Jügirtpeler
 | 
  • Tarih

    KENESARI HANĞA TAĞZIM

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Feb 8, 2023  |  1,973 views

    Jüz elu jıl! Biıl Kenesarı hannıñ şäyit bolğanına bir jüz elu jıl toldı. Kenesarı ğana emes. Naurızbay bahadwr swltan, Erjan swltan, Qwdaymende swltan. Qıpşaq Iman batır, Tama Qwrman batır, Dulat Bwğıbay batır, Dulat Jauğaş batır, Dulat Medeu bi, qılıştıñ jüzi, nayzanıñ süñgisi bolğan tağı qanşama azamat. Qazaq Ordasınıñ eñ soñğı jaraqtı jasağında qalğan üş mıñnan astam alaman. Bäri de şäyit boldı.Kenesarı hannıñ, onıñ eñ soñğı jauınger serikteriniñ qasietti qanı şaşılğan aqırğı sağatta tört ğasır boyı töre tañbalı qızıl tuı jelbiregen wlı memleket Qazaq Ordası şayqalıp barıp qwladı. Alaş balası sonau Üysin, Ğwn, Türik zamanınan tartılğan, Altın Ordağa jalğasqan, Qazaq Ordasına wlasqan, Ortalıq Aziya tösinde jiırma ğasırdan astam, ğalamat wzaq uaqıt

    459
  • Qazaq şejiresi

    Reseydiñ ataqtı zañgeri Fedor Plevakonıñ anası Alma (Ölmesek) Aldarqızı turalı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 17, 2023  |  554 views

    Reseydiñ belgili zañgeri Fedor Plevako Orta jüz qazaqtarınıñ Qarabalıq qıpşaqtarı jerinde Alaş jwrtı Mwnanay ne Mağınay degen ataumen belgili qazirgi Reseydiñ Çelyabi oblısınıñ Troick qalasında düniege kelgen. Qala qazaq şekarasınan 6 şaqırım qaşıqtıqta ğana twr. Biraq, taqırıp qala turalı emes, tipti, Fedor Plevako jöninde de emes, özgeniñ twtqınına tüsip, jastayınan qiınşılıq körgen qazaq qızı Alma (Ölmesek) Aldarqızı turalı bolmaq. Alma Aldarqızı Torğay oblısı Qostanay üyeziniñ Şwbar bolısınıñ 7-şi auılında düniege kelgen dep esepteledi, äkesi Aldar bay häm batır bolğan kisi desedi. Emis-emis esinde qalğan öz ömiri turalı Alma qartayğan şağında bılay dep aytadı eken: «Biz kiiz üyde twrğan edik, Troickige jaqın mañda ömir sürdik. Äke-şeşem baquattı adamdar bolatın, kiiz üyimizdiñ

    113
  • Tarih

    BAYBATIRWLI IQIM.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Jan 14, 2023  |  2,117 views

          Baybatırwlı Iqım Almatı oblısı ( 1940-jılğa deyin Şwbartau Almatı oblısına qarağan) Şwbartau audanı, Qosağaş auılında 1876 -jılı qoy töldegen uaqıtta auqattı otbasında düniege keledi. Jastayınan öziniñ  pısıqtığı men äkesi Baybatırdıñ qoldauımen Şwbartau öñirine tanımal Naqısqojadan arabşa, keyinnen latınşa oqıp hat tanidı. Köptegen şığıstıñ hissa- jırların oqıp jatqa aytatın. Öziniñ parasatı men bilimdiliginiñ arqası şığar ol Semey oblısı, Şwbartau audanı, Madeniet auıldıq okrugi, Baqanas özeniniñ boyına (Aqüşkel atalğan) 1923-jılı  Toyğarin Beysenbaymen birigip, alğaşqı mektep saldıradı.  Intası bar auıl balaların Taşkentkke aparıp oqu orındarına ornalastıradı. Solardıñ biri – Ibraev  Kärimdi  Taşkentke aparıp SAGU-diñ (Sredneaziatskiy gosudarstvenıy universitet) medicina fakul'tetine tüsiredi. Auıl twrğındarına qamqorlıq körsetip, eñbekke tartıp, otırıqşılıq ömirge beyimdeuge septigin tigizedi. Egistik jerlerdi suğaru üşin

    515
  • Jañalıqtar

    Ükimet: Qazaq tilin bilmeytinderge Qazaqstan azamattığı berilmeydi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Nov 8, 2022  |  945 views

    Prem'er-ministr Älihan Smayılov Ükimet “Qazaqstan Respublikasınıñ azamattığı turalı”zañğa özgeris mäselesin qarastırıp jatır. Bwl özgeris boyınşa, memlekettik tildi, memleket tarihı men negizgi zañdarın bilmeu – Qazaqstan azamattığın beruden bas tartuğa ne azamattığın qalpına keltiruden bas tartuğa qosımşa negiz bola aladı. Bwl turalı prem'er-ministr Älihan Smayılovtıñ deputat saualına joldağan jauabına siltep, Kursiv.Media jazdı. Prem'er jauabında bwl talap qos azamattıqqa jol bermeu üşin de engizilip otırğanın aytqan. “Qazirgi zañ boyınşa Qazaqstanda zañdı negizde kemi bes jıl twraqtı ömir sürgen nemese Qazaqstan azamatımen kemi üş jıl nekede twrğan, sonday-aq Qazaqstanda twraqtı twru maqsatında kelgen jäne jaqın tuıstarınıñ biri Qazaqstan azamatı bolıp sanalatın bwrınğı odaqtas respublika azamattarına Qazaqstan azamattığı beriledi” deydi prem'er-ministr. Qazirgi qoldanıstağı zañğa say, mına

    305
  • Köz qaras

    Aleksey Skalozubov, qazaq tili kursınıñ negizin qalauşı: “Qazaqstandağı orıstar qazaq qoğamındağı bölek ru siyaqtı”.

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 18, 2022  |  940 views

    Petr TROCENKO Aleksey Skalozubov, “Batyl bol” qazaq tili kursınıñ negizin qalauşı. Almatı, 1 qazan 2022 jıl.  Batyl bol qazaq tilinde söylesu klubınıñ negizin qalauşı Aleksey Skalozubov Azattıqqa bergen swhbatında Qazaqstandağı orıstardıñ Ukrainadağı soğıs turalı pikir bildirui nege mañızdı ekenin, “qazaq” orıstardıñ Reseydegi orıstardan qanday ayırmaşılığı barın, mobilizaciyadan qaşqan reseylikterge qalay qaraytının aytıp berdi. “BİZDİÑ ORISTARDIÑ OYINDA NE BAR?”  Petr Trocenko: Qazaqstandağı orıstar men Reseyde tuıp-ösken orıstardıñ arasında qanday ayırmaşılıq bar? Aleksey Skalozubov: Ayırmaşılıq öte köp. Birinşi kezekte, mädeni ayırmaşılıq. Qazaqstandağı orıstar basqa wlttarğa, jat mädeniet pen dinge toleranttı qaraydı. Olar köpmädenietti wlttıq ortada ösken, bala küninen basqalarğa qwrmetpen qaraudı üyrengen. Bwğan biz ömir sürip jatqan orta äser etti: ärtürli wlttar aralasqan mädeni

    307
  • Tarih

    ITELİNİÑ TWRPAN MEN JEMSARIDAĞI TARIHI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  2,466 views

    Iteli ne üşin Abaq Kereydiñ «noqta ağasısı» boldı? Äueli, qwlağı tıñ, wranı kün, şırağı mıñ oqırman, siz öz şejireñizdi kişi ruıñızdan bastap taratsañız da, ülken rudan taratsañız da, arğı ülken wlıstan taratsañız da wzasa 15-25 atanıñ arasında boladı. Olay eseptey beretin bolsañız Kerey de, Nayman da, Alban da birneşe ğasır bwrın ğana ömir sürgen twlğa bolıp qaladı da, mıñ jıl bwrın tarihta atı atalatın osı taypalardıñ tarihımen qayşı keledi. Mwnıñ sebebi mınau. Sizdiñ wlısıñızdıñ, ruıñızdıñ tarihı keminde mıñ jıldı qwraydı da, ru şejireñizdiñ eñ basındağı birneşe adam mıñ jıl bwrınğı adamdar. Osı wmıtılmas birneşe türkişe bayırğı babanıñ esimine keyingi ğasırlardağı arabşalanğan esimdegi atalar esimi jalğanadı. Ärqaşan ru atauları eñ eski

    500
  • Tarih

    MOLQI QALASINIÑ MORI QALASINA AYNALUI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Oct 4, 2022  |  2,404 views

    376 jılı batısta Altayğa, soltüstikte Bayqal men Sibirdiñ toğayına, oñtüstikte wlı qorğanğa şığısta bügingi Jilin ölkesine tirelgen alıp keñistiktk Tele qağanatı qwrıldı. Telelerdiñ eñ alğaşqı qatarın jasağan 5 wlıs «Eren(Ermen, Ereymen)» dep ataldı. Bwl söz «erekşe, dana, dänişpan» degen wğımdardı bildiretin. Ermenderdiñ qatarına Toğla, Abaq, Qiyat, Bayat, Molqı qatarlı 5 wlıs kirgen. Olardıñ jappay Tele ataluı olarğa basşılıq jasağan Toğla wlısımen tikeley qatıstı. Toğla atauınıñ köpşesi Toğlat. Tele atauınıñ köpşesi Teleuit. Toğlat,Teleuit atauları Dulat, Dolğan Dolan,Teleu, Töleñgit,Teleñgit, Töre, Tilik ataularınıñ kelip şığuına ülken ıqpal etti. Molqı şejiresindegi Qoşaqtan tuatın Esendäulet, Toqdäulet, Maşannan tuatın Däuletkeldi, Qwldan tuatın Däuletberdi, Qayıptan tuatın Toqdäulet esimderiniñ qoyıluına olardıñ baba tanımındağı Doğlat atauınıñ keyingi tildik damu

    543
  • Tarih

    ITEL(ATIL, ITEL, IDEL, EDİL) QAĞAN

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 11, 2022  |  2,390 views

    ITEL(ATIL, ITEL, IDEL, EDİL) QAĞAN Itel qağan Kökbörğ atalğan twsta, Kökbörğ atı Kökbwlaq bolıp taralğan twsta… Europağa Abaq tañba köterip barğan wlı Abaqtı atanıp, Keyin kele wrpağı Aqbaqtı bop este qalatın. Aqbaqtıdan Esen tudı da, Esen-Abaqtı delingen, Esen-Abaqtı Esenbaqtı bolıp Karpattıñ iığına kömilgen…. Itelderdiñ jartısı Oral tauda twradı, Itelderdiñ jartısı Altayda işip bwlağın… Biri başqort işinde, Biri qazaqtıñ qoñır tüsinde, Ulap-şulap şığadı… Quraydan tartıp qoñır küy, Tarqatıp işip qwmarın… Edilden alaqanımen kösip işken kezderin eske ap, Selkildep biler “Jorğağa” Qozğaltıp abaq twmarın… Mine, osılay orman elinen tarağan swlu tarih, Itel qağannıñ attarı dala kilemin twyağımen sırğıtıp ağılıp… Kökböri Mübarak Qizatwlı

    794
  • Tarih

    ITELİ – KEREY MEN UAQTIÑ EÑ ESKİ RUI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Apr 11, 2022  |  2,241 views

    Ötkende «”V”dıbısınıñ ömiri» attı maqalamızda iteli, molqı ataularınıñ böri wğımımen tığız qatıstılığı turalı mändi de,mağınalı äñgime aytqanbız. Sonı qayıra wsınamız. Kok-volk(kök böri) atauı uaqıt öte kele Kökbwlaq bolıp aytılıp, iteli şejiresiniñ negizgi atauın twlğalandırğan. Kök böri sözinen şıqqan Kökbwlaqtı köşpendi ömirdegi böriniñ atın tike atamaytın ädet boyınşa, Kökbwlaqtıñ twqımdarın “it eli” atap ketken. Endi osı Aqmergen(Küyik), Aqbaqtı, Aqmalay(Tınıbek) dep tanılğan üş iteliniñ atası bolğan Kökbwlaqtıñ Ahmetäli, Aqberdi degen eki wlınıñ işinde, Ahmetäliden üşeui taraydı. Kökbwlaqtıñ kelesi bir wlı bolğan Aqberdi atauına kelsek, Ah-bört(Aqböri) degen sözdiñ keñitip aytıluınan kelip şıqqan. Qazaqtıñ Alaşa ruı Aqberli, Toqberli degen eki ülken tarmaqqa bölinedi. YAğni, aq börili, toq börili degen mağınalarda. Osı Toqbörliden Börişe twqımı

    647
  • Tarih

    BÖRİNİÑ ATIN ALĞAN ITELİ MEN MOLQI

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz
     |  Mar 27, 2022  |  4,030 views

    («”V”dıbısınıñ ömiri» maqalasınan üzindi) Vorg(vork). Bwl kädimgi kök tüsti jäne osığan baylanıstı börini bildirdi. Böri degen sözdiñ özi kök tüsti wğındıradı. Vorg(vork) sözi V dıbısınıñ “wb, ob, ab, ba, bo, bw, w, u” bolıp türlenuine say, burğ, vorğ, burı, vlue, böri, börik, volk sözderin tudırdı. Volk – ölekşin. Vlue(böre, böle) – ağılşın tiline kök tüsti bildiretin atau retinde ğwndar jağınan endi. Volf(börip) sözi olarda börini bildiredi. Burıl tüs te kök tüsti negiz etedi. Qazaqta “böriktirip qıradı” degen söz bar. Bwl biriktirip qıradı degen mağınanı beredi. Qazaqtıñ birigu degen söziniñ äubasta tuıluına da börilerdiñ azığın wstaudağı wyımşañ äreketi äser etken. Volk(börğ) – Şığıs Europa jerinde börini bildirdi. Volk sözi bolğ, bolqı

    1421
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: