Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    Аралдың азуы мен тозуы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 17, 2020  |  222 views

    Кеңестік дәуірдегі ирригациялық жүйе мен жерді ешбір агротехникалық шараларды сақтамай, есепсіз игеру тәсілдері Арал теңізін жоюға жеткізді. КСРО Су шаруашылығы министрлігінің тікелей кінәсынан Арал аймағы әлі мекенге айналды. Сырдария және Әмудария өзендерінің суларын мақта егісіне көптеп бөлуден Арал теңізі тартылып, оның суы азайды. Өзбекстан мен Қазақстан шекарасында орналасқан, шөл зонасының су айдыны – Арал теңізінің жағдайы бүгінде көңіл толарлықтай емес. Кезінде  дүниежүзі бойынша 4-орында болған теңіздің бүгінде жоқ болып кету қаупі бар. Бұған басты себеп – адам әрекеті салдарынан теңіздің тек құр ізі ғана қала ма деген сұрақ барлығымызды алаңдатады.  1950 жылдары теңізде балықтың 24 түрі өсіріліп, балық аулау жылына 500 мың тоннаға жетсе, ал 1980 жылдары соңына қарай балықтың

    65
  • Руханият

    ТОРАҢҒЫЛЫ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2020  |  268 views

      ТОРАҢҒЫЛЫ ТУРАЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ? Сыр бойы – тұнған шежіре, таусылмас тарих. Өткен өмірді бүгінмен бүгіп қалуға болмайды. Бабалардың соқтықпалы-соқпақты ұлы жолы ғасырлар қойнауынан ұласып келе жатқаны ақиқат. Ал, қазіргі өмір ертеңге жалғасатындықтан, өткенді таразыға тарту – басты міндет. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев мемлекеттік «Мәдени мұра» бағдарламасын жариялау арқылы рухани мұраларымызды түгендеп, ұрпаққа ұлтжандылықтың ұрығын себудің үлгісін көрсетті. Жер атауларының тарихын зерттеу өз өлкеміздің өткен тарихына үңіле отырып, ұрпақ санасында сабақтастық салтын қалыптастыруды көздейді. Қайсыбір елдің, жердің немесе елді мекеннің аталу тарихы болатыны сөзсіз. Сондай-ақ «Тораңғылы – Бала әулие» аталуының өзіндік шығу төркіні бар. Әйтсе де  тарихшылар, шежірешілер де «Тораңғылы – Бала әулие» дәл осылай болған деп әлі күнге дейін тап

    96
  • Тарих

    Алаш арысы – Міржақып Дулатов 135 жаста

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 8, 2020  |  419 views

         Жиырма жасында ұлтын оятып, ұран салған Міржақып Дулатовтың туылғанына биыл 135 жыл толып отыр. Елім деп, жерім деп халқы үшін жанын аямаған  атамыздың бұл жасын атап өту біз үшін үлкен мәртебе. Алаш қозғалысының көрнекті қайраткері Міржақып Дулатовтың ұлты үшін жасаған қызметтері, еңбектері қазіргі таңда әр қазаққа аян және мақтаныш. Небәрі жиырма төрт жасында «Oян, қазақ!», – деп ұлтына ұран салған Міржақып Дулатов Алаш қозғалысының басында тұрған еді.  Бұл жолда ол кісі көп еңбек етті.   Патша өкіметінің отаршылдық езгісі күшейіп тұрғанда, аумалы-төкпелі заманда өмір сүрген  М.Дулатов жастығына қарамастан, ұлтына аянбастан қызмет еткен ұлы тұлға! Жастайынан ата-анасынан айырылсада сағы сынбай алға ұмтылды. Халқының мұңын мұңдап,  жоғын жоқтауға серт беріп, халық ісіне бар

    212
  • Тарих

    Қырғыз (қазақ) автономиясына -100 жыл.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 22, 2020  |  505 views

