары Шыңжаңға басып кіріп “қазақ-ұйғырмен бірлесіп коалецион мұсылман үкіметін құрамыз” деп Үрімжі қытайларын қоршауға алады.

    13
  • Тарих

    ҮРКІН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2018  |  117 views

    Сөз басы. Қарттарды аңсау Көзінің құйрығында әжім күліп, Сайратқан қызыл тілді бабын біліп. Жиналып кешкіғұрым төбешікке, Қариялар қылатын әзілді ілік. Аса зілсіз… тек қуып, «алалаған» Болмаса да кінамсыз дара бабаң. Ебін тауып құрдасын еңбектетсе, Қыбы қанып сақалын салаған. Ұрпақ үшін қаракет қам бағары, Оған уайым жаңбырдың тамбағаны. Күрең шайды сораптап сөз қозғаса, Көкірегіңнің көзіне шам жанады. Азаматты ардақтар арыс атын, Қариялар – «қара орман», тоғыс ақыл. Қалт-құлт етіп сүйеніп асасына, Жиын-тойда шұрқырап табысатын. Бұрынғының қарттары-ай сырма шапан, Саңы ауса саяқсып қырға тартар. Басында тақиясы, тұмағы жоқ Бүгінгінің шалдары қырма сақал. Самайынан суыртпақ қылау ұрлап, Сайқал заман тұманыт, тұмау ұрған. Керегенің басында «күні өткен», Айналып кетпеймін бе, тұмағыңнан? Отқа қақтап, дәуірдің

    20
  • Көз қарас

    Шарқи Түркістан мен Шыңжаң қазақтары туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 1, 2018  |  562 views

    Бұл 1933-жылы құрылған Шарқи Түркістан үкіметінің Англия елінен саяси, әскер көмек сұрап жолдаған xат-дұр. Естеріңізде болса бірер айдың алдында осында Шарқи Түркістан үкіметінің Түркиядан әскери көмек сұрап жолдаған xатын салғамын. Небәрі бірер ай өмір сүрген Шарқи Түркістан респубиликасының қилы тариxы қазақ қоғамының баса назарында болу керек деп ойлаймын. Дәл қазіргі күнде Қазақстан немесе тұтас орталық Азия үшін екі стратегиялық өңір бар. Олар: Ауғаныстан және Шыңжаң (Синьцян/ШУАР). Ауғаныстан туралы айтып жүрмін. Осы екі өңірдегі стратегиялық тариxты жақсы білсек орталық азия елдерінің жарқын келешегін күні бұртын ойлай алған боламыз. Не үшін Шарқи Түркістан уақытша респубиликасы Англия, Түркиядан әскери көмек сұрайды? 30-жж Түркия-Қытай қатынастары; Англия-Қытай қатынастары қалай болған? Бұл мәселеге совет пен германия,

    57
  • Тарих

    АЛАШОРДА- ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЗАҢДЫ БАСТАУЫ (ХХ- ҒАСЫРДЫҢ БАС КЕЗІНДЕГІ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІГІНІҢ ҚҰРЫЛУ ТАРИХЫ)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 30, 2018  |  409 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ жазушы, тарихшы «Абай.кз» порталында жарияланған журналист Б.Мүрсәлімнің «Жарияланбаған автономия» атты мақаласы мен ғылым докторы М.Қойгелдімен бірге шығарған «Алаш туы астында» атты деректі фильмі білетін жұртқа біраз қайшылықтарға толы пікір туындатқандай. Мақаланы оқып, деректі фильмді көрген жұртқа «Жер астынан жік шықты, екі құлағы тік шықты» дегендей екі ұшты ой салады. Біздің тарихшыларымыз әлі күнге дейін Тарих ғылымы саласында Кеңестік идеология салып берген «жалғыз аяқ» жолмен келе жатқан тәрізді. Таяуда «Абай.кз» порталында Сұлтан хан Аққұлының аталмыш фильм туралы мақаласы жарияланған екен, мен Сұлтанханның пікіріне қосыламын. Және соған орай өзімнің ХХ -ғасырдың бас кезіндегі Алаш қозғалысының, Алаш партиясының, Алаш орда үкіметінің атқарған тарихи рөлі туралы толық айта кеткенді жөн көрдім. «ТАРИХ»

    41
  • Көз қарас

    Алаш арыстары және коммунист «көкелер»

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 30, 2018  |  594 views

      1918 жылдың 29 қазан күні Совет өкіметін орнатушы коммунист- большевиктердің ізбасарлары – комсомолдардың жеке ұйымы құрылған екен. Бұл ұйым кезінде арнайы дайындықпен келіп, қабылдаушы комиссияның қатаң сынынан сүрінбей өткен жастарды ғана өз қатарына қабылдағаны рас. Комсомол қатарына өту болашағын биік мансаппен, үлкен атақпен байланыстыратын әрбір жастың басып өтуге тиісті шартты баспалдақтарының бірі болатын. Ал әкесі «халық жауы» аталып сотталып кеткен немесе біржола атылып кеткен бозбала мен бойжеткенге комсомол қатарына алатын сынға түсуге мүмкіндік бергенді қойып, артына ит қосып қуатын болған. Мәселен, орта мектепті үздік бітірген, «Алтын медаль» иегері, мектептегі ең білімді, ең талантты оқушы, болашақта қазақ әдебиетінің тарихын үш ғасырға ұзартқан ғалым, «Алаштың алмас қылышы» атанған қазақтың қазіргі көзі

    51
  • Көз қарас

    ШЫҢҒЫСХАН- ОҒЫЗ ХАННЫҢ ҰРПАҒЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 3, 2018  |  1,746 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ (Әбілғазының «Түрік шежіресі», орыс тарихшылары Н.Карамзин мен С.Соловьевтің тарихи еңбектеріне сүйеніп жазылған зерттеу еңбек) Орта ғасыр тарихын, оның ішінде Шыңғысханның тарихын алғаш жазған адам -Иранды билеген Газан ханның уәзірі, саясаткер, ғалым Рашид- Ад- Дин еді. Рашид –ад- динге «Шыңғысханның тарихын жаз» деп тапсырған Газан хан еді. Газан хан Шыңғысханның кенжесі Толыханның немересі Арғыннан (орысшасы Аргун) туады. XIII- ғасырдың аяғында Иран билігіне Арғын ханнан кейін Газан хан таққа отырды. Сөйтіп Газан ханның тапсырмасымен Рашид -ад -дин 1310-жылы өзінің «Жамиғат -ат -тауарих» атты үш томдық тарихын жазып бітірді «Жамиғат ат тауарихтың» қазақша мағынасы «Ел тарихы» дегенді білдіреді. Бұл тарихи еңбектің алғашқы томы «Шыңғысхан мен Алтын орда» тарихына, екіншісі «Газанхан тұсындағы

    125
  • Тарих

    Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 18, 2018  |  1,781 views

    Ағашта, биікті айтсаң, қарағайды айт,Жігіттік, ерлікті айтсаң, Бөгембайды айт!Найзасының ұшына жау мінгізген -Еменәлі керейде ер Жабайды айт!  Ер Жабай батырдың  340 жылдық мерей тойы қарсаңында, Алматы қаласында қыркүйектің 15 күні  “Тіккен туы жығылмаған Ер Жабай” атты ғылыми конференция болды. Тарихшылар мен жазушылар батырдың тарихи ерліктері мен ауыз әдебиетіндегі тарихи бейнесі туралы баяндамалар жасады. Мақсұт Темірбаев, Асқар Сәбит, Зиябек Қабуки-Шоқан, Нәбижан Мұқаметxанұлы, Жәди Шәкенұлы, Уатқан Сәипіл, Әбділдә Салықбай, Әбубәкір Қайран, Асқар Сабит, Айбын Әубәкір- қатарлы белгілі жазушылар мен тарихшылар, Жабай батыр ұрпақтары қатысты.   Ер Жабай батырдың 340 жылдығына( екі жылдан соң) орай мұшәйра (көркем шығарма, ғылыми мақала, жыр, өлең т.б) жарияланатын болды. Ер Жабай батырдың атына қор құру, Қалмақтардың қас жауы болған (батырдың басын

    191
  • Тарих

    Шежіре – Абақ Керей

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 16, 2018  |  2,439 views

    Абақ Керей 12 атаға бөлінеді. Бұл бөлініс Қытай қарамағына өткен кезден басталады. Абақ керейдің қайдан, қалай таратылатыны туралы шежірелер көп және оларда бірізділік жоқ, яғни «әркімдікі өзіне жөн» дегенге саяды. Ойғырлық Мәсәли, Дөйтен, Сахария қариялардың мақұлдауы негізіндегі атам Жанаттың (А.Ж) жазып қалдырған шежіресінде Абақтан Изен, Жусан. Изеннен Мағыналы, Сидалы, Жабайды таратады. Мағаналыдан Қойлау, Байлау делінеді. Қойлаудан-Ителі. Абақ Керейдің ішінде ителі руы «ноқта аға» аталады.  “Алаш айнасы” интернет-газеті халқымыздың шығу тегін, таралуын баяндайтын тармағы – қазақ шежіресі туралы ақпараттарды кезең-кезеңімен жарияламақ. Осы арқылы үш жүздің әр руы туралы мәліметтерді топтастырып, қазақтың ортақ шежіре қорын жасап шығармақ. Егер сіздің қолыңызда өз руыңыз жайында мәліметтер болса, біздің мына: info@alashainasy.kz электронды поштамызға жіберуіңізге болады. Ноқта

    203
  • Тарих

    Шекара мәселесі шешілген күн

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 27, 2018  |  2,198 views

    Алашорда: Сурет сыртындағы тарих  Алмасбек Әбсадық Солдан оңға қарай: бірінші қатарда- Х.Ғаббасұлы, М.Дулатұлы, А.Байтұрсынұлы, М.Әуезов; екінші қатарда- Ж.Аймауытұлы, Ә.Марғұлан, А.Байтасұлы. 1917 жылы 13 желтоқсанда құрылған Алашорда автономиялық республикасы 1920 жылы 26 тамызда кеңес үкіметінің пәрменімен жасақталған кеңестік Қазақ автономиясының құрылуына негіз болған еді. 1936 жылы ол автономия кеңес құрамындағы жеке республикаға айналды. Кеңестік республикаларды құру кезінде шекара белгілеу мәселесі, негізінен,  Қазақ автономиясы құрылған кездегі межемен белгіленді. Олай болса, қазіргі таңдағы тәуелсіз Қазақстанның ұлан-ғайыр жерге ие болып қалу мәртебесі Алаш зиялыларының жанын шүбереке түйіп (соңында жаны құрбан болған) жүріп атқарған жанқиярлық ерлік істері мен ерен еңбектері арқасында жүзеге асты. Алаш зиялылары бейнеленген фотосуреттер біздің рухани мұрамыздың құнды бөлшегі екендігі сөзсіз. Себебі

    111
  • Көз қарас

    Қытай қазақтарының мәселесі “Сайрагүлге дейін және Сайрагүлден кейін”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 2, 2018  |  6,117 views

    Сайрагүл апайдың жеңісін шын жүректен құттықтаймын. Сот шешімінен кейінгі қуанышты бейнесін қайта қайта көріп қатты қуандым. Қуанбаған жұрт жоқ екен сол маңда. Сайрагүл апайдың бейнесіне қарап сан ойға баттым… Қытай қазақтарының мәселесі туралы осыған дейін де азаматтық пікірімді айтқамын, пост тұр. Менің жеке пікірімше қытай қазақтарының мәселесі “Сайрагүлге дейін және Сайрагүлден кейін” деп дәуір бөлгіштік сипатқа өзгеруі мүмкін. Қазір, біздің жұрт тек ғана қуанышты құттықтап тойлаумен әбігер боллып жатыр екен бірақ мәселеге үлкен маштабтан қарап стратегиялық талдау сараптау жасау жағы жетпей тұр. Қытайдан заңсыз шекара бұзып өту оқиғасы Сайрагүлге дейін де болған (меніңше Сайрагүлден кейін де болады…), Сәбет-Қытай арасындағы қырғиқабақ кезінде қытайдағы Сәбетшіл қазақ ұлтшылдары мен жас зиялылардың біразы заңсыз

    155
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: