قازاق اۆتونومياسى قۇرامىنا كىرمەي قالعان قازاق ۋالاياتتارى تۋرالى
قىتاي قازاقتارى شۋار-دىڭ بەس ۇلكەن ايماعىنا شوعىرلى قونىستانعان. جالپى، شىڭجاڭدا ون ءىرى ايماق بولسا، سونىڭ بەس ۇلكەن ايماعىندا قازاقتار جيى قونىستانعان. قازاقتار قونىس تەپكەن بەس ۇلكەن ايماق مىنالار: ىلە، تارباعاتاي، التاي، سانجى جانە قۇمىل. بۇل بەس ايماقتىڭ ىشىندە تەك ۇشەۋى (ىلە، تارباعاتاي، التاي) عانا قازاق اۆتونومياسىنىڭ قۇرامىنا كىرىپ وتىر. قالعان ەكى ايماق ءبولىنىپ، بولشەكتەلىپ قازاق قۇرامىنا ەنبەي قالدى. سونىمەن شۋارداعى قازاقتاردىڭ بايىرعى قونىسى اتانعان قازاق ايماقتارىنا جەكە جەكە تالداۋ جاسايمىز. 1. ىلە ۋالاياتى (كارتاداعى 1) جان سانى ەڭ تىعىز ءوڭىر. ورتالىعى بۇرىن كۇرە قالاسى ەدى، كەيىن قۇلجا قالاسى بولدى. 1871-جىلى پاتشالىق رەسەي قۇرامىنا كىرىپ 1881-جىلعا دەيىن ون جىل جەتىسۋ، الماتى وبلىسىنىڭ ءبىر بولشەگى بولعان. 1881′دەن 1914-جىلعا دەيىن شىڭجاڭ ولكەسى قۇرامىنا