| 
  • Naurızdağı kezdesu
    Köz qaras

    Naurızdağı kezdesu

    Keşe Astanadağı EKSPO mañında ötken Naurız merekesine barıp qayttım. Kün şayday aşıq, köktemniñ lebi erekşe sezilip twr. Aynala quanışqa tolı – qazaqtıñ dästürin däriptegen wlttıq oyındar, asıl mwramızdı äspettegen än-küy, kümbirlegen dombıra üni… Barlığı da Äz Naurızdıñ sänin keltirip, merekelik köñil-küy sıyladı. Sahna törinde änşiler än şırqap, jırşılar terme tolğap, halıqtıñ ıqılasına bölenip jattı. Jan-jağıma köz tastap, wlttıq oyındarğa qatısıp jatqan jwrttı tamaşaladım. Qol kürestiru, arqan tartu, gir tasın köteru – bäri de babadan qalğan asıl mwra. Kenet erekşe bir köriniske közim tüsti. Aqqwba kelgen orıs qızı 16 kilogramdıq gir tasın zildey auırsınbay, qinalmay-aq köterip jatır. Tañdanısımda şek bolmadı! Kädimgi er adamdardıñ özi 130 märteden arı asa almağan bwl salmaqtı

    16
  • NAURIZ ATAUI JÄNE ONIÑ MEREKELİK SIPATI
    Köz qaras

    NAURIZ ATAUI JÄNE ONIÑ MEREKELİK SIPATI

    Naurız halqımızdıñ tarihı wzaq, ömirşeñdigi küşti, qazaqı salt- dästürdi negizgi özek etken birden- bir wlttıq mereke. Ol qazaq halqınıñ wzaq uaqıttıq qoğamdıq ömir isjüzindiginen (praktikasınan) tuındap, birge jasap kele jatqan asa mereyli meyram. Osıbir kieli merekeni «Parsı tilindegi (nau- jaña, rwz- kün) degen mağnadağı sözderine telip, öz mañdayımızğa sidıra almay Parsılarğa qosqoldap wsınğısı kelip jürgen tayaz talğam tar öristi «qwlşıldıq qwmır» şırmauınan şığa almay jürgenderimiz de jetedi aramızda. Tilimizdiñ işki zañdılığına üñilsek, Qazaq tili köp mağnalı, auıspalı mağnalı, balama mağnalı sözderi köp, tübir sözderdi negiz ete jwrnaq, jalğau, qosarlau, biriktiru t.b joldarımen türlenip otıratın qwrılımı küşti bay til. Onıñ üstine osınau asa bay tilimizde däuirdiñ özgerui, ğılım- tehnikanıñ damuına baylanıstı

    9
  • Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı
    Mädeniet

    Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Adamzat kitapqa ğwmır boyı qarızdar. Kitapsız keleşektiñ altın kiltin eşkim qolına mıqtap wstay almağan. Mardan Rahmatulla – kitapqwmar on jeti jasar jigittiñ boyında öz qatarlastarınıñ boyınan tabıla bermeytin wlı qasiet bar. Ol – kitapqa degen mahabbat. Bwl mahabbattıñ sät sanap artuınıñ da sırı bar. Mardan – Asılı Osman, Darhan Qıdıräli sındı bügingi qazaq ruhaniyatınıñ tiregi sanalatın azamattar tuğan topıraqt tuıp-ösken. Topıraqtıñ kiesin däl osı kezde eriksiz moyınday tüsesiñ. Qoğamdağı «jastar kitap oqımaydı» degen qasañ pikirdi joqqa şığaruğa tırısqan jastardıñ da sanı basım. Kün sanap olardıñ sanı artıp, kitaptıñ qwdiretin jer-jerde däleldep bağuda. Kitapqa janı qwmar jan bir künin kitapsız elestete almaydı. Ğwmırı kitappen etene baylanğan, oqu ğwmırınıñ mänine aynalğan jastardı

    12
  • OL QAZAN MEN BWL QAZANNIÑ ARASI…
    Köz qaras

    OL QAZAN MEN BWL QAZANNIÑ ARASI…

    Kairat Sabyrbai «Elu jılda – el jaña, jüz jılda – qazan» degen naqıl da jii qoldanıladı. Mine, osı söylemdegi «Qazan» sözi neni bildiredi, osı töñirekte de oy örbitip körsek. Qazaqtıñ bükil dalası uäli sözge jüginip twrğan kezden aytılıp kele jatqan naqıldarda bası artıq söz bolmaytının eskersek, qazan söziniñ bosqa qoldanılmağanı anıq. Bwl jerde biz osı saual arqılı qazan sözi kädimgi as pisiretin qazan ba, älde basqaday mağınanı meñzeytin dünie me, ekeuin ayıru maqsatında biraz ortağa saual joldağan edik. Qızığuşılıq bildirgender qatarı da az bolğan joq. Türli boljamdar aytıldı. Sonıñ işinde kökeyge qonımdısına kezek bermekpiz. Bizdiñ til qorımızğa özge tilden siñisip ketken sözder barşılıq. Qoldanısımızda arap tilinen engen kisi esimderi men

    8
  • Bwl – sovettik häm nazarbaevtıq kezeñnen qalğan, jurnalistikanı jağımpaz qolbala, şauıpkel qwral deñgeyine tüsirgen şeneuniktik ştampovka.
    Köz qaras

    Bwl – sovettik häm nazarbaevtıq kezeñnen qalğan, jurnalistikanı jağımpaz qolbala, şauıpkel qwral deñgeyine tüsirgen şeneuniktik ştampovka.

    “Swhbattı” endi ğana oqıp şıqtım. Äzirge, sipatı turalı az söz: Älbette, bwl – jurnalistika standarttarına say, şınayı, nağız swhbat emes. Konstituciyalıq qwqığı teñ, eki sanalı azamattıñ özara pikirlesken, emenjarqın äñgimesi emes. Bwl – sovettik häm nazarbaevtıq kezeñnen qalğan, jurnalistikanı jağımpaz qolbala, şauıpkel qwral deñgeyine tüsirgen şeneuniktik ştampovka. Pälenbay adam tüzep-küzegen, ananı da, mınanı qamtuğa tırısqan, ayağında janı joq mätinder jiıntığı tuğan. Toqaev aynalasındağılarğa: “osınşalıq jasandı keyippen halıq aldında körinuim wyat boladı, qoyıñdar, aynalayındar, qatelessem de öz bolmısımmen şığam” deuge tüsinigi jetpegeni ökinişti. Bıltır “Egemende” “swhbattasqan” Dihan Qamzabek te, biıl “Ana tilinde” “äñgimelesken” Erlan Jünis te, keşiriñizder, eşqanday da interv'yuer emes. Iä, bireui tereñ ğalım, ekinşisi tamaşa aqın, biraq, ömirinde bir

    63
  • 1893 jılı 25 qaraşada
    Mädeniet

    1893 jılı 25 qaraşada

    1893 jılı 25 qaraşada, Daniyalıq ğalım V.Tomsen qwlpıtastağı bitik jazudıñ qwpiyasın aştı. Ğılımi jañalıq europa qoğamın dür silkindiredi. Tosmen alğaş «türik», «kültegin», «täñiri» degen sözderdi şeşip oqidı. Bitiktastağı jazudıñ kelesi beti qıtay ieroglifimen bädizdelgen-di. Tomsen ierogliftegi esimderdiñ rettik (qaytalanu) jiligine qarap otırıp kelesi betindegi qwpiya tañbalardı birtindep söylete bastaydı. Sol däuirde şığıstanu sonıñ işinde türkitanu salası jeke ğılım retinde abroylı zertteu nısanına aynaldı. V.Tomsen tañbanı şeşip qwpiyasın aşqanımen köne türik tilin bilmeuşi edi, sol sebepti «bwl mätindi oqısa Radlov oqidı» degen. Köp ötpey Radlov, Tomsen şeşken tañbanıñ izinşe mätin joldarın oqığan. Sonımen jwmbaq küyde qalğan tastağı bitik jazuı söyley bastağan… 25 qaraşa küni mañızdı kün. Bitik jazu küni qwttı bolsın!

    34
  • …oyı bölek bolğanımen ol da osı eldiñ tuması, bizdiñ otandasımız.
    Köz qaras

    …oyı bölek bolğanımen ol da osı eldiñ tuması, bizdiñ otandasımız.

    Äleumettik jelide osı otandasımızdı qızu talqılap jatır eken. Köbi sın aytıp jatır. Video jazbanıñ tolıq nwsqası joq, pikir-talas tudırğan böligi ğana tarap jatır eken. Soğan baylanıstı öz oyımdı ayta ketpekşimin: Birinşi, otandasımızdıñ videosı, fotosı äleumettik jelide jeldey esip tarap jatır. Ol azamattıñ (azamatşanıñ) jeke qwpiyası sanalatın fotosı, video jazbası kimniñ rwqsatımen tarap jatır eken? Öz basım osı posttı jazu üşin ol azamattıñ (azamatşanıñ) videodağı beynesin qara boyaumen öşirip tastaudı jön kördim. Jäne rwqsatınsız foto beynesin jeke paraqşama salğanım üşin odan keşirim swraymın. Dini wstanımı, oyı bölek bolğanımen ol da osı eldiñ tuması, bizdiñ otandasımız. Ekinşi, otandasımızdıñ dini wstanımına baylanıstı aytqan sözderi qoğamda qattı pikir tudırğan eken. Tipti onı “wlt dwşpanı”

    201
  • TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN
    Mädeniet

    TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN

    Mandoki Qoñırdıñ tuğanına 80 jıl toluına oray «Täñiri meni tañdadı»  Mwhtar Mağauin Mandoki Qoñır Iştvan – otanı Majarstan ğana emes, külli türki düniesi qasterleytin wlıq esimder qatarındağı körnekti twlğa. Şıñğıs jorığı twsında Karpat qoynauındağı madiyarlar arasınan pana tapqan qwman-qıpşaq jwrtınıñ tuması Mandoki Qoñır onnan asa tildi erkin meñgergen, bwğan qosa zertteuşilik qarımı eren, Twran halıqtarınıñ fol'klorlıq-dünietanımdıq sanasın boyına darıtqan ğalım. Ol türkologiya ğılımımen dendep aynalısıp qana qoymay, HH ğasırdıñ törtinşi şireginde Şığıs pen Batıs­tıñ arasında altın köpirge aynaldı, milliondardıñ ıqılas alqauına bölendi. YAki ol halıqtar arasın jaqındas­tırğan mämileger, ozıqtarğa oy salğan köregen edi. Zamana alğa jıljığan sayın mereytoy ieleri turalı aytılatın jayttar estelik pen ötken şaq enşisine köşedi. Közi tiri

    435
  • Adamdardıñ sizdi ezip tastauına jol bermeñiz
    Mädeniet

    Adamdardıñ sizdi ezip tastauına jol bermeñiz

    Şeber bir suretşiniñ oquşısı öz oquın tämämdaptı. Oquın tämämdağan oquşısına wstazı bılay depti: “Eñ soñğı salğan suretiñdi qalanıñ eñ köp adamdar jinalatın alañına qoyıp qoy. Surettiñ qasına da bir qızıl tüsti qalam qoy. Adamdarğa surettiñ wnamağan jerin sızıp qoyyuın ötinip bir hat qaldır”, depti wstazı. Oquşı wstazınıñ aytqanınday jasap bolıp, birneşe künnen keyin suretti köru üşin alañğa baradı. Adamdar suretti qıp qızıl sızıp tastağanın köredi de adamdarğa renjip wstazınıñ janına jılap baradı. Wstazı oğan renjimey suret saludı jalğastıruına keñes beredi. Oquşı tağı da suret salıptı. Wstazı tağıda adamdar köp jüretin alañğa aparıp qoyuın aytadı. Biraq bwl rette surettiñ janına bir qwtı tolğan türli tüsti qalam qoyuın jäne wnamağan jerlerin özderi

    210
  • QWNANBAYDIÑ SAPARĞA ATTANAR ALDINDA WLJANĞA AYTQANI:
    Mädeniet

    QWNANBAYDIÑ SAPARĞA ATTANAR ALDINDA WLJANĞA AYTQANI:

    Bäybişe, üy serigim ğana emes, ömir serigim ediñ. Wzaq keşken tirlikte qay beldiñ astında jürsem de, artımda otırğan bir bel öziñ ediñ. Özime tağdır baq bergen janmın deuşi em. Aytıspasaq ta, jer tanıtıp otıratın qabaq pen jürek bar edi, soğan senuşi em de, keyde şälkes, keyde qiya da basıp kete beruşi em. Bağıma masayıp erkelegenim bolsa kerek. Endi qay döñniñ basında qalarmız, kim biledi. Seniñ aytar kinäñ bolsa da, meniñ sağan artar bir tüyirdey nazım joq. Adal jürek, aq beyiliñ üşin balalarıñnıñ bağı aşılsın. Men aytardı öziñ aytıpsıñ. Meniñ armanımdı öz armanıñ etipsiñ. – dedi Bwl – jürer aldındağı Qwnanbaydıñ Wl­janğa aytqan sözi. Qalıñ tuıs, üyirli ağayın, şoğırlı bala-şağa, dos-jaran,

    1187
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı:

Zero.KZ