Жүгіртпелер
 | 
  • Суреттер сөйлейді

    ХАН КЕНЕНІҢ ҚАРУЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 7, 2019  |  523 views

    Beken Kayratuly Facebook парақшасынан алынды ЕлордағыҚазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Әскери-тарихи музейінің ауыспалы экспозициялық жәдігерлер көрмесі орналасқан төменгі залында, қазақ халқы үшін құнды заттың бірі – Кенесары Қасымұлының мылтығы тұр. ХІХ ғасырдың ортасында Ұлы далада өрістеген ұлт-азаттық қозғалыстың көсемі, атақты Абылай ханның немересі Кенекең осы мылтықпен жау түсірген. Айталық, 1838 жылы Кенесары Ақмола бекінісін басып алып, орыс әскерін қуып шыққанын тарихтан жақсы білеміз. Осы оқиға туралы ел-жұрттың аузынан естіп, хатқа түсірген Мәшһүр-Жүсіп Көпеев өзінің «Қазақ шежіресі» атты жазбасында: «Қараөткелде аға сұлтан Қоңырқұлжа дуан басы болған. Кенесарыға қарсы тұрып соғыс салған. Қараөткелді (Ақмола бекінісін айтады) қамағанда Кенесары күлдірмамай деген мылтығымен Тайтөбенің басында тұрып, орыстың қарауылшы балсәйкесін (полицейін) атып мұрттай ұшырған» дейді (А.Смайыл

    30
  • Көз қарас

    Қытайлар Ғұндарға 80 жыл бағынған

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 10, 2018  |  1,324 views

    Ғұндардың әскери мемілекетінің құрылуыБіздің заманымыздан бұрынғы 215 жылы Ғұндардың кошпенді-әскери мемлекеті құрылды. Ұлыстың қағаны Түмен болды. Түменнің Бақтұғ( Модон) атты тах мұрагері болды, Түмен оны тах мұрагерлігінен қағып көршілес Нүкүз(月氏)дерге аманатқа жіберді, артынан екі ел жауласқанда Нүкүз ханы Модонды өлтірмек болды, Модон Нүкүздердің бір жүйірік атын қолға түсірдіде ұстатпай Ғұндарға қашып келді. Түмен тәңірқұт оған түмен(10000) жасақты басқартты, Модон ысқырма жебені жасап шығып жасақтарына: «Мен жебені қалай атсам сендерде солай атасыңдар атпағандардың басы кесіледі !» деп әмір етті. Бір жолы өзінің сайгүлігіне қарата оқ атты, өзімен қосыла атпағандарды сол майданда шауып өлтірді. Тағы бір жолы тіпті өз бәйбішесіне қаратып оқ атты, қосыла атпағандарды тағы да өлтірді. Түмен тәңірқұтпен бірге аңға

    267
  • Тарих

    Көктүріктен тараған Қазақ рулары

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 10, 2018  |  1,358 views

    Ерзат Кәрібай Көктүрік қағанаты ұлы Ғұн қағанатынан кейінгі көшпенді-әскери жұрттардың құрған империясы. 552-742 жылдарға дейін 190 жылдай дәурен сүрді, билеушы тайпа Ашина тайпасы. Териториясы шығыста Жапон теңізінен батыста қара теңізге дейін; Солтүстікте Сіберия ормандарынан Иран, Қытайға дейін созылған он миллион шаршы километр аумақты алып жатты. Түркі әсілінде Ашина бастаған ондаған тайпалар одағының аты болатын. Тегі Ғұндар мен Сақтардың бірінен, ең алғашында Нионуан қағанатына қарасты теміршілер болатын, 545 жылы Бумын қаған Терглектер(арбалылар немесе қаңғарлар) Нионуандарға аттанған жасақтарын тосқауылдап талқанын шығардыда 50 мың отбасы Терглектерді бағындырып алдыда 546 жылы Нионуан қағаны анағайды ойсырата жеңді, анағай өзін-өзі өлтірді. Осылайша Көктүрік қағанаты құрылды. Қағанат Алтай тауында шаңырақ көтерді де кейін көшпенділердің қасиетті жұрты болған

    277
  • Тарих

    Тәуелсіздік күрескерлеріне мың алғыс!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 28, 2018  |  1,003 views

    1986 жылы желтоқсан айының ортасында Алматы қаласындағы Брежнев (қазіргі Республика) алаңы бүкіл әлемнің назарын өзіне аударды. Ол кезде қазіргідей интернет, әлеуметтік желілер жоқ болса да, жергілікті жастардың демократиялық бас көтеруі туралы ақпарат дүниежүзіне тарап үлгерген еді. Компартияның Д.Қонаевты қызметінен тайдырып, оның орнына бұған дейін Қазақстан үшін беймәлім болған Г.Колбинді тағайындауы наразылық туғызып, қаладағы орталық алаңға он мыңдаған жастар жиналды. Қарсы келгенді қан қақсатып үйренген кеңес өкіметі бұл жолы да ешкімді аямады. Бейбіт сипатта басталған шеру ақыр соңында күшпен басылып, оған қатысқандардың біразы қаза тапты, көбі қуғынға ұшырады. Осы бір тарихи сәтті жастардың жадында мәңгі сақтау үшін, «Адырна» ұлттық-этнографиялық бірлестігі Алматы қаласы Ішкі саясат басқармасының қолдауымен шаһардағы бірқатар мекемелерде арнайы кездесулер

    103
  • Саясат

    Алғашқы теңгеге Назарбаев бейнесі қалай түспей қалды?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 15, 2018  |  2,551 views

    Асылхан МАМАШҰЛЫ Серікболсын Әбділдин.  1993 жылы қарашаның 15-інде Қазақстан өзінің ұлттық валютасы – теңгені айналымға шығарды. Сол кезде елдің Жоғарғы кеңесін басқарған Серікболсын Әбділдин теңгенің қалай басылғаны жайлы, дизайны қалай дайындалғаны туралы айтып берді. Теңге айналымға шықпас бұрын Қазақстан соңғы сәтке дейін Ресейдің рубль аймағында қалуға тырысты. Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев “Ғасырлар тоғысында” атты кітабында рубльді сақтап қалуға деген ұмтылысын “рубль аймағының бұзылуы (ортақ валюта – ред.) ТМД елдерінен алшақтауды тездетер еді. Ал Қазақстан бұған дайын емес еді” деп түсіндіреді. Кітапта Назарбаев “1992 жылы Ресейде барлық баға босатылды. Сол кезде іске кірістік. Мен Қазақстан валютасын шығаруды бастау туралы құпия жарлыққа қол қойдым” деп жазды. Алайда Азаттық тілшісімен сұқбаттасқан Жоғарғы кеңестің

    861
  • Суреттер сөйлейді

    Шарқи Түркістан уақытша респубиликасының бірбөлім әскери адамдары

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 15, 2018  |  2,059 views

          Шарқи Түркістан уақытша респубиликасының бірбөлім әскери адамдары.   Нүсіпқан Көнбай, Зунун Тайпов, Фотий Иваонвич Лескин, Сопаxун Сувров, Маргуп Исқақов, Бәделқан Сүгірбаев, тағы кімдерді таныдыңыз? Екі әскери адамның қол ишараты не мағына білдіреді? Шарқи Түркістан уақытша үкіметінің Құлжа қаласындағы кезекті құрылтайы. Құрылтайға Алтай (төменгі Алтай), Тарбағатай уалаятының делегаттары да келіп қатысқан. Тариxи суретте А.Қасми, Әкімбек Қожа, Дәлелқан Сүгірбаев, Басбай Бапин, Ысқақбек Мононов, Әбілқайыр Төре, Шәмси Мәмиұлы, Әнуар Жакулин, тағы басқа кімдерді таныдыңыздар?   Генерал Дәлелқан Сүгірбаев туралы сирек құжаттардың (куәлік) бірі. Куәлікте “Шыңжаң” деп жазылған (1948). Шарқи үкіметі мен Нан Кин үкіметі келіссөз өткізген соң Шарқи Түркістан атауы орнына Шыңжаң атауы қайта жаңғыртылды. Алтай, Тарбағатай, Іле уалаятында құрылған

    708
  • Тарих

    Шарқи Түркістан Респубиликасы Туралы Не Білеміз?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2018  |  2,176 views

    Жалпы сараптама (Ешбір жерде естімеген деректермен баяндалады) Егер тариxқа қызықпасаңыз, жаңа дерек естуді қаламасаңыз немесе уақытыңыз болмаса бұл сараптаманы оқу сізге “xарам” болады ))) Қазақстан тариxшыларына енді-енді үйреншікті тақырыпқа айнала бастаған Шыңжаң тариxындағы “Шарқи Түркістан Респубиликасы” туралы шындықты жұрт аса көп біле бермейді. Екі рет құрылған “Шарқи Түркістан” уақытша үкіметі туралы не білеміз? Әлқисса… Бірінші реткі Шарқи Түркістан үкіметі 1933-жылы Қашқарда құрылды. Үкімет небәрі үш ай өмір сүрді де Алтышаһарға қашып бара жатқан Дұңған (xуийзулар) әскері жағынан құлады. Бір жағы үкіметті құрушылардың өзі сатып кетіп тындым болды. Аса көп ешкім бұны біле бермейді. Гансу, Цинxай дұңғандары Шыңжаңға басып кіріп “қазақ-ұйғырмен бірлесіп коалецион мұсылман үкіметін құрамыз” деп Үрімжі қытайларын қоршауға алады.

    629
  • Тарих

    ҮРКІН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2018  |  2,265 views

    Сөз басы. Қарттарды аңсау Көзінің құйрығында әжім күліп, Сайратқан қызыл тілді бабын біліп. Жиналып кешкіғұрым төбешікке, Қариялар қылатын әзілді ілік. Аса зілсіз… тек қуып, «алалаған» Болмаса да кінамсыз дара бабаң. Ебін тауып құрдасын еңбектетсе, Қыбы қанып сақалын салаған. Ұрпақ үшін қаракет қам бағары, Оған уайым жаңбырдың тамбағаны. Күрең шайды сораптап сөз қозғаса, Көкірегіңнің көзіне шам жанады. Азаматты ардақтар арыс атын, Қариялар – «қара орман», тоғыс ақыл. Қалт-құлт етіп сүйеніп асасына, Жиын-тойда шұрқырап табысатын. Бұрынғының қарттары-ай сырма шапан, Саңы ауса саяқсып қырға тартар. Басында тақиясы, тұмағы жоқ Бүгінгінің шалдары қырма сақал. Самайынан суыртпақ қылау ұрлап, Сайқал заман тұманыт, тұмау ұрған. Керегенің басында «күні өткен», Айналып кетпеймін бе, тұмағыңнан? Отқа қақтап, дәуірдің

    889
  • Көз қарас

    Шарқи Түркістан мен Шыңжаң қазақтары туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 1, 2018  |  4,112 views

    Бұл 1933-жылы құрылған Шарқи Түркістан үкіметінің Англия елінен саяси, әскер көмек сұрап жолдаған xат-дұр. Естеріңізде болса бірер айдың алдында осында Шарқи Түркістан үкіметінің Түркиядан әскери көмек сұрап жолдаған xатын салғамын. Небәрі бірер ай өмір сүрген Шарқи Түркістан респубиликасының қилы тариxы қазақ қоғамының баса назарында болу керек деп ойлаймын. Дәл қазіргі күнде Қазақстан немесе тұтас орталық Азия үшін екі стратегиялық өңір бар. Олар: Ауғаныстан және Шыңжаң (Синьцян/ШУАР). Ауғаныстан туралы айтып жүрмін. Осы екі өңірдегі стратегиялық тариxты жақсы білсек орталық азия елдерінің жарқын келешегін күні бұртын ойлай алған боламыз. Не үшін Шарқи Түркістан уақытша респубиликасы Англия, Түркиядан әскери көмек сұрайды? 30-жж Түркия-Қытай қатынастары; Англия-Қытай қатынастары қалай болған? Бұл мәселеге совет пен германия,

    2167
  • Тарих

    АЛАШОРДА- ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЗАҢДЫ БАСТАУЫ (ХХ- ҒАСЫРДЫҢ БАС КЕЗІНДЕГІ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІГІНІҢ ҚҰРЫЛУ ТАРИХЫ)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 30, 2018  |  2,486 views

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ жазушы, тарихшы «Абай.кз» порталында жарияланған журналист Б.Мүрсәлімнің «Жарияланбаған автономия» атты мақаласы мен ғылым докторы М.Қойгелдімен бірге шығарған «Алаш туы астында» атты деректі фильмі білетін жұртқа біраз қайшылықтарға толы пікір туындатқандай. Мақаланы оқып, деректі фильмді көрген жұртқа «Жер астынан жік шықты, екі құлағы тік шықты» дегендей екі ұшты ой салады. Біздің тарихшыларымыз әлі күнге дейін Тарих ғылымы саласында Кеңестік идеология салып берген «жалғыз аяқ» жолмен келе жатқан тәрізді. Таяуда «Абай.кз» порталында Сұлтан хан Аққұлының аталмыш фильм туралы мақаласы жарияланған екен, мен Сұлтанханның пікіріне қосыламын. Және соған орай өзімнің ХХ -ғасырдың бас кезіндегі Алаш қозғалысының, Алаш партиясының, Алаш орда үкіметінің атқарған тарихи рөлі туралы толық айта кеткенді жөн көрдім. «ТАРИХ»

    853
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: