نۇرسۇلتان نازارباەۆ: ء“بىز عىلىمدى ورتالىقسىزداندىردىق”
مەملەكەت باسشىسى سەسسياعا قاتىسۋشىلاردى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ 70 جىلدىعىمەن قۇتتىقتاپ، ونىڭ زاماناۋي قازاقستاندى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسىن اتاپ ءوتتى.
– بۇگىندە عىلىم اكادەمياسى سالالىق جانە وڭىرلىك بولىمشەلەرى بار ءىرى زياتكەرلىك ورتالىققا اينالدى. بۇل رەتتە ول فرانتسيا، اقش جانە باسقا دا ەلدەردەگى عىلىم اكادەميالارى سياقتى عىلىم ءۇشىن جات نارسەمەن – اكىمشىلەندىرۋمەن اينالىسپايدى. عىلىم سالاسىن ورتالىقتاندىرۋدىڭ، وندا قالىپتاساتىن مونوپوليانىڭ ءتيىمسىز ەكەنىن الەمدىك تاجىريبە كورسەتىپ وتىر، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان عىلىمىنىڭ قالىپتاسۋىنداعى اكادەميانىڭ ەڭبەگىن ەرەكشە اتاپ ءوتىپ، ەلىمىزدىڭ عىلىمي الەۋەتىن «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» اتتى جولداۋدى ىسكە اسىرۋعا پايدالانۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.
سونىمەن بىرگە، ەلباسى وتاندىق باسقارۋ جۇيەسى مەن عىلىمي قىزمەتتى ۇيلەستىرۋگە قاتىستى بىرنەشە وزەكتى ماسەلەگە توقتالدى.
– ءبىز عىلىمدى ورتالىقسىزداندىردىق. كوپتەگەن بولىگىن جوعارى وقۋ ورىندارىنا بەردىك، الايدا ولاردىڭ ءبارى ءالى يننوۆاتسيالىق ورتالىقتارعا اينالا قويعان جوق. قازاقستاننىڭ عالىمدارى ءوز جۇمىستارىن بەلسەندى تۇردە پاتەنتتەۋدە. بىراق ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنە سۇرانىس جوق. عىلىم نەگىزىنەن مەملەكەت ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلۋدا. ءىس جۇزىندە ناقتى سەكتوردان تاپسىرىس تۇسپەي جاتىر. سونىمەن قاتار، عىلىمي جۇمىستاردا پلاگيات ءجيى كەزدەسەدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
وسىعان وراي قازاقستان پرەزيدەنتى وتاندىق عىلىمدى دامىتۋعا قاتىستى ۇستانىمداردى تۇبەگەيلى وزگەرتۋدى تاپسىرىپ، وسى باعىتتا بىرقاتار ناقتى مىندەتتەر بەلگىلەدى.
– ءبىز عىلىمي جانە عىلىمي-تەحنيكالىق قىزمەت ناتيجەلەرىن كوممەرتسيالاندىرۋ تۋرالى زاڭ قابىلدادىق. ەندى وسى زاڭ تولىققاندى قولدانىلۋى قاجەت. عىلىمي-زەرتتەۋشىلىك قىزمەت ناتيجەلەرىن قازاقستاندىق كاسىپورىنداردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە باعىتتايتىن تەتىكتەر ەنگىزۋ كەرەك. ءبىزدىڭ الدىمىزدا يمپورتتى الماستىرۋ جانە ەكسپورتتىق ءوندىرىستى دامىتۋ مىندەتى تۇر، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
بۇدان بولەك، قازاقستان پرەزيدەنتى اكادەميانىڭ الەۋەتىن پايدالانا وتىرىپ فۋندامەنتالدى جانە گۋمانيتارلىق عىلىمي جوبالار ساراپتاماسىنىڭ ساپاسىن جاقسارتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
– عىلىمدى باسقارۋدىڭ، ونى قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا فورمات بويىنشا جانە ۋاقتىلى جۇزەگە اسىرىلاتىن جاڭا جۇيەسى ەنگىزىلدى. سونداي-اق، عىلىم اكادەمياسى جانىنان ادەپ جونىندەگى القالى ورگان قۇرۋدى ۇسىنامىن. ول عالىم كودەكسىن جانە جاريالانىمدار ادەبى جونىندەگى كودەكستى ازىرلەپ شىعا الار ەدى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە اكادەميامەن جانە جوعارى وقۋ ورىندارىمەن بىرگە وتاندىق عىلىمي باسىلىمداردى حالىقارالىق رەيتينگتىك بازالاردا ىلگەرىلەتۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىرۋدى تاپسىردى.
سونداي-اق، قازاقستان پرەزيدەنتى الەمدىك دەڭگەيدەگى عىلىمي ورتالىقتاردا تاعىلىمدامادان ءوتۋ ءۇشىن ۇزدىك زەرتتەۋشىلەرگە قوسىمشا گرانتتار تاعايىنداۋ، سونىمەن بىرگە ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ جاس عالىمدارىنا قازاقستاندا عىلىمي زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن گرانت ءبولۋ ماسەلەسىن زەردەلەۋ جونىندە تاپسىرما بەردى.
پىكىر قالدىرۋ