Jügirtpeler
 | 
  • Jwmabek Täşenevtiñ tuğanına 110 jıl
    Tarih

    Jwmabek Täşenevtiñ tuğanına 110 jıl

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 25, 2025  |  116 views

    Bügin Jwmabek Täşenevtiñ tuğanına 110 jıl tolıp otır. Qwjattardı oqısaq, Hruşev Qırımdı Ukrainağa bergen soñ respublikalardıñ aymaqtarın basqaşa bölmek bolğan eken. Qazaqstanda celinnıy kray qwrıp, eldiñ oñtüstik böligin körşi elderge beruge üzildi-kesildi qarsı bolğan. Bwl mäseleniñ tipti qarastırıluına qarsı şıqqan. Keyin osı wstanımı üşin qızmeti tömendetildi. Ministrler kabinetiniñ törağası qızmetinde B.Momışwlı, R.Qoşqarbaevtı Wlı Otan soğısınıñ batırı atağına birneşe ret wsınıptı. S.Nwrmağambetovke kömektesipti. 1960j 212 päterli üydi qazaq öneriniñ maytalmandarına bergizipti. 1955j Qıtaydan oralğan 100 otbası dalada qalğanda olardıñ mäselesin şeşu üşin ükimetten arnayı komissiya qwrudı swrağan eken. Elge qızmet etken azamat qoy. p.s. mwnday principşildik – büginde sirek kezdesetin qasiet. Nurmukhamed Baigarayev

    15
  • NAURIZ turalı mañızdı qwjat
    Köz qaras

    NAURIZ turalı mañızdı qwjat

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 25, 2025  |  126 views

    Aşıq derekközderden 1920 jılğı 20 naurızda Taşkentte Twrar Rısqwlov qol qoyğan Naurızdı atap ötu turalı bwyrıqqa közim tüsti. Demek, biıl bwl tarihi qwjatqa – 105 jıl! Alayda, arada nebäri altı jıl ötken soñ 1926 jılı Naurızğa tıyım salındı. Al, 1920 jılı Türkistan Keñestik Respublikasınıñ Ortalıq Atqaru Komitetiniñ törağası bolıp qızmet etken Twrar Rısqwlovtıñ tağdırı qanday qayğımen ayaqtalğanı barşamızğa mälim. Onı “halıq jauı” dep tanıp, 1938 jıldıñ 10 aqpanında atu jazasına kesken… Naşel vot takoy dokument v otkrıtıh istoçnikah: Prikaz, izdannıy v Taşkente Turarom Rıskulovım ot 20 marta 1920 goda o prazdnovanii Naurıza. Poluçaetsya, v etom godu etomu istoriçeskomu dokumentu ispolnilos' 105 let! V 1926 godu Naurız okazalsya pod zapretom. A

    15
  • Alaştıñ alğaşqı matematikteri
    Sayasat

    Alaştıñ alğaşqı matematikteri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 21, 2025  |  338 views

    Foto: aikyn.kz Matematika – adamzat örkenietiniñ damuına negiz bolğan irgeli ğılımdardıñ biri. Onıñ bastauın ejelgi Mısır, Vavilon, Ündistan, Qıtay jäne Grekiya örkenietterinen bayqauğa boladı.  Bwl halıqtar matematikalıq bilimniñ alğaşqı jüyelerin qalıptastırıp, arifmetika, geometriya, algebranıñ negizderin qaladı. Keyingi orta ğasırlarda arab-mwsılman älemi matematika ğılımınıñ damuına zor ıqpal etti. Äl-Horezmi, äl-Farabi, Omar Hayyam, Nasireddin Tusi sındı ğalımdar algebra, trigonometriya, sandar teoriyası men astronomiya salalarında jañalıqtar aşıp, keyingi europalıq ğılımğa negiz qaladı. Bwl ürdis türki halıqtarı qonıstanğan aymaqtarğa da äser etti. Qazaq dalasında matematikalıq bilimniñ özindik erekşelikteri boldı. Köşpeli örkeniet twrmıs-tirşiliktiñ qajettilikterine negizdelgen matematikamen tığız baylanısta damıdı. Qazaq halqı astronomiyalıq esepteulerge süyene otırıp, uaqıttı anıqtau ädisterin qoldandı, geometriyalıq principterdi jer ölşeude, qwrılıs saluda,

    27
  • ŞWBARTAU. KÖPBEYİT. MAĞAUIN.
    Tarih

    ŞWBARTAU. KÖPBEYİT. MAĞAUIN.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 16, 2025  |  371 views

    Bazarbek Atığay Soñğı uaqıtta, soñğı bolğanda, klassik jazuşı, qazaq ädebietiniñ däleldi tarihın üş ğasırğa tereñdetken teñdessiz ğalım Mwqtar Mağauin dünieden ötkeli beri, BAQ-ta, äleumettik jelide ol kisi tuğan öñir – Şwbartau atı köp ataldı. Osı orayda keybir jazbalardan Şwbartau tauı degen tirkes wşırasıp qaladı, aragidik özimizden de Şwbartau tauı qanday tau, Şıñğıstaudıñ jalğası ma, älde oqşau tau silemi me, qay twsta dep te swrap jatadı. Sol sebepti jalpı äñgimeni Şwbartaudıñ qanday tau ekendigine qatıstı qısqa qayırım anıqtamadan bastağandı jön kördik. Eñ äueli aytarımız – Şwbartau tau emes. YAğni, qazaq dalasında Şwbartau ataulı tau joq. Al Balqaş jaqta deytwğın, keyde resmi jağrapiyalıq derekterde qosar aytılatın, keyde Sayaq dep qana jalqı atalatın

    64
  • «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)
    Tarih

    «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 11, 2025  |  962 views

    Qazaq halqınıñ dañqtı perzenti, wlı jazuşı Mwqtar Mağauin 85 jasqa qarağan şağında dünieden ozdı. «Beysenbi me bügin dep, Jwmağa qarsı ötkeni-ay…» (Abay) Şwbartauda düniege keldi. Jondağı Jobalay Kereydiñ eñ ülken Aruağı Jobalay bidiñ wrpağı edi. Bayqotan bi, Toman bi, Begeş şeşen, Uäyis, Töleu aqın… Atağı Atalarınan asıp ketti… Tirisinde olay degen joq… Bwl sözdi dünieden ötken soñ biz aytıp otırmız… Ömiriniñ soñğı kezderi şette ötti. «Ükimetke, basqalarğa da ökpem joq, ökpeleytin olardıñ jağdayı joq!» (M.Mağauin) degen edi özi bertinde. Astarı auır, eñseñdi ezerdey salmaqtı söz… Danışpan adam nege elden jıraq ketti. Bwl «Oñaşa jatqandı wnatamın, Elimdi el qılmasın erte sezip… Elden kettim jıraq…» (Şäkärim) deytin ketis siyaqtı. Sonda da «Kök

    84
  • OTAMANNIÑ AQIRI
    Tarih

    OTAMANNIÑ AQIRI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Dec 9, 2024  |  1,555 views

    Şağın saraptama (Janabil Smağwlwlınıñ qazasına arnaymın) Birinşi, HH ğğ.-dağı Qıtay qazaqtarınıñ intelligenciyasın ülken masştabta üş kezeñge bölip qarastıruğa boladı. Birinşi kezeñ 1911-12 jıldardağı sayasi töñkeristen keyin qalıptasqan qazaq intelligenciya. Bwl kezeñdegi intelligenciyanı eki sanatqa bölip qarastıruğa boladı. 1) Ruhani ağartuşı intelligenciya; 2) Sayasi intelligenciya. Ruhani ağartuşı intelligenciyanıñ özin eki topqa böluge boladı: birinşi top, jädittik mekteptiñ ağartuşıları; ekinşi top, qazaqı dünietanımnıñ ağartuşıları. Al, bwl kezeñdegi sayasi intelligenciyanı da eki topqa bölip qarastıra alamız. Birinşi top, qazaqtıñ dästürli sayasi bilik jüyesi negizinde qalıptasqan sayasi intelligenciyası; ekinşi top, 1914-1922 jj. şığıstıq bilim beru jüyesi negizinde qalıptasqan sayasi intelligenciya. Ekinşi, şığıstıq bilim beru jüyesiniñ intelligenciyası 1912 jılğı Pekinde ötken prezident saylauınan soñ qalıptasa

    69
  • SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR
    Twlğalar

    SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Sep 1, 2024  |  2,576 views

    Tarihtı tügendeu, ötkenniñ şejiresin keyinge jalğau – atadan balağa jalğasqan ejelgi dästür. Şejire, wlt-ru, taypa tarihı – atanı bilu, arğı tarihtı bilu bolıp qalmastan wlttıñ wlt bolıp qalıptasuı jolındağı bastan keşken san qilı oqiğaları men auır tağdırınan da mol derek beredi. Şejire – twtas halıq tarihınıñ irgetası ğana emes, wlt pen wlıs tanudıñ älippesi  sanaladı. «Qazaq halqı 200-den asa rudan qwralsa da är rudıñ öz şejiresi bolğan. Şejireşiler jüz, taypa, ru, ata tarihın tereñ talday bilgen»(1). Patşalıq reseydiñ däureni ayaqtalar twsta qazaqtıñ memlekettigin qalpına keltirudi maqsat twtqan Alaş kösemi Älihan Bökeyhan (1866-1937) alğaşqı bolıp qazaq tarihınıñ qajettiligin alğa tartıp, başqwrttıñ äygili ğalımı Uälidi Toğanmen kezdesipti. Uälidi Toğan öziniñ esteliginde: «Men birneşe

    405
  • TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN
    Mädeniet

    TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 13, 2024  |  3,077 views

    Mandoki Qoñırdıñ tuğanına 80 jıl toluına oray «Täñiri meni tañdadı»  Mwhtar Mağauin Mandoki Qoñır Iştvan – otanı Majarstan ğana emes, külli türki düniesi qasterleytin wlıq esimder qatarındağı körnekti twlğa. Şıñğıs jorığı twsında Karpat qoynauındağı madiyarlar arasınan pana tapqan qwman-qıpşaq jwrtınıñ tuması Mandoki Qoñır onnan asa tildi erkin meñgergen, bwğan qosa zertteuşilik qarımı eren, Twran halıqtarınıñ fol'klorlıq-dünietanımdıq sanasın boyına darıtqan ğalım. Ol türkologiya ğılımımen dendep aynalısıp qana qoymay, HH ğasırdıñ törtinşi şireginde Şığıs pen Batıs­tıñ arasında altın köpirge aynaldı, milliondardıñ ıqılas alqauına bölendi. YAki ol halıqtar arasın jaqındas­tırğan mämileger, ozıqtarğa oy salğan köregen edi. Zamana alğa jıljığan sayın mereytoy ieleri turalı aytılatın jayttar estelik pen ötken şaq enşisine köşedi. Közi tiri

    435
  • Nwralı batırdıñ kesenesi  jöninde
    Tarih

    Nwralı batırdıñ kesenesi  jöninde

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 12, 2024  |  3,674 views

    Keyingi kezde Nwralı batırdıñ kesenesi jöninde ärtürli äñgimeler şığıp jürgen körinedi. Onıñ biri Moñğoliyadan kelgen bir tuısqanımız basqa bir belgili jerlesimizdiñ Nwralı batırdıñ ziratı dep kigiz üy siyaqtı saman kirpişten qalanğan  ädemi zirattıñ janına barıp qwran oqığanına kuä bolğanın keltiripti. Ol jigittiñ  körgeni de, aytıp otırğanı da şıñdıq. Öytkeni 1982 jılğa deyin eldiñ köpşiligi, onıñ işinde  men de solay  oyladım. Äñgime tüsinikti bolu üşin men sol kezdegi oqiğadan bastap bayandayın. Men 1961 jılı Semeydiñ  mal därigerlik institutın bitirip keldim. Meni  sol kezdegi  S.M. Kirov atındağı  kolhozğa mal därigeri etip jiberdi. 1962 jılı bwl kolhoz «Gornıy» sovhozına aynaldı. Biz bala kezimizden: «Nwralı atamızdıñ ziratı S.M Kirov atındağı kolhozdıñ jerinde ornalasqan,   Babamız batır bolğan kisi, al onıñ janındağı qabırdıñ  wzındığı jeti kez, bizdiñ  babamızdan  da  asqan

    669
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı:

Zero.KZ