Jügirtpeler
 | 
  • Köz qaras

    Araldıñ azuı men tozuı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 17, 2020  |  242 views

    Keñestik däuirdegi irrigaciyalıq jüye men jerdi eşbir agrotehnikalıq şaralardı saqtamay, esepsiz igeru täsilderi Aral teñizin joyuğa jetkizdi. KSRO Su şaruaşılığı ministrliginiñ tikeley kinäsınan Aral aymağı äli mekenge aynaldı. Sırdariya jäne Ämudariya özenderiniñ suların maqta egisine köptep böluden Aral teñizi tartılıp, onıñ suı azaydı. Özbekstan men Qazaqstan şekarasında ornalasqan, şöl zonasınıñ su aydını – Aral teñiziniñ jağdayı büginde köñil tolarlıqtay emes. Kezinde  düniejüzi boyınşa 4-orında bolğan teñizdiñ büginde joq bolıp ketu qaupi bar. Bwğan bastı sebep – adam äreketi saldarınan teñizdiñ tek qwr izi ğana qala ma degen swraq barlığımızdı alañdatadı.  1950 jıldarı teñizde balıqtıñ 24 türi ösirilip, balıq aulau jılına 500 mıñ tonnağa jetse, al 1980 jıldarı soñına qaray balıqtıñ

    68
  • Ruhaniyat

    TORAÑĞILI TURALI NE BİLEMİZ?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 10, 2020  |  287 views

      TORAÑĞILI TURALI NE BİLEMİZ? Sır boyı – twnğan şejire, tausılmas tarih. Ötken ömirdi büginmen bügip qaluğa bolmaydı. Babalardıñ soqtıqpalı-soqpaqtı wlı jolı ğasırlar qoynauınan wlasıp kele jatqanı aqiqat. Al, qazirgi ömir erteñge jalğasatındıqtan, ötkendi tarazığa tartu – bastı mindet. Elbası Nwrswltan Nazarbaev memlekettik «Mädeni mwra» bağdarlamasın jariyalau arqılı ruhani mwralarımızdı tügendep, wrpaqqa wltjandılıqtıñ wrığın sebudiñ ülgisin körsetti. Jer ataularınıñ tarihın zertteu öz ölkemizdiñ ötken tarihına üñile otırıp, wrpaq sanasında sabaqtastıq saltın qalıptastırudı közdeydi. Qaysıbir eldiñ, jerdiñ nemese eldi mekenniñ atalu tarihı bolatını sözsiz. Sonday-aq «Torañğılı – Bala äulie» ataluınıñ özindik şığu törkini bar. Äytse de  tarihşılar, şejireşiler de «Torañğılı – Bala äulie» däl osılay bolğan dep äli künge deyin tap

    100
  • Tarih

    Alaş arısı – Mirjaqıp Dulatov 135 jasta

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 8, 2020  |  453 views

         Jiırma jasında wltın oyatıp, wran salğan Mirjaqıp Dulatovtıñ tuılğanına biıl 135 jıl tolıp otır. Elim dep, jerim dep halqı üşin janın ayamağan  atamızdıñ bwl jasın atap ötu biz üşin ülken märtebe. Alaş qozğalısınıñ körnekti qayratkeri Mirjaqıp Dulatovtıñ wltı üşin jasağan qızmetteri, eñbekteri qazirgi tañda är qazaqqa ayan jäne maqtanış. Nebäri jiırma tört jasında «Oyan, qazaq!», – dep wltına wran salğan Mirjaqıp Dulatov Alaş qozğalısınıñ basında twrğan edi.  Bwl jolda ol kisi köp eñbek etti.   Patşa ökimetiniñ otarşıldıq ezgisi küşeyip twrğanda, aumalı-tökpeli zamanda ömir sürgen  M.Dulatov jastığına qaramastan, wltına ayanbastan qızmet etken wlı twlğa! Jastayınan ata-anasınan ayırılsada sağı sınbay alğa wmtıldı. Halqınıñ mwñın mwñdap,  joğın joqtauğa sert berip, halıq isine bar

    223
  • Tarih

    Qırğız (qazaq) avtonomiyasına -100 jıl.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 22, 2020  |  534 views

    (tarihi -derekti äñgime)   Jwmat ÄNESWLI     ARMAN BOLĞAN AVTONOMIYA   Qazaq eliniñ avtonomiyalı respublika boluın Alaş qayratkerleri añsağan, armandağan. Olar 1917-jıldan qazaq avtonomiyasınıñ keleşegi üşin küresti. Älihan Bökeyhanov ol kezde kadet partiyasınıñ müşesi edi, sodan Reseydiñ Uaqıtşa ükimetiniñ basşısı bolğan Kerenskiyden, odan keyin Kolçaktıñ kömegimen Qazaq avtonomiyasın qwrudan ümitti bolğan. Kerenskiydiñ bwl mäselege köñil böluge uaqıtı bolmadı, al, Kolçak bolsa, “Qazaqtar eşqaşan avtonomiya almaydı” dep üzildi kesildi bas tartqan.  Sonımen 1918-jılı Kolçaktıñ, Dutovtıñ, Denikinniñ äskerleri bol'şevikterden jeñile bastadı. 1918-jılı bol'şevikter aqtarmen ayqasıp jatqanda Caricin maydanı, Kaspiy, Mañğıstau arqılı ondağan tüyeli arbamen Ä.Jangeldin Torğayğa, Amangeldiniñ sarbazdarına köp qaru jaraq jetkizdi. Köp qarjıda äkelgen. Sodan1918- jılı qazan ayında Torğayda Sovet ökimeti

    122
  • Tarih

    RIM BILEUŞİLERİ WLI DALADAN BARĞAN BA?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 6, 2020  |  1,164 views

    Iteli ruı – irgeli rulardıñ biri. Atauı jağınan Iteli kädimgi Itelgi qwstıñ atauınıñ ğasırlar leginde ğ, g äripteri tüsuine baylanıstı özgeriske wşırağan türi boluı mümkin. Ekinşi jaqtan alğanda, Id-Telı, Idi-Tele bolıp ejelgi Altaylıq Telelerdiñ bir bwtağı boluı mümkin. Id-Telı, Idi-Tele atauları olardı Jer-Teleleri(otırıqşı Tele) jäne qasqırdı tötem etken Teleler retinde körsete aladı. Iteliniñ şejire boyınşa Kökbwlaq degen atanıñ nemeresi ekenin tanısaq, Kök söziniñ Qwdayı sipattar men kök börige, kiege qatıstılığın eskersek it söziniñ äri jağında qasqır tötemi jatadı. Italiyandardıñ it emgen(qasqır emgen) eki balanı tötem sanap, küni büginge deyin Iteli atauınan Iteliya(Italiya) bolıp twrğanın bile alamız. Onıñ üstine Kökbwlaq atalatın key jerdi halıq Kökebwlaq dep te aytadı. Kökebwlaq – Tıva

    420
  • Sayasat

    AYYA SOFIYA NEGE MWRAJAYĞA AYLANDIRILDI?!?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jul 29, 2020  |  1,125 views

    Ayya Sofiya aylanasındağı dauğa nükteni qoyu üşin onıñ 1934 jılı nelikten mwrajayğa aylandırılğanın bilmek läzim. Bügingi ahualmen ötkenge bağa beruge bolmaydı, sol uaqıttıñ şındığın bilu şart. Osman patşalığı 1-şi düniejüzilik soğısta jeñilgen soñ 30 qazan 1918 j. ataqtı “Mondros şartına” qol qoydı, bwl şart boyınşa Osman patşalığı jeñimpaz elderdiñ jeñisin moyındap, el biligin solarğa tapsırıp, is jüzinde ıdırap ketti. Osman patşalığı jeñimpaz eldermen Franciyanıñ astanası Parij mañındağı Sevr (Sevres) qalaşığında 10 tamız 1920 j. soñğı şartqa qol qoydı. “Sevr şartı” dep atalğan osı halıqaralıq qwjatqa jeñimpaz elder retinde: Britaniya imperiyası, Franciya, Italiya, Greciya, Japoniya, Armeniya, Bel'giya, Pol'şa, Portugalya, Hijaz patşalığı, Rumıniya, Serbiya, Çehiya, Horvatiya qol qoyıptı, jeñiliske wşırağan Osman patşalığı

    221
  • Tarih

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 18, 2020  |  1,674 views

    Kenesarı Han men balası Sızdıq Swltan turalı derek Osman mwrağatınan kezdesui bek mümkin. Bwğan eşqanday da şübäñiz bolmasın. Birinşi sügiret, Osman elinde jarıq körgen “Basirat” (basîret) attı gazet. Ekinşi jäne üşinşi sügiret, Osman memleketinde jarıq körgen “Uaqıt” attı gazet. Törtinşi sügiret, Osman swltanı Äbdüläzizdiñ Qaşqariyağa kömekke jibergen äskeri qaru-jaraq, oq-därisinen bir parşa körinis. Kenesarı men Sızdıq Swltan turalı Osman derekteri şını kerek äli tolıq zerttelgen joq. Han Kenesarınıñ wlt-azattıq köterilisin Qazaqstan aymaqtarımen şektep bölip qarau eñ ülken qatelik sanaladı. Han Kene men Şığıs Türkistandağı qazaq, wyğır, dwñğan köterilisteri arasındağı sayasi, äskeri qatınastar turalı derek te qıtay mwrağatında kömuli jatır. Onda Şäueşek, Qwlja jäne Ürimji qalalarındağı qazaqtardıñ Han Kenemen jäne keyingi

    410
  • Tarih

    AHAÑ men JAHAÑ SALĞAN AZATTIQ JOLI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 3, 2020  |  1,395 views

     «Qazaq» gazetine –107 jıl JWMAT ÄNESWLI                                                                                                                       TARIHI POVEST'                                                                                       

    188
  • Suretter söyleydi

    Şarqi Türkistan Respubilikasınıñ tarqauı turalı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 18, 2020  |  1,668 views

    1944- jıldıñ qaraşa ayında Qwlja qalasında qwrılğan Şarqi Türkistan respubilikası 1946- jılğa kelgende ükimettiñ resmi türde tarağanın jäne bwdan bılay Şıñjañ ölkesimen birikken koaliciyalı ükimet qwrmaq nietin bildire otırıp, uaqıtşa ükimettiñ organ gazeti “Azat Şarqi Türkistanda” arnayı maqala jariyalağan-dı. Nebäri bir jarım jıl ömir sürgen Qwljadağı Şarqi Türkistan ükimeti, 1946- şı jılğa kelgende resmi toqtadı. 1944- jıldıñ qaraşa ayında uaqıtşa ükimet jariya etilgen soñ, ükimettiñ organ gazeti “Azat Şarqi Türkistan” dep ataldı. Gazet wyğır, qazaq, orıs, moñğol jäne qıtay tilinde jarıq kördi. Gazettiñ qazaqşa böliminde Bwqara TIŞQANBAEV, Qwrmanalı OSPANWLI basşılıq etti jäne gazettiñ redakciya qwramında Äuesqan NARINBAYWLI, Rahmetolla ÄPŞEWLI, Qwrmanbay TOLIBAYWLI, Äbdibek, Aladiyar, Asanbay, Sırayıl, Qali qatarlı kisiler redaktor, audarmaşı,

    345
  • Tarih

    Angliyanıñ Joñğariya qazaqtarına ozıq soğıs qaruların beruge talpınuı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 14, 2020  |  1,673 views

    Qaşqardağı Angliya konsulı  Angliyanıñ Qaşqariyadağı konsul' qızmeti 1881- jıldan keyin bastau aladı. Angliyanıñ tüpki maqsatı Cin imperiyasınıñ soltüstik-batıs aymağı men Türkistan (ortalıq aziya) dalasına öz ıqpalın jürgizu edi. Biraq, bwl twsta patşalıq reseydiñ de aymaqtağı sayasi ıqpal küşin eskermeu mümkin emes edi. Patşalıq reseydiñ äu bastağı maqsatı Türkistan aymağın endey ötip Ündistan arqılı telegey teñiz jolına şığu edi. Biraq, Türkistan dalasındağı Türki handıqtarı (Qazaq, tb) bwl maqsattı jüz jıldap keşiktirip jattı. Resey endi Türkistan dalasın qiır şığıstan aynalıp ötip Qaşqariya arqılı Ündistanğa wlasudı közdedi. Biraq, ol twsta Qaşqariya mülde jabıq älem edi. Deytwrğanmen de jabıq älemniñ tüstik qaptalınan Angliya imperiyası da kelip ülgirdi. Sosın ne kerek, bwl aymaq Resen-Angliya imperiyasınıñ

    364
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: