|  | 

Көз қарас

ХАЙУАНАТТАР ҚАҒАНАТЫ. 1. ПОЛИЦЕЙ

324662804_1316700538904868_2583768498950721750_n
Діндарлар да, адам жанының қараңғы түкпірлеріне шырақпен үңілмекші жазушылар да, кісінің бойындағы зұлымдық пен мейірім тепе тең дейді. Содан, өмір дегеніміз бір бүтін осы екі жартының итжығысы-мыс. Елге мейірім жағы басым болғаны керек. Құдыққа құлағанда көміп кетпесін деген пиғыл сол. Шөлдегенде су берсе, шау тартқанда сүйеу болса деген дәме сол. Кейде бар ғой, мейірімнің өзі де сонда – қулықтан туған ба деп, көңілім түсіп кетеді.
Былайғы адамның өзі де сезеді, мейірім жағы көптеу болу керегін. Ең болмаса, әке-шешесі өзінің жемі үшін күндіз-түні шапқылағанын көзі көрді ғой. Ер жеткенше, бізде әдетте – он бірінші сыныпқа дейін мейірімге деген ықыластың қаймағы бұзылмайды екен.
Сосын басталады екен қиямпұрыс таңдау. Басқа жұртты білмеймін, мен көрген қазақтан тағдыр…
уақытша зұлым бола тұруды сұрайды екен! Қалайша?
Мінеки, С. туралы айтайын.
Қарағанды милиция мектебін бітіріп келді. Холмсша тіміскіленіп, бәтеңкенің ізіне балауыз шамды тамызып нобайын алып, салыстырып әлек болып жүретін. Ойпырмоо-оу, менің балам ізкесер болады деуші еді атасы. Қарғам-ау, шаршамадың ба деп айналып-толғанып жүретін әжесі.
Сөйтіп жүріп, милиция мектебіне кетті. Сосын, теміржол милициясына орналасты. Орналасқанда, елге келіп қызмет қылып жатқанын ұртоқпағымен арқамнан сарт еткізгенде білдім. Демімді ала алмай бозарып бара жатыр екем, бір жағынан – ұрған кісіні танып, таңырқап та дем жетпей қалды. Қолтықтан іле кеткені.
- Сәке, қашан келіп едің елге, құтты болсын! – деймін “маймылхананың” ішінен, қасымдағыларға таныстығым барын көрсеткім келіп.
Сол-ақ екен, жетіп келіп, ұртоқпағымен торды зырылдатып өтті.
- Саке – кто это? – деді көзіме қадалып.
Аузыма құм құйылды. Айыппұлын төлеп шықтық әйтеуір. Ішімнен соттап жүрмін өзімше. Мені ұрмай-ақ қойса болатын еді ғой деймін. Бірақ ту сыртымнан ұрды, көрген жоқ қой деймін. Бірақ, саулық сұрасқанда да танымаған болды ғой деймін. Сосын ұмыттым.
Уақытша.
Бір күні бір апамыз кенеттен қызметте жоғарылап кетті. Облыстың ортасына барып, төрінен бір шықты ал. Қараша үйдің құдайы бар деуші ме еді, солай болды да қойды.
Мансапты көтере алмағаны ма, әлде, қайта көтере алғаны ма – осы құқық-бықыққа қатысы барларды апам есігінің алдына иіріп қоятын. Қаңғырмай, одан да менің корреспонденцияларымды тасы, тартпадан тиын-тебен беріп тұрамын деп, мені бейресми жұмысқа алды.
Содан, жұмыссымаққа барып-келіп жүріп, Сәкемді көрдім! Кезексіз кіргеніме, апама сен деп сөйлегенімнен ендігәрі тегін адам емесімді аңдаса керек.
- Кәуапқа шақырам, бәрі өзімнен, әңгіме бар! – деп жармасқаны.
Бүгінгінің биігінен сөкпессіз. Бірақ мынадай құрмет кісілік назым сыйлайды екен. Келісе кеттім.
Кәуапханада өкпемнің бәрін айттым. Ол да ағынан жарылды:
- Білесің бе, бір адамға күле қарасаң, ХАЛЫҚ еркелеп кетеді. Бәрі жағдай айтып кетеді. Әділін айтшы өзің. Сені танымаған болдым, есесіне тым-тырыс отырдыңдар. Жамырамай кеттіңдер. Дұрыс па?…
Сол отырыста “екі-үш жыл, сосын ауысам, хайуан болып бара жатырмын” деген. “Уақытша ғой, уақытша…” деген, менен гөрі өзін сендіргісі келіп. “Қаталдық керек нәрсе…” деп, ұртоқпағын сілтеңкіреп жіберетін ғадетін ақтайтын ұзыннан-шұбақ әңгіме айтқан.
Екі-үш жылы жиырма бес жылға ұласса керек. Үсті-үстіне үй салып жүріп, ақыры бір аудан орталығында бастық болып зейнетке кетті деп естідім. Жақсы, көзіммен көрдім. Бірақ танымаған болдым. Бәтеңке ізіне балауыз тамызып жүретін арман қуған баяғы баланы шынымен танымадым.
Ол да мені танымады: апам әлдеқашан қызметте жоқ еді…

Related Articles

  • Қазақ мектебінде оқитын 7 жасар бала орыс тілі сабағында неге орысша сайрап тұруы керек?

    Қазақ мектебінде оқитын 7 жасар бала орыс тілі сабағында неге орысша сайрап тұруы керек?

    Магнумды өзім мүлде ұнатпайды екенмін. Үнемі барсам, есі дұрыс көкөніс таппайтынмын. Ескірген, шіріген. Азық-түлікті тек базардан аламын. Бірақ магнумге байкотты тоқтатпау керек! Сонымен бірге, орыстілді кино, фильмдерге де байкот жариялау керек. Бірақ, одан күштісі, балаларыңды тек қазақша оқытып, қазақша тәрбиелеу керек. Бірақ, балаңды қазақша тәрбиелейін десең, тағы бір кедергі шығып жатыр. Ғалымдардың айтуынша, баланы 13 жасқа дейін қазақ тілінде оқытып, ұлттық құндылықтарды бойына, ойына сіңіру керек. Енді солай істеп жатсақ, 7-8 жасар қап-қазақша өсіп келе жатқан балаңды мектепте орыс тілін үйретіп миын ашытуға тура келіп отыр. Яғни, 2-сыныптан бастап орыс тілі мектеп бағдарламасында тұр. Бжб, тжб-сында орыс тілі мұғалімдері баланың орысша мазмұндамасын (говорение) тексереді. Талап етеді. Сонда, біз байғұс қазақ,

  • Саясаттанушы: Еуроодақпен әріптестікке Орталық Азия көбірек мүдделі

    Саясаттанушы: Еуроодақпен әріптестікке Орталық Азия көбірек мүдделі

    Нұрбек ТҮСІПХАН Еуроодақ жетекшілері мен Орталық Азия елдерінің басшылары “Орталық Азия – Еуроодақ” саммиті кезінде. Самарқан, Өзбекстан 4 сәуір 2025 жыл 3-4 сәуірде Самарқанда “Орталық Азия – Еуропа одағы” саммиті өтті. Орталық Азияның ресми БАҚ-тары мен мемлекеттік құрылым сайттары Самарқан саммитінің “тарихи маңызын” айтып жатыр. Ал екі аймақ арасында осындай форматтағы алғашқы кездесуді сарапшылар қалай бағалайды? Азаттық тілшісінің сұрақтарына саясаттанушы Жәнібек Арынов жауап береді. – Орталық Азия және Еуроодақ саммиті қаншалықты тең жағдайда өтіп жатыр деп айта аламыз? – Орталық Азия мемлекеттерінің 30 жылдық сыртқы саясатына, тарихына үңілсек, Еуроодақ әрдайым тең дәрежеде жұмыс жасауға тырысатын үлкен әріптестердің бірі. Мысалы, АҚШ немесе Ресей не болмаса Қытаймен салыстырғанда мемлекет тарапынан болсын, қоғам

  • Енді қазақ тілін елемейтін мекеме байкоттың нысанасына ілігіп, шығынға бата беретін болады

    Енді қазақ тілін елемейтін мекеме байкоттың нысанасына ілігіп, шығынға бата беретін болады

    Кейде қоғамды бір ғана оқиға қозғалысқа түсіріп, іште қатқан шеменді жарып жібереді. Бұл жолы дәл сондай ахуал орын алды. Magnum дүкендер желісінде орыс тілді бір азамат қазақ тілін білмейтін курьерге шағым түсіріп, артынан дүкен әкімшілігі әлгі курьерді жұмыстан шығарып, мәселені жылы жауып қоя салмақ болғанда, жұртшылық оқыстан оянып кетті. Бұл тек бір азаматтың реніші немесе дүкеннің ішкі тәртібі емес. Бұл – тілдік теңсіздікке қарсы ұлттың рефлексі. Қазақтың өзі, өз жерінде, өз тілінде сөйлей алмайтын күнге жеттік пе деген сұрақ сананы сыздатып тұр. Өз елінде тұрып, өз тілінде сөйлемейтін азаматты қоғамнан аластатылуы ақылға симайтын дүние. Ал Magnum дүкендері желісі отты күлмен көміп қойғандай болды. Қазақ тілі – елдің өзегі. Оған жасалған

  • НАУРЫЗ туралы маңызды құжат

    НАУРЫЗ туралы маңызды құжат

    Ашық дереккөздерден 1920 жылғы 20 наурызда Ташкентте Тұрар Рысқұлов қол қойған Наурызды атап өту туралы бұйрыққа көзім түсті. Демек, биыл бұл тарихи құжатқа – 105 жыл! Алайда, арада небәрі алты жыл өткен соң 1926 жылы Наурызға тыйым салынды. Ал, 1920 жылы Түркістан Кеңестік Республикасының Орталық Атқару Комитетінің төрағасы болып қызмет еткен Тұрар Рысқұловтың тағдыры қандай қайғымен аяқталғаны баршамызға мәлім. Оны “халық жауы” деп танып, 1938 жылдың 10 ақпанында ату жазасына кескен… Нашел вот такой документ в открытых источниках: Приказ, изданный в Ташкенте Тураром Рыскуловым от 20 марта 1920 года о праздновании Наурыза. Получается, в этом году этому историческому документу исполнилось 105 лет! В 1926 году Наурыз оказался под запретом. А

  • Наурыздағы кездесу

    Наурыздағы кездесу

    Кеше Астанадағы ЭКСПО маңында өткен Наурыз мерекесіне барып қайттым. Күн шайдай ашық, көктемнің лебі ерекше сезіліп тұр. Айнала қуанышқа толы – қазақтың дәстүрін дәріптеген ұлттық ойындар, асыл мұрамызды әспеттеген ән-күй, күмбірлеген домбыра үні… Барлығы да Әз Наурыздың сәнін келтіріп, мерекелік көңіл-күй сыйлады. Сахна төрінде әншілер ән шырқап, жыршылар терме толғап, халықтың ықыласына бөленіп жатты. Жан-жағыма көз тастап, ұлттық ойындарға қатысып жатқан жұртты тамашаладым. Қол күрестіру, арқан тарту, гір тасын көтеру – бәрі де бабадан қалған асыл мұра. Кенет ерекше бір көрініске көзім түсті. Аққұба келген орыс қызы 16 килограмдық гір тасын зілдей ауырсынбай, қиналмай-ақ көтеріп жатыр. Таңданысымда шек болмады! Кәдімгі ер адамдардың өзі 130 мәртеден ары аса алмаған бұл салмақты

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы:

Zero.KZ