Jügirtpeler
 | 
  • Köz qaras

    Qıtay “qazaq qaupi” mäselesinen äli de alañdauı ma?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 20, 2018  |  30 views

    Eldeç Orda Atqa minip qılışın oñdı soldı jalañdatıp “şa şa şalap” kep (qıtayşa öltiriñder degen söz) Qazaq auılın qanğa böktirip ketetin qilı oqiğalardı bala künimizden beri kitaptan oqıp ösip edik. Künşığıs Cinhay, Gansuğa auıp Tibet asıp Kaşmir, Pakistanğa at basın tiregen Altay men Wlıq Erenqabırğa qazaqtarınıñ qasiretti tağdırı turalı büginge şekim (deyin) az aytılmadı. Qanşama kitap, maqala jazıldı… Oqığan sayın say süyegiñ sırqıraydı… Äsirese, Äbetay Mwqarapwlı qwrastırıp jinaqtağan “Kieli Köş”ti oqısañızdar (alda kirilicsiyağa audarılıp jatsa) onda qasiretti oqiğalar birşama anıq jazılğan, oqıp jatqanda köz aldıñızğa beyne kinoday elestep otıradı. Ana jolı osı paraqşamda “Qıtaydağı Mwsılman Elitasınıñ Qilı Tarihı jäne Onıñ Şığıs Türkistanğa Iqpalı” attı post jazğamın, sondağı Üştik Ma äuletiniñ

    13
  • Tarih

    Ne sebepti qıtaylar qısqa uaqıtta “biz wlı Japoniyanıñ baqıttı perezentimiz!” dep şığa keledi?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 19, 2018  |  53 views

    Japon qağanatı 20-ğasırdıñ 30-jıldarınan bastap şığıs jäne tüstik Aziyanıñ köp jerin basıp aldadı. Sonıñ biri, Qıtay. Japon ükimetiniñ qolına ötken aumaqtarda barlıq bilim beru tek Japon tilinde jürilgendikten qısqa uaqıttıñ işinde “bizdiñ otanımız Japoniya, biz wlı Japon halqınıñ perezentterimiz!” nemese “Japoniyamen maqtanamın, Japoniya közimizdi aştı!” deytin sanadağı jaña buın wrpaq payda bolğan. Tipti, qıtay tarihın qarap otırsañız “qıtay öz tağdırın Japoniyasız şeşe almaydı, Japoniyağa bağınıştı bola otırıp qıtaydı örkenietke jeteleyik” deytin sayasi twlğalar da payda bolğan. Bwl jerde sayasi tañdau keleşegin Japoniyasız elestete almağan twlğalardı keyin taman tilge alarmın, mağan qızığı, ne sebepti qıtaylar qısqa uaqıtta “biz wlı Japoniyanıñ baqıttı perezentimiz!” dep şığa keledi? Bwğan üş sebep bar: Birinşisi, 30-jıldarı qıtayda

    25
  • Tarih

    SUN YAT SENGE DAUIS BEREMİZ BE, ÄLDE YUAN' ŞIKAYĞA MA?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 11, 2018  |  184 views

    Eldeç Orda Bwl swraq 1912-1913 jıldarı Pekin ortalıq qwrıltayına jol alıp bara jatqan Qazaq depudattarınıñ kökeyindegi swraq edi. Tipti, twtas Qazaq halqınıñ kökeyindegi swraq-tı. Äsirese, jer-su mäselesi kün tärtibinen tüspey äbden jauır bolğan sol däuirdiñ eñ özekti şaruası edi. Pekinge attanğan Qazaq depudatı turalı da Alaş baspasözi qwr jibermedi, Pekinge attanğan Qazaq depudattarınıñ jer-su isin sätti şeguine dem berip, jılt etken jañalığın gazetke basıp halıqqa qwlağdar ğıp twrdı. Qazaq depudattarı bastapta ne sebepti Sun YAt Senge dauıs bermekşi boladı? Nege YUan' Şikay zorlıqpen özine dauıs bergiztedi? Qazaq depudattarın kimder sayladı? Şenderi qanday? Olar jeke jeke YUan' Şikay men Sun YAt Senge kezdeskeni ras pa? Qanday mäseleler köterildi jäne bir qızığı

    63
  • Tarih

    PREM'ER TEREŞENKONI “OSTAVKAĞA” QALAY JİBERDİM

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 11, 2018  |  186 views

    1992 jıl. Qazaq radiosınıñ Parlamettik tilşisimin. Ofis Almatıdağı Jeltoqsan köşesiniñ 177 üyinde. 3-şi qabatta radio qızmetkerleri. Al, 4-şi qabatta Baspasöz jäne bwqaralıq aqparat qwraldarı Ministriniñ birinşi orınbasarı – Qazaq memlekettik teleradiohabar taratu kompaniyasınıñ Törağası Ğadilbek Şalahmetov jäne kompaniya basşıları. Törağamen baspaldaqta, liftide kün ara kezdesip qalamız. Jüzi jılı jan. Qazaq redakciyasındağı jastar tolıq baspanasız. Ol kezde ayına bir-eki ret komandirovkağa şığu mindet. Saparlatıp elge jii qatınaymız. Qonaq üy aqşası jabılmay qarızben qaytamız. Sodan, otız metr jerdegi Törağanıñ qabıldau bölmesindegi apaydıñ şığıp ketkenin añdıp twrıp, Ğadilbek ağağa tötesinen basıp kiremiz. Ondağımız issaparda qonaq üyge berilgen qarjını jabatın qwjatımız bolmay, buhgalteriyağa qarızımızdı qaytarmauğa “rwqsat” degen qolın alıp şığu. Ol Törağanıñ ğana qwzırında.

    55
  • Suretter söyleydi

    ŞIĞIS QAZAQIYADAĞI QAZAQ INTELLIGENCIYASINIÑ QALIPTASU TARIHI 

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 5, 2018  |  497 views

    Şağın Saraptama Derbes el täuelsiz memleket retinde “qıtay qazağı” deytin wğımdı qayta pısıqtap zerttep körudiñ jaña kezeñi bastaluı kerek dep esepteymin. Qıtay qazaqtarınıñ 20- ğasır basındağı oyanu kezeñi äli künge deyin tolıq zerttelgen joq. Onıñ işinde memleket deñgeyindegi twlğalar turalı jekelegen zertteuler tipten kemşil. Şığıs Qazaqiyadağı qazaq intelligenciyasınıñ qalıptasuında üş ülken ıqpaldı aytpay ketu mümkin emes: Birinşi, 20-ğasır basına deyingi dästürli islamdıq ruhani mektep (qadimdıq meşit-medreseler); Ekinşisi, 20-ğasır basındağı Şığıs Qazaqiyanıñ jädittik ruhani qozğalısı (jädittik ağartu, pikir-talas, tb); Üşinşisi, Orıs-Tatar arqılı engen Europa örkenietiniñ ıqpal etui nemese Manju-Qıtay arqılı şığıs ruhaniyatımen tanısu; Osı üş ıqpaldıñ äuelgisi islamdıq jañğırudı öz işinen “Qazan, Ufanıñ ruhani ıqpalı”, “Bwhara-Kökiltaş ıqpalı” jäne “Osımanlı ruhaniyatınıñ ıqpalı”

    85
  • Tarih

    Goloşekindi qwlaq-şekeden wrğan Jalau Mıñbaywlı turalı bilesiz be?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 3, 2018  |  1,486 views

    Memleket qayratkeri Jalau Mıñbaywlınıñ tuğanına 125 jıl 2016 jıldıñ qısında birinşi ret Mañğıstau jerinde boldım. Jalau Mıñbay eskertkişine tağzım etip, osı kisiniñ atındağı mektep oquşılarımen jüzdestim. Biıl küz memleket qayratkeriniñ tuğanına 125 jıl toladı, sonı qalay layıqtı etip ötkizudi jergilikti bilikti azamattar oylastıra bastaptı. Mağan qolqa saldı. Kaspige betimdi juıp twrıp, Jalau ömir sürgen uaqıtqa iştey biraz oy jügirttim. Bol'şevikterge tek partbilet şeñberinde qaramay Abay aytqan «Istıq qayrat, nwrlı aqıl, jılı jürek» twrğısınan da qarau kerek-au degen wstanım bezbenine salıp bayqadım. Iä, el azamattarı arasında erteden tülep, 1916 jılğı wlt azattıq köterilisi kezinde bas kötergen, 1917 jılğı Qazan töñkerisinen keyin Täuelsizdik degen wranğa aynalğan Alaş ideyası el biligin bol'şevikter zañsız

    207
  • Tarih

    Naurız: Rısqwlovtıñ bwyrığı men Nazarbaevtıñ jarlığı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 26, 2018  |  1,103 views

    Asılhan MAMAŞWLI Halıq şaruaşılıq jetistikteri körmesinde (VDNH, qazirgi – “Atakent”) ötken Almatı oblısı künderi. Şeberdiñ jwmısı. Foto avtorı – V. Jolmwhamedov, 1988 jıl. (Suret Qazaqstan ortalıq memlekettik kinofotoqwjattar jäne dıbıs jazbalar arhivinen alınğan) 1920 jılı Türkistan respublikası atqaru komitetiniñ törağası Twrar Rısqwlov “Naurız” merekesin toylau turalı bwyrıq şığarğanımen bwl meyramdı resmi türde toylau ne sebepti keyinge qaldırıla berdi? Qazir dästürli resmi meyramdardıñ birine aynalğan Naurızğa sovet kezeñiniñ bas kezinde tıyım salınbağan. Tarihşılar men arhiv qızmetkerleri onıñ bir däleli retinde 1920 jılğı naurızdıñ 20-sında jariyalanğan Türkistan respublikası keñesteri atqaru komitetiniñ törağası Twrar Rısqwlov qol qoyğan bwyrıqtı alğa tartadı. “RISQWLOVTIÑ BWYRIĞI” Qazaqstan baspasözinde sirek te bolsa jariyalanğan bwl qwjattı Jambıl oblıstıq arhiviniñ

    51
  • Köz qaras

    QITAYDAĞI MWSILMAN ELITASINIÑ KÜRDELİ TARIHI JÄNE ONIÑ ŞIĞIS TÜRKSTANĞA IQPALI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 26, 2018  |  1,997 views

    Şığıs Türkistandağı (新疆) Qazaqtar men Wyğırlardıñ sayasi, mädeni, äleumettik-ekonomika tarixın köbinde ortalıq aziyanıñ sayasi auanımen tığız baylanıstırıp jatamız. Bälkim, dwrıs da şığar. Biraq, men onıñ işki qıtaydağı MWSILMAN ELITASImen de tığız qatısı barın basa aytqım keledi. Qıtaylar jalpı mwsılmandardı HUIY (回) dep ieroglif tañbamen tañbalağan. Jalpı mwsılman jwrtın HUIY MIN' (回民) deydi. Mısalı Şıñjañnıñ bwrınğı gubernatorı YAñ Zıñşin (杨增新) 1918-1922 jıldarı ortalıq Pekin ükimetine Alaşorda men Türkistan avtonomiyası turalı jedelxat joldağanda “ortalıq aziyadağı huiy min'dar (yağni mwsılmandar) birigip respubilika qwrıp jatır” degen sitat keltiredi. Sosın Tibet mwsılmandarın- 藏回 (Zañ Huiy), Qaşqariyadağı Wyğırlardı- 缠回 (Çan Huiy), Mongol mwsılmandarın- 蒙回 (Mıñ Huiy) dep atağan.  Osı Huiylardıñ (yağni mwsılmandar) işinde sanı men sapası,

    115
  • Tarih

    Şıñjañ-Patşalıq Resey menCin ükimeti arasında ayqın şekara kelsimi bolmağan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  3,807 views

    Bwl surette qıtaydıñ Şıñjañ (新疆) provincsiyasındağı (ölkesindegi) negizgi äskeri küşi şoğırlanğan öñirlerdiñ kartası. Qıtay kommunisteriniñ tilinde aytqanda Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Korpusı nemese Şıñjañ Öndiris-Qwrlıs Bazası (新疆生产建设兵团). Olay dep atauınıñ bastı sebebi- Şıñjañ aşılmağan tıñ ölke bolğandıqtan kommunisterdiñ alğaşqı äskeri legi tıñnan jer igerip, tıñnan äskeri qala saluına, soğuına tura kelgen. Sol sebepti kommunist äskerler häm qorğanıs qolğanatı häm öndiris pen qwrlıstıñ barıp kel, şauıp kel jwmısşısı bolğan. Bajaylap kartağa qarap otırsañız, qıtay kommunisteriniñ äskeri qorğanıs korpusı men soğıs kazarması QAZAQtar şoğırlı qonıs tepken soltüstik Şıñjañğa jiı orınalasqan. İle añğarı, Manas özeniniñ künbatıs-künşığıs jaqtarı, Tarbağataydıñ Ürimjige twspatws miday jazıq ien bozdalası men Qazaqstanmen şekara twsı jäne Altay taularınıñ şekara jaqtarı sonımen birge

    119
  • Tarih

    Türkiya Respublikasınıñ qwrıluı jäne Atatürik reformaları

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 18, 2018  |  1,532 views

    Talğat Joldaswlı Türik wlt-azattıq soğısı bitip, 1922 j. 11 qazanda Mudaniya bitim şartı jasalğannan keyin, beybit kelisimşarttıñ reti keldi. Antanta elderi Ankara ükimetin de, Stambul ükimetin de 1922 j. qaraşada wyımdastırılatın konferenciyağa şaqırdı. Eki ükimetti birge şaqıru Ankara ükimetiniñ narazılıqtarına wlastı. Deputattar monarhiyanı alıp tastau mäselesin köterip, aqırında 1922 j. 1 qaraşada Osmanlı memleketi, yağni monarhiyalıq basqaru jüyesi (Saltanatın Kaldırılması) qwlatıldı. Tek Türkiyanıñ Wlttıq Ülken Mäjilisi ükimetiniñ ömir süretini bildirildi. Biraq Osmanlı äuletine tiesili halifalıq däreje saqtaldı. Halifanı Mäjilis tağayındaytın boldı. Osılayşı Stambul ükimeti joyılıp, Türkiya memleketi tarih sahnasına şıqtı. Sayasi rejimniñ qanday bolatındığı pikirtalas taqırıbına aynaldı. Halifanı jaña Türkiyanıñ basşısı retinde körgisi keletinder de köp boldı. Respublikalıq basqaru jüyesin

    144
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: