جۇگىرتپەلەر
 |  | 

قازاق حاندىعىنا 550 جىل

قىرىم حاندىعى.

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  May 17, 2015

156085_699747970116193_2461976863201844554_n 479715_697286447029012_8706781436154522941_n 1003406_698704373553886_6189781516972986179_n2 10417749_699673943456929_1275904335309144469_n (1) 10417749_699673943456929_1275904335309144469_n 10592799_699674776790179_6848650306243672846_n 10635732_697286380362352_386977773346688135_n 10641220_699674886790168_7500622492792192382_n 10665249_697286340362356_2232014825688783989_n زاپوروجە كازاكتارىنىڭ اتاقتى گەتمانى بوگدان حمەلنيتسكي مەن قىرىم حانى ناماز وقىپ جاتىر.... قازاق جاۋىنگەرلەرى. ق. احمەتجانوۆ. گورەليكتەن نەسى كەم قىرىم تاتارلارىنىڭ بايراعى. بۇنى ولار تاراق تامعا دەيدى.شىڭعىسحاننىڭ كەزىندە التىن وردادان ءبولىنىپ شىققان اتاقتى كەرەيلەر اۋلەتى قاجىكەرەي قۇرعان قىرىم حاندىعى.
ونىڭ ۇلى مەڭلىكەرەيدىڭ تۇسىندا (1475) جىلدارى قىرىم حاندىعى وسمان يمپەرياسىنا باعىنىشتى بولىپ قالادى. كەيىن وسى تۇقىمنان شىققان بيلەۋشىلەردىڭ بارلىعى سۇلتاننىڭ كەلىسىمىمەن عانا تاققا وتىردى. XVI – XVII ع.ع. قىرىم حاندىعى تۇرىكتەردىڭ بارلىق جاۋلاپ الۋ جورىعىنا قاتىسادى. ولار رەسەي مەن رەچ پوسپوليتانىڭ بىتىسپەس جاۋى بولىپ، بۇل مەملەكەتتەردى ۇنەءمى ۇرەيدە ۇستادى…
قىرىم حاندىعىن قۇرعان قاجىكەرەي مەن ودان كەيىنگى بيلەۋشىلەر مەڭلىكەرەي مەن داۋلەتكەرەيدىڭ سۋرەتى. بۇلاردا حاندى سايلاۋ ءۇشىن، ارعىن، قىپشاق، شىرىن جانە بارىن دەگەن اتاقتى ءتورت رۋدىڭ بيلەرى قۇرىلتايدا ارنايى باس قوساتىن بولعان. قىرىم حاندارىكەرەيلەر تۇقىمىنان شىققان. تۋعان جەرلەرىن قىرىم يۋرتى دەيدى. قىرىم دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى – بەكىنىس دەگەندى بىلدىرەدى. قىرىم حاندارىوزدەرىن «قوس تەڭىزدىڭ قاعانى، قوس قۇرلىقتىڭ سۇلتانى» ساناعان…
كوپ سەريالدى سۇلەيمەن سۇلتان وسى مەڭلى كەرەيدىڭ كىزىنان تۋعان ەدى.

facebook الەۋمەتتىك جەلىسىنەن الىندى

Related Articles

  • ءبورىنىڭ اتىن العان يتەلى مەن مولقى

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    («”ۆ”دىبىسىنىڭ ءومىرى» ماقالاسىنان ءۇزىندى) ۆورگ(ۆورك). بۇل كادىمگى كوك ءتۇستى جانە وسىعان بايلانىستى ءبورىنى ءبىلدىردى. ءبورى دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى كوك ءتۇستى ۇعىندىرادى. ۆورگ(ۆورك) ءسوزى ۆ دىبىسىنىڭ “ۇب، وب، اب، با، بو، بۇ، ۇ، ۋ” بولىپ تۇرلەنۋىنە ساي، بۋرع، ۆورع، بۋرى، ۆلۋە، ءبورى، بورىك، ۆولك سوزدەرىن تۋدىردى. ۆولك – ولەكشىن. ۆلۋە(بورە، بولە) – اعىلشىن تىلىنە كوك ءتۇستى بىلدىرەتىن اتاۋ رەتىندە عۇندار جاعىنان ەندى. ءۆولف(بورىپ) ءسوزى ولاردا ءبورىنى بىلدىرەدى. بۋرىل ءتۇس تە كوك ءتۇستى نەگىز ەتەدى. قازاقتا “بورىكتىرىپ قىرادى” دەگەن ءسوز بار. بۇل بىرىكتىرىپ قىرادى دەگەن ماعىنانى بەرەدى. قازاقتىڭ بىرىگۋ دەگەن ءسوزىنىڭ ءاۋباستا تۋىلۋىنا دا بورىلەردىڭ ازىعىن ۇستاۋداعى ۇيىمشاڭ ارەكەتى اسەر ەتكەن. ۆولك(بورع) – شىعىس ەۋروپا جەرىندە ءبورىنى ءبىلدىردى. ۆولك ءسوزى بولع، بولقى

  • تۇعىرىل حاننىڭ الەمدى بيلەگەن ۇرپاقتارى

    تۇعىرىل حاننىڭ الەمدى بيلەگەن ۇرپاقتارى

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    تۇعىرىل حاننىڭ نىلقى شامعۇن(سانعۇن), ەكە(ۇكى), تايبۇعا دەگەن ءۇش ۇلى بولدى. نىلقى شامعۇننان تاراعان اۋلەت تورعاۋىت، قالماق، اباق-ساحارا قاتارلى وردالاردىڭ بيلەۋشىلەرى بولسا، تايبۇعادان تاراعان اۋلەت ءسىبىر، تومەن حاندىقتارىن بيلەدى. تۇعىرىل حاننىڭ ءىنىسى جاقا قامبىنىڭ قىزىنان تۋعان جيەندەر ۇلى موعول ورداسىن، قىتايدى، يراندى بيلەسە، ءوزىنىڭ قۇلاعۋدان تۋعان جيەندەرى يراندى تاعى دۇبىرلەتتى. تۇعىرىل حاننىڭ ۇرپاقتارىنان قازان، قاجى-تارحان(استراحان), قاسىم حاندىقتارىنىڭ تاعىنا وتىرعاندار دا بولدى. قىرىم حاندىعىن بيلەگەن تۇعىرىل حان ۇرپاقتارى تۇتاس جوشى ۇلىسىنداعى بارلىق حاندىقتاردى شەڭگەلىندە ۇستادى. جوشى ۇلىسىنان شىققان حاندىقتاردىڭ تاۋەلسىزدىگىن قورعاۋ جولىنداعى شايقاستاردى ۇيىمداستىرۋشى بولدى. قىرىم حاندىعىن بيلەگەن تۇعىرىل حاننىڭ ۇرپاقتارى قىرىم حاندارىنىڭ ەسىمىنىڭ بارىندە كەرەي قوسىمشاسى بار. بۇل تۋرالى ورىس زەرتتەۋشىلەرى ەكىگە جارىلادى. ءبىرى، قاجى -كەرەيدى تۇعىرىل حان اۋلەتىنەن دەسە، ءبىرى

  • وسپان باتىردىڭ چويبالسان مارشالعا جازعان حاتى

    وسپان باتىردىڭ چويبالسان مارشالعا جازعان حاتى

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    سۋرەتتە وسپان باتىردىڭ 1944 جىلى ناۋرىز ايىندا چويبالسان مارشالعا جازعان حاتى بەرىلگەن. حاتتا وسپان باتىردىڭ ءوز قولى قويىلعان، ءمورى (تاڭباسى) باسىلعان. حاتتىڭ اۋدارماسى: اسا قۇرمەتتى مارشال جولداسقا سالەم (جازامىن ءمانىسى:) ول جاقتاعى ءبىزدىڭ اسكەرلەردىڭ كەمشىلىك* نارسەلەر بولسا ءبىزدىڭ مىنا بارعان كىسىلەردەن ايتىپ جىبەرىڭىزدەر. جانە دە سول اسكەرلەر جاۋدى قاماپ العان ەكەن، اسسا 10 كۇن، قالا بەرسە 6-7 كۇن، شامالارى بولسا قاماسىن، ەگەر ازىق باسقالاي نارسەلەرى بولسا ونى بۇل جەردەن تولىق قىپ بەرەمىز، كەمشىلىك* نارسەلەرىنە ءبىز مىندەتتىمىز، سول ءۇشىن اسكەرلەرگە وسى حابارلاردى دانباۋ* ارقىلى تيىلسە ەكەن دەپ قۇرمەتپەن باتىر وسپان (قولتاڭباسى، ءمورى). 33. 3/3 قىسقاشا تۇسىندىرمە: كەمشىلىك*: حاتتا بۇل ءسوز مىنەزدەمە ماعىناسىندا ەمەس، قاجەتتىلىك، بۇيىمتاي، كەرەك-جاراق سياقتى الەۋمەتتىك ءھام تۇرمىستىق ماعىنادا

