2001-2006 جىلدار ارالىعىندا ۇقك-ءنىڭ باسشىسى بولعان نارتاي دۇتباەۆ كارىم ماسىموۆكە قاتىستى قوزعالعان قىلمىستىق ءىس بويىنشا تۇسىنىكتەمە بەردى، دەپ حابارلادى  orda.kz.

دۇتباەۆ ءماسىموۆتىڭ «وتە ساق» ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«پرەمەر-مينيستر بولعان كەزدە دە ول تەز قابىلدايتىن شەشىمدەر مەن شارالاردى، ۇزاق جاشىككە سالىپ، ءبارىنىڭ تىنىشتالۋىن كۇتەتىن. ونىمەن جۇمىس ىستەگەندەردىڭ ءبارى ونى جاقسى بىلەدى. ال مۇنى ماعان ءتۇسىنۋ قيىن» دەدى دۇتباەۆ Orda.kz رەداكتورىنا.

 

دەگەنمەن، تاعى ءبىر فاكت بار. دۇتباەۆتىڭ ايتۋىنشا، 4 قاڭتاردا ۇقك وبلىستىق دەپارتامەنتتەرگە جاعدايعا ارالاسپاۋ جانە تەك باقىلاۋ جاساۋ تۋرالى بۇيرىق جىبەرگەنى تۋرالى اقپارات سەنىمدى.

«5-ءى كۇنى ءتۇس كەزىندە بارلىعىنا كەلەسى ەسكەرتۋگە دەيىن ۇيلەرىنە قايتسىن دەگەن بۇيرىق ءتۇستى. ىستەردى ورتەپ، ءبارىن قۇرتىپ، نىسانداردى جاپتى. بۇل تازا ساتقىندىق. ويتكەنى، ىشكى ىستەر مينيسترلىگىندە، ۇقك مۇنداي كەزدە نە ىستەۋ كەرەكتىگى تۋرالى… ازاماتتاردىڭ ومىرىنە قاۋىپ تونسە، مەملەكەتتىك مەكەمەلەردى ورتەيتىندەي جاعداي بولسا، بەكىتىلگەن جوسپار بار. ول جەردە كۇشتەر قالاي بولىنەدى، كىم قايدا بولۋ كەرەك، نە ىستەۋ كەرەكتىگى جازىلعان» دەپ جالعاستىردى ۇقك ەكس-باسشىسى.

بۇل جوسپارلار جۇزەگە اساتىن بولسا، قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى الدىن الا بەكىتىلگەن الگوريتم بويىنشا ارەكەت ەتۋى كەرەك ەدى، دەپ اتاپ ءوتتى دۇتباەۆ.

«مەن ءۇشىن بۇل ۇلكەن جۇمباق بولىپ قالا بەرەدى، ونىڭ جاۋابىن ءالى تابا الماي كەلەمىن. قالايشا بۇكىل ۇقك ۇيىمداسقان قىلمىستى بىلمەدى. ولار نارازىلىققا ءۇشىنشى كۇشتىڭ شىعاتىنىن ءبىلۋى كەرەك ەدى. جەدەل اقپارات مىندەتتى تۇردە بيلىككە ءتۇسۋى كەرەك. مۇنداي اقپارات بولماعانىنا سەنە المايمىن» دەدى ول.

دۇتباەۆ اتاپ وتكەندەي، ءماسىموۆ ۇقك توراعاسى قىزمەتىنە كىرىسۋ ارقىلى بۇرىن اقپارات جيناقتالعان كوميتەتتىڭ تالداۋ بولىمدەرىن جويدى.

«ءبىز مەملەكەت باسشىسىنا ارنالعان سيتۋاتسيالىق بولمە دەپ اتالاتىن بولمەنى قۇرۋعا تىرىستىق. وندا اقپارات اعىنى، الگوريتمدەر، باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋ، تەحنيكالىق قۇرالدار زاماناۋي دەڭگەيدە كورۋ ءۇشىن ازىرلەندى. تەك قۇپيا اقپاراتتان عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اشىق كوزدەردەن دە. بىراق بۇل جاعى كومەسكى كۇيىندە قالدى» دەپ قوستى دۇتباەۆ.

سونىمەن بىرگە، ول ۇقك-ءنىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرىنە بىردەي كۇيە جاعىپ، ولاردى وتانىن ساتقاندار دەمەۋگە شاقىردى.

«مەن ءوز ەلىنە ادال، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى شىنىمەن قورعايتىن، ومىرلەرىن وسىعان ارناعان كوپتەگەن جاقسى جەدەل قىزمەتكەرلەردى بىلەمىن» دەپ تۇيىندەدى دۇتباەۆ.

نارتاي دۇتباەۆ قر ۇقك 2016 جىلى جەلتوقساندا قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ «مەملەكەتتىك قۇپيالاردى جاريا ەتۋ» جانە «بيلىك پەن وكىلەتتىك شەگىنەن شىعۋ» بابى بويىنشا قىلمىس جاسادى دەگەن كۇدىكپەن ۇستالعان بولاتىن. ءبىر جىلدان ءسال استام ۋاقىت وتكەن سوڭ دۇتباەۆ جەتى جارىم جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى. 2020 جىلدىڭ جازىندا دۇتباەۆ شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتىلدى.

كارىم ءماسىموۆ 6 قاڭتاردا قر ۇقك باسشىسى قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، كەيىن ەكى ايعا قاماۋعا الىندى.

ءماسىموۆ مەملەكەتكە وپاسىزدىق جاسادى جانە بيلىكتى كۇشپەن باسىپ الۋعا باعىتتالعان ارەكەتتەر جاسادى دەگەن كۇدىككە ءىلىندى. ماسىموۆپەن بىرگە وسى ىسكە قاتىستى ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارلارى ءانۋار سادىقۇلوۆ پەن «ا» ارنايى جاساق قىزمەتىنىڭ باستىعى داۋلەت ەرعوجين ۇستالىپ، قاماۋعا الىندى.