MÄÑGİ QAZAQ(ertegi fentezi)
kerey.kz
QAZAQTARĞA JASAlıp jatqan QIYANAT KÖP BOLĞASIN, « Mäñgi qazaq» attı äñgime jazsam dep jüretin edim. Osıdan bir kün bwrın sol äñgimeniñ syujetine keletin tüs körjim. Keşeden beri jazuğa kirissem be dep jür edim, säti bwgin tüsken siyaqtı.
JWMAT ÄNESWLI
Öte ertede emes, büginde emes, ğılım doktorları Sanjar men Baljan institutta qızmet etetin.Özderiniñ lauazımdarına qaray qarapayım eki qatarlı jaqsı salınğan kottedjde twrdı.Intelligent adamdar ömirdiñ qiındıqtarına köp min bere qoymaydı ğoy, Ömirleri mändi, jaylı ötip jattı. Jaqsılıqta köp küttirgen joq, Sanjar men Baljan wldı bolıp, kottedjde şağın toy ötti. Nege ekenin qaydam, äke şeşeleri aqıldasıp, wldarınıi esimin Añsar dep atağan. Añsar ertedegidey tez de ösken joq, keş te ösken joq. Tärbieli jigit bolıp östi.IT tehnologiya universitetin bitirdi.Degenmen qızmeti de bayau, ömiri de bayau ötip jatqan. Jazdıñ küni ğoy sayabaqta kitap oqıp otırğan, qolındağı kitabı sätsiz jerge tüsip ketip edi, sol mañdağı orındıta otırğan bir qız bala jetip kelip, Añsardıñ kitabın qolına wstattı. Añsarda es joq, qızğa qarap qatıp qalğan, qız şınında köz ayırmastay swlu eken. Soğan qaramastan, Añsar qızğa alğısın aytıp, tanısuğa qolı jetti. Aytıp ayipay ne kerek, qız Añsardıñ üyine, Añsar qızdıñ ata anasımen tanısuğa da ülgerdi. Köp wzamay Añsardıñ äkesi men anasınıñ. Qızdıñ ata anası, ağayın tusqandarı qatısqan Añsar men Aysarınıñ ülken üylenu toyı boldı.Añsardıñ Aysarınıñ swlulığına üyde de közi toymaytın.
« Mağan sonşa tesilip qaray bermeşi, qısılamın» deytin sonday kezde Aysarı.
Sonda Añsar « Tayauda Singapurñv, Malaziyağa sapar şegip qaytamız. Putevkanı mamam sıyladı» dedi. Aysarı kereuette sekirip, quanğannan bilep ketti.
Añsar men Aysarı Malaziya men Singapurdi jartı ay qızıqtadı. Olar sol betimen samoletpen Dubayğa kelip, jetti. Odar 200-qabatta twrıp, DuBaydıñ körkin tamaşaladı, AYNALA ARHITEKTURA SÄNİMEN JASALĞAN iskusstvennıy kölder. Qaysısında da adam ığı jığı. Añsar men AYSARI MEYRAMHANADA QOZĞALMAY EKİ KÜN TINIQt?I. Añsar altın zergerin aldırıp, Aysarınıñ keudesine, kindiginen tömen jerine, ,bökselerine altın salğızdı.
«Mwnıñ keregi ne?» degen Aysarınıñ swrağına,
Añsar « bir aydan keyin osında bükil älemniñ swluları men model'erleri jinaladı, sen solardıñ bärinen asqan swlulığıñmen körinuiñ kerek. Aysarı jarıs mänin tüsine qoymasa da, Añsardıñ aytqanına köndi.
Erteñine Aysarı tömengi qabattağı basseynge barıp, öziniñ bağın sınamaqşı boldı. Bala kezinde jüz metr tereñdikti köp elemey süñgip ötuşi edi, Aynala qaptağan turister. Bäri Aysaranıñ swlulığına tänti. Añsarğa « Men qazir süñgip, sonau basseynniñ şetinen biraq şığamın « dedi. Aysarınıñ süñgigiş ekeknin bwın estigen AÑSAR QARSILIQ BİLDİRMEDİ. Aysarı top etip suğa süñgip ketti. Jwrttıñ bäri sağattarına qarap twr, uıqıt säl ötip ketken tärizdi. Añsar basseyn menedjerine belgi berdi. Ol äp sätte qolındağı knopkasın bastı, sol sättk basseyn del'fini Aysarınıñ arqasına salıp ,alıp şıqtı. Basseyn mañındağı jwrt u da şu, sensaciya . Telereporterler teledidardan uje körsetip jattı. Aysarını renimaciyağa aparıp, tekserip, ökpesine azdap su ketken eken, em jasap, meymanhanağa jiberdi. Söytip jürip, bir ay da ötti. Dubayğa älemnen nebir swlular jinala bastadı, qarasañ, köz toymaydı.
Añsar Aysarığa osı jolı bağıñ aşılar sät, jinaqı, saspaytın bol» degen. Bwl jolı älem swluları 50 metrden basseynge sekirui kerek. Är sporttıñ şartı boladı ğoy, sonı mültiksiz orındauı mindetti. Basseyinniñ aynalası tolğan adam. Onıñ sırtında basseyindi qorşağan köp qa'attı üylkrdiñ balkondarınan binokl'men Aysarını baqılap twrğan adam qanşama. Birinşi sekirgen efiiolıq qız 298 ball jinap alğa şıqtı. Ekinşi sekirgen Aysarı 280 ball ğana jinap, ekinşi orındı iemdendi.
Añsar men Aysarınıñ da köñilderi tüsip ketken.
Ekinşi küni Añsar men Aysarı sporttı qoyıp, basseynde trenirovka jasap jürgen. Bir sağattay uaqıt ötip edi, endi meymanhanağa jinalamız degende, Aysarı basseynnen şıqpay qaldı. Onıñ jansız denesin süñguir alıp şıqtı. Skorıy tağı renimaciyağa alıp ketti. Auruhanada tört bes sağattan keyin ğana ölimniñ qorıtındısın Añsarğa wstattı. « Ulanğan» degen qısqa analiz bar eken. Añsardıñ esi şığıp ketti, jalğız, eñirep jılay berdi. Tanımaytın bireulerdiñ kömegimen Añsardıñ ata anasına habar jetkizilip, erteñine qayğılı jwp Astanağa jetkizildi.
Añsar Ayswludııñ qayğısınan twra almay bir ay jatıp qaldı. «Qırqı jaqındadı» degesin, şağın ayat jattadı. Ayswludıñ qırqına adam köp jinaldı. Qwran oqılıp, Ayswlu turalı igi sözder aytıldı. Sööytip twrğada Añsar beyittiñ bwrınñı qalpınan özgerip, bwzılğanın bayqadı. Añsar baysaldılıq tanıtıp, beyittiñ bwzılğanı turalı söz qozğamadı. Üyde şäy üstinde de Añsar jaq aşpadı. Añsar şäyden keyin bölek bölmege barıp, biraz oyğa şomğan. Sol kezde qasına maması kelip,, wlınıñ bärnärseni sezgenin ana jürkgimen sezdi.
«Balam au, ömir boyı armandağan añsaarım kdiñ ğoy. Bilem işiñ ört bolıp janıp twrğanın. Biraq, Allanıñ isine ne şara
Erteñine qasına on jigit alıp, Ayswludıñ qabirin qazdırdı. Ayswludı orağan aq matanı aşsa, Ayswludıñ denesi jırım jırım, tänindegi bükil altın jwlınıp alınıptı. Añsar sol jerde talıp qalsın. Añsar sol küni wyine barğan joq. Ol ekinşi küni de osı barda mas bop jatqan. Äke şeşesi policiyamen izdep, tauıp, üyine äkeldi. Añsar şeşesimen bir sätte tildespedi.
Sonda şeşesi Añsarğa « « BALAM AU, SEN mağan orınsız renjip otırsıñ. Ras, men adamdıq istemedim. Biraq, Ayswludcñ altındarın körgen, kömgen adamdar bäribir tonap äketetin edi ğoy, men qayta küzetşi qoyp, wrılarğa jol bermedim.
Añsar mamasın qwşaqtap, ökirip jılasın. « Aysiludı qattı süyip edim ğoy., mama»
Uaqıt degen sağat tilinen jıldam. Añsar köp wzamay N'yu-Yorkke wşıp ketti, IT proektisi toqtap, qalğan. Sodan jartı jıl bas almay jwmıs istep, su astında ekstremal'nıy jağdayda adam demin eki minutqa wzarta alatın fleş plato oylap tauıp, IT associyasınıñ basşıları qabıldap, jaqsı sıy aqı wsınğan. Universitet kollektiviniñ Añsardıñ jaña proektisin maqwldau kezinde studentter arasınan bir qızdıñ jarqın beynesi közine tüsken. Añsar jinalıstan keyin quuıp barıp, tanısıp edi, Qostanayda oqıp jürip, gran'pen osı universitetke tüsken eken, qazir 4 –kurstı ayaqtap qalğan eken. Añsar Dämelige ğaşıq bop qalğanın aytıp, sözderi jarastı. Ekui bir biriniñ jataqhanasına barıp jürip, soñında Añsardıñ bölmesinde birge twruğa kelisken. Dämeli şınında swlu qız edi, Dämelini Aysarıday süyip ketkenine iştey quandı. Dämeliniñ jük kötergeni belgili bop qaldı. Sonı eskerip, Añsar men Dämeli Astanağa wşıp kelip, ata analarımen qauıştı. Dämeli Astanada bosandı. Er bala erekşe belgimen tudı, oñ mañdayında kişkentay kümis meñi boldı. Därigerler onı bılay tekserip, olay tekserip, balanıñ densaulığına ziyan keltiretin sebebin tappadı. Söytip Añsar men Dämeli üyge quanışpen oralğan. Säbidiñ esimin Kümishan qoyğan. Birneşe jıldardıñ jıldam ötkenin Añsar men Dämeli bayqamay da qalğan. Kümishan öz qatarınıñ aldı bolıp östi. Muzıka men matematikağa jaqın edi.
Jazğı tün bolatın, kottedjdiñ şatırına komostan döñgelek tarelka kelip qondı. İşinen adam tärizdi kisi şığıp, balkon arqılı üyge kirdi. Balkonda twrğan Añsardan keşirim swradı. Da oğan jağdayın tüsindire bastadı « BİZ kosmostıñ basqa planetasınan kelip twrmız. Pälen million halqımız bar, biraq bizdiñ halqımız tragediyalıq jağdayğa wşırap otır. Jüzdegen adam belgisiz aurudan qırılıp jatır. Biz bükil älemdegi jağdaydı baqılap otıramız. Tayauda bizge bir signal tüsti , Jer planetasında sizderdiñ halqıñızdı saqtap qala alatın säbi düniege keldi, onıñ sonıñ jüz gramm qanı belgisiz aurudan qırılıp jatqan eliñizdi aman saqtap qala aladı» degen. Biz sol habardıñ şındığına senip kelip twrmız. Biz qazir şağın tomografiya arqılı Kümishannıñ mañdayındağı meñdi sizderge körsetemiz» dedi de qoltığındağı şağın tomografiyanı alıp, Kümishannıñ meñin tekseremiz» dedi de jıldam, tomografiyanıñ knopkasın Kümishannıñ meñine bastı . Monitordan meñnen tarap jatqan ondağan jiñişke tamırlar körindi. Olardıñ işinde kök tüstii sarı twsti, qara tüsti, qızıl tüsti tamırlarda qan türleri körindi. Komostan kelgen kisi « Bizge keregi de osı edi» dedi. Otbasılar arasında ünsizdik payda boldı. Sonda osmostan kelgen « Siz Kümishandı bizge bir jılğa beriñiz. Ol bizdiñ jüz mıñdağan adamdarımızdı ölimnen saqtap qala aladı.
Añsar men Dämeliniñ ata anası üşin bwl orındala almaytın ötiniş siyaqtı. Aydaladağı alıstağı kosmos älemine Kümishandı jiberu tipti mümkin närse emes ekeni ayan. Añsardıñ ata anası, Añsar men Dämeli de ünsiz otır.Alıs kosmos älemine Kümishandı jiberiğ odan müldem ayırılıp qalu siyaqtı. Sonda Komostan kelgen qonaq jağdaydı tüsinip « Bizder Jer planetasına mıñ san wşıp kelip jürmiz.. BiZ SİZDERLEN Kümishandı jüzdegen mıñ adamnıñ ömirin saqtap qalu üşin swrap otırmız. Men bükil älemdi zerttep jürgen adammın. Mağan seniñiz, Kümishandı aman esen jetkizip, qoldarıñızğa tapsırudı moynıma alamın» dedi kosmostan kelgen adam. Jüzdegen adamnıñ ömirin bir adam saqtap qala alsa erlik qoy, Meniñ ötinişimdi ayaqsız qaldırmassız dep senesmn» dedi ol tağı. Sonda da bäri ünsiz qaldı. Sol kezde Kümishan ornınan twrıp, « Ata , Äje, papa, mama! Men sol jaqta ölip qalsamda jüz mıñdağan adamnıñ ömirin saqtap qala alsam, basqa armanım bolmaydı.MEN BWL KİSİMEN ERİP BARAMIN! DEDİ. Sonımen ne kerek, Kümishan Kosmos älemine wşıp kete bardı. Ondağı ötken künderdiñ özin sanaudıñ özi qiın boldı. Ilği ğılımi jwmıs. Şınında onda aurudan ölip jatqandardıñ sanı köp bolğan eken. Kosmostan kelgen IAS KÜMİSHANNAN KÜNİNE JÜZ GRAMM QAN ALADI. Onı bir gramnan auırıp jatqandarğa egip jatır. Birer künde nätije jaqsardı. Ölim sanı azaya baçtadı. SÖYTİP Kümishannıñ ondağan gramm qanınan jüzdegen adam sauığa bastadı. Kümishannıñ köñili köterildi. BİR AYDA MIÑ GRAMM QAN BERİP, mıñ adamnıñ sauığıp ketuine sep boldı. Bir jılda jüzdegen mıñ adam auruınan sauığıp ketti. Kümishannıñ eline qaytuına resmi rwqsat berildi. Bir qızığı eksperiment jasalıp, sauıqqan adamdardıñ qanımen auırıp jatqandardı memdeuge blot'ını tekserildi. Äbden boladı eken.
Söytip bir küni ğalamşar tükpirindegi döñgelek tabaq twnıwq jazdıñ bir küni AÑSARDIÑ kottedjiniñ töbesine kelip qondı. Bir jıl boyı sağınış bilegen äke men balanıñ quanıp tabısqanı qanday keremet boldı. Kosmostan kelgen qonaq Añsaar men Kümishanğa qwndı sıy tapsırdı. Atası men äjesi balası men nemeresine «Land Kruzer» maşinasın satıp äperdi. Komostan kelgen qonaq IAÇ Añsarğa kişkentay altın pışaq sıyğa tarttı. «Bizdegi aurudan Kümishannıñ qanı arqılı ayığıp ketkender özderin «MÄÑGİ QAZAQPIZ» dep ataydı. Sondıqtan kosmostıñ bir tükpirinde « bizdiñ tuıstarımız bar» dep esepteñizder. Andağı pışaqtıñ tübinde knopka bar, sonı basssañız, kqsmostağı million tuıstarıñız birer minutta kömekke keledi. Sondıqtan «qazaq qwrıp ketedi eken degen oy bastarıñızğa kelmesin. QazaQ HALQI MÄÑGİ JASAMAQ.
JWMAT ÄNESWLI, aqın, jazuşı, QR Qwrmetti Jurnalisti
JWMAT ÄEKSWLI
Pikir qaldıru