  • التاي ولكەسىنىڭ شىڭجاڭعا ءوز ەركىنەن تىس قوسىلعانىنا 100 جىل (1920-2020)

    التاي ولكەسىنىڭ شىڭجاڭعا ءوز ەركىنەن تىس قوسىلعانىنا 100 جىل (1920-2020)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1920- جىلعا دەيىن سينتسزيان ماسەلەسىنە التاي ولكەسى قامتىلمايتىن-دى. التاي ولكەسى 130 جىلداي ورتالىق ۇكىمەتكە جەكە قاراپ كەلدى دە، 1919-1920 جج اراسىنداعى ىشكى-سىرتقى ساياسي ءھام گەو-ستراتەگيالىق ماسەلەلەرگە بايلانىستى جەكە ولكە ستاتۋسى ءبىرجولاتا جويىلعان ەدى. سينتسزيان گۋبەرناتورى ياڭ-نىڭ قولقا سالۋىمەن التاي ولكەسى سينتسزيان پروۆينتسياسىنىڭ قاراۋىنا ءوتتى. مىنا اكىمشىلىك كارتا 1916-1920 جىلدار اراسىندا دايىندالعان. وسى كارتادا التاي ولكەسى انىق كورىنەدى. تسين يمپەرياسى قۇلاعان سوڭ بيلىككە كەلگەن بۋرجۋازيالىق ۇكىمەت بۇكىلمەملەكەتتىك قۇرىلتاي جينالىسىن وتكىزەدى سونىمەن بىرگە سول جىلى ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتەدى. وسى ساياسي ءىس-قيمىلعا التاي ولكەسى جەكە ەل رەتىندە قاتىسقان. ول تۋرالى كەيىن ايتامىز. 1905, 1908, 1912 جج اراسىنداعى كۇردەلى اكىمشىلىك رەفورمالاردان كەيىن التاي-قوبدا ەلىندە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر بولدى. 1914- جىلى قۇلجا

  • ريم بيلەۋشىلەرى ۇلى دالادان بارعان با؟

    ريم بيلەۋشىلەرى ۇلى دالادان بارعان با؟

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    يتەلى رۋى – ىرگەلى رۋلاردىڭ ءبىرى. اتاۋى جاعىنان يتەلى كادىمگى يتەلگى قۇستىڭ اتاۋىنىڭ عاسىرلار لەگىندە ع، گ ارىپتەرى تۇسۋىنە بايلانىستى وزگەرىسكە ۇشىراعان ءتۇرى بولۋى مۇمكىن. ەكىنشى جاقتان العاندا، يد-تەلى، يدي-تەلە بولىپ ەجەلگى التايلىق تەلەلەردىڭ ءبىر بۇتاعى بولۋى مۇمكىن. يد-تەلى، يدي-تەلە اتاۋلارى ولاردى جەر-تەلەلەرى(وتىرىقشى تەلە) جانە قاسقىردى توتەم ەتكەن تەلەلەر رەتىندە كورسەتە الادى. يتەلىنىڭ شەجىرە بويىنشا كوكبۇلاق دەگەن اتانىڭ نەمەرەسى ەكەنىن تانىساق، كوك ءسوزىنىڭ قۇدايى سيپاتتار مەن كوك بورىگە، كيەگە قاتىستىلىعىن ەسكەرسەك يت ءسوزىنىڭ ءارى جاعىندا قاسقىر توتەمى جاتادى. يتاليانداردىڭ يت ەمگەن(قاسقىر ەمگەن) ەكى بالانى توتەم ساناپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن يتەلى اتاۋىنان يتەليا(يتاليا) بولىپ تۇرعانىن بىلە الامىز. ونىڭ ۇستىنە كوكبۇلاق اتالاتىن كەي جەردى حالىق كوكەبۇلاق دەپ تە ايتادى. كوكەبۇلاق – تىۆا

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: