تۇلعالار

تۇرىم باتىر

kerey.kz

 |  Sep 18, 2019

تۇرىم باتىر ورىنباي ۇلى (1830 ـــ 1904) تۇرىم 15 جاسىنان باستاپ باتىرلىقپەن اتى شىققان ەكەن. اسىرەسە ونىڭ 15 جاستا ءۇش بىردەي ۇرىنى قىزىل قولمەن ۇستاپ العانى، 17 جاسىندا ايۋمەن الىسقانى سول كەزدە ەلگە اڭىز بولىپ تاراعان. تۇرىم 19 جاسىنان باستاپ، ءوز ەلىن اسىراۋدىڭ ابىگەرلىگىنە ءتۇسىپ، ەرلىگىمەن توڭىرەگىنە تانىس بولعان. روسسيانىڭ ورتا ءجۇز ەلىنىڭ قونىستانعان وڭىرلەرىنە ورتەڭ سالىپ، تىڭ اشىپ، اسكەر ءتۇسىرۋى ونداعى ەلدى ەرەن شوشىندىرىپ، ەل توزعىنداپ، بىتىراي باستاعاندا، 1860 – جىلدارى ەلدى بەرەكەگە شاقىرىپ، قاندى قىرعىن سوعىس سالىپ، سوۆەت جەرىنەن ءۇش ءجۇز سەميامەن جەمەنەي شەكاراسىنان كوشىپ وتەدى، مۇندا 180 دەي ۋاق رۋى تارباعاتايدى بەتكە الىپ ءبولىنىپ كەتەدى دە، 120 داي يتەلى ءتۇتىنى تۇرىممەن بىرگە ورلەپ، كوكتوعايدىڭ ۇلىڭگىر وزەنى بويىنداعى «سارتەرەك»، ەرتىس وزەنى بويىنداعى «تالدىساي»، «ورتەڭساي»، «ساۋداگەر»، «توماربۇلاق»، «تال جەبە»، «قادىراتى» وڭىرلەرىن جايلاۋ قىستاۋ ەتىپ مەكەندەيدى. تۇرىم بۇل وڭىرگە كەلگەن سوڭ دا توڭىرەگىنە ەرلىگىمەن اتى شىعىپ، اسقان ەرجۇرەك، باتىرلىعىمەن، «قىزىل اياق» سوعىسىندا ەلگە تانىلسا، توڭىرەكتەگى ارقانداي جاۋىنا ءوز ەلىن بەرمەي، حالىقتىڭ قادىرمەندى ادامىنا اينالادى. 1904 – جىلى قاجىلىق ساپاردا بولىپ، قايتقان جولىندا زايسان وڭىرىندە قازا بولادى، ساپارلاستارى ونىڭ سۇيەگىن تۋىپ – وسكەن مەكەنىنە، ەل – جۇرتىنا جەتكىزىپ، كوكتوعايدىڭ سارتەرەك دەگەن جەرىندەگى تىرىسىندە ءوزى سالدىرىپ كەتكەن قابىرعا جەرلەيدى. ونىڭ قابىرى كوكتوعايدىڭ «تۇرىم سارتەرەگى» دەگەن جەرىندە.

Kerey.kz