    (тарихи -деректі әңгіме)   Жұмат ӘНЕСҰЛЫ     АРМАН БОЛҒАН АВТОНОМИЯ   Қазақ елінің автономиялы республика болуын Алаш қайраткерлері аңсаған, армандаған. Олар 1917-жылдан қазақ автономиясының келешегі үшін күресті. Әлихан Бөкейханов ол кезде кадет партиясының мүшесі еді, содан Ресейдің Уақытша үкіметінің басшысы болған Керенскийден, одан кейін Колчактың көмегімен Қазақ автономиясын құрудан үмітті болған. Керенскийдің бұл мәселеге көңіл бөлуге уақыты болмады, ал, Колчак болса, “Қазақтар ешқашан автономия алмайды” деп үзілді кесілді бас тартқан.  Сонымен 1918-жылы Колчактың, Дутовтың, Деникиннің әскерлері большевиктерден жеңіле бастады. 1918-жылы большевиктер ақтармен айқасып жатқанда Царицин майданы, Каспий, Маңғыстау арқылы ондаған түйелі арбамен Ә.Жангелдин Торғайға, Амангелдінің сарбаздарына көп қару жарақ жеткізді. Көп қаржыда әкелген. Содан1918- жылы қазан айында Торғайда Совет өкіметі

    117
  • Тарих

    РИМ БИЛЕУШІЛЕРІ ҰЛЫ ДАЛАДАН БАРҒАН БА?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 6, 2020  |  1,120 views

    Ителі руы – іргелі рулардың бірі. Атауы жағынан Ителі кәдімгі Ителгі құстың атауының ғасырлар легінде ғ, г әріптері түсуіне байланысты өзгеріске ұшыраған түрі болуы мүмкін. Екінші жақтан алғанда, Ид-Телы, Иди-Теле болып ежелгі Алтайлық Телелердің бір бұтағы болуы мүмкін. Ид-Телы, Иди-Теле атаулары оларды Жер-Телелері(отырықшы Теле) және қасқырды төтем еткен Телелер ретінде көрсете алады. Ителінің шежіре бойынша Көкбұлақ деген атаның немересі екенін танысақ, Көк сөзінің Құдайы сипаттар мен көк бөріге, киеге қатыстылығын ескерсек ит сөзінің әрі жағында қасқыр төтемі жатады. Италияндардың ит емген(қасқыр емген) екі баланы төтем санап, күні бүгінге дейін Ителі атауынан Ителия(Италия) болып тұрғанын біле аламыз. Оның үстіне Көкбұлақ аталатын кей жерді халық Көкебұлақ деп те айтады. Көкебұлақ – Тыва

    397
  • Саясат

    АЙЯ СОФИЯ НЕГЕ МҰРАЖАЙҒА АЙЛАНДЫРЫЛДЫ?!?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jul 29, 2020  |  1,103 views

    Айя София айланасындағы дауға нүктені қою үшін оның 1934 жылы неліктен мұражайға айландырылғанын білмек ләзім. Бүгінгі ахуалмен өткенге баға беруге болмайды, сол уақыттың шындығын білу шарт. Осман патшалығы 1-ші дүниежүзілік соғыста жеңілген соң 30 қазан 1918 ж. атақты “Мондрос шартына” қол қойды, бұл шарт бойынша Осман патшалығы жеңімпаз елдердің жеңісін мойындап, ел билігін соларға тапсырып, іс жүзінде ыдырап кетті. Осман патшалығы жеңімпаз елдермен Францияның астанасы Париж маңындағы Севр (Sevres) қалашығында 10 тамыз 1920 ж. соңғы шартқа қол қойды. “Севр шарты” деп аталған осы халықаралық құжатқа жеңімпаз елдер ретінде: Британия империясы, Франция, Италия, Греция, Жапония, Армения, Бельгия, Польша, Португаля, Хижаз патшалығы, Румыния, Сербия, Чехия, Хорватия қол қойыпты, жеңіліске ұшыраған Осман патшалығы

    215
  • Тарих

    Кенесары Хан мен баласы Сыздық Сұлтан туралы дерек Осман мұрағатынан

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 18, 2020  |  1,644 views

    Кенесары Хан мен баласы Сыздық Сұлтан туралы дерек Осман мұрағатынан кездесуі бек мүмкін. Бұған ешқандай да шүбәңіз болмасын. Бірінші сүгірет, Осман елінде жарық көрген “Басират” (basîret) атты газет. Екінші және үшінші сүгірет, Осман мемлекетінде жарық көрген “Уақыт” атты газет. Төртінші сүгірет, Осман сұлтаны Әбдүләзиздің Қашқарияға көмекке жіберген әскери қару-жарақ, оқ-дәрісінен бір парша көрініс. Кенесары мен Сыздық Сұлтан туралы Осман деректері шыны керек әлі толық зерттелген жоқ. Хан Кенесарының ұлт-азаттық көтерілісін Қазақстан аймақтарымен шектеп бөліп қарау ең үлкен қателік саналады. Хан Кене мен Шығыс Түркістандағы қазақ, ұйғыр, дұңған көтерілістері арасындағы саяси, әскери қатынастар туралы дерек те қытай мұрағатында көмулі жатыр. Онда Шәуешек, Құлжа және Үрімжі қалаларындағы қазақтардың Хан Кенемен және кейінгі

    396
  • Тарих

    АХАҢ мен ЖАХАҢ САЛҒАН АЗАТТЫҚ ЖОЛЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 3, 2020  |  1,379 views

     «Қазақ» газетіне –107 жыл ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ                                                                                                                       ТАРИХИ ПОВЕСТЬ                                                                                       

    185
  • Суреттер сөйлейді

    Шарқи Түркістан Респубиликасының тарқауы туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 18, 2020  |  1,652 views

    1944- жылдың қараша айында Құлжа қаласында құрылған Шарқи Түркістан респубиликасы 1946- жылға келгенде үкіметтің ресми түрде тарағанын және бұдан былай Шыңжаң өлкесімен біріккен коалициялы үкімет құрмақ ниетін білдіре отырып, уақытша үкіметтің орган газеті “Азат Шарқи Түркістанда” арнайы мақала жариялаған-ды. Небәрі бір жарым жыл өмір сүрген Құлжадағы Шарқи Түркістан үкіметі, 1946- шы жылға келгенде ресми тоқтады. 1944- жылдың қараша айында уақытша үкімет жария етілген соң, үкіметтің орган газеті “Азат Шарқи Түркістан” деп аталды. Газет ұйғыр, қазақ, орыс, моңғол және қытай тілінде жарық көрді. Газеттің қазақша бөлімінде Бұқара ТЫШҚАНБАЕВ, Құрманалы ОСПАНҰЛЫ басшылық етті және газеттің редакция құрамында Әуесқан НАРЫНБАЙҰЛЫ, Рахметолла ӘПШЕҰЛЫ, Құрманбай ТОЛЫБАЙҰЛЫ, Әбдібек, Аладияр, Асанбай, Сырайыл, Қали қатарлы кісілер редактор, аудармашы,

    339
  • Тарих

    Англияның Жоңғария қазақтарына озық соғыс қаруларын беруге талпынуы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 14, 2020  |  1,662 views

    Қашқардағы Англия консулы  Англияның Қашқариядағы консуль қызметі 1881- жылдан кейін бастау алады. Англияның түпкі мақсаты Цин империясының солтүстік-батыс аймағы мен Түркістан (орталық азия) даласына өз ықпалын жүргізу еді. Бірақ, бұл тұста патшалық ресейдің де аймақтағы саяси ықпал күшін ескермеу мүмкін емес еді. Патшалық ресейдің әу бастағы мақсаты Түркістан аймағын ендей өтіп Үндістан арқылы телегей теңіз жолына шығу еді. Бірақ, Түркістан даласындағы Түркі хандықтары (Қазақ, тб) бұл мақсатты жүз жылдап кешіктіріп жатты. Ресей енді Түркістан даласын қиыр шығыстан айналып өтіп Қашқария арқылы Үндістанға ұласуды көздеді. Бірақ, ол тұста Қашқария мүлде жабық әлем еді. Дейтұрғанмен де жабық әлемнің түстік қапталынан Англия империясы да келіп үлгірді. Сосын не керек, бұл аймақ Ресен-Англия империясының

    363
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: