Жүгіртпелер
 | 
  • Көз қарас

    Қашқария Қазақтары немесе Алтышар (алтышаһар) Қазақтар туралы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 16, 2017  |  232 views

    Бұл екі тариxи суреттің бірі Қашқар қаласында орналасқан Совет (сәбет) консулы. Жалпы, Шыңжаң өлкесінде қызыл қытай билігі орныққанға дейін (тіпті 1955ке дейін) Советтің бес үлкен консулы болған. Оның төртеуі қазақтар жиы қоныс тепкен Алтай, Шәуешек, Құлжа мен Үрімжіде орналасқан. Суреттегісі Қашқар қаласындағы консул. Екінші сурет Гоминдаң (国民党) билігі Шыңжаңға орнаған соң жеті аймақта саяси құрылтайлар ашып Үш аймақтағы төңкерістің қалған жеті аймаққа (Үрімжі, Құмыл, Ақсу, Хотан, Қашқар, тб) қанат жаюына тосқауыл болған еді. Сурет Гоминдаң үкіметінің Алтышар елді мекендегі белгісіз бір жиналысы. Осындай жиын, құрылтай кезінде жаңадан район (аудан) құру жұмыстары қолға алынды. Шыңжаң өлкесінің әкімшілік картасындағы көп аудандар (райондар) дәл осы кезеңде қалыптаса бастады. Сонымен бірге Ұйғыр ұлтының атауы

    37
  • Тарих

    Қарамай мен Майтау өңірі қазақтың ежелден бергі атамекені(Шығыс Қазақия)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 12, 2017  |  394 views

    Бұл жердің аты Майтау (独山子), суретте Майтау мұнай бұрғылау құрылғылары түсірілген. Шыңжаңда ол жылдары (40-жж) мұнай бұрғылайтын озық құрылғылар болмаған тұрса, аталмыш өңірдегі мұнайды кімдер бұрғылап жатыр? Совет (сәбет) одағымен қаншалық қатысы бар? Айтпақшы, сурет Шығыс Түркістан үкіметі құрылған жылдары түсірілген. Шығыс Түркістан үкіметін құруда Сәбет (совет) үкіметі сирек қазба байлықтарға астыртын мүдделі болған. Соның бірі- Уран және бірі- Мұнай. Уранды Алтайдан тапқан да мұнай-газды осы Майтау (独山子) мен Қарамайдан (克拉玛依) тапқан. Бұған дейін бұл өңірге (Майтауға) сәбеттің кен барлайтын тыңшылары келіп жер шарлап, астыртын картаға түсіріп қағазға нобайын қондырып кеткен. Жалпы, Қарамай мен Майтау өңірі қазақтың ежелден бергі атамекені саналады. Ұшы қиырсыз осы өңірде қазақтар мал төлдеткен, жер бетіне

    36
  • Тарих

    РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ: ШЫҒЫС ҚАЗАҚИЯ ЖӘНЕ ШЫҢ ДУБАН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 11, 2017  |  609 views

     Шыңжаң өлкесіне Қазақстан зиялылары екі түрлі кезеңде келе бастады. Бірі – 1916-1920 жылдары паналап келген Алаш зиялылары мен 30-ыншы жылдары ашаршылықта келген қазақ интеллигенциясы Қазақтар Шың Дубан (盛世才) үкіметін құруда екіге жарылды. Шәріпхан төре бастаған ұлт зиялылары (солтүстік Шыңжаңдағы барлық қазақтар) қолындағы әскери, саяси күшті тоқтатып Шың Дубанмен тікелей саяси байланысқа шықты. Бұған бүкіл қазақтың зиялысы атсалысты. Ал, Шығыс Шыңжаңның алтын діңгегі атанған Әліптің ұлы Елісхан Шың Дубан үкіметін құруға тіс-тырнағымен қарсы болды. Сондықтан қазақтың аз бөлігі Елісханға еріп, Шың Дубан үкіметіне қарсы Орталық Минго үкіметіне қарайтын Ма БуФаңның әскери үкіметін паналап, солардан саяси, әскери күш алып қайта айналып кеп Шың Дубанның үкіметін қиратуды ойласты. Шәріпхан төре Елісханға екі-үш рет

    86
  • Саясат

    “Шәуешек келісімі” қазақ-қытай шекарасының негізі болды”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 10, 2017  |  865 views

    Асылхан МАМАШҰЛЫ Қазақстан мен Қытай шекарасындағы бекет. Қорғас, 13 мамыр 2003 жыл. (Көрнекі сурет.) Осыдан 153 жыл бұрын, яғни 1864 жылы қазан айының 7-сі күні Ресей мен Қытай арасында “Шәуешек келісіміне” қол қойылды. Тарихшы Нәбижан Мұқаметханұлы 153 жыл бұрын қол қойылған осы “Шәуешек келісімі” қазіргі қазақ-қытай шекарасының негізі болғанын” айтады. Азаттық тілшісі Ресей және қазақ зерттеушілерінің ғылыми деректері мен пікірлеріне сүйеніп, Қазақстанның шығыс шекарасының шежіресін сүзіп шыққан еді. Қазақ-қытай шекарасының қалай тартылғанын зерттеуге тырысқан тілшіге әуелі ресейлік профессор, тарих ғылымдарының докторы Владимир Моисеевтің “Орталық Азиядағы Ресей мен Қытай (19-ғасырдың екінші жартысы – 1917 жыл)” зерттеуі ұшырасты. Бір жарым ғасырдан астам уақыт бұрын, қазан айының 7-сі күні Ресей мен Қытай арасында Шәуешек келісіміне

    39
  • Тарих

    Қытай: Гансуде мекендейтін қазақтардың тарихы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 9, 2017  |  762 views

    Қытайдың ішкі провинцияларындағы шалғай аймақтарда шашырап жүрген Қазақ диаспорасын зерттеу қазірге дейін көп қолға алынбай келе жатқан маңызды тақырыптардың бірі. Солардың арасынан ең алдымен Гансу қазақтарын атауға болады. І. Гансу қазақтарының тарихы және қазіргі жағдайы Қытай Халық Республикасының жүргізген ұлттық аумақтық автономия саясатының нәтижесінде 1954 жылы ШҰАР ға қарасты Іле Қазақ автономиялы облысы құрылды. Қазақтар негізінен осы обылыстың Алтай, Іле, Тарбағатай аймақтарында, сондай-ақ ШҰАР Мори-Қазақ, ШҰАР Баркөл-Қазақ автономиялы аудандарында үлкен шоғыр болып қалыптасқан. Осы аталған өңірлердегі қазақтарды диаспора деуден гөрі ШҰАР дағы тұрғылықты, ежелден келе жатқан этникалық қазақтар деп атасақ та теріс болмайтын ұқсайды. Ал Қытайдың ішкі жағында да, атап айтқанда Гансу мен Чиңхай провинцияларындағы елді мекендерді жарты ғасырдан астам

    58
  • Жаһан жаңалықтары

    Қытайдағы “Демократиялық Таңдау Күресі”

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  1,235 views

    Осы уақытқа дейін біз Қытай қоғамы мен қытай билігі арасында әртүрлі күрделі топтар мен пікір, танымы бір-біріне келісе бермейтін саяси, қаржылық шонжарлардың астыртын айқасы туралы қысыр кеңестің басын шалып қойған едік. Бүгін соның азғантай бұшпағы ретінде тариx бетінде қалған тағы бір оқиғадан шағын шолу жасамақшымыз. Ол қытайдағы “Демократиялық Таңдау Күресі”. Жалпы қытай қоғамы демократиялық күрестерден көз ашпаған қоғам, біз соны көп біле бермейміз, күрестердің өз тариxи категориясы бар, барлық күрестерден бұл күрес сәл өзгеше. Біздің бағанадан айтқымыз келіп отырған дата 1989- жылы Пекинде болған Тян Әнмін (天安门) оқиғасы. Тян Әнмін алаңы әлемдегі ең үлкен, ең кең алаңдардың қатарына жатады. Қытайдағы демократиялық қанды күрестің ең көрнектісінің бірі осы алаңда орын алған.

    74
  • Тарих

    Асқар Татанайұлы: Қазақ хандығының құрылуы һәм Абылай хан

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  1,028 views

    Асқар Татанайұлы (1906-1996) Қытай елінің Алтай жерінде өмір сүрген аса шежіре һәм білімпаз тұлға. Қытай Халық жазушысы (1988). 20 жыл айдауда болған қайраткер. Өзінің саналы ғұмырында ағартушылықпен айналысқан. 1933 жылдан бастап Алтай жерінде ұстаздық етті һәм Ахмет Байтұрсынов әліпбиін қолданып тұңғыш газет шығарды. Сонымен қатар көптеген дастандар жазды. 1980 жылдардың ортасында «Тарихи дерек, келелі кеңес» атты тарихи-монографиялық еңбегінде алғашқылардың бірі болып қазақ хандығы жайлы деректерді жазады. Аталмыш туындыдан үзінді ұсынып отырмыз. 12-13 ғасырда дәуірлеген Шыңғыс хан және оның ұрпақтары орта азияны, қазақ даласын жаулап алып, ұзақ уақыт үкім сүргеннен кейін, 14-ғасырдан бастап әлсірей бастады. Орта Азия халықтары өзінің байырғы иелік ұқықтарын қайта қалыптсатыруға кірісті. Шыңғыс ханның немересі Бату және оның

    23
  • Тарих

    Көгедай

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 8, 2017  |  1,058 views

    Абақкерей Батыры бар ел жаудан қорықпайды. Шешені бар ел даудан қорықпайды. Төресі бар ел ханнан қорықпайды. Жәнібек Бердәулетұлы. Жоңғармен соғыс аяқталып, қазақтың біріккен қосынының тарап, әр ру өз жүйесін күйттеп кеткен жағдайда, Алтай мен Сауырдың Ресей мен Қытайдың мемлекеттік саясатына тартылуына байланысты бұл өлкеде қоныстану үшін Жәнібек бастаған Абақ Керей қауымы бірқатар түйінді мәселелерді шешуі қажет болды. Біріншіден, бұрынғыдай бытыраңқы рулардың жай ғана жиынтығы болмай, бір орталыққа топтасқан қауымға айналды. Ол үшін рулардың саны он екіге жеткізіліп, олар бір атадан тараған қаны бір туысқандар деген қағида насихатталды.  Бұрын Найман мен Керей теңдес, бірақ Шыңғысханның қырғынынан азайып, тозып кеткен Меркіт руын қатарына алып, Жастабанмен қоныстас болып келген Сарыбас әулеттерін және Найманнан

    43
  • Жаһан жаңалықтары

    Қазақстанды алманың арғы отаны атайды

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 21, 2017  |  1,189 views

    Анна КЛЕВЦОВА Алматы теміржол вокзалында сатылатын алмалар. 2 қазан 2014 жыл. Батыс баспасөзі Қазақстанның экономикалық өсімі, көшпенді халықтар арасында кең тараған көкпар ойыны жайлы және Тянь-Шань тауы баурайында өсетін алманың шығу тегін қазіргі Қазақстанмен байланыстыратын зерттеуге қатысты комментарий жазған. СТАТИСТИКА ЖӘНЕ ШИКІЗАТҚА СҮЙЕНГЕН ЭКОНОМИКА Америкалық Stratfor сараптама орталығының сайты журналист Чарльз ван дер Лееувтің «Қазақстан: экономикалық дамуға қатысты болжам мен нақты жағдай» деген мақаласын жариялаған. Мақалада елдің ұлттық статистикалық агенттігі дерегінше, Орталық Азиядағы ең ірі ел – Қазақстанның экономикасы биыл алғашқы жарты жылда 4,2 пайызға өсті деп көрсетілген. Салыстырсақ, биылғы бірінші тоқсанда өсім 3,6 пайызды, ал 2016 жылдың алғашқы жарты жылында бар-жоғы 0,1 пайызды құраған болатын. Бұл деректер халықаралық экономикалық ұйымдардың болжамдарына

    53
  • Тарих

    Қажымұқанға қолдау көрсеткен екеу

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Aug 17, 2017  |  2,423 views

    Осыдан бірер жыл бұ­рын Астана қаласына жол түсіп, біраз күн бас шаһарды араладым. Қала­дағы мәдени, тарихи ескерт­кіштерді тамашаладым. Сол уақытта өзім куә болған жайлардың ішіндегі бөле-жара айтарым әйгілі жазушы, қоғам қайраткері, бәрімізге бала жасымыздан өзінің «Тоқаш Бокин» романымен таныс Зейін Шашкиннің шаңырағында қонақ болғаным дер едім. Жазушының зайыбы Мә­риям Нұрланқызы жасы сексен жетіге келсе де әлі күнге сергек, ширақ, ба­қуат­ты күйде екен. Ол кісі кен­же қызы Гүлжан мен күйеу баласы Ерболаттың қо­лын­да, солардан ту­ған кішкентай жиен неме­ре­леріне ес болып, тірлік ке­шіп жатыр. Менің бұл үйге тап болғаным да сол Ер­болаттың, Күршім аудан­дық мәдениет бөлімін 18 жыл басқарған белгілі өнер ардагері Қабдолла Тұраровтың кенже ұлының арқасы еді. Күршімге бір келгенінде Ерекеңнің:

    142
load more

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: