نيتستساداعى شابۋىلدا قازا تاپقاندار 80-نەن استى
شىلدەنىڭ 14-ءى كۇنى فرانتسيانىڭ نيتستسا قالاسىندا جۇك كولىگىنىڭ جۇرگىزۋشىسى باستيليانىڭ الىنعان كۇنىن تويلاپ جاتقان جۇرتتى تاپتاپ ءوتتى. نيتستساداعى شابۋىلدان 84 ادام قازا تاۋىپ، جۇزدەگەن ادام جارالاندى.
جۇك تاسيتىن كولىككە مىنگەن جۇرگىزۋشى نيتستساداعى ايگىلى اعىلشىن جاعالاۋىندا باستيليانى الۋ كۇنى مەرەكەسىندە وتشاشۋدى (ساليۋت) تاماشالاپ تۇرعان قالىڭ جۇرتقا كەلىپ كىرگەن، ەكى كيلومەتردەي جەردە تۇرعان حالىقتى تاپتاپ وتكەن.
نيتستسا مەرى كريستيان ەستروزيدىڭ مالىمدەۋىنە قاراعاندا، كولىك جۇرگىزۋشى ەر ادام جۇرتقا وق جاۋدىرعان. ونى پوليتسيا اتىپ ولتىرگەننەن كەيىن كولىكتەن قارۋ-جاراق پەن گراناتالار تابىلعان. ەستروزي “بۇل قالامىزدىڭ تاريحىنداعى ەڭ جانتۇرشىگەرلىك قاسىرەت بولدى. 70-تەن كوپ ادام ءولدى” دەيدى.
شابۋىلدان كەيىنگى بىرنەشە ساعاتتا كوشەدە ونداعان مايىتتەر جاتتى. ولاردىڭ بەتىن اق ماتامەن جاۋىپ قويعان. پاريج پروكۋراتۋراسى شابۋىل بويىنشا تەرروريزم وقيعاسىن تەكسەرۋ شاراسى باستالعانىن حابارلادى.
ەل بيلىگى تەراكت جاساعان ادامنىڭ كىم ەكەنى انىقتالعانىن حابارلادى. ول – تۋنيستە تۋىپ-ءوسىپ، بىرنەشە جىل بۇرىن فرانتسياعا كەلگەن 31 جاستاعى موحامەد لاحۋج-بوحلەل ەسىمدى ازامات. تەرگەۋ دەرەگىنشە، جۇك كولىگىن جۇرگىزەتىن لاحۋج-بوحلەل ءبىر ايداي ۋاقىت بۇرىن توبەلەسكە قاتىسقانى ءۇشىن پوليتسياعا شاقىرتىلعان. فرانتسيا بارلاۋ قىزمەتى ونىڭ تەرروريزمگە قاتىسى بار دەپ ءىس قوزعاعان.
ازىرگە ەشقانداي تەرروريستىك توپ شابۋىلدى موينىنان العان جوق.
قالا تۇرعىندارىنا ۇيدەن شىقپاۋ ەسكەرتىلگەن. فرانتسيا پرەزيدەنتى فرانسۋا وللاند “شابۋىلدىڭ انىق تەرروريستىك ارەكەت” ەكەنىن مالىمدەدى. وللاند “بۇل – فرانتسۋز جەرىندە ءبىر جارىم جىل ىشىندە بولعان ءۇشىنشى تەراكت” دەگەن.
وللاند تاڭەرتەڭ تەلەارنا ارقىلى جاساعان ۇندەۋىندە “فرانتسيا جانتۇرشىگەرلىك وقيعا كۋاسى بولدى، ونداعان ادامدى تاپتاۋ ءۇشىن جۇك كولىگىن ءمىنىپ كەلۋ – جاۋىزدىق. فرانتسيا بۇل جانكەشتىلەردى تالقاندايدى. تەرروريزم الدىندا شەگىنبەيمىز. يراكتاعى جانە سيرياداعى ارەكەتتەرىمىزدى، بىزگە ءوز جەرىمىزدە شابۋىل جاساعاندارعا سوققىلارىمىزدى كۇشەيتەمىز” دەگەن.
اقش پرەزيدەنتى باراك وباما Twitter-دە بۇل وقيعانى «جانتۇرشىگەرلىك تەراكت» دەپ اتاپ، قازا تاپقانداردىڭ تۋىستارىنا كوڭىل ايتتى. ول اق ءۇي «شابۋىلدى تەكسەرۋگە، ايىپتىلاردى جازالاۋعا بارلىق كومەگىن ايامايتىنىن” جازعان.
استانا نيتستساداعى تەررورلىق شابۋىلدى ايىپتايدى. قازاقستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى مالىمدەمەسىندە «ءبىز نيتستساداعى تەراكتىنى قاتاڭ ايىپتايمىز. فرانتسيا حالقىنا كوڭىل ايتامىز. تەرروريزم — الەمدەگى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىككە تونگەن قاتەر” دەپ جازىلعان.
قازاقستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى تاڭەرتەڭ Twitter ارقىلى نيتستساداعى شابۋىلدان قازا تاپقاندار اراسىندا قازاقستاندىقتار بار-جوعىن انىقتاپ جاتقاندارىن، ازىرگە قازاقستاندىقتار زارداپ شەككەنى تۋرالى مالىمەت جوق ەكەنىن حابارلادى.
سەگىز اي بۇرىن فرانتسيا مەن بەلگيادا “يسلام مەملەكەتى” (يم – قازاقستاندا تىيىم سالىنعان) سودىرلار ۇيىمى جاساعان شابۋىلدان 130 ادام قازا تاپقان ەدى. الايدا كەيىنگى ايلاردا ەۋروپادا تەراكتىلەر بولماعان، فۋتبولدان ەۋروپا بىرىنشىلىگى تىنىش وتكەن.
باستيليانى العان كۇن مەرەكەسى قارساڭىندا فرانتسيادا قاۋىپسىزدىك شارالارى كۇشەيتىلگەن ەدى. پاريجدە وتكەن ءداستۇرلى شەرۋدىڭ قاۋىپسىزدىگىن 11 مىڭ 500 پوليتسيا قىزمەتكەرى قامتاماسىز ەتكەن.
ازاتتىق راديوسى
پىكىر قالدىرۋ