Jügirtpeler
 | 
  • Tarih

    TOĞWRIL HANNIÑ «TONIMEN TUĞAN WLI» JÄNE OLARDIÑ ARASINDAĞI TÜYTKİLDER

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jun 4, 2019  |  316 views

    Janımhan Oşan   Tarihi ädebietterde, mwnda Raşid ad-dinniñ äygili eñbeginde, «Moñğoldıñ qwpiya şejiresinde», «YUan şi» (yuan' patşalığı tarihı) kitabında kereydiñ Toğwrıl Oñ hanı men Temüjinniñ qarım-qatınasına toqtalğan kezde, attöbelindey azğana moñğoldıñ Esugey esimdi bahadüriniñ jetimi – Temüjinniñ öz ağayındarı Tayşığwttardan jäbir körip, «köleñkeni jarşı qıp, qılqwyrıqtı qamşı qıp» tağdırdıñ tälkegine wşırap, Toğwrıl hanı «äkemizdiñ andası bolğandıqtan, äkemiz siyaqtı ğoy» dep, äke ornına äke twtıp, qayın jwrtı – qoñırattar bergen qara bwlğın işigin alıp, oğan sälem bere baruınan bastaydı. «Äkeñ ölse ölsin, äkeñdi köre qalğan ölmesin» demekşi, Temüjinniñ saparı sätti bolıp şığadı. Pana twta barğan äkesiniñ köne «Andası» Toğwrıl han ağınan jarılıp: Mınau bwlğın işiktiñ, Qolqasına jaramın. Bıtırağan eliñniñ, Basın qosa

    133
  • Twlğalar

    ATANTAY ABIZ JÄNE ONIÑ BATIR NEMERESİ QAYDAUIL HAQINDA

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 18, 2019  |  522 views

    Qazaq dalasına joñğarlardıñ şabuıl jasağan mezgili qazaq batırlarınıñ da köptep düniege kelgen däuiri boldı. Bwl turalı Ş.Ualihanovtıñ: «Abılay däuiri – qazaqtıñ erligi men seriliginiñ ğasırı» degen sözi tekten-tekke aytıla salmağan. (Ş.Uälihanov, 5 tomdıq şığarmalar jinağı, //A.A. 1984, 1 t.,432 b.). Sol däuirde tuğan äygili batırlardıñ biri Er Jänibek Berdäuletwlı (1714-1792) edi. Jänibektiñ jas batır atana bastağan kezinde de onı uaq pen kereydiñ äygili batırlarınıñ tärbiesine alğanı jayında är türli añız bar. Arğı jağı Er Kökşe, Er Qosay, Sartoqay, Janat, Sämenbet sındı qart batırlar Jänibekke ata jolındağı wstaz bolğan desedi. Mwndağı Sämenbet batır esimi de joñğarğa qarsı soğıs däuirindegi äygili batırlardıñ biri retinde ataladı. Ol 1626 jılı tuılıp, 1723 jıldarı Sır

    259
  • Twlğalar

    Ämirjan Qosanov

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 11, 2019  |  728 views

    Biografiya Ämirjan Sağidrahmanwlı Qosanov (13 mamır 1964 jıl, Sapaq auılı, Aral audanı, Qızılorda oblısı) — qazaqstandıq sayasatker, qoyğam qayratkeri, jurnalist. Otbası jäne balalıq şağı 1964-jılı 13-mamırda Qızılorda oblısı Aral audanınıñ Sapaq beketinde köpbalalı temirjolşınıñ otbasında düniege keldi. 1981-jılı Qızılorda oblısı Jañaqazalı stansasındağı №17 qazaq orta mektebin bitirdi. 1981-1982 jıldar – Jañaqazalı stansasındağı  №716 qwrılıs-montaj poyızınıñ slesari. 1982-jıldan – QazMU jurnalistika fakul'tetiniñ studenti. 1983-1985-jıldarı – Keñes Armiyasınıñ qatarında qızmet atqardı (Mäskeu qalası). 1985-jılı oquın jalğastırdı. Fakul'tet komsomol komitetiniñ hatşısı bop saylandı. Lenindik stipendiya iegeri boldı. 1989-jılı universitetti üzdik tämamdadı. Äkesi – Sağidrahman Ağıbetwlı Qosanov. Anası – Aqqız Nağaşıbayqızı Qosanova. Jwbayı – Roza Mwratqızı Qosanova. Balaları – Indira, Tomiris, Ğalımjan Qızmet jolı

    418
  • Zuqa batır 150 jıl

    Aqsaq qasqırdıñ aylası

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  May 3, 2019  |  437 views

    Ataqtı Zuqa batırdı bilesiñder ğoy. Batır atamız bükil Altaydı uısında wstap twrdı. Sol jıldarı batırdıñ jılqışıları qos-qos jılqısın qısta joñğar oypatına, qwmğa otarlatıp qaytadı eken. Onda jabayı jılqı – tarpañdar köp boladı. Tarpañdar jılqıdan kişileu, qwlannan iri boladı. Onıñ ayğırı üyirin qasqırğa aldırmaydı. Tipten, kez kelgen qwyındı, qarlı boranda ıqqan jılqını alıp şığa aladı. Sonı biletin jılqışılar jılqı üyirlerin tarpañdarğa jaqındatıp, qosıp, alıstan qarauıldap bağadı eken. Osılayşa tarpañdarmen qan aralasıptı. Tipten bir tarpañ ayğırı jılqığa üyirlesipti. Sonımen köktemde otardan qaytqanda älgi tarpañnıñ ayğırın da qosa qayırıp, Altayğa oralıptı. Birde jılqışılar tarpañ ayğırdı qolğa üyretu üşin wstamaq boladı. Alayda tarpañ öte qandes, jansebil eken. Jılqışılar ülken saydağı orman arasına qamap, qoldarına

    127
  • Suretter söyleydi

    Altay qazaqtarınıñ töñkeristik ükimeti

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 24, 2019  |  732 views

    (Ospan batırdıñ tuğanınıñ 120 jıldıq merey toyına arnaladı) Erzat Käribay     Qıtaydağı qazaqtar tarihında jane Şıñjañ tarihında «üş aymaq töñkerisi» ne dwrıs tarihi bağa berilip Şıñjañ jerlie tarihınan orın berilgen, ärine atalğan üş aymaqta (Altay ,Tarbağatay, İle) qazaqtar basım bola twra, töñkeristede jetekşi rol oynağanına qaramastan onı Wyğwrdıñ enşisine menşiktep berdi, halqaradada osılay tanım qalıptasqan. Oğan negiz 1944 jılı12 qwrılğan ükimette basşılıqta qazaqtar bolmadı, ükimet tili wyğwr tili boldı, tarihi suretterimen hwjattarıda derlik solay boldı! Demek ekinşi şığıs türkistan jerlik halıq saylamağan zañsız ükimet edi! Eger zañdı ükimet bolsa twtas üş aymaqtağı 720 mıñ halıqtıñ 53% in wstaytın qazaq bilikte bolğan bolar edi! Keyingi atalmış ükimet qazaq müddesine sayatında

    314
  • Tarih

    Ürimji aymağınıñ uälii-Qaduan

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 16, 2019  |  662 views

    Bwl suretegi aq şılauıştı kisiniñ atı Qaduan (Qadişa) Mamırbekqızı. Süyegi töre, Tarbağatay Maylı-Jayırda düniege kelgen. Altaydağı “tört bi töre” Abaq jwrtınıñ soñğı xandarınıñ biri Älen töreniñ zayıbı. Qaduan Mamırbekqızı 1962-jılı Ürimji qalasında belgisiz jağdayda köz jwmdı. Sol jılı (1962) Ürimji qalası Sanjı oblısınan bölinip jeke qala retinde äkimşilik şañıraq kötergen edi. Bwnı aytudağı sebebim, Qaduan Mamırbekqızı bwrınğı Ürimji aymağınıñ uälii bolğan. Ürimji aymağı qwramına 12 audan qaraytın edi. Olar: Manas, Qwtıbi, Sanjı, Miçuan, Böken, Jemsarı, Şonjı, Mori qatarlı segiz qazaq audandarı jäne Twrpan, Pişän, Toqsın qatarlı üş wyğır audanı. Ortalığı Ürimji (ol kezde audan därejeli) sonımen on eki audan qaradı. Qaduan Mamırbekqızı Ürimji aymağınıñ on eki audanın basqaratın oblıs uälii

    233
  • Mädeniet

      ETNOGRAF BAYAHIMET JWMABAYWLINIÑ JETİ KİTABINIÑ TWSAUKESERİ ÖTTİ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 9, 2019  |  429 views

    ALMATI QALASINDAĞI JAZUŞILAR KİTAPHANASINDA 2019 JILI 5 SÄUİR KÜNİ ETNOGRAF, JAZUŞI BAYAHIMET JWMABAYWLINIÑ ETNOGRAFIYALIQ JETİ KİTABINIÑ TWSAUKESERİ ÖTTİ. ETNOGRAF, JAZUŞI BAYAHIMET JWMABAYWLI  Ahetov Mamay Qaniwlı Dabıralı äri ğılmi deñgeyde ötken bwl retki jeti kitaptıñ twsaukeserin Almatı qalası äkiminiñ keñesşisi, «Til» ortalığınıñ jetekşisi Ahetov Mamay Qaniwlı basqardı.     Mazmwnı bay, qwndılığı joğarı, tarihımızdı arıdan qozğaytın jeti kitaptıñ twsauın kesu märtebesine ie bolıp, saltanatın asırğandar: Nwrtileu Imanqaliwlı Nwrtileu Imanqaliwlı. Qazaqstan eñbek siñirgen Qayratkeri, körnekti tele jurnalist.   Ğalım Jaylıbay Ğalım Jaylıbay. Halıqaralıq alaş sıylığınıñ iegeri, «Jwldız» jurnalınıñ bas redaktorı. Islam Jemeney Islam Jemeney. Äl-farabi atındağı qazaq wlttıq universitetiniñ «Twran-Iran» ğılmi zertteu ortalığınıñ direktorı, psihologiya ğılımınıñ doktorı, professor.   Näbijan Mwqametqanwlı Näbijan

    132
  • Zuqa batır 150 jıl

    Kögeday ordası

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 27, 2019  |  782 views

    Qıtay dereginde: «Kögeday qazaqtıñ güñi (swltanı), Äbilpeyizdiñ altınşı wlı, Cyan'lünnıñ 55 jılı (1790 j.) patşağa sälem bere kelgen, patşamız oğan asıl tas tağılğan qos közdi täj kigizgen» delingen Kögeday ordası (knyazdigi) – HVIII ğasırdıñ soñında Qazaq Handığı ıdıray bastağan mezgilde payda bolğan, Joñğardan bosağan jerge qayta qonıs audarğan qazaqtardıñ qazirgi Qıtaydıñ Altay aymağı men Şığıs Qazaqstannıñ şığıs audandarında qwrğan knyazdigi. Sipatı jağınan Edil qalmaqtarı köşkennen keyin qwrılğan Edil-Jayıq arasındağı Bökey Ordasına wqsaydı, biri batıstağı şığıstan kelgen Edil qalmaqtarınan bosağan territoriyağa qayta qonıs tepken qazaqtar jağınan qwrılsa; biri Joñğar memleketi joyılıp olardan bosağan qazaq jerinde qwrıldı. Bwlardıñ ayırması: Bökey ordası Patşalıq Reseyge bağınsa, Kögeday ordası Mänjou imperiyasına sırttay bodan boldı. Atamekenge

    248
  • Tarih

    Almatıda Ospan batırdıñ 120 jıldıq merey toyına arnalğan baspa-söz mäslihatı ötti

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 21, 2019  |  700 views

    2019 jılı 20 naurızda Almatıdağı Wlttıq kitaphanada qazaq tarihındağı Wlt azattığı köterilisi basşılarınıñ biri – Ospan batır Silämwlınıñ (1899-1951) tuğanına 120 jıl toluına arnalğan baspasöz konferenciyası bolıp ötti. Täuelsizdikke degen wmtılıstardı däriptep, nasihattau, wlttıñ wlı twlğaların ardaqtau – Elbası tikeley qolğa alıp otırğan Ruhani jañğıru bağdarlamasındağı  bastı qadamdarınıñ bir parası ekeni dausız. Jiın barısında konferenciyanı wyımdastıruşı «Er Jänibek qorınıñ» törağası Jeñis Türkiyawlı wlt azattığı jolında janın qiğan Ospan batırdıñ 120 jıldığın keñ kölemde atap ötude osı jılğa arnalğan is-şaralarmen resmi tanıstırıp ötti. Atap aytqanda: Osı jiılıspen bastalğan bwl şara säuir ayınan bastap jas aqındar  arasında müşäyra, BAQ boyınşa üzdik jariyalanımdar, Qazaq küresinen respublikalıq turnir, aqındar aytısı, universitetterde jastarmen kezdesu, batırdıñ

    178
  • Tarih

    Twrsın Jarqınbaev kim edi?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 28, 2019  |  2,864 views

      Twrsın Jarqınbaev Keñestik sayasattıñ payımınşa –wltşıl, ataman Annenkovtıñ äskeri qwramındağı «Alaş polkiniñ» sardarı, bay twqımınıñ ökili. Al, kommunistik qıtay ükimetiniñ payımınşa, «japon tıñşısı», «töñkeriske qarsı element». «Ertis öñiri» gazetiniñ 2009jılğı, 5-tamızdağı, №31 sanında R.Nüsipovtıñ «Alaş polkiniñ aqiqatı» attı maqalasın oqıp otırıp, atalmış maqalada aytılğan T.Jarqınbaevtay abzal jan turalı oqırmanmen oy bölissem dep edim. «…Söytip, üzilip qalğan arman jibi qayta jalğandı. Keşigip kelgen meni qala mektebine eş qağidasız-aq qabıldap, bilimniñ wzaq saparına öz qolımen qosqan – belgili ağartuşı, Alaştıñ asıl azamatı Twrsın Mwstafin edi».(Q.Jwmädilov. Tañğajayıp dünie. 82-bet, Almatı, «Tamır», 1999j.)Bwl zamanımızdıñ zañğar jazuşısı Q.Jwmädilovtıñ jürekjardı lebizi. Älde, Twrsın ağamız bala Qabdeştiñ kelbetinen bolaşaq qazaq ziyalısınıñ beynesin tanığan şığar-au? Bwdan äri,

    932
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: