ЕСЕТ БАТЫР КЕСЕНЕСІНДЕ

ESET BATIR KESENESİNDE

| Feb 24, 2016

Aqtöbeden 30 şaqırımday jerde Alğa audanınıñ jerinde Eset batırdıñ (Eset Kökiwlı, Tama Eset) kesenesi bar. Jol tüsip issaparmen kelip qalğan soñ qasietti batır babamızdıñ basına barıp qwran oqıp qaytqandı jön kördim.
Qazaqqa eki Eset batır belgili. Biri Eset Kökiwlı bolsa, ekinşisi Eset Kötibarwlı. Ekeuiniñ arası 136 jıl. Eset Kökiwlı joñğar qalmaqtarına qarsı soğıssa, Eset Kötibarwlı (1803-1889) Resey imperiyasınıñ otarşıldıq sayasatına qarsı Kişi Jüz jerindegi wlt-azattıq qozğalısınıñ jetekşisi, Qabaq ruınıñ basşısı.
Köki batırdıñ jeti wlınıñ biri Eset batır (1667 – 1749 jj) jası jiırmağa jetpey-aq jauğa attanıp, joñğar, qalmaqtarmen soğıstarda erligimen közge tüsip batır atağı şıqqan eken. Ol äri aqıldı, äri mırza adam bolıptı. Äbilqayır hanmen jasınan birge ösken dosı, Äbilqayır hannıñ qazaq halqın azattığı jolındağı küresinde tabandılıqpen oğan mıqtı tirek bolıptı. qazaq halqınıñ joñğar basqınşılarına qarsı küreste esimi elge tanılğan äygili batırlarınıñ biri. Şıqqan tegi Kişi jüzdiñ Jetiruı işindegi Tama ruınıñ Ataşal tarmağınan.
Täuke hannıñ twsındağı jeñisti şayqastarda Eset batır Kişi jüz qolın bastaydı. Osınday şayqastardıñ birinde nayzagerligimen közge tüsip, eren erlik körsetken Esetke riza bolğan Täuke han keyin şaqırıp alıp: «Aybatıñ asa tüssin, nayzañ mwqalmasın, el namısı twzdığıñ bolsın» dep bata beripti degen äñgime de bar.
Eset batır äygili «Aqtaban şwbırındıdan» keyin el bolıp birigip, joñğarlarğa alğaşqı alapat soqqı bergen Bwlantı şayqasına qatısıp, ezilgen eldiñ eñsesin kötertken Wlı jeñiske öz ülesin qosqan. Al tarihi betbwrıs jasağan Añıraqay soğısında ol Kişi jüz qwramınıñ tuın kötergen atoyşı boladı. Asıl babalarımızdıñ, ardaqtı qaharmandarımızdıñ imanı salamat bolsın!

Marat Tokaşbaevtıñ facebook tegi paraqşasınan alındı

Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

kerey.kz

Bwl Dağandel, Baqanas ölkesinen şıqqan bi Üysinbay Janwzaqwlı haqında qwrastırılıp jazılğan kitap. Tıñ tolıqtırılğan eñbekte bolıs Äldeke Küsenwlı, Dağandeli bolısınıñ basşıları men bilerimen qatar Äbdirahman Älimhanwlı Jünisov sındı aytulı twlğalar jaylı äñgime qozğalğan. Olardıñ el aldındağı eñbekteri, bilik, kesim – şeşimderi, halıq auzında qalğan qanattı sözderi men ömir joldarı, ata – tek şejiresi qamtılğan. Sonımen qatar mwrağat derekterindegi mälimetter keltirilgen. Kitapqa esimi engen erlerdiñ zamanı, üzeñgiles serikteri turalı jazılğan key maqalalar, jır –dastandar, üzindiler engen. Kitap qalıñ oqırman qauımğa arnalğan. Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı», - Jebe baspası, Şımkent qalası.134 bet tolıq nwsqasın tömendegi silteme arqılı oqi alasız. Üysinbay kitap kerey.kz
Zelenskiydiñ “jalğız seneri äri oñ qolı”. Andrey Ermak kim?

kerey.kz

Rey FERLONG Andrey Ermak (sol jaqta) pen Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy (oñ jaqta). 2019 jıl. Andrey Ermak wşaqtan tüse sala öziniñ bastığın qwşaqtadı. 2019 jılı qırküyekte prezident Zelenskiymen jılı jüzdesu jañadan bastalıp kele jatqan sayasi seriktestiktiñ bası edi. Bwl – Ermaktıñ Resey türmesinde otırğan 35 ukrainalıqtı Mäskeuden alıp kelgen säti. Al 2020 jılı Ermak Zelenskiy äkimşiliginiñ basşısı boldı. Biraq Ukrainadağı jemqorlıq şuınan keyin onıñ qızmetine jwrttıñ nazarı audı. Sebebi Ermak Ukraina energetikalıq infraqwrılımına bölingen qarjı jımqırılğan korrupciya shemasında negizgi rölde bolğan degen aqparat tarağan. Biraq tergeuşiler bwl jayttıñ jay-japsarın tolıq aşqan joq. Ermaktıñ özi Azattıqtıñ Ukraina qızmetiniñ resmi saualdarına jauap bergen joq. Sonımen Zelenskiydiñ keñsesin basqarıp otırğan Ermak kim? TELEVIDENIEDEN
«Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

kerey.kz

Qazaqstan Respublikası Mädeniet jäne aqparat ministrliginiñ Mädeniet komitetine qarastı Wlttıq kinonı qoldau memlekettik ortalığınıñ tapsırısımen «JBF company» kompaniyası Semey qalasında, Şıñğıstau öñirinde, Almatı oblısınıñ Jambıl audanında «Alğaşqı kitap» attı derekti beynefil'm tüsirude. Derekti fil'm Abaydıñ 1909 jılı Sankt Peterburgtegi Il'ya Boraganskiy baspasında basılğan alğaşqı şığarmalar jinağınıñ jarıq köruine arnaladı. Wlı Abay mwrasınıñ qağaz betine tañbalanu tarihın bayandaydı. Qazirgi adamdar bwrınğı uaqıttıñ, Abay zamanınıñ naqtı, derekti beynesin, sol kezdegi adamdardıñ älpetin, kiim ülgisin köz aldarına elestetui qiın. Köpşiliktiñ ol uaqıt turalı tüsinigi teatr men kinofil'mderdegi butaforlıq kiimder men zattar arqılı qalıptasqan. Alayda Abay uaqıtındağı qazaq tirşiligi, qazaqtardıñ bet-älpeti, kiim kiisi, üy – jayı, bwyımdarı tañbalanğan mıñdağan fotosuretter saqtalğan. Bwlar Resey, Türkiya, Wlıbritaniya
Milliarder Bill Geyts bar baylığın Afrika elderine audarmaq

kerey.kz

Microsoft kompaniyasınıñ negizin qalauşı jäne älemdegi eñ bay adamdardıñ biri sanalatın Bill Geyts öziniñ baylığın qayda jwmsaytının resmi mälimdedi. Käsipker Afrika elderindegi densaulıq saqtau, bilim beru jäne kedeylikpen küres salalarına şamamen 200 milliard dollar investiciya saludı josparlap otır. «Juırda men öz baylığımdı 20 jıldıñ işinde tolıqtay taratu jöninde şeşim qabıldadım. Qarajattıñ basım böligi osı jerde, Afrikada, türli mäselelerdi şeşuge kömektesuge bağıttaladı», – dedi Bill Geyts öziniñ qorımen birlesken baspasöz mäslihatında. Bastı basımdıqtar: – infekciyalıq aurularmen küres (sonıñ işinde bezgek, tuberkulez, VIÇ); – ana men bala densaulığın jaqsartu; – auıldıq audandardağı bilim beru sapasın arttıru; – taza auızsu men sanitariya infraqwrılımın damıtu; Bill Geyts: «Bwl – qayırımdılıq emes, bwl – investiciya.
ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

kerey.kz

El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir