Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    ЧЕХ ЖҰРТЫНЫҢ ЧЕХ ТІЛІН ҚОРҒАУЫ ЖАЙЛЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 21, 2022  |  1,173 views

    Ruslan Medelbek  Чех жұрты мына жаһандану заманында, Еуропа халқы арасында шекара жойылғанда бізді чех қылып тұрған чех тілі деп біледі. Елде қызметтің бәрі чех тілінде жүреді, шетелдіктерге арналған полиция бөлімшесінде “мұнда тек чех тілінде қызмет көрсетіледі” деп жазылған тақтайша тұрады. Шетелдіктерге арналған полиция бөлімшесінде Чехияға енді келгенімде осы бөлімшеге чех тілін білетін қазақ танысымды апарған едім. Полицияда сен Чехияға кеше көшіп келгеніңе мән бермейді де. Чехша сөйлейді. Ағылшынша сөйлесең қызмет көрсеткісі келмей, чехша жауап береді. Үш жылдан кейін осы полиция бөлімшесіне барып, Қазақстаннан келетін қонақтарыма визаға шақырту жасатпақ болғанымда сондағы бір полицей үш жыл тұрып жатырсыз, қалай чехша білмейсіз деп қабақ шытқаны әлі есте. Кейін чех танысымның бірінен “неге чех

    925
  • Тарих

    Қарақалпақ халқы Сәкен Сейфуллинді білеме екен?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 18, 2022  |  400 views

    Сәкен Сейфуллин 1922 жылдары қарақалпақ зиялысы Аллаяр Досназаров С.Сейфуллинге былай деп өтініш білдіріпті: – Сәке, бізге ағасың. Аға баласысың. Біз үйсіз-күйсіз қалдық. Бізге көмектес. Қияметтік туысың болайын, – дейді. Сәкен Сейфуллин інісінің сөзін жерге тастамапты. Москвада осы мәселені қайта-қайта көтереді. Ақыры мақсатына жетеді. 13-ақпан 1925 жылы Калининнің қолымен қаулы қабылданады. Онда: “Әумудария облысы базасында, Қазақстан құрамында Қарақалпақ Автономиялық Республикасы құрылсын”- делінген екен.Сол қаулыда ККАССР-дің астанасы(пайтахты) Петро Александровск(Төрткүл) порты болсын деп көрсетіліпті. Нөкіс қаласынан Сәкен Сейфуллинге ескерткіш қойылса ғой шіркін. Тарих қой тарих. Ал тарих бұрмаланбауы керек.Тарихи тұлға құрметтелуі тиіс.. (с) Кабыл Шилдебай —— Оң жақтағы – Әлкей Өтекин. Сәкеннің көмекшісі. Сурет Орынборда түсірілген. ол кезде Сәкен Сейфуллин Қазақ АССР Халық

    149
  • Тарих

    ИТЕЛІНІҢ ТҰРПАН МЕН ЖЕМСАРЫДАҒЫ ТАРИХЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  379 views

    Ителі не үшін Абақ Керейдің «ноқта ағасысы» болды? Әуелі, құлағы тың, ұраны күн, шырағы мың оқырман, сіз өз шежіреңізді кіші руыңыздан бастап таратсаңыз да, үлкен рудан таратсаңыз да, арғы үлкен ұлыстан таратсаңыз да ұзаса 15-25 атаның арасында болады. Олай есептей беретін болсаңыз Керей де, Найман да, Албан да бірнеше ғасыр бұрын ғана өмір сүрген тұлға болып қалады да, мың жыл бұрын тарихта аты аталатын осы тайпалардың тарихымен қайшы келеді. Мұның себебі мынау. Сіздің ұлысыңыздың, руыңыздың тарихы кемінде мың жылды құрайды да, ру шежіреңіздің ең басындағы бірнеше адам мың жыл бұрынғы адамдар. Осы ұмытылмас бірнеше түркіше байырғы бабаның есіміне кейінгі ғасырлардағы арабшаланған есімдегі аталар есімі жалғанады. Әрқашан ру атаулары ең ескі

    90
  • Тарих

    МОЛҚЫ ҚАЛАСЫНЫҢ МОРИ ҚАЛАСЫНА АЙНАЛУЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  338 views

    376 жылы батыста Алтайға, солтүстікте Байқал мен Сібірдің тоғайына, оңтүстікте ұлы қорғанға шығыста бүгінгі Жилин өлкесіне тірелген алып кеңістіктк Теле қағанаты құрылды. Телелердің ең алғашқы қатарын жасаған 5 ұлыс «Ерен(Ермен, Ереймен)» деп аталды. Бұл сөз «ерекше, дана, дәнішпан» деген ұғымдарды білдіретін. Ермендердің қатарына Тоғла, Абақ, Қият, Баят, Молқы қатарлы 5 ұлыс кірген. Олардың жаппай Теле аталуы оларға басшылық жасаған Тоғла ұлысымен тікелей қатысты. Тоғла атауының көпшесі Тоғлат. Теле атауының көпшесі Телеуіт. Тоғлат,Телеуіт атаулары Дулат, Долған Долан,Телеу, Төлеңгіт,Телеңгіт, Төре, Тілік атауларының келіп шығуына үлкен ықпал етті. Молқы шежіресіндегі Қошақтан туатын Есендәулет, Тоқдәулет, Машаннан туатын Дәулеткелді, Құлдан туатын Дәулетберді, Қайыптан туатын Тоқдәулет есімдерінің қойылуына олардың баба танымындағы Доғлат атауының кейінгі тілдік даму

    71
  • Көз қарас

    ГЕРМАНИЯ НЕГЕ СОҒЫС АШТЫ?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 23, 2022  |  797 views

    Жазушы-публицист Марат Бәйділдаұлы (Тоқашбаев): Ертең, 22-маусымда Германияның Совет Одағына қарсы шабуыл бастағанына 81 жыл болады екен. Жыл сайын осындай кезеңде «1941 жылы 22 маусымда фашистік Германия опасыздықпен соғыс жарияламастан Совет Одағына басып кірді» деген құлаққа сіңісті тұжырым кезекті рет қайталанып жатады. Осы шындыққа үйлесе ме? Немістердің опасыздықпен басып кіргені рас па? Ресей тарихшылары 2009 жылға дейін бұл тақырыпқа ауыз ашып көрген емес. Өйткені ақиқатты айтуға жол берілмейтін. Тарихи құжаттар болса не дейді? Тарихи құжаттар Германия 1941 жылы 21 маусымда соғыс жариялау туралы Берлинде әзірленген құжаттың 22-маусымға қараған түнде Мәскеудің ресми өкілдеріне тапсырылғанын айтады. Германия елшісі Вернер фон дер Шуленберг 1941 жылы 22 мауымда Кремльге келіп, қабылдау бөлмесінде бірнеше сағат тосып,

    115
  • Тарих

    ҚАРАТАУДЫҢ ҚАРА БЕКЕТІНДЕГІ ҚЫС

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 22, 2022  |  811 views

      ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ (Тарихтың бір сабағы– әңгіме) ҚАРАТАУДЫҢ ҚАРА БЕКЕТІНДЕГІ ҚЫС Бұл 1917-жылдын кейін болған уақиға. Қаратаудың солтүстігіндегі Бетпақдаланың арғы бетіндегі көтерілістің у шуы басылып, , қызыл мен ақтың әскері Бетпақдаланы әлі ойқастап жүрген кез. Қаратаудағы қара бекет қыстың қиын кезінде, адасқан, не тоңған жолаушы  жылынып, есін жинайтын бекет еді. Осы бекетте елмен бірге көше алмай , елуден асқан әйел мен жасы он тоғызға толған қызы Қарғаш амалсыз осы Қара бекетті қыстап қалған. Олардың бір сиыры бар еді, соны күнделікті қорек қылып, күндерін көріп отырған. Түн қараңғысы түскен кезі еді. Кіре берісте байланған  жас бұзау мен қашар тұр, алдына салынған азғантай шөпті күрт күрт шайнап тұрған. . Бір кезде қойдың

    103
  • Тарих

    АХМЕТТАНУШЫ ЖАЗУШЫНЫҢ ЖАҢА КІТАБЫНЫҢ ТҰСАУКЕСЕРІ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 20, 2022  |  1,020 views

    Мәдениет жаңалығы Ұлт ұстазы, Алаш көсемдерінің бірі Ахмет Байтұрсынұлының туғанына 150 жыл Таяуда  Алматыдағы  Ұлттық Академиялық кітапханада  ақын, жазушы Жұмат Әнесұлының «Тарихи хикаяттар» атты кітабының  тұсаукесері өтті. Бұл кітап  қазақ әліпбиі мен грамматикасының, әдебиеттану ғылымдарының негізін қалаған, Алаш көсемдерінің бірі Ахмет БАЙТҰРСЫНҰЛЫНЫҢ  1919-1920- жылдары алғашқы Қырғыз Қазақ автономиялық республикасының құрылуына сіңірген зор қайраткерлік қызметі  баян етілген. Жаңа кітаптың авторы Ұлт ұстазы А.Байтұрсынұлын  үнемі ұлықтауымен оқырмандарға жақсы мәлім. Жұмат ӘНЕСҰЛЫНЫҢ Ахмет Байтұрсынұлының  өмірі мен шығармашылығын, Алаш қозғалысы мен партиясының тарихы баян етілген « Мақтанышы елімнің», Ұлтына ғұмырын арнаған тұлға», «Алаш туын көтергендер атты  тарихи кітаптары Ұлттық кітапхананың  каталогына енген. Жаңа кітаптың тұсаукесеріне  белгілі ақын Аян Нысаналин, белгілі жазушы , «Балбұлақ» журналының

    163
  • Жаһан жаңалықтары

    Қара теңізде Ресейдің “Мәскеу” крейсері суға батты. Оған не болды?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 15, 2022  |  1,674 views

    Марк КРУТОВ “Мәскеу” крейсері Ресейдің Қара теңіздегі әскери флотының флагманы болған. 14 сәуір кешке Ресей қорғаныс министрлігі елдің Қара теңіздегі әскери флотының флагманы – “Мәскеу” крейсері суға батқанын хабарлады. Сарапшылар зымыран қаруы бар крейсерден айырылу Ресей флотына елеулі соққы болып тиетінін айтады. 13 сәуір кешке Украинаның Одесса облыстық әскери әкімшілігінің басшысы, полковник Максим Марченко telegram-каналына Ресейдің Қара теңіз флотының флагманы (жолбасшы кеме) саналатын, зымыранмен жабдықталған “Мәскеу” крейсеріне Украинаның кемеге қарсы екі “Нептун” зымыраны тигенін жазды. Бірнеше сағаттан кейін Ресей қорғаныс министрлігі ТАСС агенттігіне кемеде өрт болғанын растады. Әскери ведомство “Өрт салдарынан “Мәскеу” зымыран крейсерінде оқ-дәрі қоры жарылды. Кемеге едәуір зақым келді. Экипаж толықтай эвакуацияланды” деп мәлімдеп, өрттің шығу себебі анықталып жатқанын айтқан.

    668
  • Тарих

    ИТЕЛ(АТИЛ, ИТЕЛ, ИДЕЛ, ЕДІЛ) ҚАҒАН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 11, 2022  |  1,393 views

    ИТЕЛ(АТИЛ, ИТЕЛ, ИДЕЛ, ЕДІЛ) ҚАҒАН Ител қаған Көкбөрғ аталған тұста, Көкбөрғ аты Көкбұлақ болып таралған тұста… Еуропаға Абақ таңба көтеріп барған ұлы Абақты атанып, Кейін келе ұрпағы Ақбақты боп есте қалатын. Ақбақтыдан Есен туды да, Есен-Абақты делінген, Есен-Абақты Есенбақты болып Карпаттың иығына көмілген…. Ителдердің жартысы Орал тауда тұрады, Ителдердің жартысы Алтайда ішіп бұлағын… Бірі башқорт ішінде, Бірі қазақтың қоңыр түсінде, Улап-шулап шығады… Қурайдан тартып қоңыр күй, Тарқатып ішіп құмарын… Еділден алақанымен көсіп ішкен кездерін еске ап, Селкілдеп билер “Жорғаға” Қозғалтып абақ тұмарын… Міне, осылай орман елінен тараған сұлу тарих, Ител қағанның аттары дала кілемін тұяғымен сырғытып ағылып… Көкбөрі Мүбарак Қизатұлы

    349
  • Тарих

    ИТЕЛІ – КЕРЕЙ МЕН УАҚТЫҢ ЕҢ ЕСКІ РУЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 11, 2022  |  1,217 views

    Өткенде «”В”дыбысының өмірі» атты мақаламызда ителі, молқы атауларының бөрі ұғымымен тығыз қатыстылығы туралы мәнді де,мағыналы әңгіме айтқанбыз. Соны қайыра ұсынамыз. Кок-волк(көк бөрі) атауы уақыт өте келе Көкбұлақ болып айтылып, ителі шежіресінің негізгі атауын тұлғаландырған. Көк бөрі сөзінен шыққан Көкбұлақты көшпенді өмірдегі бөрінің атын тіке атамайтын әдет бойынша, Көкбұлақтың тұқымдарын “ит елі” атап кеткен. Енді осы Ақмерген(Күйік), Ақбақты, Ақмалай(Тыныбек) деп танылған үш ителінің атасы болған Көкбұлақтың Ахметәлі, Ақберді деген екі ұлының ішінде, Ахметәліден үшеуі тарайды. Көкбұлақтың келесі бір ұлы болған Ақберді атауына келсек, Ах-бөрт(Ақбөрі) деген сөздің кеңітіп айтылуынан келіп шыққан. Қазақтың Алаша руы Ақберлі, Тоқберлі деген екі үлкен тармаққа бөлінеді. Яғни, ақ бөрілі, тоқ бөрілі деген мағыналарда. Осы Тоқбөрліден Бөріше тұқымы

    226
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: